İçeriğe atla

Barış ve Demokrasi Partisi

Barış ve Demokrasi Partisi
KısaltmaBDP
KurucuMustafa Ayzit
Kuruluş tarihi2 Mayıs 2008[1]
Kapanış tarihi11 Temmuz 2014 (İsim değişikliğiyle birlikte.)[2]
ÖnceliDemokratik Toplum Partisi[3][4][5][6]
ArdılıDemokratik Bölgeler Partisi
Halkların Demokratik Partisi[7][8]
İdeolojiAzınlık hakları[9]
Kadın hakları[9]
Kürt milliyetçiliği[10]
Sosyal demokrasi
Sosyal liberalizm[11]
Parti içi düşünceler:
Ayrılıkçılık
Federalizm
Sosyalizm
Siyasi pozisyonSol
İnternet sitesi
Türkiye

Barış ve Demokrasi Partisi (kısaca BDP), Türkiye'de 2008 yılında kurulmuş sosyal demokrat ve sosyal liberal görüşlü, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil meşe ağacıdır.[3][12] Parti milletvekilleri Haziran 2014'te aldığı kararla Halkların Demokratik Partisine katılmıştır.[13] 11 Temmuz 2014 tarihinde ise isim değişikliği yapıp Demokratik Bölgeler Partisi adını almıştır.[2]

Siyasi görüşü

Barış ve Demokrasi Partisi, kendisini parti tüzüğünde şu şekilde tanımlamıştır:[14]

"İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi gibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından uluslararası hukuka uygun olarak kabul edilmiş insan hakları, siyasi haklar, sosyal ve ekonomik haklara ilişkin hak ve hürriyetleri benimsemiş ve içselleştirmiş; özgürlükçü, eşitlikçi, barışçı, çoğulcu demokratik devlet anlayışını benimseyen, çok kültürlü ve çok renkli toplumsal yapıyı savunan, her türlü ırkçılığı, ayrımcılığı, emek simsarlığı yapanları, baskı ve despotizmi reddeden, kadın ve çocuk haklarını savunan, demokratik sol kitlesel bir siyasi oluşumdur."

Tarihçe

2 Mayıs 2008 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına kuruluş dilekçesi partinin kurucu başkanı Avukat Mustafa Ayzit tarafından verilerek resmen faaliyetlerine başladı. Barış ve Demokrasi Partisi'nin 42 kurucu üyesi arasında Demokratik Toplum Partisi'nin avukatı Mahmut Tanzi, kapatılan Halkın Demokrasi Partisi eski Bağlar Belediye Başkanı Cabar Leygara, eski Sur Belediye Başkanı Cezayir Serin'de bulunmaktadır.[3][5][6]

Eylül 2008'de Türkiye'nin Diyarbakır ilinin TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Konferans Salonu'nda 234 delegenin katılımıyla yapılan birinci olağan kongresinde, dönemin Demokratik Toplum Partisi Hakkâri Milletvekili Hamit Geylani, Siirt Milletvekili Osman Özçelik, Demokratik Toplum Partisi genel başkan yardımcıları Selma Irmak ile Kamuran Yüksek'in de katılımıyla Muş’un Varto İlçesi eski belediye başkanı Demir Çelik, Barış ve Demokrasi Partisi’nin genel başkanı oldu.

Barış ve Demokrasi Partisi 29 Mart 2009'da yapılan yerel seçimlere 41 ilde örgütlenme şartını tamamlayarak katıldı. İlk seçimde parti Türkiye genelinde %0,06 oy aldı.[12]

Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılmasından sonra Aralık 2009'da bu partinin genel merkezine taşınan[15] BDP, eski DTP'lileri partilerinde siyaset yapmaya çağırdı. DTP'nin siyasi yasaklı dört belediye başkanı haricindeki 94 belediye başkanı 23 Aralık 2009'da Diyarbakır'da yapılan bir törenle BDP'ye katıldılar.[16] Eski 19 DTP'li milletvekilleri ve İstanbul bağımsız milletvekili Mehmet Ufuk Uras 25 Aralık 2009'da BDP'ye geçerek mecliste grup kurdular.[17] Meclisteki grubun başkanlığına yeni bir genel başkan seçilinceye kadar yapılan bir seçimle Muş milletvekili Mehmet Nuri Yaman getirildi.[18]

