İçeriğe atla

Bas gitar

Bas gitar

Bas gitar, çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgıdır.[1] Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Blues, Funk, Punk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır.[1] İlk olarak Fender tarafından 1950'li yılların başlarında Fender Precision Bass modeliyle üretilmiştir.[1]

Özellikleri

Bas gitar, elektrik ve akustik olarak ikiye ayrılır. Elektrikli basta tellerden gelen titreşimler manyetikler tarafından elektrik sinyaline çevrilip bu sinyali sese çevirecek olan yükselteçe yollanırken, akustik basta akustik gitar gibi geniş ve oyuk olan gövde tellerden gelen sesi güçlendirip duyulabilir bir seviyeye çıkarır. Kimi akustik baslarda sesin yükseltece de iletilebilmesi için piezo adı verilen kuvars kristalli piezoelektrik ses alıcıları bulunur. Bas gitarın sesi, normal gitarlardan daha kalın, kontrbas gitarlardan daha incedir. Normal bir gitardan daha kalın tellere ve daha uzun bir ölçeğe sahip olan bas gitarın gövdesinin elektrik baslarda ön, akustik baslarda yan tarafında ton ve sesi değiştirmeye yarayan bir eşitleyici bulunur. Bas gitarların elektro gitar yükselticilerinden farklı olan, düşük frekanstaki sesleri daha iyi verebilen özel yükselteçleri bulunur.

Klasik bas gitar genellikle perdeli ve dört tellidir. Günümüzde tellerinin sayısı on ikiye ulaşan bas gitarlar mevcuttur. Perdesizleri de kullanılmaktadır. Genelde yardımcı çalgı olarak kullanılan bas gitar, elektronik ve bilgisayarların katkısı ile günümüzde yoğun olarak ön çalgı olarak da kullanılmaktadır. Bas gitar partisyonları fa anahtarı ile yazılır.

Bas gitar bir türev enstrümandır; her müzik türünün kendine özgü bas enstrümanı vardır.

"Bas" kavramı temel olarak sinyal düzenleyici özelliğe sahip bir durumdur. Bas gitarın ise "solo ve ritim enstrümanları arasındaki armonik ve ritmik bağı kurması" görevi vardır. Yani bas gitar; solo çalgıların (gitar, keman, flüt, klarnet, kanun, trompet vs.) verdiği sinyallere uygun armonik hareketleri yapmak, ritim enstrümanının (davul, darbuka, djembe, kahon, bongo vs.) verdiği ritmik yapıya denk gelecek vuruşlar yapan bir enstrümandır.

Bas gitar, genel olarak rock müzik için kullanılan bas çalgıdır denebilir. Türk müziği için "bas bağlama", klasik yaylılar için "kontrbas", metal üflemeliler için "tuba", ağaç üflemeliler için "kontrfagot", piyanonun sol eli ve benzeri enstrümanlar da icra edilen müzik tarzları için kullanılan bas çalgılardır.

Kaynakça

  1. ^ a b c Sadie, Stanley (2021). The new Grove dictionary of music and musicians (5. bas.). New York: Grove. ISBN 978-0195170672. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Piyano</span> müzik aleti

Piyano, İtalya'da Bartolomeo Cristofori tarafından 1700 yılı civarında icat edilmiş akustik, tuşlu bir müzik aletidir. Piyanoda ses, teller vasıtasıyla elde edilir. Piyanonun tuşlarına basıldığında içindeki tahta çekiç tellere vurarak sesi oluşturur. Tahta çekicin tellere vurmasından dolayı piyano bazen vurmalı telli çalgı olarak da sınıflandırılır. Piyano klasik ve caz müzikte yaygın olarak kullanılır. Solo performanslar, ansambl, oda müziği, eşlik, bestecilik ve prova için oldukça uygun bir enstrümandır. Piyano taşınabilir bir enstrüman olmamasına ve genelde pahalı olmasına rağmen çok yönlülüğü ve aynı anda birçok yerde bulunma özelliği ile dünyada en yaygın olarak kullanılan enstrümanlardan biri olmayı başarmıştır

