İçeriğe atla

Barak (tarihi kişilik)

Barak veya Deborah'a atfedilen Tel Kadeş yakınlarındaki mezar

Barak Ben Avinoam (/ˈbɛəræk/ veya /ˈbɛərək/ ;[1] İbranice: בָרָ֖ק בֶּן אֲבִינֹ֑עַם) Tanah'taki Hakimler Kitabı'na göre askeri komutan olan Barak, krallık öncesi Beni İsrail'in dördüncü hakimi ve Efraim sıptından peygamber Deborah ile birlikte liderlik etmiştir.

Hakimlik Devri

Kenanlıların Boyunduruğu

Tanah'ın bildirdiğine göre Ehud'un vefatından sonra Beni İsrail, Tanrı'dan tekrar yüz çevirdi. Şamgar'ın liderliğinde diğer kavimlere direnen Beni İsrail'i Tanrı, onun hakimliğinden sonra Kenanlı Kral Yavin'in eline bıraktı. Kral'ın Sisera adında dokuz yüz demir savaş arabasına sahip ordusunu yöneten bir komutanı vardı. Beni İsrail, Kenanlılar'ın bu gücü karşısında perişan bir vaziyete düşmüşlerdi.

Debora'nın Çağrısı

Kenanların zulmünden Tanrı'ya yakaran Beni İsrail'e o günlerde Lappidot'un karısı peygamber Debora hakimlik yapmaktaydı. Bir gün Naftali sıptından Avinoam oğlu Barak'a Naftali ve Zevulun sıptlarından on bin kişiyle beraber Tavor Dağına gitmesini ve Kenanlıların onun eline teslim edileceğini Tanrı'nın buyruğu olarak haber yolladı. Barak ise kendisi ile birlikte gelmesi kaydıyla oraya gideceğini söyledi. Debora isteğini kabul ettiyse de bunun ona bir şeref kazandırmayacağını belirtti ve onun yanında gitti. Orduyu Kedeş'te toplayan Barak, on bin kişiyle Tavor Dağı'na çıktı.

Savaş Günü

Sisera, Beni İsrail ordusunun Tavor Dağın'da toplandığını haber alınca dokuz yüz arabayla kavmini Kişon Vadisi'ne getirdi. Debora, Tanrı'nın vadettiği günün geldiğini ve Barak'a ordusunun Kenanlılar'la savaşmasını söyledi. Barakla beraber dağdan inen on bin kişi Kenanlılar'ın dokuz yüz savaş arabasını ve ordusunu dehşet içinde bırakarak düşmanlarını hezimete uğrattı. Haroşet Goyime kadar kovalanan Kenanlılardan savaştan kaçarak kurtulmuş Sisera dışında hiçbiri sağ bırakılmadı.

Kenanlıların büyük mağlubiyetinden sonra Beni İsrail güçlerini toparlayarak Kral Yavin'i oratan kaldırdılar.[2]

Beni İsrail'in elde ettiği zafer peygamber Debora'nın şarkısında manzum olarak anlatılmıştır.[3]

Sisera'nın Yenilgisi ve Ölümü

Jael, öldürülen Sisera'yı Barak'a gösterir.

Tabor Dağı'ndaki savaşta, bir bulut patlaması meydana geldi ve nehrin taşmasına neden olarak Kenan savaş arabalarının manevra kabiliyetini sınırladı.[] Sisera kaçtı ve Kenli bir kadın olan Yael'in çadırına sığındı. Yael, yorgunluktan uyuyakalmış olan Sisera'ya bir bardak süt içirdi ve ardından kafasına bir çadır kazığı geçirerek onu öldürdü.[4][5][6][7][8][9]

Etimoloji

Barak ברק, İbranice'de şimşek anlamına gelir. Ünlü Hamilcar Barca'nın soyadı olan Barcas, ismin Punic karşılığıdır.[10]

Yeni Ahit'te Barak

Hristiyanların kutsi metinlerdinden biri olan elçi Pavlus'un yazdığı İbranilere Mektup'ta Barak diğer hakimler ve peygamberle birlikte "...ülkeleri ele geçiren, adaleti sağlayan, vaat edilene kavuşan ve aslanların ağzını kapayanlar" ifadesiyle güçlü imanlarından dolayı methedilmektedir.[11]

Apocrypha'da

Etiyopya Ortodoks Tevhisi Kilisesi'nde kanonik sayılan bir kitap olan 1. Meqabyan'ın 28. bölümünde de Barak'tan bahsediliyor.[12] Barak, Etiyopya'nın Amharca dilinde de kullanılmaktadır. Anlamı "Kutsayandır."

