İçeriğe atla

Basilosauridae

Basilosauridae
Yaşadığı dönem aralığı: 43-33,9 myö
Uintan-Oligosen[1] 
Saghacetus'un çenesi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Cetacea
Klad:Pelagiceti
Familya:†Basilosauridae
Cope 1868[2]
Cinsler
Metne bakınız.

Basilosauridae, soyu tükenmiş deniz memelilerinin parafiletik bir familyasıdır. Orta ila geç Eosen döneminde yaşadılar ve Antarktika dahil tüm kıtalardan biliniyorlar.[2][3] Muhtemelen ilk tamamen suda yaşayan balinalardı.[4][5]

Özellikleri

Dorudon iskeletinin çizimi.
Cynthiacetus'un monte edilmiş iskeleti
Zygorhiza'nın monte edilmiş iskeleti

Basilosauridlerin uzunluğu 4 ila 16 metre (13 ila 52 ft) arasında değişiyordu ve genel vücut şekli ve işlevi açısından modern deniz memelilerine oldukça benziyorlardı.[6] Bazı cinsler, uzun yılan gibi vücut şekline sahip olarak mosasaurlarla yakınsak evrim belirtileri gösterme eğilimindedir, bu da bu vücut planının oldukça başarılı olduğunu düşündürmektedir.[7] Basilosaurid ön ayakları, dirsek ekleminin sınırlandığı bir düzlemde düzleştirilmiş bir humerus, radius ve ulnaya bağlı geniş ve yelpaze şeklinde skapulalara sahiptir, bu da pronasyonu ve supinasyonu etkili bir şekilde imkansız hale getirir. Diğer arkeosetlerden elde edilen ön ayak fosillerinin eksikliği nedeniyle, bu düzenlemenin basilosauridlere özgü olup olmadığı bilinmemektedir, çünkü bazı özellikler Georgiacetus'ta da görülmektedir.[4]

Archaeoceteler olarak, Basilosauridler mevcut balinaların teleskopik kafatasından yoksundu. Çeneleri güçlüydü,[8] diğer arkeosetlerden kolayca ayırt edilebilen bir dişleri vardı: üst üçüncü azı dişlerinden yoksunlar ve üst azı dişlerinde protokonlar, trigon çukurları ve lingual üçüncü kökler yoktu. Yanak dişleri iyi gelişmiş aksesuar dişlere sahiptir.

Modern balinaların aksine, basilosauridler iyi tanımlanmış femur, alt bacak ve ayakları olan küçük arka bacaklara sahipti. Ancak bunlar çok küçüktü ve gerçek sakral omurlardan da yoksun olan vertebral kolonla eklem yapmıyorlardı.[4] Karada vücut ağırlığını taşıyamasalar da, çiftleşme sırasında kıskaç olarak yardımcı olmuş olabilirler.[9] Basilosaurus ve Dorudon'dan gelen kuyruk omurgalılarının analizi, küçük balina kuyruklarına sahip olduklarını gösteriyor.[10]

Taksonomi

Basilosaurinae, ilk olarak iki cins içeren bir alt familya olarak önerildi: Basilosaurus ve Basiloterus.[1] Uzamış distal torasik vertebra, lomber ve proksimal sakrokoksigeal ile karakterize edildiler. Alt familyanın bilinen tüm üyeleri Cynthiacetus hariç Dorudontinae alt familyasının üyelerinden daha büyüktür.[11] Basilosauridae, Uhen 2013 tarafından geçersiz bir grup olarak edildi.[1]

Sistematik

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ a b c Basilosauridae, Paleobiology Database. Retrieved July 2013.
  2. ^ a b Paleobiology Database'de Basilosauridae 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Fostowicz-Frelik 2003
  4. ^ a b c Uhen 2002
  5. ^ Buono M, Fordyce R.E., Marx F.G., Fernández M.S. & Reguero M. (2019). "Eocene Antarctica: a window into the earliest history of modern whales". Advances in Polar Science 30(3): p. 293-302. doi: 10.13679/j.advps.2019.0005 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ Uhen M. (2004). "Form, Function, and Anatomy of Dorudon Atrox (Mammalia, Cetacea): An Archaeocete from the Middle to Late Eocene of Egypt" 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Papers on Paleontology 34: p. 1-222
  7. ^ Oceans of Kansas: a Natural History of the Western Interior Sea. Indiana University Press. 2005. ISBN 9780253345479. 
  8. ^ Snively E, Fahlke J.M. & Welsh R.C. (2015). "Bone-Breaking Bite Force of Basilosaurus isis (Mammalia, Cetacea) from the Late Eocene of Egypt Estimated by Finite Element Analysis". PLOS ONE 10(2): e0118380
  9. ^ Gingerich P.D., Smith B.H., Simons E.L. (1990). "Hind limbs of eocene basilosaurus: evidence of feet in whales". Science 249(4965): p. 154–157. doi:10.1126/science.249.4965.154
  10. ^ Philip D. Gingerich, Mohammed Sameh M. Antar und Iyad S. Zalmot: "Aegicetus gehennae, a new late Eocene protocetid (Cetacea, Archaeoceti) from Wadi Al Hitan, Egypt, and the transition to tail-powered swimming in whales". PLoS ONE 14(12): e0225391 doi:10.1371/journal.pone.0225391
  11. ^ Uhen 2008