<span class="mw-page-title-main">Cümbüş</span> telli Türk çalgısı

Cümbüş, Zeynel Abidin Cümbüş tarafından 20. yüzyıl başlarında geliştirilmiş olan telli bir müzik aletidir. Sap kısmı gövde ile bağlandığı noktadan ayrılabilmektedir. Bu şekilde yalnız telleri değiştirilerek mandolin, gitar gibi birçok enstrümana çevrilebilir. Genel yapısı banjoya ve uda benzer. Gövdesinin bazı kısımları alüminyumdan yapılır. Göğüs tahtası deriden bir sazla kaplıdır. Diğer telli sazlar gibi mızrapla çalınır.

Perküsyon veya vurmalı çalgı; bagetle, elle veya benzer başka bir çalgıyla vurma, sürtme veya ovma yoluyla ses çıkaran çalgı türüdür. Vurmalı çalgıların insan sesinden sonra en eski çalgı türü olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Miller</span>

Marcus Miller, Amerikalı caz müzisyeni, bas gitarist.

<span class="mw-page-title-main">Viyolonsel</span> yaylı ailesinden dört telli ve tenor sesli bir çalgıdır

Viyolonsel ya da çello yaylı çalgıların bir türüdür. Viyolonsel, yaylı ailesinden dört telli ve tenor sesli bir çalgıdır.

Orkestra, dört ana enstrüman grubundan çeşitli elemanların birlikte müzik yaptığı, büyüklüğü esere göre değişebilen çalgılar topluluğudur. Sözcük, Antik Yunan tiyatrosunda koraya ayrılan yer anlamına gelen Grekçe ὀρχήστρα sözünden türemiştir. Orkestra elemanları 18. ve 19. yüzyıl boyunca yapılan çeşitli eklemelerle hızlı bir büyüme göstermiştir. 20. yüzyılda ise orkestralarda kompozisyon açısından ciddi bir değişiklik yaşanmamıştır. Elli ya da daha az müzisyenden oluşan görece küçük orkestralar oda orkestrası olarak adlandırılabilir. Tam kadro bir orkestra ise yaklaşık 100 kişiden oluşur ve senfoni orkestrası ya da filarmoni orkestrası olarak anılabilir. Bu iki adlandırma arasında orkestranın özelliğini aktaran kesin bir ayrım bulunmamaktadır. Ancak farklı adlandırmalar aynı şehirde yerleşik iki orkestrayı ayırmak için kullanılabilir. Orkestralar, bazı eserlerde bir soliste eşlik ederken, koro ile birlikte de kullanılabilir. Her enstrüman grubunun farklı teknik özellikleri, tınısı ve önemi vardır. Besteci ifade etmek istediği konuyu ya da duyguları bu enstrümanların ses tınılarına veya çalınma tekniklerine göre kendine en yakın şekilde, belirli bir teknik bilgi ve mantık içerisinde kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik</span> genellikle gitarlarda kullanılan, mıknatıs ve bakır tellerden yapılan, oluşturduğu manyetik alanın tellerin etkisiyle değişmesi ve buna bağlı olarak elektrik akımı üreten bir düzenek

Manyetik, bir müzik aletinin tellerinin titreşimini elektrik akımına çevirerek amplifikatör aracılığıyla duyulabilir hâle getirmeyi sağlayan, bir veya birden çok mıknatısın etrafına bir tel bobin sarılması ile üretilen aygıttır. Yaygın olarak elektro gitar ve bas gitarlarda kullanılan manyetikler, bunun dışında keman, bağlama, banjo gibi farklı birçok enstrümanda da kullanılır.