Kaynakça

  1. ^ Everyman's English Pronouncing Dictionary. 14th. Londra: J. M. Dent. 1977. s. 40. ISBN 0-460-03029-9. 
  2. ^ "Hakimler 4 Turkish". biblehub.com. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Hakimler 5 Turkish". biblehub.com. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  4. ^ "Judges 4:17 Multilingual: But Sisera fled away on foot to the tent of Jael, the wife of Heber the Kenite, for there was peace between Jabin the king of Hazor and the house of Heber the Kenite". biblehub.com. 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Judges 4:18 Multilingual: And Jael came out to meet Sisera and said to him, 'Turn aside, my lord; turn aside to me; do not be afraid.' So he turned aside to her into the tent, and she covered him with a rug". biblehub.com. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  6. ^ "Judges 4:19 Multilingual: And he said to her, 'Please give me a little water to drink, for I am thirsty.' So she opened a skin of milk and gave him a drink and covered him". biblehub.com. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Judges 4:20 Multilingual: And he said to her, 'Stand at the opening of the tent, and if any man comes and asks you, 'Is anyone here?' say, 'No.". biblehub.com. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  8. ^ "Judges 4:21 Multilingual: But Jael the wife of Heber took a tent peg, and took a hammer in her hand. Then she went softly to him and drove the peg into his temple until it went down into the ground while he was lying fast asleep from weariness. So he died". biblehub.com. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  9. ^ "Judges 4:22 Multilingual: And behold, as Barak was pursuing Sisera, Jael went out to meet him and said to him, 'Come, and I will show you the man whom you are seeking.' So he went in to her tent, and there lay Sisera dead, with the tent peg in his temple". biblehub.com. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  10. ^ ""Barak", Jewish Encyclopedia". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
  11. ^ "İbraniler 11 Turkish". biblehub.com. 20 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  12. ^ "Torah of Yeshuah: Book of Meqabyan I - III". 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Peygamber veya yalvaç, Tanrı aracılığıyla bir dini veya dinî öğretiyi yaymakla görevlendirildiğine inanılan kişidir. Peygamberler ayrıca dinî terminolojide âyet, işaret veya mûcize denilen doğaüstü güç veya olayların kendilerine atfedildiği mitolojik veya yarı mitolojik insanlardır. İbrahimî dinlerin inananları, peygamberlerin Tanrı'dan aldıkları “vahiy” adlı mesajları diğer insanlara ulaştırdıklarına inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Jimmy Carter</span> 39. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1977–1981)

James Earl "Jimmy" Carter Jr., Amerikan siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 39. başkanı. 1977-1981 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Carter Center'daki çalışmalarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. George H. W. Bush'un 30 Kasım 2018'de ölmesinden sonra hayatta olan en yaşlı ABD Başkanı unvanını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Tanah</span> Yahudiliğin ana kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Tanah/Tanak, Yahudiliğin ana mukaddes metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonudur. Hristiyanlar tarafından İbranice Mukaddes Kitap ya da Eski Ahit denir. Metinlerin neredeyse tamamı Kutsal İbranice ile yazılmış olup, ufak bir bölümü de Kutsal Aramiceyle yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musa</span> İbranî peygamber ve din büyüğü

Musa, Hristiyanlık, İslam ve Bahâîlik gibi İbrahimî dinlerde önemli bir peygamber, Yahudilikte ise en büyük peygamber kabul edilen İbrani din büyüğüdür. İsrail'in on iki oğlundan biri olan Levi'nin soyundan geldiğine inanılır. Tanah'taki anlatımlara göre İsrailoğulları'nın önderi ve kanun koyucusu olan Musa, Tanah'ın ilk beş kitabının birleşimi olan Tevrat'ın gökten indiricisi olarak atfedilir.

