İçeriğe atla

Bardas Skleros

Bardas Skleros
Bardas Skleros'un askerlerce imparator olarak ilanı
Skilicis yazma eseride minyatur
Ölüm2 Nisan 991
BağlılığıBizans İmparatorluğu
RütbesiGeneral
Çatışma/savaşlarıArkadiopolis Muharebesi (970)
Pankaleia Muharebesi (978)

Bardas Skleros (ya da Sclerus), 976–979 yılları arası İmparator II. Basileios'a karşı yapılmış geniş çaplı Anadolu isyanına önderlik etmiş Bizans generali.

Geri plan

Bardas, Küçük Asya'nın doğu eteklerinde çok büyük mülkleri olan köklü Skleros ailesinden gelmektedir. Annesi Gregoria, I. Basileios'un kardeşi Bardas'ın soyunda gelmektedir. Erken dönem kariyerinde en büyük başarısı 970 yılında I. Svyatoslav'ın ordusuna karşı Konstantinopolis'i parlak savunmasıdır. 970 tarihli Arkadiopolis Muharebesi'nde karşı tarafa 20.000 kayıba neden olurken, seferde sadece 25 Bizans askeri hayatını kaybetmiştir.

Bizans'ın acımasız düşmanları ile uğraşırken kendini göstermiş ve İmparator I. İoannis'in en güvendiği danışmanı olmuştur. İoannis'in ölümü üzerine İmparator olmak istemiştir. Gerçekte imparatorluk hükûmetinin başı olan Hadım Basileios Lekapenos, başka planları olduğu için onu 975 yılında Doğu Domestikos tōn scholōn (Doğu orduları komutanı) görevinden aldı.

Mihail Psellos'a göre, Skleros, "sadece yetenekli bir planlamacı değil, fakat sınırsız servet sahibi (tacı amaçlayan birisinin sahip olabileceği ortalama servetten fazla), asil kan sahibi olmanın üstünlüğü ve büyük savaşların başarısı ile teşebbüsünde tüm askeri sınıfın kendi arkasında tutarak entrikalarını çevirecek kadar aşırı zeki" biriydi.[1]

İsyan

Fokas ve Skleros orduları arasında bir çarpışma, Madrid Skilicis yazmasından bir minyatür

Görevden alındığını duyunca, Skleros Ermeni, Gürcü ve hatta Müslüman hükümdarlar ile anlaşmaya vararak, imparatorluk tacı için desteklerini aldı. Asya illerindeki akrabaları ve destekçileri arasında başarı ile isyanın yönetip, hızla Caesarea, Antakya ve Küçük Asya'nın büyük kısmının yöneticisi oldu.

Bizans Donanmasının birçok komutanını yendikten sonra, Konstantinopolis'e almak için Dardanelles'i bloke etti. Asilerin, Basileios donanmasını, kolaylıkla dağılacakları Yunanistan'a takip etmek için ayrılmaları yaptıkları ilk hata oldu.

Denizdeki üstünlüğü kaybedince, Skleros önce başkentin anahtarı olarak düşünülen Nicaea'yı kuşatmıştır. Şehir geleceğin imparatoru I. İsaakios'un babası ve Komninos Hanedanı'nın atası Manuil Erotikos tarafından savunuluyordu. Bu arada Basileios, bir önceki imparator döneminde isyan ettiği için bir manastırda yedi yıldır tutulan Bardas Fokas'ı sürgünden çağırdı. Fokas, aile mülklerinin bulunduğu doğudaki Sebastea'ya ilerledi. Tao-Klarceti Prensi III. David ile anlaşmaya varıp, Tornikios önderliğinde 12.000 Gürcü atlı desteği sağladı.

Skleros hemen Nicaea'dan ayrılıp Doğu'ya gitti ve Fokas'ı iki savaşta yendi, ancak Foksa üçüncüsünde galip geldi. 24 Mart 979'da iki lider teke tek bir dövüşte karşı karşıya geldi, Skleros mızrağıyla Fokas'ın atının sağ kulağını kesti ve ardından kafasına ağır bir yara aldı. Ölümüyle ilgili söylenti ordusunu kaçmaya zorladı, ancak Skleros'un kendisi Müslüman müttefiklerinin yanında bir sığınak buldu. Bunun üzerine isyan zorlanmadan bastırıldı.

