İçeriğe atla

Barışseverler Cemiyeti

Barışseverler Cemiyeti, tam adı Türk Barışseverler Cemiyeti, 14 Temmuz 1950'de İstanbul'da kurulan ve amacı tüzüğünde "şerefli ve sağlam bir barışın kurulması için kanunlarımızın çerçevesi içinde gerekli faaliyet ve neşriyatta bulunmak" olarak belirtilen dernek.[1][2] Dernek, Behice Boran (Başkan), Adnan Cemgil (Genel Sekreter), Nevzat Özmeriç, Osman Toprakoğlu, Vahdettin Barut, Reşat Sevinçsoy ve Muvakkar Güran öncülüğünde kuruldu.[3][4]

Dernek 25 Temmuz 1950'de Türkiye'nin Kore Savaşına asker gönderme kararını protesto etmek amacıyla, TBMM Başkanlığına Başkan Behice Boran ve Genel Sekreter Adnan Cemgil'in imzasını taşıyan bir telgraf çekti; ayrıca görüşlerini de bir bildiri ile kamuoyuna açıkladı.[5] Bu gelişme üzerine 29 Temmuz 1950'de dernek kurucuları tutuklandı ve Barışseverler Cemiyetinin faaliyetine de son verildi. Altı ay sonra, 30 Aralık 1950'de Ankara Garnizon Komutanlığına bağlı askeri mahkemenin verdiği kararda "Dernek tüzüğünde siyasetle ilgilenilmeyeceği belirtilmesine karşın, siyasal amaçla Türkiye'nin ABD ile dostluğunun bozulmaya ve halkın hükümete olan güveninin sarsılmaya çalışıldığı" belirtilerek[6] kurucular on beşer yıl hapse mahkûm edildi fakat suç, barış zamanı işlendiği için ceza 3 yıl 9 aya düşürüldü.[7]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Türk Barışseverler Cemiyetinin Basına Tebliği" (PDF). BARIŞ dergisi, Yıl: 1, Sayı: 8, sayfa 4. 1 Ağustos 1950. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  2. ^ Pınar Selek, Barışamadık 22 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., cilt 18, Ithaki Yayınları, 2004, Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  3. ^ 60 yıl sonra yeniden... 2 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet, 26 Temmuz 2010
  4. ^ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition
  5. ^ "Türk Barışseverler Cemiyetinin BMM Başkanlığına Çektiği Telgraf" (PDF). BARIŞ dergisi, Yıl: 1, Sayı: 8, sayfa 11. 1 Ağustos 1950. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  6. ^ Encyclopædia Britannica, Beşinci baskı.
  7. ^ "Askerî mahkeme kararını bildirdi". Akşam Gazetesi. 31 Aralık 1950. ss. 1-2. 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Atılım</i> (gazete) dergi

Atılım, tarihsel Türkiye Komünist Partisinin (TKP) 1 Ocak 1974 tarihinde yayımlamaya başladığı Merkez Komitesi yayın organı. 15 Mart 1984 tarihine kadar aylık, bu tarih itibarıyla ise on beş günlük olarak çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Büyük Millet Meclisi</span> Türkiye Cumhuriyetinin parlamentosu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organıdır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek üzere kurulmuştur. Asli görevi yürütmeyi denetlemektir ve yasama erkini kullanır. "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, TBMM'nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kızılay</span> Türk yardım kuruluşu

Türk Kızılay ya da resmî adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye'deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen (NGO), yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Personelinin bir kısmı gönüllü olarak, bir kısmı ise maaşlı olarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1971, 1975-1981)

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye'de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM'ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Behice Boran</span> Türk siyasetçi ve sosyolog

Behice Sadık Boran, Türkiye İşçi Partisinin son Genel Başkanı, siyasetçi, akademisyen ve sosyolog.

Komünizmle Mücadele Derneği, 1950 yılında, Türkiye'de sol merkezli görüşlere, sol hareketlere ve komünist düşüncelere karşı kurulmuş bir dernektedir.