Tanah'da, elohim veya ha'elohim, tek bir Tanrıya, özellikle İsrail'in Tanrısına atıfta bulunan İbranice sözcüktür. Diğer zamanlarda ise çoğul tanrıları ifade etmek için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">İshak</span>

İshak, İsrailoğullarının üç önemli büyüğünden biri olan İbrani din büyüğü ve atasıydı. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam dahil olmak üzere İbrahimî dinlerde önemli bir kişidir. İbrahim ve Sare'nin oğlu, Yakup ve Esav'ın babası olan İshak, Yusuf ve Yehuda'da dahil İsrailoğullarının dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahimî dinler</span> Orta Doğu dinleri

İbrahimî dinler, aynı zamanda İbrahimizm olarak da bilinir, İbrani din büyüğü ve atası İbrahim tarafından kurulan Yahudilik ile birlikte başlamış, monoteizm üzerine kurulu Semitik dinler grubudur. İlk İbrahimî din Yahudiliktir; sonrasında sırasıyla Hristiyanlık ve İslamiyet kurulmuştur. Yahudilik ve Hristiyanlık, kökenlerini İshak (Y'ishak) ve soyuna bağlarken İslamiyet, İsmail (Y'işmael) ve soyuna bağlar.

Baal veya Baʽal, antik çağda Levant'ta konuşulan Kuzeybatı Sami dillerinde önceleri insanlar arasında kullanılan 'sahip', 'efendi' anlamına gelen bir unvan ve şeref ifadesiydi. Ünvan akademisyenlere göre önce güneş kültleri ve çeşitli koruyucu tanrılarla ilişkilendirilir; ancak yazıtlar, Ba'al adının özellikle fırtına ve bereket tanrısı Hadad ve onun yerel tezahürleriyle ilişkilendirildiğini gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">İlyas</span>

İlyas, İbranice İncil'deki Krallar Kitaplarına göre bir peygamber ve bir mucize yaratıcısıdır ve Kral Ahab'ın hükümdarlığı sırasında kuzey İsrail krallığında yaşar. 1 Krallar 18'de İlyas, Kenan tanrısı Baal'a karşı İbrani Tanrısı YHWH'ye tapınmayı savunur. Tanrı ayrıca İlyas aracılığıyla diriliş, gökten ateş indirme ve "ateşle" diri diri göğe girme gibi birçok mucize gerçekleştirir. Ayrıca "peygamberlerin oğulları" olarak bilinen bir peygamberler okuluna liderlik eder. Yükselişinin ardından, öğrencisi ve en sadık yardımcısı Elyesa, bu okulun lideri rolünü üstlenir. Malaki Kitabı, İlyas'ın "Tanrı'nın büyük ve korkunç gününün gelişinden önce" döneceğini kehanet eder, onu İbrani Kutsal Kitabına saygı duyan çeşitli inançlarda Mesih'in ve eskatonun habercisi yapar. İlyas'a yapılan atıflar Sirak, Yeni Ahit, Mişna,Talmud, Kuran, Mormon Kitabı ve Bahai yazılarında yer almaktadır.

Hâkimler Kitabı İbranice yazılmış bir Kitab-ı Mukaddes kitaplarından biridir. Tanah'da ve Hristiyanların Eski Ahit'inin içinde yer alır. Başlığı içeriğine atıfta bulunur; kitap Hakimler'in tarihçesini ve onların zamanlarını anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Filistinliler</span>

Antik Filistinliler ya da Filistler, MÖ 12. yüzyılda, İsrailoğulları ile yaklaşık olarak aynı dönemde Filistin'e yerleşmiş ve bölgeye bugünkü ismini vermiş olan Ege kökenli halk. Kitabı Mukaddes'e göre Kaftor'dan gelmişlerdir. Antik Mısır kayıtlarında bu halkın adı prst olarak geçer.

<span class="mw-page-title-main">Debora</span>

Dvora ya da Debora(h) (İbranice: דְּבוֹרָה, anlam: Arı) Tanah'a göre İsrail Krallığı'ndan önceki hakimler döneminde yaşamış dördüncü hakim, tek kadın hakim ve Yahudilik'te kadın peygamberdir. Hikâyesi Tanah'taki Hakimler Kitabı'nda iki farklı yerde anlatılır (Hakimler 4 ve Hakimler 5).

