İçeriğe atla

Barotravma

Dişteki boşluklardaki basıncın dışarıdaki basınç ile eşitlenememesi sonucu barotravma meydana gelebilir.

Barotravma(Basınç Sarsısı), vücuda etki eden basıncın değişmesine bağlı olarak oluşan bazı rahatsızlıklara verilen ad.[1] İnsan vücudundaki orta kulak, sinüsler, akciğerler ve bağırsaklar gibi hava boşluklarına sahip bölümler, hava basıncındaki değişikliklere bağlı olarak genişler veya daralır. Bu basınç değişimleri ani gerçekleşirse, boşlukları çevreleyen dokulara (örneğin kulak zarı) zarar verebilir.[1]

İnsan deniz seviyesinde yaklaşık 760 mmHg (1013,25 hPA) atmosfer basıncında yaşamaya adapte olmuştur.[1] Bu basınç seviyesi, su altındaki derinliklerden veya atmosferin üst tabakalarından oldukça farklıdır. İnsan vücudunun büyük kısmı katı veya sıvı dokulardan meydana gelir ve basınç değişikliklerinden fazla etkilenmez. Ancak hava boşlukları basınç değişiklerinden etkilenirler. Örneğin denizaltı ile dalan bir denizci nefes vermeden, ani bir şekilde yüzeye çıkarsa göğüs kafesinde genişleyerek sıkışan hava akciğerlerin delinmesine neden olabilir.[1] Barotravmalar oluş biçimine veya organ ve doku hasarına göre sınıflandırılırlar. Örneğin; dalış barotravmaları veya akciğer barotravması ya da kulak barotravması gibi.[2][3]

Dalış Barotravmaları

Kulak Barotravması

Kulak barotravmaları, dış kulak, orta kulak ve iç kulak barotravmaları olarak ayrılır. En çok orta kulak barotravması görülür, dalgıçların %10 ile %30'u orta kulak barotravması yaşamaktadır. Dış kulak yolu barotravması genellikle çıkış esnasında dalış giysisi veya kulak kirinin dış kulak yolunu kapası nedeniyle oluşur. İç kulak barotravması nadir görülür, aşırı valsalva yapılması gibi mekanik nedenlerle oluşur. değişen derecelerde işitme kaybına ve vertigoya (baş dönmesi) neden olabilir.[2][3][4]

Sinüs Barotravması

Sinüslerde oluşan bir tıkanıklık sinüs barotravmasına yol açabilir. Baş ağrısı ve burun kanaması ile belirti verebilir.[4]

Maske Barotravması (Maske Sıkışması)

İniş safhasında dalgıcın maske içerisine hava göndermemesi nedeniyle oluşan vakum (negatif basınç) etkisiyle, gözde ve maskenin kapsadığı alanlarda oluşan küçük kanamalar olmasıdır.[4]

Pulmoner Barotravma (Akciğer Barotravması)

Tüplü dalışlarda (SCUBA diving) çoğunlukla dalgıcın nefesini tutarak yukarı çıkması soncu oluşur. Dalgıç yüzeye yaklaştıkça, akciğerlerde tutulan hava basıncın düşmesiyle genişlemeye başlar. Genişleyen hava akciğerin yırtılmasına sebep olabilir.[2][3]

Diğer Barotravmalar

Diş barotravması[5]

Sindirim sistemi barotravması

Genital barotravma[6]

Patlamaya bağlı barotravmalar[7]

Valsalva Önlemi

Valsalva, ağzı ve burnu tıkayarak nefes vermeye çalışma hareketidir.[8] Bu hareket göğüsteki ve orta kulaktaki havanın basıncını artırarak iç basıncın dışarıdaki basınç ile eşitlenmesine yardımcı olur.[8] Özellikle yüksek irtifâlardan hızlı bir şekilde alçalırken orta kulaktaki havanın daralması nedeniyle kulak zarının içeriye doğru hareketine bağlı olarak oluşan rahatsızlığı gidermekte kullanılır. Alçalma esnasında yutkunma ve sakız çiğneme de orta kulak basıncının dengelenmesine yardımcı olabilir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "barotrauma." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
  2. ^ a b c US Navy Diving Manual, 6th revision. United States: US Naval Sea Systems Command. 2006. Retrieved 2008-05-26.
  3. ^ a b c Brubakk, A. O.; T. S. Neuman (2003). Bennett and Elliott's physiology and medicine of diving, 5th Rev ed. United States: Saunders Ltd. p. 800. ISBN 0-7020-2571-2.
  4. ^ a b c Marx, John (2010). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice 7th edition. Philadelphia, PA: Mosby/Elsevier. p. 1907. ISBN 978-0-323-05472-0.
  5. ^ Yehuda Zadik (April 2009). "Barodontalgia". J Endod 35 (4): 481–5.doi:10.1016/j.joen.2008.12.004. PMID 19345791. Retrieved 2009-06-01
  6. ^ Harris, Richard (December 2009). "Genitourinary infection and barotrauma as complications of 'P-valve' use in drysuit divers". Diving and Hyperbaric Medicine : the Journal of the South Pacific Underwater Medicine Society 39 (4): 210–2.PMID 22752741. Retrieved 2013-04-04.
  7. ^ Torkki, Markus; Virve Koljonen; Kirsi Sillanpää1; Erkki Tukiainen; Sari Pyörälä; Esko Kemppainen; Juha Kalske; Eero Arajärvi; Ulla Keränen; Eero Hirvensalo (August 2006). "Triage in a Bomb Disaster with 166 Casualties". European Journal of Trauma 32 (4): 374–80. doi:10.1007/s00068-006-6039-8
  8. ^ a b "Valsalva manoeuvre." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dalgıçlık</span>

