İçeriğe atla

Bas klarnet

Kontrol Edilmiş
Si bemol Bas klarnet ve Fa basset kornası, her biri derin Do

Bas klarnet (Fransızca: Clarinette basse, İtalyanca: Clarinetto basso ya da clarone, Almanca: Bassklarinette, İngilizce: Bass clarinet), normal klarnetin bir oktav kalından çalan çeşididir. Günümüzde Bas klarinet deyince akla si bemol bas klarinet gelmektedir. Bir de La bas klarinet vardır ve La klarinetin bir oktav kalından çalan çeşididir. Bazı besteciler eserlerinde gerek gördükleri için kullanmakla birlikte genelde partisyonlarda bu enstrümana pek sık rastlanmamaktadır. Çalıcı La bas klarinet partisini aktararak Si bemol bas klarinet ile çalabilir.

Bas klarinetin mekanizması ve çalış tekniği, normal Si bemol klarinet ile aynıdır. Yalnız çeviklik bakımından daha sınırlıdır. Çalgı düz olarak çok uzun olacağı için kalak bölümü yukarı doğru ve ağızlık bölümü 'S' şeklinde yapılır. Kıvrılan bölümleri ise metal alaşımdan yapılır. Bas klarinetde Kor angle gibi ağır bir enstrüman olduğundan dolayı çalıcının boynuna asılan bir askı ile desteklenir.

Bas klarinetin notaları iki şekilde yazılır:

  • Fransız yazısı : Sol anahtarı ile yazılır. Duyulan sesler, yazılı olanın büyük dokuzlu kalınıdır.
  • Alman yazısı : Fa anahtarı ile yazılır. Duyulan sesler, yazılanın büyük ikili kalınıdır. Bu yazıda ince sesleri çalmak ya da okuma için sol anahtarı da kullanılır.

Ses özellikleri

En ince sesleri pek kullanılmaz. Bazı klarinetler, en kalındaki mi bemol sesinin elde edilebileceği biçimde yapılmıştır. Kalın sesleri koyu, karanlık, madeni, orta sesleri ise normal klarinetin orta seslerindeki parlaklıktan biraz daha soluk bir tını özelliğine sahiptir.

Orkestradaki en önemli görevlerinden biri, tek başına veya fagot ile birlikte, tahta nefeslilerin çaldığı armonik yapıda bas partisini çalmaktır. Diğer yandan kalın sesler itek sayılı doğuşkanlarını da birlikte işittirdiğinden, solo olarak kullanımı çok ilginç, gizemli ve ürkütücü bir ses rengi sağlar. Bu nedenle Bas klarinete kendi ses renginin yansıtabileceği karakteristik solo pasajlar verilebilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Zurna</span>

Zurna, Türkiye'nin birçok yerinde kullanılır. Tahta, metal ve kamış kullanılarak yapılan, yüksek sesli, bu yüzden büyük davul ile birlikte çalınan, yine bu yüzden açık havada kullanıma uygun, nefesli saz çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Bas gitar</span> enstrüman

Bas gitar, çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgıdır. Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Blues, Funk, Punk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır. İlk olarak Fender tarafından 1950'li yılların başlarında Fender Precision Bass modeliyle üretilmiştir.

Orkestra, dört ana enstrüman grubundan çeşitli elemanların birlikte müzik yaptığı, büyüklüğü esere göre değişebilen çalgılar topluluğudur. Sözcük, Antik Yunan tiyatrosunda koraya ayrılan yer anlamına gelen Grekçe ὀρχήστρα sözünden türemiştir. Orkestra elemanları 18. ve 19. yüzyıl boyunca yapılan çeşitli eklemelerle hızlı bir büyüme göstermiştir. 20. yüzyılda ise orkestralarda kompozisyon açısından ciddi bir değişiklik yaşanmamıştır. Elli ya da daha az müzisyenden oluşan görece küçük orkestralar oda orkestrası olarak adlandırılabilir. Tam kadro bir orkestra ise yaklaşık 100 kişiden oluşur ve senfoni orkestrası ya da filarmoni orkestrası olarak anılabilir. Bu iki adlandırma arasında orkestranın özelliğini aktaran kesin bir ayrım bulunmamaktadır. Ancak farklı adlandırmalar aynı şehirde yerleşik iki orkestrayı ayırmak için kullanılabilir. Orkestralar, bazı eserlerde bir soliste eşlik ederken, koro ile birlikte de kullanılabilir. Her enstrüman grubunun farklı teknik özellikleri, tınısı ve önemi vardır. Besteci ifade etmek istediği konuyu ya da duyguları bu enstrümanların ses tınılarına veya çalınma tekniklerine göre kendine en yakın şekilde, belirli bir teknik bilgi ve mantık içerisinde kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Pikolo flüt</span>