<span class="mw-page-title-main">Hoşea</span>

İbranice İncil'de Hoşea, aynı zamanda Oşe olarak da bilinir, Beeri'nin oğlu, İsrail'de MÖ 8. yüzyılda yaşamış bir peygamberdi ve Hoşea Kitabı'nın baş yazarıydı. İkinci Tapınak döneminde Nevi'im'in son kitabını oluşturan toplu yazıları Yahudi Tanah'ta toplanıp tek bir kitapta toplanan, ancak Hristiyanlıkta Eski Ahit olarak incelenen On İki Küçük Peygamber'in ilkidir. Hoşea genellikle bir "kıyamet peygamberi" olarak görülüyor, ancak onun yıkım mesajının altında bir restorasyon vaadi vardı. Talmud onun neslinin en büyük peygamberi olduğunu iddia eder. Hoşea'nın hizmet süresi yaklaşık altmış yıla kadar uzanıyordu ve o, kendi zamanında İsrail'in yazılı kehanet bırakan tek peygamberiydi.

Yeşu Kitabı, Eski Ahit'in ve Tanah'ın altıncı kitabıdır. 24 konu başlığı içeren kitapta Kenan topraklarına giriş, Yeşu önderliğinde toprakların fethi ve paylaşımı ve bu topraklarda Tanrı'ya yapılan hizmet anlatılır.

Amos kitabı, Tanah'ın Nevi'im kitabındaki Küçük Peygamberler kitaplarından biridir. Hoşea ve Yeşaya'nın büyüklerinden olan Amos, II. Yarovam dönemine denk gelen ~MÖ 750'lerde aktif rol oynamış olup Kutsal Kitap'ın ilk peygamber kitabı olan Amos kitabını yaratmıştır. Amos, Yehuda Krallığı'nda yaşadı fakat vaazlarını kuzeydeki İsrail Krallığı'nda verdi. Amos'un ana temaları sosyal adalet, Tanrı'nın mutlak kadri ve ilahi yargı konularını içerir.

İsrail, 2019 Eurovision Şarkı Yarışması 'na katılmıştır. Yarışmaya katılımın dışında 2018 yılında "Toy" adlı şarkısıyla Netta Barzilay'ın kazanmasından dolayı 14, 16 ve 18 Mayıs 2019 tarihlerinde Tel Aviv'de bulunan EXPO Tel Aviv'de yapılmıştır. Yarışmaya İsrailli yayıncı תאגיד השידור הישראלי (IPBC) ev sahipliği yapacaktır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahimî dinlerde Tanrı</span>

Yahudilik, Hristiyanlık, İslam ve Bahai dinleri İbrahim'in Tanrı geleneğini sürdürdükleri için İbrahimî dinler olarak da adlandırılırlar. Bu yüzden İbrahimî dinlerin teolojik gelenekleri bir ölçüde Tanah'taki Tanrı tasavvurundan ve Yahudi tarihindeki monoteizmin tarihi gelişimden etkilenmiştir.

Ehud veya tam adıyla Ehud Ben Gera Tanah'ta Benyamin sıptından Gera'nın oğlu ve İsrailoğulları hakimlerinin ikincisidir. Kelime olarak adından hakim olarak söz edilmemekle birlikte kurtarıcı denilmekte ve solak olduğu belirtilmektedir.

Hakimler Kitabı'nda geçen adıyla Şamgar Ben Anat Ehud'un ardından Beni İsrail üzerine hakim olmuştur. Kitap'ta kendisine dair bilgi oldukça kısıtlı olmakla birlikte Beni İsrail'in en zor ve tehlikeli günlerinde öküz üvendiresiyle altı yüz Filistli'yi öldürerek kavmini savunduğu bildirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsa eleştirisi</span> İsanın ilahiliği inancına karşı seküler ve teolojik eleştiriler

İsa, MS birinci yüzyılda Ferisiler ve Katipler tarafından Musa'nın kanunlarına uymadığı için eleştirildi. İsa, Yahudilikte başarısız bir Mesih iddiacısı olarak tanındığını için pek çok Yahudi mezhebi tarafından sahte bir peygamber olarak kınandı. Aynı zamanda Yahudilik, herhangi bir kişiye tapınmayı da putperestliğin bir türü olarak kabul eder ve İsa'nın kutsal birisi olduğunu reddeder. Bazı psikiyatristler, dindar araştırmacılar ve yazarlar; İsa'nın ailesinin, takipçilerinin ve çağdaşlarının İsa'nın delüzyonlar, posesyonlar geçirdiğine yahut delirdiğine inandığını aktarmaktadır.