Genel başkanları

# Adı Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1Mustafa Ayzit2 Mayıs 20087 Eylül 2008
2Demir Çelik7 Eylül 20081 Şubat 2010
3Selahattin Demirtaş1 Şubat 201011 Nisan 2011
4Hamit Geylani21 Nisan 20114 Eylül 2011
5Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak4 Eylül 201130 Nisan 2014

Barış ve Demokrasi Partisi ve seçimler

Yerel seçimler

Seçim Genel Başkan Harita Oy
# % ±
2009Demir Çelik36 %0,00 -
2014


Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak		2.027.782 %4,52 artış4,52
Seçim İl Genel Meclisi Belediye
Oy %
200936%0,000
20142.027.782%4,5199

Kaynakça

  1. ^ "Barış ve Demokrasi Partisi - Barış ve Demokrasi Partisi Resmi sayfa". 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015. 
  3. ^ a b c "Siyasete yeni parti: BDP - NTVMSNBC.com". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
  4. ^ "Barış ve Demokrasi Partisi Binasına Saldırı - Bianet". 10 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
  5. ^ a b "İnce Hesap - Diyarbakır Söz Gazetesi". 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
  6. ^ a b "DTP yedek parti için başvurdu - Radikal Gazetesi". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015. 
  8. ^ "İki partiden birleşme kararı". Cumhuriyet. 19 Nisan 2014. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  9. ^ a b "Our Office". Peace and Democracy Party – US Representative Office. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014. 
  10. ^ The Peace and Democracy Party (BDP) is the current incarnation of the Kurdish nationalist party in Turkey, Andrew Finkel, Turkey: What Everyone Needs to Know, Oxford University Press, 2012, s. 122. 10 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013. 
  12. ^ a b "BDP'ye kongre yolu açıldı". Milliyet. 19 Aralık 2009. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  13. ^ Şinoforoğlu, Ahmet (28 Nisan 2014). "BDP milletvekilleri, HDP'ye katıldı". zaman.com.tr. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
  14. ^ http://www.bdp.org.tr/hakkimizda/tuzuk.html 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BARIŞ VE DEMOKRASİ PARTİSİ TÜZÜĞÜ, BİRİNCİ BÖLÜM, GENEL ESASLAR, Madde 2. "Partinin tanımı" başlığından alıntıdır. Erişim tarihi: 27.03.2010
  15. ^ "DTP'nin genel merkezine BDP tabelası". Haber7. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  16. ^ "Kapatılan DTP'nin 94 Belediye Başkanı BDP'ye katıldı". Milliyet. 23 Aralık 2009. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  17. ^ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=970969&CategoryID=78 13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP, Meclis'te grup oldu. Erişim tarihi: 12.02.2010
  18. ^ http://www.politikars.com/haberdetay/12761/BDPnin-Grup-Baskani:-Nuri-Yaman.asp 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP'nin Grup Başkanı: Nuri Yaman. Erişim tarihi: 12.02.2010

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Demokratik Toplum Hareketi, kısaca DTH, HEP, ÖZEP, ÖZDEP, DEP, HADEP, DEHAP, ÖTP çizgisinin DTP adıyla partileşmesine giden süreçteki oluşumdur. DTH partileşerek Demokratik Toplum Partisi (DTP) ismini almıştır. 11 Aralık 2009'da Demokratik Toplum Partisi kapatıldıktan sonra DTP'li milletvekilleri ve DTP İl ve İlçe Örgütleri Barış ve Demokrasi Partisi'ne (BDP) katılmıştır. Milletvekillikleri düşürülüp siyasi yasak getirilen Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk'un meclisten ayrılmasıyla meclis grubu düşmüş daha sonra İstanbul bağımsız milletvekili Ufuk Uras'ın katılımıyla BDP meclis grubunu kurmuştur.

Şerafettin Elçi, Kürt avukat ve siyasetçi. Katılımcı Demokrasi Partisi kurucu genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Toplum Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2005–2009)

Demokratik Toplum Partisi (DTP), 9 Kasım 2005 tarihinde kurulmuş ve 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararı ile kapatılmış olan siyasi parti. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı güldür. Demokratik Toplum Partisi, Demokratik Toplum Hareketi'nin partileşmesi sonucunda kurulmuştur. Partinin kurucuları arasında Demokrasi Partisi eski milletvekillerinden Leyla Zana ve Orhan Doğan ile Cumhuriyet Halk Partisi eski milletvekillerinden Ahmet Türk bulunmaktaydı.