Dalgıçlık veya dalıcılık, su altında kalmak üzere suya dalma sporu. Bu sporda nefes alma aygıtları kullanıldığı gibi, bu aygıtlar olmadan da bu spor yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hava durumu</span> atmosferin fiziksel koşulları

Hava durumu ya da kısaca hava, yaşam ve insan aktiviteleri üzerindeki etkisini de göz önüne almak koşuluyla atmosferin belirli bir anda, belirli bir bölgedeki hali. Bazen çoğul olarak havalar şeklinde kullanılır. Hava durumu kavramı ile genellikle uzun dönemde gerçekleşen yani iklimsel değişimler değil, atmosferdeki kısa dönemde gerçekleşen değişimler kastedilir. Gökyüzünün görüş, bulutluluk, nem, yağış, sıcaklık ve rüzgâr durumu gibi çeşitli özelliklerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Burun</span> koku alma organı

Burun, anatomik olarak hayvan ve insan yüzü üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organıdır. İnsan burnu ve hayvan burnu arasında birçok anatomik farklar bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Boğaz</span>

Boğaz, kafatası alt kısmından başlayıp alt gırtlak kıkırdağı hizasında yemek borusu ile birleşen, duvarlarını kasların teşkil ettiği sindirim sisteminin ağızdan sonraki ikinci ünitesi.

<span class="mw-page-title-main">Dolaşım sistemi</span> hayvanlarda kan dolaşımını sağlayan organ sistemi

Dolaşım sistemi veya kardiyovasküler sistem maddelerin vücuttaki dolaşımını sağlayan organ sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Solunum sistemi</span> Hayvanlarda ve bitkilerde gaz alışverişini sağlayan biyolojik sistem

Solunum sistemi, kandaki karbondioksit (CO2) gazının oksijen gazı (O2) ile yer değiştirmesini sağlayan sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kanama</span>

Kanama, canlı bir organizmada kanın kalp ve damar boşluğu (lümeni) dışına çıkmasıdır.

Diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran kasa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Vurgun</span>

Vurgun veya dekompresyon hastalığı, kısa sürede yüksek basınçlı bir bölgeden alçak basınçlı bir bölgeye geçilmesi nedeniyle vücutta gaz kabarcıklarının oluşması sonucu ortaya çıkan gaz embolizmidir. Özellikle dalgıçlar, pilotlar veya su altı inşaat işçileri gibi basınç değişimi etkisinde kalanlarda rastlanır. Sünger avcılarında görülen bu tabloya halk dilinde vurgun denir. Dekompresyon sözcüğü "basınç azalması" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç</span> Profesyonelce dalış yapabilen ve bundan para kazanan kişi

Su altına dalma işini gerçekleştiren kişi. Dalgıçlık eski tarihlerde sadece su yüzeyinden gelen gaz/hava hortumları ile yapılabilen bir ameliye idi. Bu sistemin çalışabilmesi için gaz/hava basan kompresörler ve hava hortumları, dalgıcın taşınmasında gerekli olan can halatlarının kullanılması gerekiyordu. Aynı zamanda bu sistemin kurulması için ekibin kalabalık olması da elzemdi. Daha sonraları sistemin hafifletilerek daha hızlı olarak kullanımını sağlamak amacıyla sıkıştırılmış gaz/hava tüplerinin kullanılmaya başlanması ile yüzey bağlantısız dalma işlemi gerçekleştirilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Atelektazi</span>

Atelektazi, akciğerin bir kısmının ya da akciğerlerden birinin tamamen büzüşmesi sonucu yeterince genişleyememesi ve böylece işlevini yitirmesidir. Atelektazi durumunda daha az hava içeren akciğer parankimi oluşur. Bu gelişme, oksijenlenmeyi azaltır ve enfeksiyona ortam oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Oksijen zehirlenmesi</span>

