İçeriğe atla

Barbakan

Krakov barbakanı

Barbakan veya hisar-peçe, Geç Orta Çağ ve Rönesans dönemlerinde bir kale yahut sur kapısının önünde inşa edilmiş güçlendirilmiş bir savunma yapısı. Örnekleri Batı Avrupa'da bulunan barbakanlar genellikle sur dışında bulunmakta ve dairevi bir yapıya sahiptirler.

Barbakanların ortaya çıkması 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaygınlaşan ateşli silahların kullanımına yönelik bir önlem arayışı ile doğrudan bağlantılıdır. Surların önüne eklenen fazladan savunma mimarisi ile ateşli silahların etkisinin azaltılabileceği umut ediliyordu.[1]

Kaynakça

  1. ^ Mahmut Halef Cevrioğlu (2022) [3]. "Katan-I Derya Hasan Paşa'nın Özi Serdarlığı (1626-1627)", 5. ANKARAD. ss. 51-69. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlyada</span> Truva Savaşını anlatan bir destan

İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.

Silah veya teçhizat, canlıların diğer canlılara karşı savunma veya saldırı amacıyla kullandığı her türlü araç. Silahlar, bıçak ve kılıç gibi kesici araçlardan, top ve tüfek gibi patlayıcı araçlara kadar çok geniş bir yelpazede yer alırlar.

Hadım Sinan Paşa, I. Selim saltanatında 18 Haziran 1515-23 Eylül 1515 ile 26 Nisan 1516-22 Ocak 1517 tarihleri arasında iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ateşli silahlar, barut gazının itici gücüyle mermi atan bütün silahların genel adıdır. Ateşli silah denince, genellikle bir kişi tarafından taşınabilen küçük çaplı silahlar akla gelse de ateşli silahlar kategorisi; büyük toplardan tüfeklere, av tüfeğine ve tabancaya kadar her türde ve boyuttaki silahları kapsar.

Barutlu silahlarla savaş ya da daha yaygın kullanımla Ateşli Silahlarla Savaş, barutun bu patlayıcı maddenin kullanımına elverişli silahların kullanılması ve bu silah teknolojisinin geliştirilmesiyle zamanla savaşların ana silahları kategorisini oluşturmasıyla ortaya çıkan bir savaş tarzıdır. Avrupa ve Asya'da onbeşinci yüzyıldan itibaren sınırlı bir şekilde başlamış ve ondokuzuncu yüzyıl ortalarına kadar sürmüştür. 1792'den 1815'e kadar süren Napolyon Savaşları'nda doruk noktasına ulaşmıştır. Barutun Çinliler tarafından bulunduğunu belirten İngiliz felsefeci ve dinadamı Roger Bacon bu tarz savaşın ilk savunucularındandı.

<span class="mw-page-title-main">Namlu</span> ateşli silahların, ucundaki uzun ve delikli parçası

Namlu, ateşli silahların, saçma, barut ve barutu ateşleyen kapsülden meydana gelen fişeğin ucundaki saçma(lar) veya mermiyi hedefe göndermesi için gerekli; yivli veya yivsiz, uzun delikli metal borudur.

Lağımcılar Osmanlı Ordusu'nda yeniçerilerin içinde bir ocaktır. Bazı tımarlı sipahilerin aksine düzenli maaş alırlar. Görevleri özellikle kale kuşatmalarında tünel kazarak sur duvarlarına ulaşmak ve surları alttan havaya uçurmak veya kale içine kadar tünel kazarak kaleyi içten fethetmektir. Ateşli silahlarla yapılan savaşlarda da karşı sipere kadar tünel kazılıp bomba ile patlatılarak düşman askerine ve siperlerine zarar verilir. Lağım (tünel) kazma günümüzde de kullanılan bir harp taktiğidir. Bu taktik sayesinde de Konstantiniyye fethedilmiştir. Bunun yanında da Kanuni Sultan Süleyman'ın Rodos'u fethetmesinde büyük rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kalkan</span> Saldırıları engellemek için kullanılan zırh eşyası

Kalkan, ateşli silahların icadından önce vurucu, delici ve kesici silahlara karşı vücudu korumak için deriden, madenden yapılmış köşeli veya yuvarlak formla elde taşınan bir savunma silahıdır. Genelde sol elle tutulurdu. Dikdörtgen, yuvarlak veya kabarık olabilirlerdi.

Askerî Devrim, Avrupa ordularında Erken Modern Dönem'de gözlemlenen köklü değişiklikleri ifade eder. Kavram, Michael Roberts tarafından 1955 yılının ocak ayında Belfast Queen's University'deki bir konferansın açılış konuşmasında ortaya sürdüğü teze dayanmaktadır. Gerçekte Askeri Devrim kavramını ilk ortaya atan Roberts değildi. İngiliz Orta Çağ savaş tarihçisi Charles Orman, 1924 yılındaki bir çalışmasında "16. yüzyıl askeri devrimi"nden sözetmiştir. Ancak, Askeri Devrim'in isim babası Roberts olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu</span>

Amerika Birleşik Devletleri Alkol, Tütün ve Ateşli Silahlar Bürosu ATF, BATF ve BATFE olarak da bilinen ABD Adalet Bakanlığı'na bağlı federal büro, hükûmet ajansı.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu</span>

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin silahlı gücüydü. 2023 Dağlık Karabağ çatışmalarının ardından 20 Eylül 2023'te lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Atıcılık</span>

Atıcılık, bir mermiyi silah aracılığıyla mümkün olduğu ölçüde hedefe ulaştırmayı amaçlayan spor. Tabanca, havalı tabanca, el tabancası, menzilli silah, tüfek, av tüfeği, tatar yayı, ok ve yay gibi çeşitli silahlarla yapılır. Atış'da doğruluk, hassasiyet ve hız yeterlilik testlerini içeren Hedefler sabit veya hareketli olabilir.

