İçeriğe atla

Basilika

Bu madde Bizans hukuk derlemesi hakkındadır. Hristiyan yapısı için Bazilika sayfasına bakınız.

Basilika (Grekçe: βασιλικά), yaklaşık 892 yılında VI. Leon tarafından tamamlanan Bizans hukuk derlemesi. Basilika, I. Basileios'un adından gelmekle beraber Yunancada "Kraliyet Kanunları" anlamına da gelmektedir.

Arka plan

I. Justinianus ve VI. Leo'nun hüküm sürdükleri zaman arasında Bizans İmparatorluğu'nda resmi dilin Latinceden Yunancaya çevirilmesi gibi birçok değişiklik yaşanmıştır. Justinianus döneminde Latince hala kullanımda olup, Latince saray dokümanlarına bile rastlanmıştır. Fakat 9.yüzyılda Latincenin modası geçmiş, bunun sonucunda Konstantnopolis'te bile Yunanca konuşan insanların Corpus Iuris Civilis kodunu anlamakta zorluk çektiği görülmüştür.[1] Hatta, Corpus luris Civilis'teki bazı kanunlar artık halkın çoğunu ilgilendirmediği için, yeni kanunlar ortaya çıkmıştır. Bu durum, Bizans hukuk sisteminin elden geçirilmesini gerektirdi.

Justinianus Kanunları sonraki birkaç yüzyıl boyunca imparatorluğun hukuki gelişmelerini etkin bir şekilde sonlandırmıştı. Ayrıca, Bizans hukuk sistemi, bir yargıç tarafından verilen cezanın daha önce bir yasa belirleyici tarafından çıkarılan bir kanun metnine dayandırılması gereken kodlanmış bir sistem olarak işlemekteydi. Bu durum, yargıcın eski vakalardan destek almasını imkansız hale getirmiştir. Yargıçlar arasında ceza verirken cezayı hangi yasal belgeye dayandıracakları konusunda anlaşmazlıklar yaşanmıştır. Ek olarak, Justinian Kanunları yasama organını yetkisinden resmen kaldırmış ve yargıçların hangi yasa kurallarına uymaları gerektiğini bilmelerini zorlaştırmıştı.

Ek olarak, Basilika ve buna benzer reform projeleri Bizans İmparatorluğu'nun "Romalılığını" yeniden canlandırmıştır.[1] Aynı zamanlarda, Batı'da Karolenj İmparatorluğu ve Papalık Devleti ve Balkanlar'da Birinci Bulgar İmparatorluğu güçlenirken, Bizans'ın seküler ve dindar yönetimine meydan okumuştur.[1] Arap Emevi ve Abbasi halifeleri güçlü jeopolitik rakipler olmalarına ve aslında Bizans topraklarının geniş alanlarını fethetmelerine rağmen, Araplar Bizans'ın Roma kimliğine meydan okumadılar, bunun yerine Antik Çağın mirasçıları olduklarını savundular.

Basilika ayrıca, Makedon hanedanına dini bir meşruiyet duygusu kazandırarak, İkonoklazm döneminden önceki eski zamanlara bir bağlantı olarak kendini göstermektedir. Bu durum I. Basileios ve onun İkonoklastlardan uzaklaşma ve kendisi ve oğullarıyla Büyük Selefleri I. Justinianus ile bağlantı kurma arzusuyla başlamıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b c autor., Chitwood, Zachary, (2017). Byzantine legal culture and the Roman legal tradition, 867-1056. Cambridge University Press. ISBN 978-1-316-86154-7. OCLC 1127412832. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hukuk</span> genellikle devlet otoritesi tarafından desteklenen kurallar ve yönergeler sistemi

Hukuk ya da tüze birey, toplum ve devletin hareketlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini; yetkili organlar tarafından usulüne uygun olarak çıkarılan, kamu gücüyle desteklenen, muhatabına genel olarak nasıl davranması yahut nasıl davranmaması gerektiğini gösteren ve bunun için ilgili bütün olasılıkları yürürlükte olan normlarla düzenleyen normatif bir bilimdir. Ayrıca, toplumu düzen altına alan ve kişiler arası ilişkileri düzenleyen, ortak yaşamın huzur ve güven içinde akışını sağlayan, gerektiğinde adaleti yerine getiren, kamu gücü ile desteklenen ve devlet tarafından yaptırımlarla güvence altına alınan kurallar bütünüdür. Hukuk, birey-toplum-devlet ilişkilerinde ortak iyilik ve ortak menfaati gözetir.