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balinaların evrimi</span> Eosen devrinin başında sucul hayata adapte olmaya başlayan mezonikid benzeri çift toynaklıların evrimsel süreci

Balinaların evriminin, Hindistan alt kıtasında 50 milyon yıl önce çift toynaklılardan başladığı ve en az 15 milyon yıllık bir süre boyunca ilerleyip günümüz dişli ve dişsiz balina gruplarını oluşturduğu düşünülmektedir. Balinalar, çift toynaklılar takımına ait, tamamen suda yaşayan deniz memelileridir ve yaklaşık 50-55 milyon yıl önce diğer çift toynaklılardan kopmuşlardır. Birçok analiz, balinaların Eosen veya daha öncesinde evrimleştikleri ve su aygırları ile nispeten yakın – diğer çift toynaklılara göre – bir ortak ataya sahip olmaları gerektiğini göstermiştir. Memeli olarak, hava solumak için yüzeye çıkarlar; yüzgeçlerinde 5 parmak kemiği vardır; yavrularını emzirirler. Tamamen suda yaşamalarına rağmen, karasal atalarından gelen birçok iskelet özelliğini korumuşlardır. 1970'lerin sonlarında Pakistan'da yapılan araştırmalar, deniz memelilerinin karadan denize geçişindeki çeşitli aşamaları ortaya çıkardı.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Archaeoceti</span> arkaik balinaları içeren bir taksonomik grup

Archaeoceti veya arkaik balinalar, Erken Eosen ila Geç Oligosen dönemleri arasında yaşamış, parafiletik bir ilkel balina kladıdır. En erken balina radyasyonunu temsil eden bu balinalar, balina evrimindeki ilk ikiyaşamlı (amfibi) aşamaları içerir; bu nedenle Archeoceti, çağdaş balina grupları olan Mysticeti ve Odontoceti'nin de atalarıdır. Bu ilk evrimsel radyasyon, Hindistan ve Asya'yı ayıran sığ sularda meydana geldi (Eosen); su yaşamına iyi uyarlanmış türlerin çeşitlenmesi ve çağdaş balinaların en erken örneklerinin görülmeye başlanması ise Oligosen'e dayanır.

<i>Protocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Protocetus atavus, Orta Eosen'de Mısır'da yaşamış bir ilkel balina türüdür. Protocetus, ilk keşfedilen protocetiddi. Fosilleri Mısır, Kahire yakınlarında Orta Lütesiyen tetis denizinde, kireç taşında bulunan bir kafatasına ve bir dizi ilişkili omur ve kaburgaya dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Remingtonocetidae</span> tarih öncesi balina familyası

Remingtonocetidae, Orta Eosen'de Hindistan ve Pakistan'da yaşamış bir arkaik balina familyasıdır. Remingtonocetidae'nin en eski temsilcileri, Ambulocetus ile aynı fosil bölgelerinde bulunur, ancak en büyük remingtonocetid çeşitliliği, 48 ila 41 milyon yıl önce Hindistan ve Pakistan'daki daha genç kayalardan bilinmektedir. Toplamda, kafatası uzunluğunun yaklaşık üçte ikisini oluşturan uzun bir burun ile karakterize edilen 6 remingtonocetid cinsi vardır.

Protocetidae, Orta Eosen'de yaşamış arkaik balinaları içeren bir erken balina familyasıdır. Familyaya ait canlıların fosilleri, Güney Asya, Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu eyaletlerinde bulunmuştur.

<i>Remingtonocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Remingtonocetus, Eosen döneminde antik Tethys Okyanusu kıyı şeridine endemik olan Remingtonocetidae familyasının erken tatlı su memelilerinin soyu tükenmiş bir cinsidir. Adını doğa bilimci Remington Kellogg'dan almıştır.