Sonraki yılları

Asyalı güçler onun Konstantinopolis'e karşı sonraki eylemlerini desteklemediği için, Skleros ve ailesi 980 yılında Bağdat'a gitti. Halife'nin sarayında altı yıl geçirdi.

987 yılında, Skleros, en nihayet Bulgar savaşlarında elde ettiği fırsat ile tacı ele geçirmeyi amaçlayan Fokas tarafından vatanına geri çağrıldı. Skleros bir ordu ile Fokas'ı destekledi. Ancak bu düzensizlikten fırsat elde etme çabası, Fokas'ın onu hapishaneye atması ile engellendi.

989 yılında, Fokas'ın Abidos'ta ölmesi üzerine, Skleros isyanın liderliğini devraldı: "Gerçek şu ki, Skleros'un ordusuna giren, artık geçmişlerine göre ayrılmıyordu, onların her biri isyana bağlılığını bildiriyordu. Liderleri, onları kendi cesur niyeti ile bir uyumlu bedende birleştirdi. İyilikler ile bağlılıklarını kazandı, şefkatiyle sadakatlerini sağladı. Farklılıklarını kaldırıp, onlarla bir kaptan yemek yedi, bir bardaktan içti, onları isimleri ile çağırdı ve övgüleri onların biatını sağladı" (Mihail Psellos).

Teslim olma tarihi tartışmalıdır. 991 yılında, kör edildi. Yarı esir Trakya'da yaşarken, Bulgaristan'a giden İmparator II. Basileios tarafından ziyaret edildi. Ünlü asi "Kuropalatis" unvanını kabul etti ve birkaç gün sanra muhtemel 2 Nisan tarihinde öldü.

Ama soyu devam etti. Torunu Basileios Skleros, İmparator III. Romanos'un kızkardeşi ile evlendi. Basileios'un kızlarından biri, imparator olacak Konstantinos Monomakos ile evlenirken, torunlarından biri Konstantinos'un metresi oldu. Bu kadınlardan biri II. Vladimir Monomah'ın büyükannesidir.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Psellus 1966, ss. 400.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. İoannis</span>

I. İoannis Çimiskes, Bizans imparatoru. 969-976 yılları arasında hüküm süren Çimiskes Balkanlar ve Suriye'yi egemenliği altına alarak imparatorlukta düzeni sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">VII. Mihail</span>

VII. Mihail Dukas, Bizans imparatoru 1071-1078. VII. Mihail, X. Konstantinos Doukas ile Eudokia Makrembolitissa'nın büyük oğullarıdır. Malazgirt'deki yenilginin ardından Bizans İmparatorluğu'nun başına geçti. Tahta geçtiğinde artık Bizans en güçlü Hristiyan devleti olma vasfını yitirmiş ve bir çöküş dönemine girmişti. Hükümdarlığı sırasında enflasyon dolayısıyla Bizans parası değer kaybettiği için Parapinakēs, "dörtte-bir eksik" namı ile anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Basileios</span>

I. Basileios, Makedonyalı (Yunanca: Βασίλειος ὁ Μακεδῶν, Basileios ho Makedhon; Trakya'da doğup zorlu şartlarda Konstantinopolis'e gelerek imparatorlukta çeşitli görevler almış ve 867 ile 886 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Romanos</span>

Romanos Lekapenos, 920-944 arasında tahtı damadı VII. Konstantinos'la paylaşan ve gerçek iktidarı elinde tutan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikiforos</span>

II. Nikiforos Fokas, 963-969 arasında Bizans imparatoru. Müslüman Araplara karşı elde ettiği askerî başarılar 10. yüzyılda Bizans İmparatorluğu'nun yeniden güçlenmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Konstantinos</span>

VIII. Konstantinos, 962-1025 yılları arasında kardeşi II. Basileios'la birlikte ortak imparator, 1025-1028 yılları arasında ise tek başına tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mihail</span>