Pikolo flüt, büyük flütün hemen hemen yarısı kadar uzunluktadır. Büyük flütteki kuyruk bölümü pikolo flütte yoktur. Bu nedenle de büyük flütün en kalın sesleri olan Do ve Do diyez sesleri küçük flütte bulunmaz. Bunun dışında ses genişliği, mekanizması ve çalınış yöntemi büyük flütle aynıdır. Tek farkı yazılan notaları bir oktav inceden çalar. En ince sesleri çok parlak ve rahatsız edicidir. Bu sesler orkestranın bütün olarak çaldığı gür kısımlarda kullanılır. En kalın seslerinin tınısı ise soluk ve zayıf olduğundan, ancak özel bir tını istenildiği takdirde kullanılır ve orkestrasyon buna göre sağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Klarnet</span> üflemeli bir çalgı türü

Klarnet, sert ve dayanıklı ağaçlardan genellikle de abanoz ağacından yapılan üflemeli bir çalgı türüdür. Bir çeşit sert kauçuk olan ebonitten, ayrıca metalden yapılanları da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Pikolo klarinet</span>

La bemol (A♭) klarnet, klarnet ailesinin halen üretilmekte olan en yüksek perdeli enstrümanıdır. Yaygın olarak kullanılan B♭ klarnetin yarısından biraz daha uzundur ve E♭ klarnetten bir minör yedili, bir tam dörtlü daha yüksek perdelidir. Bir transpoze enstrümanı olarak, yazılandan minör bir altıncı daha yüksek ses çıkarır, bu nedenle en düşük yazılı nota E3, konser C4 olarak duyulur. XIX. yüzyılın başlarında, farklı perdelerde birkaç küçük klarnet ortaya çıkmıştır. A♭ klarnet, özellikle Verdi'nin opera banda bölümlerinde yer aldığı ve günümüze kadar askeri bandolarda varlığını sürdürdüğü İtalya'da olmak üzere Avrupa nefesli bandolarında benimsenmiştir. Bazen çağdaş klasik müzikte, Béla Bartók ve John Tavener gibi bestecilerin eserlerinde ve büyük klarnet korosu çalışmalarında da kullanılır. İtalyan yapımcılar Ripamonti ve Orsi tarafından ve Almanya'da Foag Klarinetten, Herbert Wurlitzer ve Schwenk & Seggelke tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fagot</span>

Fagot, ahşap nefesli çalgıdır. Fagot, çift kamışlı ve tek parçalı bir enstrüman olan Curtal'dan, 16. yüzyıl'da Avrupa'da türemiştir. Ses aralığı 3,5 oktav olan, akçaağaç, ahşabı ve metal borudan yapılan fagotun uzunluğu 1,3 metre, borunun açılmış haliyle 2,5 metredir.

Kontrfagot. Normal fagotun bir oktav kalınıdır. Yani hangi notayı çalarsa enstrümandan o ses çıkar. Çalınış biçiminde fagot ile aynıdır fakat ondan daha sınırlı hatta hantal bir çalgıdır. Hızlı pasajlar bu çalgının tekniğine uygun değildir. Ses genişliği ve yazılışı normal fagot ile aynıdır. Tek farkı çaldığı notanın sesi bir oktav kalın olarak duyulur bu yüzden aktarımlı bir çalgı olarak kabul edilir.