<span class="mw-page-title-main">Barış</span> toplumlar, küçük zümreler ve insanlar arasındaki ilişkilerin uyumlu ve iki tarafa da zarar vermeyecek şekilde olması durumu, huzur içinde yaşanılması

Barış kelimesi genel anlamda düşmanlığın olmaması anlamında kabul görülür. Başka bir anlatımla kötülükten, kavgalardan, savaşlardan kurtuluş, uyum, birlik, bütünlük, sükûnet, sessizlik, huzur içinde yaşamak olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tüzük</span>

Tüzük (Nizamname), yasalarca belirlenen işlerin nasıl yapılacağını gösteren, bakanlar kurulunca çıkarılan ve tıpkı kanunlar gibi cumhurbaşkanının imzasından sonra aksine bir hüküm yoksa Resmi Gazetede yayınlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe giren bir düzenleyici işlemdir. Ancak kanundan farklı olarak Danıştayın denetiminden geçmek zorundaydı, aksi takdirde yok hükmündeydi. Ayrıca bir kurum ya da kuruluşun amaçlarını, görevlerini ve izleyeceği yol ve yöntemleri belirttikleri maddeler bütünüdür. Kanunların uygulanmasına ilişkin esasları gösterirdi. 2017 yılında gerçekleşen Anayasa değişikliği ile tüzük çıkarılması kaldırıldı. Ancak bu tarihten önce yayımlanarak yürürlüğe giren tüzükler, mülga edilecekleri zamana kadar yürürlükte kalacaktır.

Sinan Cemgil, siyasi aktivist.

Şaban Yıldız,, Türk sosyalist ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Cemgil</span>

Adnan Cemgil,, öğretmen, yazar, çevirmen. Sinan Cemgil'in babası, Ali Kemal'in babası Hacı Ahmet Efendi'nin ilk eşinden torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</span>

Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 30 Kasım 1918 tarihinde Edirne'de kurulan Anadolu Hareketi yanlısı cemiyet.

<span class="mw-page-title-main">Barış Derneği</span> dernek

Barış Derneği, 18 Nisan 1977'de İstanbul'da kurulan, amacı tüzüğünde "adil ve kalıcı bir barışın gerçekleşme koşullarının araştırılması, geliştirilmesi, savunulması ve tanıtılması" olarak belirtilen dernek. 3 Nisan 1977'de İstanbul Barosu'nda yapılan, bilim insanları, yazarlar, hukukçular, aydınlar ve sanatçılardan oluşan 100 kişinin katıldığı konferansta alınan kararla kuruldu. Başkanlığa emekli büyükelçi Mahmut Dikerdem seçildi. 12 Eylül Darbesi sonrası kapatılana kadar nükleer silahların yasaklanmasını savundu, Birleşmiş Milletler kararlarına ve Helsinki Nihai Senedi'ne saygı gösterilip uyulması, aynı zamanda Türkiye'nin NATO'dan çıkması için faaliyetlerde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Nabi Yağcı</span> Türk siyasetçi

Nabi Yağcı ya da takma adıyla Haydar Kutlu, Türk siyasetçi. Türkiye Komünist Partisinin son genel sekreteri, TKP'nin Türkiye İşçi Partisi ile birleşmesiyle kurulan Türkiye Birleşik Komünist Partisinin ilk ve son genel sekreteridir.

Muzaffer Şerif Başoğlu, Türk-Amerikalı sosyal psikolog. Sosyal Yargı Kuramının ve Gerçekçi Çatışma Teorisinin geliştirilmesine yardımcı olmuştur. Sosyal psikolojinin kurucu öncüleri arasında yer almış ve özellikle sosyal çatışma ve sosyal normlar gibi sosyal süreçleri anlamak için bazı benzersiz ve güçlü teknikler geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlerici Kadınlar Derneği</span>

İlerici Kadınlar Derneği (İKD), İstanbul’da 3 Haziran 1975’te kurulmuş, tüzüğünde amacı “Ülkemiz kadınlarına tanınmış sosyal ve ekonomik hak ve özgürlüklerin kağıt üzerinde kalmaması, günlük yaşamda somut olarak uygulanması ve geliştirilmesi” olarak ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Başaran</span> Türk psikolog

Fatma (Taşkıngöl) Başaran Türk bilim insanı, sosyal psikolog, akademisyen.

Uluslararası Bitki Taksonomisi Derneği ; bitki çeşitliliğini kayıt altına almak amacıyla dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan botanik araştırmalarına uluslararası bir boyut kazandırarak özellikle isimlendirme konusunda birliği ve istikrarı sağlamayı hedefleyen bir kuruluştur. 18 Temmuz 1950 tarihinde, İsveç'in başkenti Stockholm'da düzenlenen VII. Uluslararası Botanik Kongresinde kurulması kararlaştırılmıştır.

Devrimci Kadınlar Birliği veya Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği, 1969 yılında kurulmuş bir kadın derneğidir.