Meşru müdafaa, yasal savunma veya meşru savunma; uğranılan bir saldırı karşısında kişinin kendisini veya bir başkasını koruması. Saldırıyı durdurmak veya saldırının etkilerini azaltmak amacıyla orantılı güç ile gerçekleştirilen karşı saldırı da meşru müdafaaya dahildir. Örneğin üzerine silahla ateş açılan bir kişinin, kendi silahını kullanarak saldırganı etkisiz hale getirmek için ateşle karşılık vermesi meşru müdafaa kapsamındadır; ancak yumrukla saldıran bir kişiye ateşli silah ile karşılık vermek, orantısız güç kapsamındadır ve meşru müdafaa değildir. Meşru savunmanın amacı cezalandırmak değildir. Saldırıyı def etmeye yetecek kadar güç kullanılmalı ve saldırı bitince savunma da sona ermelidir. Bazı kişiler sınırlı pasifist bir yanıtı tercih ederken başkaları silah veya mücadele sanatlarından öğrendikleri teknikleri kullanmayı tercih edebilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Hava savunma savaşı</span> saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler

Hava savunma savaşı, saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu tedbirler hem hava hem de kara silah sistemlerini, ilgili algılayıcı sistemleri, komuta ve kontrol düzenlemelerini ve pasif önlemleri içermektedir. Bulundukları yer neresi olursa olsun, Deniz, Kara ve Hava Kuvvetlerini korumak olarak algılanabileceği gibi, ana vatan'ın savunması için de birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. NATO, hava araçları ile yapılan hava savunmayı, karşı hava savunma, deniz ya da yerden yapılanı ise hava savunma savaşı olarak isimlendirmiştir. Füze ile savunma hava savunmanın bir kolu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tahkimat</span> savunma savaşı ve üsler için tasarlanan savunma yapıları

Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">YDG-H</span> Terör örgütü

YDG-H, tam adı ile Yurtsever Devrimci Gençlik Hareketi, PKK sempatizanlarının kurduğu gençlik yapılanması.

<span class="mw-page-title-main">Top (silah)</span> çok uzağa atış yapabilen ve tahrip gücü yüksek ağır silahlar

Top, çok uzağa atış yapabilen ve tahrip gücü yüksek ağır silahlardır. Topları kullanan askeri sınıf topçu birlikleri olarak adlandırılmıştır. Orta Çağ'da şehirleri korumak için inşa edilen büyük surları yıkmak insan gücüyle mümkün olmadığı için topçuluğun önemi artmış ve yüzyıllar boyu farklı devletler tarafından geliştirilerek kullanılmıştır. Tarihi kaynaklarda ilk topların Çin'de döküldüğü ve 13. yüzyılda önce Orta Doğu, daha sonra ise Avrupa'ya yayıldığı ifade edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda topçu ocağı I. Murad zamanında kurulmuş, top dökümlerinin yapıldığı yer Tophane olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Savunma sanayii</span>

Savunma sanayii veya silah endüstrisi, silah ve askerî teknolojinin üretim ve satışından sorumlu bir sanayidir. Savunma sanayi, askerî malzeme, teçhizat ve tesislerin araştırma ve geliştirme, mühendislik, üretim ve servis hizmetlerinde yer alan ticari bir endüstriden oluşur. Bir devletin silahlı kuvvetleri ve güvenlik güçleri veya siviller için silah üreten şirketler, silah satıcısı veya savunma müteahhitleri olarak da adlandırılır. Hükûmet kurumları da silah, mühimmat ve diğer askerî araç ve gereçleri alıp satarak silah endüstrisinde faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük ve hafif silahlar</span>

Küçük Silahlar ve Hafif Silahlar (SALW), silah kontrol protokollerinde, insan tarafından taşınabilir silahların iki ana sınıfını ifade eder:

<span class="mw-page-title-main">Uzun namlulu silah</span> yivli veya düz namlulu, omuzdan ateşlenen silahlara ait kategori

Uzun namlulu silah, uzun namlulu ateşli silahlar kategorisidir. Küçük silahlarda, uzun silah veya uzun kol, tek elle tutularak ateş edilebilen bir tabancanın aksine, genellikle iki elle tutulacak ve omuza dayandırılacak şekilde tasarlanmıştır. Toplar ve yuvalı ateşli silahlar bağlamında, bir topçu uzun silahı, bir sahra topu veya obüs ile karşılaştırılabilir.