<span class="mw-page-title-main">Yargı</span> hukuku yorumlayan ve uygulayan mahkemeler sistemi

Yargı, yasal anlaşmazlıkları/uyuşmazlıkları karara bağlayan ve yasal davalarda yasayı yorumlayan, savunan ve uygulayan mahkemeler sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinianus</span> 527–565 yılları arasındaki Bizans imparatoru

I. Justinianus, ayrıca Büyük Jüstinyen olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Roma hukuku</span> Antik Romanın hukuk sistemi

Roma hukuku, Antik Roma'nın hukuk sistemidir. Kamu hukuku ve özel hukuk ayrımına dayanmaktadır. Bu ayrım ilk kez Roma hukukunda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Codex Theodosianus</span> 438 yılında yayımlanan Roma İmparatorluğu hukuk derlemesi

Theodosius kanunları, II. Theodosius'un praefectus praetorio Antiochus Chuzon'un teşvikiyle 435 ve 438 yılları arasında hazırlattığı kanunlardı. Büyük Konstantin'den beri çıkartılmış olan imparatorluk kararnameleri tek bir derleme halinde toplanmış ve tasnif edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinus</span>

I. Justinus veya Jüstin, 518'den ölümüne kadar Bizans imparatoru idi. Jüstinyen Hanedanı'nın kurucusudur. I. Justinus bir Bizans eyaleti olan İlirya'da doğmuş bir köylü çocuğu olup genç yaşta Konstantinopolis'e gelip Bizans ordusuna girmiştir. Yeteneği dolayısıyla orduda rütbe rütbe ilerlemiş ve 65 yaşından sonra I. Anastasius'un çocuksuz ölümü sonunda Bizans İmparatoru olmuştur. I. Justinus'un okuryazarlığı bulunmayıp imparator olduktan sonra bile imzasını delikli bir kalıp üstünden geçerek atardı. Karısı ve sonunda imparatoriçe olan Euphemia'dır. Saltanatının en önemli başarıları arasında eski Bizans soylularının etkilerini azaltmak için bir kanun çıkartılması ve hem varisi hem de 1000 yıllık Bizans tarihinin en büyük imparatoru olduğu kabul edilen yeğeni I. Justinianus'un Bizans idaresine katkısıdır.

Corpus Iuris Civilis ya da modern alfabeyle Corpus Juris Civilis, 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus tarafından hazırlatılan, Roma Hukuku konusunda en geniş ve derinlemesine bilgi veren, sonradan bu ismiyle anılan hukuk külliyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Leon</span> Bizans imparatoru

III. Leon, 717'den 741'deki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Tahta geçmesi ile birlikte 695'ten beri süregelen Yirmi Yıllık Anarşi dönemini sonlandıran III. Leon döneminde Arapların Konstantinopolis kuşatması püskürtülmüş, Ekloga adında yeni bir kanun yazılmış ve ikonoklazm başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makedon Hanedanı</span>

Makedon Hanedanı 867-1056 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yöneten aile.

