İçeriğe atla

Bartolomé de las Casas

Bartolomé de las Casas
Doğum11 Kasım 1474
Sevilla, Kastilya Tacı
Ölüm18 Temmuz 1556 (81 yaşında)
Madrid, Kastilya Tacı
MeslekPsikopos
İmza

Bartolomé de las Casas (11 Kasım 1474, Sevilla, Kastilya Tacı - 18 Temmuz 1556, Madrid, Kastilya Tacı), Dominikan rahibi, piskopos ve uluslararası hukuk ve insan hakları normlarının ilk savunucularından biri olan yazar. Köleciliğe karşı çıkan Avrupalılardandır, Valladolid Konseyinin taraflarındandır.

Babası orta hâlli bir tacirdir ve Kristof Kolomb'un ikinci yolculuğuna katılmıştır. Salamanca Üniversitesinde hukuk eğitimi almış olan Casas, Kolomb'un birinci yolculuğunun özetini ve hayatını kaleme aldı. 1502 yılında Nicolás de Ovando ile birlikte asker olarak Hispanyola adasına gitti. Bazı keşif seferlerine katıldıktan sonra 1506 yılında geri dönerek papaz yardımcılığına atandı. 1512 yılında Yeni Dünya'ya atanan ilk papaz oldu ve 1515'te dönerek yerlilere yapılan kötü muameleyi ve işkenceleri Kral V. Carlos ve Papaya bildirdi.

1516 yılında yerlilere yapılan muameleyi soruşturacak bir komisyonun üyesi olarak Amerika'ya döndü. 1520'de İspanya Kralı huzurunda yerlilere yapılan şiddet dolu işkenceleri ve izlenen politikayı eleştirdi. Casas'ın etkisi ile V. Carlos köleciliği yasaklayan bir yasa çıkarttı ve özgür yerli kentler oluşturulması önerisini destekledi. Papa ve Kralın 1537'de yerlilerin köle olarak çalıştırılmasını ve mallarına el konmasını yasaklayan kararlar almasında önemli rolü olan Casas, 1566'daki ölümüne dek yerli haklarının savunuculuğunu yaptı.[1]

Eserleri

  • De Unico Modo - Tek Yol
  • Historia Apologetica - Özür Dileyen Tarih
  • Historia de las İndias - Batı Hint Adaları Tarihi
  • Spanish Cruelties - İspanyolların Zulmü
  • Brevisima Relacion de la Desturuccion de las İndias - Yerlilerin Gözyaşları: Yerlilerin Yok Edilişinin Kısa Tarihi
  • Avisos y reglas para confesores de espanoles - Günah çıkaran İspanyol papazları için öğütler ve kurallar

Kaynakça

  1. ^ Yerlilerin Gözyaşları-2011-İmge

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kristof Kolomb</span> İtalyan kaptan, kâşif ve sömürgeci (1451–1506)

Kristof Kolomb, Atlantik Okyanusu'na yaptığı dört seferi tamamlayarak coğrafî keşifleri başlatan ve Amerika'nın kolonizasyonunun yolunu açan Cenevizli kaptan ve kâşiftir. Katolik hükümdarlar tarafından desteklenen keşifleri; Karayipler, Orta Amerika ve Güney Amerika ile Avrupalıların ilk temâsı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Haiti</span> Karayip Denizinde bir ada ülkesi

Haiti ya da resmî adıyla Haiti Cumhuriyeti, Amerika'da Karayip Denizi'nde bir ada ülkesidir. Küba'nın doğusunda yer alan Hispaniola adasını Dominik Cumhuriyeti ile paylaşır ve adanın batı kısımdadır. Küba ve Jamaika'nın doğusunda Bahamalar'ın güneyinde bulunur. Yüzölçümü 27.750 km² olan ülke Karayipler'in yüzölçümü en büyük üçüncü; 11 milyon nüfusu ile Karayipler bölgesinin en kalabalık nüfuslu ülkesi konumundadır. Başkenti Port-au-Prince'tir.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları</span> Takımadalar

Virjin Adaları, Atlas Okyanusu ile Karayip Denizi arasında bulunan, Küçük Antiller bölgesine dâhil edilen adalar topluğudur.

<span class="mw-page-title-main">V. Karl</span> Kutsal Roma imparatoru, İspanya kralı, Avusturya arşidükü ve Burgonya dükü (1500–1558)

V. Karl ya da Şarlken, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı, Habsburg Hollandası Lordu ve Burgonya Kontu.

<span class="mw-page-title-main">Juan Ponce de León</span>

Juan Ponce de León, İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Napoli Krallığı</span> 1282-1816 yılları arasında İtalyanın güneyinde hüküm sürmüş eski bir devlet

Napoli Krallığı, İtalyan yarımadasının güneyinde, Napoli'de kurulmuş bir devletin modern ismidir. Zamanında, biraz yanıltıcı olarak Sicilya Krallığı adı ile anılmaktaydı; çünkü Napoli Krallığı Sicilya adasında 1282'de çıkan Sicilya Vesperleri adlı bir isyan sonucunda Napoli Krallığı'nin Sicilya Krallığı'ndan ayrılması ile ortaya çıkmıştı. Napoli Krallığı'nın ortada bulunduğu dönemde bu Krallık ya İspanyol veya Fransız asıllı bir kral tarafından idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Isabel</span> İspanyol hükümdarı (1474–1504)

