İçeriğe atla

Basketbol pozisyonları

Basketbol pozisyonları

Basketbol pozisyonları, basketbol oyununda oyuncuların sahada görev yaptıkları konumlarıdır. Genelde organize basketbol takımları arasında, gard, forvet ve pivot olmak üzere kullanılan üç ana pozisyon vardır. Bu pozisyonlar daha spesifik olarak da beş pozisyonda sınıflandırılabilir: oyun kurucu (PG), şutör gard (SG), kısa forvet (SF), uzun forvet (PF) ve pivot (C). Bu pozisyonlar basketbol kurallarında zorunlu tutulmaz ve gayri resmi oyunlarda bazen kullanılmaz.

Basketbolda mevkiler 1'den 5'e kadar numaralandırılmıştır. Forma numaraları ile ilişkisi olmayan bu numaralandırmada, 1 numara oyun kurucu, 2 numara şutör gard, 3 numara kısa forvet, 4 numara uzun forvet ve 5 numara pivottur.[1]

Geri saha (gardlar)

Oyun kurucu

Oyun kurucu,[2] takım hücum organizasyonlarını yönetmekten sorumlu oyuncudur. Topu hücum sahasına taşımak ve oyunu kurmak oyun kurucunun görevidir. Bu pozisyonda genellikle takımının en iyi kat yapan ve pas atan oyuncusu görev yapmaktadır. Bir oyun kurucudan savunmada, dribling savunmasını iyi yapması, rakibin hızlı hücumlarını durdurması ve set düzeninde de iyi bir dripling savunması yaparak rakibin dripling oyuncusunu durdurması beklenir. Ayrıca oyun kurucu oyuncu, hücumdan savunmaya ve savunmadan hücuma geçişi çok iyi bilmesi gerekmektedir. Oyun kurucu oyunun temposunu ayarlayabilmelidir. Bu sebeple ribaunt sonrasında hızlı bir şekilde topu hücum bölgesine taşımalı ve müsait durumdaki arkadaşını bulmalıdır. Oyunun gidişatına göre oyunu yavaşlatmalı veya hızlandırmalıdır. Oyun kurucuların etkili şut atmaları önemlidir. Bunun dışında en çok faule maruz kalan oyuncular olmaları sebebiyle serbest atış yüzdelerinin de yüksek olması beklenmektedir.[3]

Oyun kurucuların, basketbol oyununda sahadaki diğer dört pozisyondan çok farklı olan birçok şeyi yapması gerekir. Diğer 4 pozisyon esas olarak topu çembere sokmaya odaklanırken, oyun kurucu farklı olarak daha takım odaklı bir zihniyete sahip olmalıdır.

Şutör gard

Basketbol pozisyonlarında iki numara olarak isimlendirilen ve oyun kurucu ile birlikte oyunu kurmaya ve topu taşımaya yardımcı olmasıyla birlikte şuta yönelik setlerde kullanılan oyuncu. Şutör gard, skorer gard ya da iki numara olarak isimlendirilir.[1] Bu mevkide görev yapacak oyuncular iyi şut atabilme, pota altını zorlayabilme gibi özelliklerine sahip olmalıdırlar.

Şutör gardlar, şut atabilmenin yanı sıra, topsuz hareketleriyle kendilerine alan yaratabilme ve dripling dışında kendi şutlarını yaratma konusunda yetkin olmalıdır.

Çok yönlü bir şutör gard, oyun kurucu sorumluluklarını üstlenebilmeli ve combo gard olarak işlev görmelerine olanak tanıyan iyi pas becerisine sahip olmalıdır. Daha uzun şutör gardlar kısa forvet olarak oynama eğilimindedir.

Ön saha (forvetler ve pivot)

Kısa forvet

Kısa forvet ya da üç numara, şut ve ribaunt kabiliyeti olan çok yönlü basketbol oyuncularıdır. Bu oyuncular kısa ve uzun oyunculara yardım ederken şut ve ribaunt konusunda iyi olmaları gerekir.[1] Kısa forvetler için çok önemli olan bu çok yönlülük, forvetten çok şutör gard rolüne benzer. Bu nedenle kısa forvet ve şutör gard pozisyonları genellikle birbirinin yerine kullanılabilir ve kanatlar olarak adlandırılır.