Akın Birdal Türk siyasetçi. Bir dönem İnsan Hakları Derneği'nin başkanlığını yaptı. 2007 genel seçimlerinde Diyarbakır'dan bağımsız aday oldu ve seçilerek TBMM'ye girdi. Demokratik Toplum Partisi'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının ardından kurulan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Diyarbakır 23. dönem milletvekilliği yaptı.

Mehmet Ufuk Uras, Türk siyasetçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Kürkcü</span> Türk siyasetçi

Ertuğrul Kürkcü, Türk sosyalist aktivist, yayıncı ve yazar. Halkların Demokratik Partisi (HDP) Onursal Başkanı, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Onursal Üyesi ve İlerici Enternasyonal Danışma Kurulu Üyesidir.

Mehmet Nuri Yaman, -, Kürt siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Osman Baydemir</span> Kürt siyasetçi , avukat

Osman Baydemir, Kürt asıllı Türk siyasetçi ve avukat. 2004-2014 yılları arasında Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapmış olan Halkların Demokratik Partisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Pervin Buldan</span> Türk siyasetçi

Pervin Buldan, Türk siyasetçidir. Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanıydı. TBMM'de 23., 24. dönem Iğdır; 25, 26 ve 27. dönem İstanbul milletvekilidir. Iğdır'ın ilk kadın milletvekilidir.

Emine Ayna, Türk politikacı, kapatılan Demokratik Toplum Partisi ve Demokratik Bölgeler Partisi eski eş başkanı. 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan 24. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde BDP'nin desteklediği bağımsız aday olarak Diyarbakır'dan aday olmuş ve seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1994–2003)

Halkın Demokrasi Partisi veya kısaca HADEP, Türkiye'de Demokratik Toplum Hareketi sürecinde 11 Mayıs 1994 yılında kurulmuş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Gültan Kışanak</span> Kürt siyasetçi

Gültan Kışanak, Kürt gazeteci ve siyasetçi. Eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye başkanı, eski Barış ve Demokrasi Partisi eşbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. dönem Diyarbakır ve 24. dönem Siirt milletvekilidir.

Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku, 2011 Türkiye genel seçimlerinde Barış ve Demokrasi Partisi başta olmak üzere bir grup siyasi partinin oluşturduğu bağımsız aday platformudur. Bu oluşum çerçevesinde 41 ilde 65 kişi bağımsız milletvekili adayı oldu. BDP, bağımsız adayları desteklerken "Demokratik Cumhuriyet", "Demokratik Özerklik için Özgürlük ve Demokrasi" sloganlarını kullandı. Blokun desteklediği adaylar toplam % 5,67 oy aldılar ve 36 milletvekili çıkardıkları açıklandı. Ne var ki, 21 Haziran'da Hatip Dicle'nin milletvekilliğinin YSK tarafından düşürülmesiyle onun yerine AK Parti Diyarbakır 6. sıra adayı olan Oya Eronat milletvekili oldu. Böylece blokun çıkardığı milletvekili sayısı 35 olarak gerçekleşti.

Ayla Akat Ata, TBMM 23. ve 24. dönem Barış ve Demokrasi Partisi Batman milletvekili, avukattır. 2011'de milletvekili seçilerek Batman'ın ilk kadın milletvekili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Selma Irmak</span> Türk politikacı

Selma Irmak,, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. dönem Barış ve Demokrasi Partisi Şırnak, 25. ve 26. dönem HDP Hakkâri milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Dağpınar, Digor</span>

Dağpınar, Kars ilinin Digor ilçesine bağlı tek beldesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kamuran Yüksek</span> Türk eski siyasetçi

Kamuran Yüksek Kürt siyasetçi ve Demokratik Bölgeler Partisi eski eş genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Azatlık İttifakı</span> Azerbaycanda bir seçim ittifakı (2005–2010)

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

Aralık 2009'da Türkiye'deki Kürt protestoları, Anayasa Mahkemesinin 11 Aralık 2009'da Kürt yanlısı Demokratik Toplum Partisini (DTP) yasa dışı Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlantılı olmak ve "terör propagandası" yapmaktan suçlu bularak kapatma kararının ardından başlayan beş günlük protesto gösterileridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.