İçeriğe atla

Basilio Lami Dozo

Basilio Lami Dozo
Doğum1 Şubat 1929
Santiago del Estero , Arjantin
Ölüm1 Şubat 2017 (88 yaşında)
José C. Paz , Arjantin
MeslekAsker (Tuğgeneral)
İmza

Basilio Arturo Ignacio Lami Dozo (Santiago del Estero, 1 Şubat 1929 - Jose C.Paz 1 Şubat 2017) Arjantinli üst düzey komutan ve devlet adamı. 1976-1983 dönemindeki askerî cuntada Leopoldo Galtieri ve Jorge Isaac Anaya ile birlikte 1981-1982 döneminde aktif yönetimde bulunmuştur.

Askeri kariyeri

1922 yılında Santiago del Estero eyaletinde dünyaya geldi. Ailesi 1. Dünya Savaşından sonra dağılan Osmanlı İmparatorluğu tebası olan Suriye-Lübnan asıllıdır ve savaşın sonunda Arjantin'e göçmüştür. Hava Kuvvetlerinde görev alan Dozo, akademiden 1950 yılında mezun olmuştur.[1] 14 yıl boyunca Buenos Aires'deki Paloma Hava Üssünde görev yapmış, 1966 yılında ABD New Jersey'deki McGuire Hava Üssünde eğitim almıştır. 1972-73 döneminde Kanada'da bulunmuştur.[1]

Cunta dönemi

Komünizm karşıtıdır, ülkedeki Kirli Savaş boyunca gerçekleştirilen katliamlarda sorumluluğu bulunmaktadır. 1976 yılında gerçekleşen Jorge Rafael Videla darbesinde görev aldıktan sonra 17 Aralık 1981 itibarıyla Arjantin Hava Kuvvetleri komutanlığında getirilmiştir. Savaş sırasında kara ve deniz kuvvetlerinin, yani Galtieri ve Anaya'nın sorumluluğundaki kuvvetlerin savaşa katılmamasından ve genel olarak kara ve deniz savaşı olarak icra edilmesi gereken savaşın sadece hava kuvvetleriyle yapılmasını eleştirmiş, yenilgiden sonra da görevi bırakarak emekliye ayrılmıştır.

Sonraki dönem

Cunta döneminin ardından demokrasiye geçiş süreciyle beraber 1985 yılında yargılansa da suçsuz bulunmuştur. 1989 yılında Falkland Savaşı sırasındaki başarısızlıktan dolayı askeri mahkemede yargılanıp suçlu bulunur ancak çarptırıldığı sekiz yıl hapis cezası diğer cuntacılarda olduğu gibi 1990 yılında Devlet Başkanı Carlos Menem tarafından affedilir. 2003 yılında İspanya tarafından cunta liderlerinin yargılanmak üzere iade talebi onun için de gündeme gelse de iade edilmemiştir. 88. doğum gününde ölmüştür.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Hakkında hazırlanmış olan 22 Aralık 1981 tarihli CIA bilgi notu[] (İngilizce) 24 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ 2 Şubat 2017 tarihli La Nacion haberi 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 24 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buenos Aires</span> Arjantinin başkenti ve en büyük şehri

Buenos Aires, resmî olarak Buenos Aires Özerk Şehri, Arjantin'in başkenti ve en büyük şehridir. Güney yarımkürenin Paris'i olarak da bilinen şehir, Güney Amerika kıtasının güneydoğu kıyısında, Río de la Plata'nın halicinin batı kıyısında yer almaktadır. "Buenos Aires", Türkçeye "güzel rüzgarlar" veya "güzel hava" olarak çevrilebilirse de, şehrin adı 16. yüzyıldaki kurucularının verdiği orijinal ad olan "Real de Nuestra Señora Santa Maria del Buen Ayre"ye dayanmaktadır. Bu adı Sardunya'daki Bonaria Madonna'dan almıştır. Aynı zamanda birkaç Buenos Aires eyaleti semtini de içeren Büyük Buenos Aires yerleşim bölgesi, yaklaşık 15,6 milyonluk nüfusuyla Amerika'nın en kalabalık beşinci metropol bölgesini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı</span> 1982de Arjantin ve Birleşik Krallık arasındaki savaş

Falkland Savaşı, 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etmesi ile başlayan savaştır. Altı hafta süren savaşın ardından Arjantin teslim olmuş ve işgal ettiği toprakları terk etmiştir. Arjantin'de iktidardaki Leopoldo Galtieri rejimi savaşın ardından devrilmiştir. Birleşik Krallık'ta ise Margaret Thatcher zaferin etkisiyle 1983 Birleşik Krallık genel seçimlerini ezici çoğunlukla kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chaco (eyalet)</span>

Chaco eyaleti, Arjantin'in kuzeyinde Paraguay sınırı yakınında bir eyalettir. Eyalet başkenti Paraná Nehrinde bulunan Corrientes şehrinin karşı kıyısında yer alan Resistencia'dır. Eyaletin ikinci önemli şehri Sáenz Peña'dır. Eyaletin batısında Salta ve Santiago del Estero, kuzey ve doğusunda Formosa, güneydoğusunda Corrientes ve Paraguay, güneyinde de Santa Fe yer alır. 1950 yılından 1955 yılına kadar eyaletin adı Presidente Juan Perón olmuştur.

