İçeriğe atla

Barberton Yeşiltaş Kuşağı

Barberton Yeşiltaş Kuşağı'nın konumu.

Barberton Yeşiltaş Kuşağı, Güney Afrika'daki Kaapvaal Kratonu'nun doğu ucunda yer almaktadır. Altın mineralleşmesi ve kuşağın içinden akan Komati Nehri'nin adını taşıyan alışılmadık bir ultramafik volkanik kayaç türü olan komatiitleri ile tanınır. Dünyadaki açığa çıkarılmış en eski kayaçlardan bazıları (3,6 milyar yıldan daha eski), Eswatini-Barberton bölgelerinin Barberton Yeşiltaş Kuşağı'nda bulunur ve bunlar, Batı Grönland'daki Isua Yeşiltaş Kuşağı'ndan sonra, Dünya üzerindeki en eski yaşam izlerinden bazılarını içerir. Makhonjwa Dağları, Barberton kuşağının %40'ını teşkil eder.[1] Adını Barberton, Mpumalanga kasabasından almıştır.

Makhonjwa Dağları'ndan bir panorama

Kaynakça

  1. ^ "Barberton Makhonjwa Mountains". UNESCO. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Kireç taşı</span> genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaç

Kireç taşı genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaçtır. Başlıca maddeleri kalsiyum karbonatın farklı kristal formları olan kalsit ve aragonit minerallerdir. Yakından ilişkili bir kaya, yüksek oranda mineral dolomit içeren dolomittir. Eski USGS yayınlarında, dolomit magnezyum kireç taşı olarak anılırdı, artık magnezyum eksikliği olan dolomitler veya magnezyum açısından zengin kalkerler olarak ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sürüngenler</span> Lepidosaurialar, kaplumbağalar ve arkozorları içeren hayvan sınıfı

Sürüngenler, omurgalıların soğukkanlı, yumurtlayarak çoğalan, büyük bir sınıftır. Basitçe yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuataralardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Stratigrafi</span> Kaya katmanlarının ve oluşumlarının incelenmesi

Stratigrafi, katmanbilim ya da tabakabilim. Yerkabuğunun kısımları olarak ele alınan tabakalı kayaların formasyonlardan, bileşimlerden, istiflenmelerden ve korelasyonlarından söz açan jeoloji koludur. Bir alan veya bölgedeki kayaların nitelik, kalınlık, istiflenme, yaş ve korelasyon yönlerinden ele alan tasvirci jeoloji bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dünya</span> Güneş Sisteminde Güneşe en yakın üçüncü gezegen

Dünya veya Yerküre, Güneş Sistemi'nde Güneş'e en yakın üçüncü gezegen olup şu an için üzerinde yaşam ve sıvı su barındırdığı kesin olarak bilinen tek astronomik cisimdir. Radyometrik tarihleme ve diğer kanıtlara göre 4,55 milyar yıldan fazla bir süre önce oluşmuştur. Dünya'nın yer çekimi, uzaydaki diğer nesnelerle, özellikle Güneş'le ve tek doğal uydusu Ay'la etkileşime girer. Dünya'nın Güneş'in etrafındaki yörüngesi, 365,256 güneş günü, yani bir yıldız yılı sürer. Bu süre içerisinde Dünya, kendi ekseni etrafında 366,265 kez döner.

<span class="mw-page-title-main">Kayaç</span> doğal olarak oluşan mineral agregası

Kayaç, çeşitli minerallerin veya mineral ve taş parçacıklarının bir araya gelmesinden ya da bir mineralin çok miktarda birikmesinden meydana gelen katı birikintilerdir. Kayaç terimi eski Türkçede sahre, yeni Türkçede külte ve yabancı dillerdeki rock, roche, gestein sözcükleri karşılığı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız</span> Gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isim

Takımyıldız, gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isimdir. Terim genellikle, yanlış bir biçimde, görünüşte birbiriyle ilgili gözüken yıldız gruplarını tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tortul kayaçlar</span>

Üç ana kayaç türünden biri olan tortul kayaçlar, yeryüzünde en çok görülen kayaç türüdür. Dünya'nın yüzeyinin yaklaşık yüzde 75'ini yerkabuğunun ise yaklaşık yüzde 8'ini kaplarlar. Bu kayaçlar genellikle tabakalı olarak bulunurlar ve içerisinde organizma kalıntıları (fosil) bulundururlar. Sarkıt ve dikitler bu kayaçların oluşturduğu jeolojik yapılara örneklerdir. Tortul kayaçların büyük bir kısmı dış etmenler tarafından yeryüzünün aşındırılmasıyla meydana gelen çeşitli büyüklükteki unsurların (sediman) taşınarak çukur sahalara biriktirilmesi sonucu oluşmuşlardır. Bu olaya genel anlamda tortullaşma denir. Biriken unsurlar önceleri boşluklu gevşek bir yapıya sahiptirler. Fakat zamanla sıkışıp sertleşirler. Bir birikme sahasında, sonradan biriken unsurlar öncekiler üzerinde birikerek ağırlıkları vasıtasıyla basınç yaparlar. Bu basınç sonucu unsurlar, aralarındaki boşlukların küçülmesi ve büyük ölçüde ortadan kalkmasıyla sıkışır ve sertleşirler. Tortul depoların veya kayaçların oluştukları ortamlar yerden yere farklılık gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Yeşiltaş, Yüksekova</span>

Yeşiltaş, Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Başkalaşım kayaçları</span> Isı ve basınca maruz kalan kaya