I. Isabel, Kastilyalı Isabella veya Katolik Isabel, Kastilya (1474-1504) ve Aragon (1479-1504) Kraliçesi. Bu iki Krallığı 1479'dan sonra kocası Aragon Kralı II. Fernando ile birlikte yönetmiştir. Hükümdarlığı sırasında İspanya'nın birliğini sağlamış ve Kristof Kolomb'un Yeni Dünya'yı keşfiyle güçlü bir sömürge imparatorluğunun temelleri atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya bayrağı</span> Ulusal bayrak

İspanya bayrağı, İspanya Krallığı'nın resmi ulusal bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kolomb öncesi okyanus ötesi temas</span>

Kolomb öncesi okyanus ötesi temas, Kristof Kolomb'un 1492 yılında Amerika kıtasına ayak basmasından önce Amerika yerli halklarıyla diğer kıta halkları – Afrika, Asya, Avrupa ve Okyanusya - ile olduğu iddia edilen temasları kapsar. Çeşitli dönemlerde tarihi, arkeolojik ve kültürel kanıtlara dayanılarak değişik iddialar ortaya atılsa da sadece tek bir temas kanıtlanmıştır. Akademik çevrelerce ispatlanmış olarak kabul edilen temas Avrupalı halklardan Vikinglerin Kanada Newfoundland’da MS 1021 yılında L'Anse aux Meadows yerleşimini kurmalarıdır. Diğer tüm temas iddiaları akademik çevreler tarafından dayanaksız olarak reddedilmektedir.

Valladolid Konseyi (1550-1551), Yeni Dünya’daki kölelere muameleyle ilgili İspanya kralı V. Carlos tarafından Valladolid'de toplanmıştır. Amerika kıtasındaki fetihlerle ilgili iki farklı görüş burada tartışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. João</span> Portekiz kralı (1455-1495; hd. 1481-1495)

II. João, Príncipe Perfeito olarak da bilinir, Portekiz'in onüçüncü kralıdır. Portekiz tahtını konsolide etmiş, ekonomisini güçlendirmiş, coğrafi keşifleri sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Alonso de Ojeda</span> İspanyol denizci ve kâşif

Alonso de Ojeda, İspanyol denizci, kâşif, vali ve istilacıydı. Adı zaman zaman "Alonzo" veya "Oxeda" şeklinde yazılır. Venezuela'ya varan ilk Avrupa filosunun kumandanıydı.

<i>1492: Cennetin Keşfi</i>

1492: Cennetin Keşfi, ABD, Fransa, İspanya, İngiltere ortak yapımı, 1992 çıkışlı tarih filmi. Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinin 500. yılı dolayısıyla yapılan iki filmden biri olan 1492: Cennetin Keşfi, bu keşfin Avrupa'daki etkileri ve Kolomb'un yeni dünyadaki yerleşim çabalarını konu alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Bernal Díaz del Castillo</span>

Bernal Díaz del Castillo, İspanyol konkistador ve sonraki dönem Guatemala sömürge valisi. Dönemi özellikle sıradan askerin gözünden çok iyi anlatan Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva España adlı eserin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nueva Planta kararları</span> İspanya Veraset Savaşından sonra merkezileştirme kararnameleri

Nueva Planta kararları, İspanya'nın ilk Bourbon kralı olan V. Felipe tarafından 1707 ve 1716 yılları arasında, İspanya Veraset Savaşı sırasında ve Utrecht Antlaşması ile savaş bittikten kısa bir süre sonra imzalanan bir dizi kararnameye verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Diego Kolomb</span>

Diego Kolomb, Kastilya ve Aragon Hükümdarları emri altında bir gezgin ve kaşifti. 2. Okyanus Deniz Amirali, 2. Batı Hint Adaları Genel Valisi ve 4. Batı Hint Adaları Valisi olarak Kastilya ve Aragon Hükümdarlarına hizmet etti. Kristof Kolomb ve karısı Filipa Moniz Perestrelo'nun büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Rodrigo de Triana</span>

Rodrigo de Triana, 15. yüzyılda yaşamış İspanyol bir denizcidir. Kristof Kolomb'un ilk transatlantik yolculuğunda kullandığı üç İspanyol gemisinin en hızlısı olan La Pinta adlı karavelinin gözcülük görevinde bulunan Rodrigo, 12 Ekim 1492 gecesinde gemideki gözetleme noktasından ufku izlerken Guanahani olarak adlandırılan Bahama kıyılarını gördüğü için "Amerika'yı ilk gören Avrupalı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hatuey</span>

Hatuey veya Hatüey günümüzde Haiti sınırlarındaki La Gonaye'de yerleşik Taino halkının kasike adı verilen şeflerindendi. İspanyol konkistadorların Küba'yı işgal etmesinden önce Haiti'den kanolarla Küba'ya geçerek yerli halkı uyarmış ve beraberindekilerle birlikte konkistadorlara karşı savaşmıştır. Yakalanıp öldürülmesinden çok sonra modern Küba halkı tarafından ilk ulusal kahraman ilan edilmiştir. Anısı pek çok anıtta ve popüler kültürel alanda yaşatılmıştır.

1492 ve 1504 yılları arasında İtalyan denizci ve kâşif Kristof Kolomb, İspanya'nın Katolik Hükümdarları adına Karayipler'e ve Orta ve Güney Amerika'ya dört transatlantik deniz seferi düzenledi. Bu yolculuklar Yeni Dünya'nın geniş kitlelerce bilinmesine yol açtı. Bu atılım, Keşifler Çağı olarak bilinen dönemi başlatarak Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesini, bununla bağlantılı biyolojik alışverişi ve Atlantik ötesi ticaretin de başlangıcı oldu. Etkileri ve sonuçları günümüze kadar devam eden bu olaylar, sıklıkla modern çağın başlangıcı olarak anılır.