IV. Mihail Paflagonyalı, , 11 Nisan 1034 ile 10 Aralık 1041 döneminde Bizans imparatoru olmuştur. Tahta çıkışı VIII. Konstantinos'un kızı olan Zoi ile birlikte hazırladığı bir komplo ile Zoi ile daha önce evlenip imparator olarak tahta geçen III. Romanos'u Saray'da öldürmeleri sonucunda olmuştur. Zoi ile evlenen IV. Mihail Paflangonyalı tahta çıkmış ve 1041'de ölene kadar karısı Zoi ile birlikte imparatorluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eudokia Makrembolitissa</span>

Eudokia Makrembolitissa Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un ikinci karısı. 1067 yılında onun ölümünden sonra Romen Diyojen'in karısı olmuştur. Ayrıca Konstantinopolis Patriği I. Mihail Kirularios'un yeğenidir.

İoannis Dukas ya da Yannis Dükas, Paflagonyalı asil olan ve Moesia Superior Thema'sı valisi olan Andronikos Dukas'ın oğlu, Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un kardeşidir. İoannis Dukas, İmparator I. Aleksios'un karısı İrini Dukena'nın baba tarafından büyük babasıdır.

Basileios Lekapenos, 945 ile 985 yılları arası Bizans İmparatorluğu baş yöneticisi.

Bardas Fokas, 10. yüzyılın ilk yarısının dikkat çeken Bizans generali ve İmparator II. Nikiforos Fokas'ın ve kouropalatēs Genç Leo Fokas'ın babası.

Bardas Fokas, hüküm süren Makedon Hanedanı'na yanında ya da karşı üç isyanın bariz bölümlerinde yer almış Bizans İmparatorluğu'nun öne çıkan generali.

<span class="mw-page-title-main">Leo Fokas (genç)</span>

Leo Fokas ya da Phocas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς,, Orta 10. yüzyıl Bizans Generali. Ağabeyi İmparator II. Nikiforos ile beraber doğu cephesinde birçok başarı kazanmıştır. Ağabeyinin hükümdarlığında, baş vezir olarak hizmet etmiştir, ancak ağabeyinin ardılı I. İoannis tarafından görevden alınmış ve tutuklanmıştır.

İoannis Orfanotrofos, ayrıca Orfanotrofos olarak da bilinir, Bizans İmparatorluğu'nda III. Romanos dönemi önemli hadım yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Erotikos Komninos</span> Bizanslı general

Manuil Erotikos Komninos, II. Basileios döneminin Bizans askeri lideri ve Komninos Hanedanı'nın tamamen kayıt edilmiş ilk atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Burces</span> Bizanslı general

Mihail Burces 10. yüzyılın en önde gelen Bizans generallerinden biriydi. Antakya'yı 969'da Araplardan geri almasıyla dikkat çekti, ancak İmparator II. Nikiforos'un gözünden düştü. Buna kızan Burces, birkaç hafta sonra Nikiforos'a suikast düzenleyen komplocular ile güçlerini birleştirdi. Burces, İmparator II. Basileios ile isyancı Bardas Skleros arasındaki iç savaşta önemli bir rolde yeniden ortaya çıktı ve bağlılığını önce imparatordan isyana çevirdiyse de sonra tekrar geri döndü. Yine de, Basileios tarafından Antakya doux'u olarak yeniden atandı, Fâtımîler karşı verdiği savaşta başarısız olduğu için görevden alındığı 995 yılına kadar bu makamda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Pankaleia Muharebesi</span> 978 muharebesi

Pankaleia Muharebesi, 978 veya 979 yılında Bizans İmparatoru II. Basileios'a sadık olan Genç Bardas Fokas komutasındaki ordu ile isyancı general Bardas Skleros'un kuvvetleri arasında gerçekleşmiştir. Sonuçta Bardas Skleros'un yenilgiye uğramasına ve sürgüne gönderilmesine yol açmıştır. Kaynaklar olayların ardışıklığı ve yeri konusunda belirsizdir; bu nedenle daha önceki bilim insanları, İoannis Skilicis'in görüşlerini izleyerek Pankaleia Muharebesi'ni sadık güçler için kesin zafer olarak Mart 979'da gerçekleştiğini düşünürken, bugün Diyakoz Leon'un anlatımına göre bu savaş Haziran 978'de gerçekleşmekte ve Fokas için bir yenilgi olarak kabul edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.