İçeriğe atla

Barışçıl iktidar geçişi

Barışçıl geçiş ya da iktidar devri demokratik hükümetler için önemli bir kavram olup, bir hükûmetin liderliğinin barışçıl bir şekilde hükûmetin kontrolünü yeni seçilmiş bir liderliğe devretmesidir. Bu, seçimlerden sonra veya Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonraki komünizm sonrası dönem gibi farklı bir siyasi rejimden geçiş sırasında olabilir.[1]

Demokratikleşme çalışmaları

Başkan seçilen Ronald Reagan, 1981 yılında sembolik bir barışçıl güç devriyle Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak yemin etti.

Demokratikleşme ve gelişmekte olan demokrasileri inceleyen çalışmalarda, anayasal demokrasiye geçişi ve bu hükûmetin görece istikrarını (demokratik konsolidasyon) anlamak için başarılı iktidar geçişlerinin incelenmesi kullanılır.[2][3][4][5]

Adam Przeworski'nin 2014 yılında Comparative Political Studies dergisinde yayınlanan ve 1788'den 2008'e kadar yapılan 3.000 seçim üzerine yaptığı bir çalışmada, 68 ülkede (Rusya ve Çin dahil) bir seçim sonrasında iktidarın partiler arasında barışçıl bir şekilde el değiştirmediği ve bunun "nadir ve yeni bir uygulama" olduğu sonucuna varılmıştır.[1][6] Aynı çalışma, bir ülkede ilk kez barışçıl bir iktidar değişimi ("münavebe") yaşandığında, bu durumun devam etme olasılığının çok yüksek olduğunu, dolayısıyla iktidarın barışçıl bir şekilde el değiştirmesinin alışkanlık yaratan bir faaliyet olduğunu ortaya koymuştur.[1][6] İstikrarlı bir kurumsallaşmış demokraside, barışçıl bir geçiş bir seçimin beklenen sonucudur.[1][6]

Barışçıl geçişler, muhalefet partilerinin sadık bir muhalefet olarak hizmet etmeye istekli olması gibi bir dizi güçlü demokratik kurum ve normun varlığını gerektirir. Seçimle geçişler, sadece politika ve uygulamalardaki olası değişiklikleri ve dolayısıyla iktidar araçlarını riske atmakla kalmayıp aynı zamanda siyasi intikam veya misilleme riskini de taşıdıklarından, iktidar sahiplerini savunmasız pozisyonlara sokar.[7]

Bölgelere göre

Bir ülkede iktidarın ilk barışçıl geçişi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki seçimlerde görüldüğü gibi, genellikle hükûmetin demokrasiye geçişinde önemli bir aşama olarak değerlendirilir.[8] Ermenistan'da 2018'de gerçekleşen Kadife Devrim gibi gergin siyasi anlarda yaşanan başarılı geçişler, demokratikleşme ve işleyen bir sivil toplum açısından önemli bir kilometre taşı olan ülkedeki yönetişimin iyileştiğine dair işaretler olarak yorumlanmaktadır.[9] Alternatif olarak, Gürcistan'da 1995'ten 2008'e kadar yapılan seçimlerde olduğu gibi, cumhurbaşkanları arasındaki tek geçişin 2003 Gül Devrimi ile gerçekleştiği barışçıl iktidar transferlerinin olmaması, ülkenin bir "demokrasi" olarak uluslararası itibarına zarar verebilir.[10]

Afrika

Avrupalı sömürgeci güçlerden bağımsızlığını kazanmasından bu yana Afrika, ülkeler arasında farklılıklar göstermekle birlikte, iktidarın barışçıl geçişlerini sağlama konusunda karışık bir sicile sahip olmuştur.[11]

Nijerya'da iktidarın siviller arasında ilk barışçıl geçişi 2007 yılında gerçekleşmiş, ancak giden ve gelen başkanlar aynı partiden olmuş ve bir seçimde yaygın usulsüzlükler yaşanmıştır.[12] Liberya'da 1944 yılından bu yana ilk kez 2018 yılında seçimle iktidar el değiştirmiştir.[13] Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde ilk barışçıl iktidar değişimi 2019 yılında gerçekleşmiş ve görevden ayrılan başkan Joseph Kabila iktidarı muhalefet lideri Felix Tshisekedi'ye devretmiştir.[14] Nijer'de demokratik yollarla seçilmiş bir liderden diğerine ilk iktidar geçişi 2021'de gerçekleşti ve ülkenin dört darbe geçmişinin üstesinden gelindi.[15]

Asya

Endonezya

İktidarın barışçıl bir şekilde el değiştirmesinin sembolü, görevden ayrılan başkan ve/veya başkan yardımcısının, halefleri yemin ettikten sonra, görevdeki başkanın Halk Danışma Meclisi ana oturum salonundaki sunağın en solunda, görevdeki başkan yardımcısının ise meclis başkanı ve başkan yardımcılarının masasının hemen sağında olacak şekilde sandalyelerini değiştirmesidir. 2022 itibarıyla, 1978'den itibaren, Hamzah Haz'ın törene katılmadığı 2004 yılı ve Jusuf Kalla'nın zaten en sağda oturduğu ve bu nedenle geçişin gerekmediği 2009 yılı haricinde, başkan yardımcıları makamda herhangi bir boşluk olmadığında bu sembolik geçişi her zaman yapmıştır. Devlet başkanları için, 2022 itibarıyla, bu barışçıl geçiş sembolü sadece iki kez gerçekleşti; 1999'da Abdurrahman Vahid'in göreve başlaması sırasında ve 2014'te Joko Widodo'nun ilk göreve başlaması sırasında.