<i>Basilosaurus</i> arkaik balina cinsi

Basilosaurus, küçük arka ayaklara sahip bir Orta Eosen arkaik balinasıdır. Modern balinalarınki gibi küçük pelvis, omur sütununa olan bağlantısını kaybetmiştir. Ön ayakları da küçüktür ve sadece dalgalı yüzmenin kontrolünde işlev görebilirdi. Bu yüzden, Basilosaurus, bir balina kuyruğuna sahip olmalıdır ve kendisi ile birlikte modern deniz memelilerinin hareket tarzı nihayet evrimleşmişti. Basilosaurus fosilleri; ABD, Fas, Pakistan, Ürdün, Tunus ve Mısır'da bulundu.

<i>Llanocetus</i> tarih öncesi dişsiz balina cinsi

Llanocetus, Antarktika ve Bangladeş'in Geç Eosen döneminden soyu tükenmiş dişsiz balinaların bir cinsidir. Tip türü, Llanocetus denticrinatus, yavru numunenin tahmini 8 m (26 ft) uzunluğa ulaşmasıyla devasa oranlara ulaştı; sadece üç izole küçük azı dişinden bilinen ikinci, isimsiz bir tür, 12 m'ye (39 ft) kadar tahmini toplam vücut uzunluğunda idi. Llanocetus'un, çağdaş dissiz balinalar gibi çenesinde çubuk yoktu. Muhtemelen modern gagalı ve cüce balinalar gibi bir emme besleyiciydi.

Himalayacetus, Erken Eosen döneminde kuzey Hindistan'da yaşamış, bilinen en eski balina cinsi. Subathu Oluşumu'nda bulunan kalıntıları 53.5 milyon yıl öncesine tarihlendi. Bu kalıntılar tek ve tip türü olan Himalayacetus subathuensis'e atandı.

<i>Aegyptocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Aegyptocetus, Eosen döneminde Mısır'da yaşamış protocetid balina cinsi. Cinsin kalıntıları yalnızca 2011'de tanımlanan Aegyptocetus tarfa tip türüne atananlar ile sınırlıdır.

Platyosphys, doğu Amerika Birleşik Devletleri, Batı Sahra ve Ukrayna'nın Orta Eosen'den (Bartoniyen) bir basilosaurid balina cinsidir.

<i>Supayacetus</i>

Supayacetus, orta Eosen döneminde Peru'da yaşamış basilosaurid balina cinsi. Cinse ait tek tür 2011'de tanımlanan Supayacetus muizoni tip türüdür.

<i>Dorudontinae</i> soyu tükenmiş balina alt familyası

Dorudontinae, Basilosaurus ile ilişkili olan soyu tükenmiş bir balina grubudur.

<i>Basilosaurinae</i> soyu tükenmiş balina alt familyası

Basilosaurinae, iki arkaik balina cinsini içeren balina alt familyasıdır. Uzamış distal torasik vertebra, lomber ve proksimal sakrokoksigeal ile karakterize edildiler. Alt familyanın bilinen tüm üyeleri Cynthiacetus hariç Dorudontinae alt familyasının akrabalarından daha büyüktür.

<i>Rodhocetus</i> tarihöncesi balina cinsi

Rodhocetus, Pakistan'ın Lütesiyen'inden bilinen soyu tükenmiş bir protocetid erken balina cinsidir. En iyi bilinen protocetid olan Rodhocetus, muhtemelen perdeli uzun elleri ve ayakları olan kısa uzuvları ve kısmen kaynaşmış dört sakral omurla hareketsiz bir sakrumu olan bir Eosen balinasının tam bir görüntüsünü veren iki kısmi iskeletten bilinmektedir. Kara memelisi özelliklerine sahip olan ve böylece karadan denize evrimsel geçişi gösteren soyu tükenmiş birkaç balina türünden biridir.

<i>Dorudon</i> tarih öncesi balina cinsi

Dorudon, Orta Eosen (Bartoniyen) ila Geç Eosen (Priaboniyen) dönemleri arasında yaşamış ilkel bir arkaik balina cinsi. Fosilleri Mısır'da Fayum vahasının yakınında, Tunus'ta ve Güney Carolina'da bulundu. Dorudon, batı Atlantik'te ve Tetis Okyanusu'nda yaşadı. Cinse ait iki geçerli tür vardır: Kuzey Afrika'dan D. atrox ve Güney Carolina'dan D. serratus. Tanımlanan diğer tüm türler bunlarla eş anlamlıdır.

<i>Indocetus</i> Eosen devrinde yaşamış arkaik balina cinsi

Indocetus, Hindistan'ın Kutch kentindeki orta Eosen'den bilinen bir protocetid erken balinadır.

Makaracetus, Lütesiyen'de Pakistan'da (Belucistan) yaşamış protocetid balina cinsi.

Babiacetus, Lütesiyen'de Pakistan ve Hindistan'da yaşamış protocetid balina cinsi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.