Oksijen zehirlenmesi yüksek kısmi basınçta moleküler oksijen (O2) solunmasının zararlı etkileriyle oluşan durumdur. Tarihsel olarak merkezî sinir sistemiyle ilgili duruma Paul Bert etkisi ve pulmoner olana da Lorrain Smith etkisi denir. Bert ve Smith 19. yüzyılın sonlarında bu durumları keşfeden ve ilk olarak tarif eden araştırmacılardır. Ciddi vakalar, en çok merkezî sinir sistemi, akciğer ve gözlerde görülen etkilerle (prematüre bebeklerde), hücre zedelenmesi ve ölümle sonuçlanabilir. Oksijen zehirlenmesi, aletli dalış yapanlar, yüksek yoğunlukta suplemental oksijen verilenler (özellikle prematüre bebekler) için bir endişe unsurudur.

<span class="mw-page-title-main">Ses</span> canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir.

Ses, canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, katı, sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Pulmoner ödem</span> akciğerlerin hava boşluklarında ve parankiminde sıvı birikmesi

Pulmoner ödem, pulmonary edema, akciğer ödemi, akciğer konjesyonu; çeşitli sebeplerden ötürü alveollerde transudat birikmesi sonucu meydana gelir. Akciğer ödemi bir hastalık değil polifaktöriyel kaynaklı bir semptomdur. Süngersi bir yapısı olan akciğeri ödem oluşmasından koruyan 3 önemli faktör vardır. Bu faktörlerin olumsuz etkilendiği her süreç akciğer ödemi ile sonlanır:

<span class="mw-page-title-main">Burun kanaması</span>

Epistaksis ya da burun kanaması, oldukça sık rastlanan bir kanama çeşididir ve genellikle kan burun deliklerinden dışarı drene olduğunda fark edilir. Anterior ve posterior olmak üzere iki çeşidi vardır. Bazen daha ciddi vakalarda kan nazolakrimal kanal yoluyla göze gelir ve gözde kanama gözlenebilmektedir. Taze kanın veya pıhtılaşmış kanın mideye doğru aşağı akışı bulantı ve kusmaya yol açabilir. Çok nadiren ölümcüldür, ABD'de 1999 yılında 2,4 milyon ölüm için sadece 4 ölüm gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aletli dalış</span> sualtında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türü

Donanımlı (aletli) dalış, su altında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türüdür. Scuba İngilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Su altında bağımsız ve taşınabilen bir tüpte taşıdığımız basınçlı hava ve/ veya gazların ortam basıncına regüle edilerek solunmasını sağlayan sistemi tarif eder. Scuba, scuba ekipmanı, scuba yapmak gibi farklı kullanımlarla yapılan sporu, kullanılan ekipmanı ya da rekreasyonel aktiviteyi tanımlayabilir. Günümüzde tüplü dalış, aletli dalış olarak da tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Empiyem</span>

Empiyem, vücudun doğal boşluklarına irin toplanmasıdır. Çok tehlikeli bir yangı şeklidir.

<i>Ama</i> (dalgıç)

Ama , uminchu (Okinawacada) veya kaito inci toplamalarıyla ünlenmiş Japon dalgıçlardır. Amaların büyük çoğunluğu kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Kulak zarı</span> Dış kulağı orta kulaktan ayıran zar

Kulak zarı, insan ve çeşitli diğer dört üyelilerin anatomisinde ince, koni şeklinde bir yapıya sahip, dış kulağı orta kulaktan ayıran bir zar. Ayrıca Timpanik membran veya myringa denilen zar, sesi havadan orta kulak içindeki kulak kemiklerine ve daha sonra sıvı dolu kokleada bulunan oval pencereye iletme görevini üstlenir. Sonuç olarak havadaki titreşimin sıvıya aktarılmasını sağlar ve titreşimi yükseltir. Malleus kemiği, kulak zarı ve kulak kemikleri arasındaki boşluğu doldurur.

<span class="mw-page-title-main">Embolizm</span> Atardamar, arteriyol ve kılcal damar hastalıkları

Embolizm, bir kütlenin kan akımıyla sürüklenerek damarları tıkamasına embolizm (embolism), bu cisme embolus denir. Kan akımıyla sürüklenen kütle maddenin her türden fiziksel niteliğini taşıyabilir. Bir embolizm sürecinin etkisi, embolusun kaynağı ve izlediği yol ile belirlenir. Trombuslardan kökenli emboluslar en sık görülen embolizm türünü oluşturur (tromboembolizm).


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.