Kısa forvetler, çabukluk ve güç gibi fiziksel özelliklere sahip olmalıdır. Her tür kısa forvetin ortak noktası agresif bir şekilde sırtı dönük oyunu oynaması ve turnike veya smaç girişiminde bulunarak fauller çekme yeteneğidir. Bu nedenle isabetli faul atışı, çoğu sayılarının büyük bir kısmını faul çizgisinden kaydeden kısa forvetler için yaygın bir beceridir. Serbest atış becerisinin yanında uzun mesafeden de iyi şut atmalıdır ve bu nedenle şutör gardla birlikte sahadaki en iyi 3 sayı atabilendir.

Çok yönlülüklerinden dolayı kısa forvetler tiplerine göre ayrılmıştır. Hem şutör gard hem de kısa forvet pozisyonlarında oynayabilenlere swingman; iyi pas becerileri olup oyun kurucu sorumluluklarını üstlenenlere nokta forvet; büyüklüklerini, hızlarını ve güçlerini kullanarak savunmada birçok pozisyonu koruyabilenlere savunma uzmanı forvet denmiştir.

1,96 m(6 fit 5 inç)'nin altında bir forvet, bazen şutör gard pozisyonunda oynayabilir ve 2,01 m'den(6 fit 7 inç) daha uzun bir kısa forvet bazen uzun forvet oynayabilir.

Uzun forvet

Uzun forvet ya da dört numara, pota altında pivota yardım eden, gerektiğinde dışarı çıkıp şut atabilen çok yönlü basketbol oyuncularıdır.[1] Uzun forvetlerin orta mesafe şutları olması beklenir. Ayrıca son zamanlarda streç dört olarak bilinen 4 numaralardan üçlük atması da beklenir. Savunmada ise potayı büyük oyunculardan koruyacak güce ve hızlı oyuncuları potadan uzaklaştıracak atletizme sahip olmaları gerekir. Ayrıca ribaund takibinde agresif olmaları beklenir.

2,08 m(6 fit 10 inç) üzerindeki bir uzun forvet pivot oynayabilir. Daha kısa bir forvet, yaklaşık 2,01 m(6 fit 7 inç), kombo forvet pozisyonunda 3 numarada oynayabilir.

Pivot

Pivot ya da beş numara, pota altında oynayan uzun boylu oyunculardır.[1] Ribaund alanında takımın yükünü çekerler ve yaptıkları bloklar ile de pota altını korurlar ve caydırıcı bir savunma tehdidi oluştururlar. Yüzü ve sırtı çembere dönük olarak oynayabilmelerinin yanı sıra ayaklarını da çok iyi kullanarak pivot hareketlerini yapmaları gerekmektedir.

Son dönem basketbolunda sırtı dönük oyunların azalması, oyun hızının artması ve ideal boy, atletizm ve beceri kombinasyonlu oyuncu sayısının azalmasıyla pivot pozisyonunda eşleşme sıkıntısı yaşamayan ve şut atabilen Chris Bosh, Draymond Green gibi uzun forvetler streç beş pozisyonunda oynamaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Basketbolda Mevkiler". basketbolbilgi.com. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013. 
  2. ^ ^ a b Rose, Lee H. (2004). The Basketball Handbook. Human Kinetics.
  3. ^ "BASKETBOLDA POZİSYONA GÖRE OYUNCU TARİFLERİ". basketbolegitim.com. 31 Temmuz 2011. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar

Basketbol pozisyonları
GardlarBasketball half-court1. Oyun kurucuCombo gard
2. Şutör gardGard-forvet / Swingman
Forvetler3. Kısa forvetStretch forvet / Cornerman
4. Uzun forvetPoint forvet
Pivot5. PivotForvet-pivot / Bigman
Geri saha | Ön saha | Kaptan | Antrenör | Hakemler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orta saha</span> Futbolda orta saha çizgisinin iki tarafı ile orta yuvarlağın ilerisini kapsayan bölge ve bu bölgede oynama özelliklerine sahip oyuncuların unvanı

Orta saha pozisyonu, futbolda oyuna yön veren ve defans ile forvet arasında köprü görevi gören pozisyondur. Temel amaçları şut atmak, pas vermek, rakibin gerçekleştirdiği atakları kesmek, topa sahip olmak ve forvetleri beslemektir. Bazı orta saha oyuncuları daha fazla defansif görev alırken diğerleri ise forvet ve orta saha arasında görev yaparlar. Kulüplerin kullandığı orta saha oyuncu sayısı, maçın zorluğuna, oyun şablonuna ve bireysel yeteneklere göre değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun forvet (basketbol)</span>

Uzun forvet, pota altında pivota yardım eden, gerekirse dışarı çıkıp şut da kullanabilen çok yönlü basketbol oyuncularına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kısa forvet</span> şut ve ribaund kabiliyeti olan çok yönlü basketbol oyuncusu