Klasik Batı Müziği, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayandırılan, daha sonra Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle başlayan Orta Çağ ve Gotik dönemde çok sesliliğin gelişimiyle beraber daha da biçimlenmiş, kilise ve saray baskısı altında Rönesans'ın erken yüzyılında vokal polifoni çerçevesi içinde gelişmiş, Yüksek Rönesans ile beraber çalgı müziğinin de yükselişiyle içeriği bugünün klasik müzik olarak adlandırılan biçimleri ve teknikleriyle gelişimini sürdürmüş bir kurumsal müziğin, kilise baskısına direnen halk müziğinin dans ve şarkı biçimleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu gelişimini sürdürmüş olan, uluslararası olarak kabul görmüş müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli ya da çok ezgili (polifonik) ve çok ritmli (poliritmik) olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arp</span>

Arp, çoğunlukla Klasik Batı Müziğinde kullanılan en eski, telli bir müzik aletidir. Sabit sesli bir çalgıdır. Her tel üç ayrı ses çıkarabilir. Gam notalarının karşılığı olan yedi pedalın tutturulduğu oluk hazinesi, çınlama kasası sütun ve konsol bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rebap</span>

Rebap, çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bateri</span> davul ve zillerden oluşan bir müzik enstürmanı

Bateri, davullar ve ziller başta olmak üzere vurmalı çalgılardan oluşan bir müzik enstrümanıdır. Şarkılarda ritim tutmaya yarar. Fransızcadan Türkçeye geçmiş bir kelimedir. Türkçede "bateri" yerine "davul", "davul seti" ve "davul kiti" terimleri de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Telli çalgı</span>

Telli çalgılar, titreşen teller aracılığı ile ses üreten müzik aletleridir. Üç ana grup altında incelenebilir:

<span class="mw-page-title-main">Tel (müzik)</span>

Müzik açısından tel; gitar, arp, piyano, keman ailesi gibi telli çalgılara takılan, doğal veya yapay liflerden ya da metalden üretilmiş ve gerildiğinde vurmak, çekmek ya da üzerinde yay gezdirmekle titreşerek ses çıkaran malzemedir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik gitar</span>

Klasik gitar, klasik müzikte kullanılan gitar ailesinin bir üyesidir. Bağırsak veya naylondan yapılmış telleri olan bu akustik ahşap telli çalgı, metal telleri kullanan akustik ve elektro gitarın öncüsüdür. Klasik gitar on beşinci ve on altıncı yüzyılda İspanyol vihuela ve gittern'den türetilmiştir, daha sonra on yedinci ve on sekizinci yüzyıl Barok gitarına ve daha sonra on dokuzuncu yüzyılın ortalarında modern klasik gitara dönüşmüştür.

Ritim gitar, gitar ile ritmik bir biçimde çalınan akorların oluşturduğu, vokaliste veya diğer müzik aletlerine eşlik edilebilen gitar tekniğidir.

<span class="mw-page-title-main">Akustik gitar</span> Gitar türü

Akustik gitar, görünüş olarak klasik gitara benzeyen fakat tellerin cinsi bakımından klasik gitardan farklı olarak çelik tel kullanılan, belli bir elektronik sisteme gerek duymadan klasik gitara oranla daha yüksek ses çıkarabilen bir gitar türüdür. Amplifikatöre bağlanan elektro akustik gitarlar da vardır. Akustik gitarın başlıca kullanıldığı müzik türleri blues, rock, pop'dur.

Standart akort veya standart akort düzeni, telli çalgılarda kullanılan tipik akort düzenini belirten müzik terimi.

Bulgar müziği, klasik, halk müziği, popüler müzik ve diğer biçimler dahil olmak üzere Bulgaristan ülkesiyle ilişkili tüm müzik türlerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Ritim bölümü</span>

Ritim bölümü, bir müzik topluluğu veya grup içindeki, eşliğin altında yatan ritmi, uyumu ve nabzı sağlayan, grubun geri kalanı için ritmik ve armonik bir referans ve "tempo" sağlayan bir grup müzisyendir. Ritim bölümü genellikle gruptaki diğer müzisyenlerin, örneğin solo gitarist veya ana görevi melodiyi taşımak olan baş vokallerin rolleriyle karşılaştırılır.