Barza Ovası
Barza Ovası. Denizli Tavas ilçesinin güneyinde bir ova ve bu ova etrafındaki köylerin ortak adı.
Barza köyleri;
- Nikfer (kasaba)
- Bahçe
- Yorga
- Balkıca
- Derinkuyu
- Çağırgan
- Gümüşdere (eski adı: Moğlasın)
- Horasanlı (Bereketli köy)
Barza kelimesi "Vücudunun yarısı beyaz yarısı kara olan keçi anlamına Çanakkale ve Gelibolu civarında kullanılmaktadır (Türk Dil kurumu, Derleme Sözlüğü, II, Ankara 1993, s. 536)" anlamında kelimedir. "Yörük kültürü"nden gelen bir kelimedir. Bu kelime Barza Ovası ve çevresinin Osmanlı Devleti zamanında bağlı olduğu "Menteşe Sancağı Yörük cemaatleri isimlerinde geçmektedir.
Yörük grupları, Oturak Barza', Mukata’a-i İskender Bey, Kayı, Kızılca Keçilü, Horzum, Mukata’a-i Yahşi Bey, Kızılca Balkıca', Divane Ali ve Güne Barza, Karacakoyunlu, Sazak, Sekekçi (?), Elsüz, Balya Bolu ve Kozviran gibi cemaatlerdir."
Büyük cemaatlerin çoğu tir’lere ayrılmıştır. Yani tir bir cemaatin alt birimini teşkil etmektedir. Mesela, “Tir-i Bali Barzası an Cemaat-i Oturak Barza” gibi ifadelerle büyük ve önemli bir cemaatin alt kolu olduğu belirtilmiştir. Tir’lerin aldığı isimlerin büyük çoğunluğu insan ismidir.
Yine bu bölgedeki en önemli cemaatlerden birisi Divane Ali ve Güne Barza’dır. Bunlar Tavas, Muğla, Bozöyük, Çine ve özellikle Peçin kazalarında yaşamaktaydılar. 1522’de 2933 hane, 1095 kara, 199 mücerred, 50 muaf’tan meydana gelmekte olup hâsılları 146000 akçadır. "
"Menteşe Yörükleri ile ilgili kayıtlarda “Toprakları yoktur”, “toprakları vardır”, “hariç toprakta konarlar”, “hariç toprakta otururlar”, “ektikleri yerin öşrün verip”, “Oturak Barza”, “Göçer Barza” gibi ifadelerin olması, ayrıca Yörüklerin ödedikleri vergiler arasında “resm-i çift, nim çift ve bennak” gibi vergilerin geçmesi, yine hâsıl içerisinde “tahıl, pamuk” vb. ürünlerin yer alması bize bunların bazılarının çiftliklere sahip olduklarını ve hayvancılığın yanında tarımla da iştigal ettiklerini göstermektedir."
Kaynakça
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Fırat University Journal of Social Science-Cilt: 18, Sayı: 2 Sayfa: 403-440, ELAZIĞ-2008
