İçeriğe atla

Basın Konseyi

Basın Konseyi, Türkiye'de faal gazetecilerin kurdukları, bağımsız niteliğe sahip olması için tüzel kişiliğe haiz bulunmayan, iletişim özgürlüğü, meslek etiği ve ilkelerini savunan bir özdenetim kuruluşudur. Basın Konseyi'nin başkanı Pınar Türenç'tir.[1]

1986 yılında, medyanın apolitikleşme ve magazinleşmeye kaymasıyla oluşan sorunları, ilkesiz yayıncılık anlayışını gidermek ve basın alanında meslek ilkeleri teşkil ederek bir özdenetim kuruluşu oluşturmak gayesiyle Oktay Ekşi, Hasan Cemal, Güneri Cıvaoğlu, Yalçın Doğan, Teoman Erel, Orhan Erinç, Yurdakul Fincancı, Güngör Mengi, Rauf Tamer bir araya geldiler. Bu grup bir taslak hazırlayarak medya mensuplarına sundu. Konsey fikrine Uğur Mumcu, İlhami Soysal, Nail Güreli karşı çıktılar. TGS, ÇGD, FMD üyeleri katılmadı.

Basın Konseyi 6 Şubat 1988'de kuruldu. İlk katılımlar 627 gazeteciyle oldu. Okuyucu ve basın içinden seçimle gelen üyeler ile medya kuruluşlarının temsilcilerinden teşekkül eden bir Yüksek Kurulu bulunmaktadır. Bu Yüksek Kurul, medyadaki yayınlarla veya gazetecilerle ilgili şikayetleri Basın Konseyi Sözleşmesi ve 16 maddelik Basın Meslek İlkeleri çerçevesinde değerlendirerek kamuoyuna duyurur. Başvurular hakkında "şikayetin yersizliği" ile ihlalin derecesine göre "uyarı" veya "kınama" kararları alabilir. Bu açıdan müeyyidesi manevidir. Basın Konseyi'nin belirlediği ilkeler şu şekildedir:[2]

1. Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, yaşı, sağlığı, bedensel özrü, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz.

2. Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz.

3. Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez.

4. Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez.

5. Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu olamaz.

6. Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olmaksızın yayınlanamaz.

7. Saklı kalması kaydıyla verilen bilgiler, kamu yararı ciddi bir biçimde gerektirmedikçe yayınlanamaz.

8. Bir basın organının dağıtım süreci tamamlanmadan o basın organının özel çabalarla gerçekleştirdiği ürün, bir başka basın organı tarafından kendi ürünüymüş gibi kamuoyuna sunulamaz. Ajanslardan alınan özel ürünlerin kaynağının belirtilmesine özen gösterilir.

9. Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez.

10. Yasaların suç saydığı eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul nedenler bulunmadıkça kimseye atfedilemez.

11. Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur. Kaynağın kamuoyunu kişisel, siyasal ekonomik vb. nedenlerle yanıltmayı amaçladığı haller bunun dışındadır.

12. Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır.

13. Şiddet ve zorbalığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapmaktan kaçınılır.

14. İlan ve reklam niteliğindeki yayınların bu nitelikleri, tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirtilir.

15. Yayın tarihi için konan zaman kaydına saygı gösterilir.

16. Basın organları, yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar.

Kaynakça

  1. ^ "Basın Konseyi'ne yeni başkan". 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar

Basın Konseyi internet sitesi 24 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Gazetecilik, olayların, olguların, fikirlerin ve insanların etkileşimi üzerine toplumu en azından bir dereceye kadar doğru bilgilendiren raporların araştırılması, yayınlanması ve dağıtımıdır. Bir isim olarak gazetecilik mesleği, bilgi toplama yöntemleri ve editoryal edebi tarzlar için geçerlidir. Gazetecilik mesleğini yapan kişilere gazeteci denir.

Prof. Dr. Atilla Girgin, Türk gazetecidir.

Sadettin Teksoy,, Türk sunucu, gazeteci ve program yapımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gazeteciler Cemiyeti</span> İstanbul merkezli gazetecilik kuruluşu

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 10 Haziran 1946'da kurulmuş merkezi İstanbul'da olan bir gazetecilik cemiyetidir.