Başkalaşım kayaçları ya da metamorfik kayaçlar, magmatik ve tortul kayaçların çeşitli etkilerle değişime uğraması sonucu oluşurlar. Mermer, başkalaşım kayaçlarına bir örnek olarak verilebilir. Gnays, elmas ve şist de bu kayaçlara verilebilecek diğer örneklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hadeen</span> Dünyanın 4,6 milyar yıl önce oluşumuyla başlayan jeolojik zamandaki ilk üst zaman

Hadeen, yeryüzünün oluşum sürecindeki ilk jeolojik zamandır. Yaklaşık 4,567 milyar yıl önce yeryüzünün oluşumuyla başlayıp, farklı görüşler ileri sürülmekle birlikte, Uluslararası Stratigrafi Komisyonu (ICS) tarafından 4 milyar yıl önce sona erdiği kabul edilir. Yeryüzünün yeni yeni oluşmaya başladığı bu dönemde gezegen yüksek volkanizma nedeniyle çok sıcaktır ve yüzey kısmen eriyik durumdadır. Ayrıca diğer gök nesneleriyle çarpışmalar devam etmektedir. Hadeen'den sonra Kambriyen öncesinin (Prekambriyen) ikinci zamanı olan Arkeen başlar.

Isua Yeşiltaş Kuşağı, güneybatı Grönland'da yaşı 3,8 ile 3,7 milyar yıl arası olduğu tahmin edilen, Arkeen dönemine ait bir yeşiltaş kuşağıdır ve yeryüzünde bilinen en eski, en iyi korunmuş, metavolkanik, metasedimenter ve tortul kayaçlardır. Beş tektonik alan içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan jeolojisi</span>

Azerbaycan'ın arazisi, Kafkasya arazisinin tamamı gibi, Alplerin kıvrımlı kuşağına ait olup karmaşık tektonik yapıya sahiptir. Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde son 13-15 bin yıl içinde yer alan jeolojik ve jeomorfolojik süreçler, iklim şartları ve denizin toplu olarak gerilemesi eşsiz yer şekillerini oluşturmuştur. Kayaçların yaşı, Alt Pliyosenden başlayarak çağdaş döneme kadar tüm zamanlarda insanların dikkatini çekmiştir. Azerbaycan arazisinde en eski kayaçlar, Alt Paleozoik, karmaşık metamorfik şistler çökelimidir. Azerbaycan Cumhuriyetinin arazisi paleontolojik ve mineralojik anıtlarla zengindir. Volkanik-magmatik ve tortul kökenli, paleontolojik koşulları yansıtan zaman ve mekân içinde değişen faktörler, aynı zamanda doğal zenginlikler bu kayaçların yaşını belirlemek için imkân sağlamaktadır. Kabuk içeren sapkın kayalar, onların Kretase ve Kretase sonrası dönemleri için yaşlarının tarihini belirlemeye yardımcı oluyor.

<span class="mw-page-title-main">Manavuz, Akkışla</span> Akkışla´nın mahallesi, Kayseri, Türkiye

Manavuz veya eski ismi Uzunçayır, Kayseri'ye ortalama 72 km uzaklıkta olup Kayseri'nin Akkışla ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makhonjwa Dağları</span>

Barberton Greenstone Belt veya Barberton Mountain Land olarak da bilinen Makhonjwa Dağları, %80'lik kısmı Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Mpumalanga'da, geri kalan kısmı komşu Esvatini'de yer alan, 120 km'ye 60 km'lik bir alanı kaplayan küçük dağ ve tepeler dizisidir. 2018 yılında Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jeoloji tarihi</span>

Jeoloji tarihi, bir doğa bilimi olan jeolojinin paleontoloji, mineraloji ve petrografi gibi yer bilimlerinin gelişimi ile paraleller gösteren tarihsel gelişimi.

<span class="mw-page-title-main">En eski kayaçlar</span>

Sonradan aşınımla parçalanmamış veya erimemiş minerallerin topaklanmasıyla yerkürede oluşmuş en eski kayaçlar, yerkürenin jeolojik tarihinde Hadeen Üst Zamanı sırasında oluşmuş olup yaşları 4 milyar yıldan daha eskidir. Diğer gezegen sistemlerinde oluşan göktaşları, yerkürenin oluşumundan öncesine tarihlenebilir. Murchison göktaşından gelen parçacıkların Ocak 2020'de 7 milyar yaşında olduğu keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Yeşiltaş kuşağı</span>

Yeşiltaş kuşağı, granit ve gnays kütleleri arasındaki Arkeen ve Proterozoyik kratonlarında meydana gelen, ilişkili tortul kayaçlara sahip, değişen düzeylerde metamorfik mafik veya ultramafik volkanik serilerden oluşan bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Mesakin</span>

Mesakin, Tunus'un Susa ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, il merkezi Susa'nın hemen güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 326,4 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 89.439'dur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika'daki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kabul edilen UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı üzere, kültürel veya doğal miras bakımından önem arz eden yerlerdir. Kültürel miras; anıtlar, yapı toplulukları ve sitleri kapsar. Doğal miras; doğal özellikler içeren fiziki veya biyolojik oluşumlar, jeolojik veya fizyografik oluşumlar ve bilim, korunma veya doğal güzellik açısından istisnai evrensel değeri olan doğal sitler ya da kesinlikle belirlenmiş doğal alanlar olarak tanımlanır. Güney Afrika, sözleşmeyi 10 Temmuz 1997'de kabul etmiştir. Güney Afrika'da 10 tane Dünya Miras Alanı vardır. 2 tane alan da Geçici Listede bulunmaktadır.