Kısa forvet veya Üç Numara, pota altı ve üç sayı çizgisi etrafında, uzun ve kısa oyunculara yardım eden, gerektiğinde şutör gard ve uzun forvetliğe de soyunabilen şut ve ribaund kabiliyeti olan çok yönlü basketbol oyuncularına verilen addır. Boyları uzun forvetlere göre daha kısadır. Bazı şutör gardlar ve uzun forvetlerin de bu mevkide oynayabilme özelliği vardır. Dünya'daki en iyi kısa forvetlerden bazıları LeBron James, Carmelo Anthony, Kevin Durant, Paul Pierce ve savunmasıyla ön plana çıkan Scottie Pippen'dır.

Goran Cakic, Sırp basketbolcudur. Pivot ve uzun forvet pozisyonlarında oynayabilen Cakic'in üstün şut yeteneği de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Forvet (futbol)</span> futbolda rakip takımın kalesine en yakın oynayan oyuncu

Forvet pozisyonu, futbolda rakip takımın kalesine en yakın oyuncudur ve gol atıp takımına skor kazandırmakla sorumludur.

Pivot veya Beş numara, basketbolda pota altında oynayan oyunculara denir. Pivot pozisyonunda oynayan oyuncular genellikle uzun boylu ve fiziksel olarak güçlüdür, çünkü pota altındaki mücadelelerde etkili olmaları gerekir. Ribaund alma konusunda başarılıdırlar. Blok istatistikleri diğer pozisyonlara göre yüksektir. Serbest atış, uzak mesafeli şut ve üçlük yüzdeleri düşüktür. NBA'de oynayan gelmiş geçmiş en uzun oyunculardan birisi, ABD'den Manute Bol'dur. WNBA'de oynayan en uzun oyuncu ise Margo Dydek'tir.

<span class="mw-page-title-main">Şutör gard</span> Basketbolda oyun kuruculara yardım eden bir pozisyon

Şutör gard, Skorer gard veya İki numara basketbolda oyun kuruculara yardım eden bir pozisyondur. Oyun kurucu ile şutör gard arasındaki en büyük fark, şutör gardın genellikle takımın en çok sayı üreten oyuncularından biri olmasıdır. Bu pozisyonda oynayan oyunculardan, oyun kurmaları değil de, kendilerine yaratılan pozisyonlar üzerinden uzak mesafeli şutlarla sayı bulmaları beklenir. Bu pozisyonda görev alan emekli oyunculardan Michael Jordan, Kobe Bryant, Reggie Miller, Dwyane Wade, İbrahim Kutluay, Ömer Onan şu an hâlen şütör gard olarak oynayan James Harden, Klay Thompson, Jimmy Butler, Bradley Beal ve DeMar DeRozan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sergio Llull</span> İspanyol basketbolcu

Sergio Llull Melia İspanyol profesyonel basketbolcudur. Şu anda Liga ACB ve EuroLeague takımlarından Real Madrid formasını giymektedir. 1.92 metre boyundaki Llull, oyun kurucu ve şutör gard pozisyonlarında görev almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metecan Birsen</span> Türk basketbolcu

Metecan James Birsen,, Basketbol Süper Ligi takımlarından Fenerbahçe Beko takımında oynayan Türk basketbolcudur. 2.05 boyundaki oyuncu uzun forvet ve kısa forvet pozisyonlarında görev almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Combo gard</span>

Combo gard, Şutör gard (2) ve Oyun kurucu (1) özelliklerini birlikte barındıran, fakat her iki pozisyonun da gerektirdiği standartları tam olarak sağlamayan basketbol oyuncusudur. Genellikle 1.88 ve 1.92 boy aralığında yer almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Swingman</span>

Swingman, basketbolda farklı pozisyonlara kaydırılarak oynatabilecek oyunculara verilen isim. Birkaç pozisyonda oynayabileceğinden karşı takımın savunmasının dengesini bozabilirler, bu anlamda çok önemli pozisyondur. Genellikle 2 numara ve 3 numara oyuncuları olurlar. Örnek olarak Golden State Warriors'ın başarılı yıldızı Andre Iguodala, San Antonio Spurs'tan Kawhi Leonard ve Indiana Pacers'tan Paul George gibi isimler verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Forvet-pivot</span>