<span class="mw-page-title-main">Kara Avrupası hukuk düzeni</span>

Kara Avrupası hukuk düzeni ya da diğer bir adla Kıta Avrupası hukuk sistemi, modern dünyadaki en yaygın hukuk düzenidir. Temellerini Roma hukukundan alan Kara Avrupası hukuk düzeni, derlenmiş yazılı kurallara dayanmaktadır. Bu düzenin en önemli parçaları kamu hukuku-özel hukuk ayrımı ve adlî yargı-idarî yargı ayrılığıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Basileios</span>

I. Basileios, Makedonyalı (Yunanca: Βασίλειος ὁ Μακεδῶν, Basileios ho Makedhon; Trakya'da doğup zorlu şartlarda Konstantinopolis'e gelerek imparatorlukta çeşitli görevler almış ve 867 ile 886 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

Prokopius, Filistin kökenli Bizanslı tarihçi. İmparator I. Justinianus döneminde yapılan savaşlarda General Belisarius'a eşlik etmiş ve 6. yüzyılın en önemli tarihçisi olmuştur. Justinianus'un Savaşları, I. Justinianus'un Binaları ve Gizli Tarih isimli kitapları yazmıştır. Antik dünyanın son büyük tarihçisi olarak anılır.

Corpus veya korpus Latincede gövde anlamına gelmektedir. Şu anlamlara gelebilir:

Napolyon Yasaları, Napolyon Bonapart'ın hazırlattığı medeni yasa metnidir. Onun isteğiyle Fransa'da hazırlanmış ve 1804 yılında yürürlüğe girmiştir. Code Napoléon'un en önemli özelliklerinden birisi; "kişinin asıl yerleştiği yer" olması, yani bireyin toplumdaki yerini vurgulayarak herkesin eşitliğini vurgulamasıdır.

<i>Codex Justinianus</i> Hukuksal metin

Codex Justinianus Corpus Iuris Civilis hukukunun parçası, 6. yüzyıl başlarında I. Justinianus tarafından yaptırılan Roma Hukukunun kanun halinde toplamasıdır. Institutiones ve Digesta (Pandectae) isimli diğer iki bölüm de Büyük Jüstinyen hükümdarlığı altında oluşturulmuştur. Dördüncü parça Novellae ise gayriresmî olarak ölümünden sonra derlenmesine rağmen günümüzde Corpus Iuris Civilis'un bir parçası olarak kabul edilir.

Ekloga, III. Leon'un 726 yılında kendi ve oğlu V. Konstantinos adına yayımladığı hukuk derlemesi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans hukuku</span>

Bizans hukuku, artan Hristiyan etkisi ile özünde Roma hukukunun devamıdır. Çoğu kaynak Roma hukuk geleneği olarak Bizans hukuku'nu 6. yüzyılda I. Justinianus hükümdarlığı ile başlatıp 15. yüzyılda İstanbul'un Fethi ile bitirir.

Novellae Constitutiones ya da Justinianus'un Kanunları, Roma imparatoru I. Justinianus tarafından, uzun hükümdarlığı döneminde başlatılan dört ana Roma hukuku biriminden biri olarak kabul edilirler. Diğer üç parça Codex Justinianus, Digesta seu Pandectae ve Institutiones Justinianus olarak isimlendirilir. Justinianus'un quaestor'u Tribonianus öncelikle bu son üçünün derlemekten sorumluydu. Bu dört parça beraber Corpus Iuris Civilis olarak da bilinir. Bununla birlikte, Codex, Digesta ve Institutiones Justinianus tarafından tutarlı eserler olarak tasarlanırken, Novellae ise Codex'in ikinci baskısını ilan ettiği 534'ten sonra çıkarılan çeşitli kanunlardır ve onun hükümdarlığında asla resmen derlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antik hukuk kanunlarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yazılı hukuk kuralları, eski Orta Doğu'nun hukuk sistemlerinin ortak bir özelliğiydi. Bunların çoğu çivi yazısı hukukunun örnekleridir. Sümer Ur-Nammu Kanunları, ardından Babil Hammurabi Kanunları, Bereketli Hilal'de ortaya çıkan en eski kanunlar arasındadır. Roma İmparatorluğu'nda, Roma hukukunun On İki Tablosu ve Justinianus Kanunu olarak da bilinen Justinianus'un Corpus Juris Civilis'i gibi bir dizi kodifikasyon geliştirilmiştir. Antik Çin'de ilk kapsamlı ceza kanunu, MS 624 yılında Tang Hanedanlığı döneminde oluşturulan Tang Kanunu'dur. Hindistan'da Ashoka Fermanları'nı Manu Kanunu takip etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.