<span class="mw-page-title-main">İfade özgürlüğü</span> kişinin görüş ve fikirlerini iletme hakkı

İfade hürriyeti, ifade özgürlüğü, Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde ilan edilen, birçok ülke tarafından kabul edilen, bireylerin veya toplulukların fikir ve görüşlerini sansür, yasal yaptırım veya tehdit korkusu olmaksızın ifade etme hakkıdır. Birçok devlet ifade özgürlüğünü anayasal koruma altına almıştır. Konuşma özgürlüğü ve ifade özgürlüğü siyasal bağlamda dönüşümlü olarak kullanılan terimler olsa da, ifade özgürlüğünün hukuki anlamı, iletişim araçları arasında fark gözetmeksizin bilgi ve fikirlerin aranması, erişilmesi ve yayılmasına yarayan her tür faaliyeti kapsar.

Halkla ilişkiler bir işletmenin, kurumun ya da örgütün bağlantı kurduğu ya da kurabileceği kimselerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek ve bunu devam ettirmek için yaptığı sürekli ve örgütlenmiş bir yönetim fonksiyonudur. Temelinde ikna, retorik, algı kavramları yatmaktadır. Kısa tanımıyla, kurumların kitlelerle iletişim kurmak amacıyla yürüttükleri, pro-aktif ve re-aktif olarak sürdürülebilen, kamu yararı esas alınarak devam ettirilen düzenli faaliyetlerdir. İngilizcedeki karşılığının "Public Relations" olması nedeniyle yaygın kullanımı "PR" olarak Türkçeye de yerleşmiştir. Public relations kısaltılarak PR şeklinde Türkçede kullanılmaya başlanınca bu PR'nin birleşik olarak ifadesi gerektiğinde de Piar ya da piyar şeklinde kullanılmaya başlanmıştır.

Osman Oktay Ekşi, gazeteci, yazar; Basın Konseyi eski başkanı, Hürriyet gazetesinin eski başyazarı ve TBMM 24. Dönem Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Yavuz Baydar</span> Türk gazeteci

Yavuz Baydar Türk gazeteci, medya eleştirmeni, müzik ve sinema yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reklamcılar Derneği</span>

Reklamcılar Derneği (RD), 1984 yılında İstanbul'da kurulmuş reklamcılık meslek örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Çağdaş Gazeteciler Derneği</span>

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), merkezi Ankara'da olan, bir sivil toplum kuruluşudur.

Tuncay Mollaveisoğlu, Türk gazeteci, yazar, Televizyon haber programcısı.

Yönetmelik (Talimatname), Anayasanın 123. maddesinde tarif edildiği şekliyle; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda, kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine aykırı olmamak koşuluyla çıkardıkları yazılı hukuk kurallarıdır.

Can Gazalcı,, Türk gazeteci, kitap editörü, öykü ve roman yazarı.

Basın Ahlak Yasası, basın çalışanı gazetecilerin uymayı kabul ettikleri, yasal dayanağı olmayan bir anlaşma metnidir. Bu metinden farklı olarak Basın İlan Kurumu tarafından belirlenen "Basın Ahlak Esasları" yasal dayanağı olan bağlayıcı bir metindir.

Nevzat Bayhan, Türk Kültür-Sanat konularında Gazeteci, yazar ve bürokrat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de medya</span> Türk medyasına genel bakış

Türkiye'de medya, farklı görüşlerin ifade edildiği yerli ve yabancı süreli yayınları içeren, son derece rekabetçi yerli gazetelerden oluşan bir medya sektörüdür. Medya sahipliği, genellikle varlıklı kişiler tarafından kontrol edilen holdinglerin parçası olan birkaç büyük özel medya grubunun elinde yoğunlaşmıştır ve bu da sunulan görüşleri sınırlı kılmaktadır. Buna ek olarak şirketler, iktidar ile dostça ilişkiler kurmaya çalışmak dahil olmak üzere sahiplerinin iktisadi çıkarlarını desteklemek için nüfuzlarını kullanmaktadırlar. Türkiye'de medya, kamuoyu üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İliştirilmiş gazetecilik</span>

İliştirilmiş gazetecilik ya da embedded gazetecilik, savaş ve sıcak çatışma alanlarında, çatışmanın bir tarafındaki askerlerle beraber hareket eden ve savaşı onların açısından görüp yansıtan muhabirler için kullanılan terim.

<span class="mw-page-title-main">Utku Çakırözer</span> Türk politikacı

Utku Çakırözer Türk siyasetçi, gazeteci ve bilgisayar mühendisi.

Himmet, Azerice dilinde yayın yapan ilk gayriresmî gazete. Dönemin sosyal demokrat kuruluşu olan Himmet'in yayın organıydı.

Hazal Ocak, Türk muhabir ve gazeteci.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.