İngiliz kornosu veya kor angle, üflemeli bir çalgı olan obuanın bir çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Blokflüt</span>

Blok flüt özellikle eğitim amaçlı olarak yaygın şekilde kullanılan ağaç üflemeli bir çalgı. Yan flütten ayırt etmek için "düz flüt" de denir:

Sol el ağızlığa sağ el kuyruğa gelir

Oktav, müzikte bir ses aralığıdır. Bir oktavın yüksek notasının ses dalgası frekansı (perdesi), aynı oktavın alçak notasının iki katıdır. Örneğin orta C üzerindeki A notasının uluslararası standart frekansı 440 hertz'dir.Bu A notasının üzerindeki oktav 880 hertz ile titreşirken, altındaki oktav 220 hertz ile titreşir.

<span class="mw-page-title-main">Keman</span>

Keman, viyola ve viyolonselin de bulunduğu violin ailesinin en yüksek tondan çalan, en küçük üyesidir. Dört teli vardır. Akort sesleri pesten tize sol, re, la ve mi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Trompet</span>

Trompet, bir ağızlık ve kendi üstüne kıvrılmış silindir bir borudan oluşan nefesli çalgıdır. (~Fr trompette / İt trompetta [küç.] bir nefesli çalgı, askerî borazan < İt tromba boru +ette) Aerophone sınıfına ait bir bakır üflemelidir.

<span class="mw-page-title-main">Tütek</span>

Tütek; üflemeliler grubunun Azerbaycan ve Kafkasya müziğinde en çok rastlanan sazlardandır. Çürümeye yüz tutmuş göl kamışından yapılanları tercih edilir. Erik ve yaban elması ağaçlarından yapılır. Sesi tiz olduğu için genelde solo seslerde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yan flüt</span>

Flüt, yanlamasına çalınan, metalden ya da tahtadan yapılabilen bir üflemeli çalgıdır. Flüt ailesinin en yaygın türüdür, orkestralarda ve bandolarda sıkça kullanılır. Pikolo flüt, alto flüt, bas flüt gibi enstrümanlar da flüt ailesindendir; Pikolo flüt normal flütün yarısı boyundadır, alto flüt ise normal flütlerden biraz daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Carillon</span>

Carillon, genellikle bir kilisenin veya belediye binasının çan kulesinde bulunan bir müzik aletidir. Enstrüman, bir melodi üretmek için seri olarak çalınan veya bir akor çalmak için birlikte duyulan en az 23 döküm bronz, fincan şeklindeki çandan oluşur. Geleneksel manuel bir carillon, baton denilen çubuk şekilli tuşlardan oluşan bir klavyeye yumruklarla vurularak ve pedallı bir klavyenin tuşlarına ayakla basılarak çalınır.

<span class="mw-page-title-main">Sürekli bas</span>

Barok dönemde (1600-1750) neredeyse evrensel geçerliliği olan sürekli bas partisi, bir bas çizgisi ve bir akor sürekliliği sağlayarak müziğin armonik yapısını oluşturmak için ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Genellikle continuo olarak kısaltılır ve sürekli bas partisini seslendiren çalıcılara sürekli bas grubu denir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Bottesini</span>

Giovanni Bottesini, İtalyan romantik besteci, orkestra şefi ve kontrbas ustasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Pit orkestra</span>

Pit orkestra, operalarda, balelerde, müzikallerde ve müzik içeren diğer gösterilerde sanatçılara eşlik eden bir tür orkestra türüdür. Bu terim, bir piyanodan daha fazlası kullanıldığında sessiz filmlere eşlik eden orkestralar için de kullanılmıştır. Opera ve bale performanslarında, çukur orkestrası tipik olarak bir senfoni orkestrasına benzer boyuttadır, ancak parçaya bağlı olarak daha küçük yaylı ve bakır çalgı grupları içerebilir. Bu tür orkestraların boyutları yaklaşık 30 kişiden 90-100 müzisyene kadar değişebilir. Bununla birlikte, finansal, mekân ve hacim kaygıları nedeniyle, 2000'lerde müzikal tiyatro çukur orkestrası önemli ölçüde daha küçüktür.