Forvet-pivot, basketbolda hem 4 numara hem de 5 numara (Pivot) oynayabilen uzun oyunculara verilen isimdir. Şut yetenekleri kısıtlıdır. Potaya yakın oynarlar. Oyun kurucu veya Şutör gard gibi kısa oyuncularla yaptıkları ikili oyunlar hücum varyasyonları açısından çok önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Cornerman (basketbol)</span>

Cornerman, basketbolda hem 3 numara hem de 4 numara oynayabilen forvet oyunculara verilen isimdir. Bu oyuncular ne bir şutör kadar kısa ne de bir pivot kadar uzundurlar. Aynı şekilde yetenekleri ve oyun görüşleri de bu aralıktadır. Örnek olarak CSKA Moskova'nın Rus oyuncusu Andrei Kirilenko verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan futbolu mevkileri</span>

Amerikan futbolunda, her takım sahada 11 oyuncu bulundurur. Bu oyuncuların her birinin özel görevine ise pozisyon denir. Amerikan futbolunun modern halinde takımların oyuncu değişikliği hakkı sınırsızdır ve oyuncu değişikliği herhangi bir oyundan sonra yapılabilir. Bunun sonucunda ise oyuncular üç gruba ayrılmıştır: hücum takımı, savunma takımı ve özel takım. Bu gruplar içinde ise her oyuncunun önceden belirlenmiş özel bir görevi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Pivot (Amerikan futbolu)</span>

Pivot (C), Amerikan futbolu'nda bir pozisyondur ve hücum takımının hücum çizgisinin en içteki, oyun çizgisinin ise en yakınındaki oyuncudur. Aynı zamanda pivot, oyunu başlatmak için pas atan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Gard (Amerikan futbolu)</span>

Gard (G), Amerikan futbolu'nda Pivot ve Forvetlerin arasında, hücum takımının oyun çizgisinde yer alan pozisyondur.

<span class="mw-page-title-main">Dahntay Jones</span> Amerikalı basketbolcu

Dahntay Jones, NBA takımlarından Brooklyn Nets'te forma giyen Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudur. 2.01 boyunda olan oyuncu, şutör gard pozisyonunda görev yapmaktadır, ancak gerektiği zaman kısa forvet ve uzun forvet pozisyonlarında da oynayabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Streç dört</span>

Basketbolda, streç dört, geleneksel bir uzun forvete göre daha uzaktan hücum üretebilen, 4 numarada oynayan oyuncudur. "Streç"(gerdirme) kelimesi rakip savunma oyuncusunu dışarıya çektiği için verilmiştir. Streç Dört, NBA'de 1999 - 2000 sezonundan beri kullanılan yeni bir pozisyondur. Ancak günümüzde birçok NBA koçunun ''small ball'' taktiğini uygulaması ve uzun oyunculara daha fazla dış şut attırması nedeniyle günümüz oyununda giderek yaygınlaşmaktadır.

Basketbolda small ball, daha kısa oyunculardan oluşan ve hız, çeviklik ve sayı artışı(genellikle üç sayı çizgisinden) için boydan, fiziksel güçten ve alçak post hücum/savunma sayısından fedakarlık yapan bir oyun tarzıdır. Hücumun hızını artıran ve sahada ekstra şutörler ile savunmayı yayan tempo ve alan kavramlarıyla yakından bağlantılıdır. Birçok small ball dizilişi, normalde pivot pozisyonundaki oyuncularda olmayan becerilere sahip geleneksel olmayan bir pivota sahiptir. Takımlar genellikle normalde kısa forvet pozisyonunda oynayacak olan fiziksel olarak güçlü bir oyuncuyu streç dört rolünde uzun forvet pozisyonuna taşır. Bu rolde kullanılan oyunculara örnek olarak Kevin Durant, Carmelo Anthony ve LeBron James verilebilir. Bu roldeki oyuncunun yanında 5 numarada ya geleneksel bir uzun forvet(pivot pozisyonuna geçmiştir) ya da bir pivot oynar.

Üçgen hücum, basketbol'da kullanılan bir hücum stratejisidir. Temel fikirleri ilk olarak Güney Kaliforniya Üniversitesi'nin Hall of Fame koçu Sam Barry tarafından oluşturulmuştur. Sistemi, 1940'ların sonlarında Barry için oynayan eski Houston Rockets ve Kansas Eyalet Üniversitesi basketbol baş antrenörü Tex Winter tarafından daha da geliştirildi. Winter daha sonra 1980'lerde ve 1990'larda Chicago Bulls, 2000'lerde Los Angeles Lakers için koç Phil Jackson'ın altında yardımcı antrenör olarak görev yaptı.