Aydoğan Babaoğlu, Türk asker. Eski Türk Hava Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Galtieri</span> Arjantinli asker (1926-2003)

Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli, Arjantinli general ve devlet adamı. 1981-82 yıllarında devlet başkanlığı yaptı.

<i>El País</i>

El País, İspanyolca yayın yapan İspanyol günlük gazete. 391.816 tirajla İspanya'daki günlük spor gazetelerinden sonra en çok tiraja sahip olan gazetedir. Gazetenin genel merkezi Madrid'dedir. Bunun yanında Barselona, Sevilla, Valensiya, Bilbao ve Santiago de Compostela'da merkezleri bulunmakta ve buralarda yerel baskılar yayınlanmaktadır. Ayrıca Latin Amerika için ayrı bir baskı da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg Brown & Root</span> Amerikan mühendislik, tedarik ve inşaat şirketi

Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton'a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Condor Planı</span> 1970li yıllarda Latin Amerikadaki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon

Condor Planı veya Condor Operasyonu, 1970'li yıllarda Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon. Bill Clinton döneminde (2000) açıklanan belgeler sonucunda CIA desteği daha açık biçimde ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hava kuvvetleri</span> Bir ordunun, hava savaşından ve hava savunmasından sorumlu silahlı hizmet dalı

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır. Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Nazi kaçış rotaları</span>

Nazi kaçış rotaları, II. Dünya Savaşı'nın ardından mağlubiyete uğrayan Mihver Devletleri ve özellikle Nazi Almanyasındaki başta Naziler olmak üzere savaş suçluları ve işbirlikçilerinin Avrupa'dan kaçmak için örgütledikleri güzergâhları tarif etmek için kullanılan bir tâbirdir. Söz konusu rotalar, genellikle Latin Amerika ülkelerine doğru olmuş, kaçanlar özellikle Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Şili ve Bolivya'ya saklanmışlardır. Bazı kişilerin ABD, Kanada ve çeşitli Orta Doğu ülkelerine gittiği de bilinmektedir. İlk kaçış güzergâhı Almanya-İspanya-Arjantin, diğer güzergâh ise Roma-Cenova-Latin Amerika idi. Kaçış rotalarını örgütleyen çeşitli kişi ve kuruluşlar önce bağımsız hareket etseler de, zamanla örgütlü hareket etmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı'nın sonuçları</span>

Falkland Savaşı'nın sonuçları, İngiltere ile Arjantin arasındaki 1982 yılındaki Falkland Savaşı'nın sonuçlarının iki ülke iç siyasetine olduğu kadar küresel olarak uluslararası ilişkiler alanında, askeri alanda, kültürel alanda ve sağlık alanında etkileri olmuştur.

Jorge Isaac Anaya Arjantinli asker ve devlet adamı. 1976-1983 döneminde ülkede iktidar olan cunta rejiminde 1981-1982 yılları arasında Leopoldo Galtieri ve Basilio Lami Dozo ile birlikte görev yapmıştır.

ARA <i>General Belgrano</i>

ARA General Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci</span>

Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci 1976-1983 dönemi arasında Arjantin devletini yöneten askerî diktatörlük dönemini anlatır. Rejimin temeli 24 Mart 1976 tarihinde Devlet Başkanı Isabel Martínez de Perón'a karşı düzenlenen başarılı darbeyle atılır. İktidarı alan cunta, Kirli Savaş adı verilen ve sivil halka karşı çok çeşitli suçların işlendiği bir süreç başlatmıştır. Rejim 1982 yılında İngiltere'ye karşı başlattığı Falkland Savaşı'nda yenilince toplumsal muhalefet yükselişe geçmiş ve cuntacılar 1983 yılında iktidarı bırakmak durumunda kalmıştır. Takip eden demokrasi döneminde hayatta kalmış olan önde gelen darbecilerin çoğu mahkeme önüne çıkmış ve hapis cezaları almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mario Benjamin Menéndez</span> Arjantinli devlet adamı (1930-2015)

Mario Benjamin Menéndez Arjantinli komutan. Falkland Savaşı sırasında işgalci Arjantin birliklerinin komutanı ve askeri vali konumundaydı. Mağlubiyetin ardından İngiliz birliklerine teslim olmuştur. Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci sırasında iktidardaki cuntacı ekibin önde gelen isimlerindendir. Cuntanın devrilmesinin ardından hakkında insan hakları ihlali yaptığına dair iddialar ortaya atılınca mahkemeye verilmiş ve suçlu bulunarak hapse atılmıştır.

Halit Nusret Toroslu Türk asker. Eski Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri.

1940 yılı Ekim ayından başlayarak 1942 yılı Şubat ayına kadar Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri üst yönetiminde tasfiye gerçekleştirilmiştir. Başta Moskova garnizonu olmak üzere Sovyet hava savunma sistemlerindeki zafiyet ortaya çıkartılmış ve sorumlular cezalandırılmıştır. Tasfiye Nazilerin SSCB topraklarına saldırdığı Barbarossa Harekatı sonrasında bir süre sürmüştür. Destalinizasyon döneminde bu tasfiyenin de uydurma olduğu iddia edilse de savaştan önce gerçekleştirilen Troçkist Anti-Sovyet Askeri Örgütü Davasında olduğu gibi suçlulara karşı oldukça kuvvetli deliller mevcuttur.