Avrupa

Belarus

Ana maddeler: Ulusal Krizle Mücadele Yönetimi, Birleşik Geçiş Kabinesi ve Koordinasyon Konseyi (Belarus)

Belarus'ta Ağustos 2020'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tartışmalı sonuçlarını takip eden 2020 protestoları sırasında Belaruslular, iktidarın özgür ve adil bir şekilde seçilmiş bir cumhurbaşkanına barışçıl bir şekilde devredilmesini amaçlayan bir Koordinasyon Konseyi ve Ulusal Krizle Mücadele Yönetimi (NAM) adlı bir gölge hükûmet kurdu.[16][17][18] NAM, iktidarın devri için, cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması beklenen Svyatlana Tsikhanouskaya'nın başbakan olacağı ve fiili cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun yetkilerinin yasal olarak Başbakanlık makamına devredileceği, ardından yeni oluşturulan bir seçim komisyonu tarafından düzenlenecek yeni cumhurbaşkanı seçimlerinin yapılacağı bir "anayasal" seçenek ve Tsikhanouskaya'nın cumhurbaşkanı olacağı ve 40-70 gün içinde cumhurbaşkanlığı seçimlerini düzenleyeceği bir "yasal egemenlik" seçeneği önerdi.[19]

Gürcistan

Gürcistan'da 2012'de yapılan parlamento seçimleri sonucunda gerçekleşen iktidar devri, Sovyet döneminden bu yana 2003'teki Gül Devrimi gibi değişimler geçirmiş olan Gürcistan'ın Sovyet sonrası siyasi gelişiminde önemli bir barışçıl iktidar devri vakası olarak değerlendirildi.[10]

Kuzey Amerika

Amerika Birleşik Devletleri

Ayrıca bakınız: 2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini geçersiz kılma girişimleri

İktidarın barışçıl bir şekilde el değiştirmesi tarihsel olarak Birleşik Devletler başkanlık geçişlerinde bir norm olmuştur. 1801'de John Adams'tan Thomas Jefferson'a geçiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni gelişen demokrasisi için önemli bir dönüm noktası olarak kabul edildi. O tarihten 2020 yılına kadar her başkanlık seçiminde kaybeden taraf "isteyerek ve barışçıl bir şekilde" iktidarı muhalefete bırakmıştır.[20][21] Geçiş, başkanlık yemin törenleri gibi sembolik eylemlerle kurumsallaştırılmıştır.[22][23] Giden ABD başkanları geleneksel olarak, iktidarın bir yönetimden diğerine barışçıl bir şekilde geçişinin sembolü olan haleflerinin göreve başlama törenlerine katılırlar.[24]

2020 başkanlık seçimleri sırasında uzmanlar, Başkan Donald Trump'ın seçimi kaybetmesi halinde iktidarın barışçıl bir şekilde devredileceğini taahhüt etmeyi açıkça reddetmesi nedeniyle ABD'de demokrasinin gerilemesi riskinin ortaya çıktığını belirttiler.[25][26][27] Eylül 2020'de, Trump'ın açıklamalarının ardından, ABD Senatosu oybirliğiyle iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesini taahhüt eden ve "Başkan veya iktidardaki herhangi bir kişi tarafından Birleşik Devletler halkının iradesini bozmaya yönelik" herhangi bir girişime karşı çıkan bir kararı kabul etti; birçok senatör iktidarın barışçıl geçişinin ABD demokrasisi için merkezi önemine atıfta bulundu.[28] İş dünyası liderleri de barışçıl bir devir çağrısında bulunan açıklamalar yaptı.[29]

Trump 2020 seçimlerinde Joe Biden tarafından hem halk oylamasında hem de seçim oylamasında yenilgiye uğratıldı, ancak yenilgiyi kabul etmeyi reddetti. Trump seçimlere hile karıştırıldığını iddia etti, seçimi iptal ettirmek için yedi bölümden oluşan bir plan başlattı ve iktidarda kalmak için agresif ve eşi benzeri görülmemiş bir kampanya yürüttü.[30][31][32] Trump'ın Cumhuriyetçi arkadaşları, Trump'ın sahte seçim hilesi iddialarına farklı tepkiler verdiler.[33][34][35][36] Trump 15 Ekim 2020'de barışçıl bir devri kabul edeceğini belirtirken (bu soruya uzun süre muğlak cevaplar verdikten sonra) yine de yanlış bir şekilde hile iddiasında bulundu ve seçim sonuçlarını tersine çevirmek için yasal bir mücadele başlattı.[37]

6 Ocak 2021'de, asılsız iddialarla galeyana gelen Trump yanlısı bir güruh, Trump'ı iktidarda tutmak için başarısız bir girişimde bulunarak Washington, D.C.'deki Kongre Binası'na saldırdı. Kalabalık, Kongre'nin ortak oturumunda seçim oylarının sayımını birkaç saat boyunca kesintiye uğrattı.[38][39][40] Saldırıdan kısa bir süre önce, saldırı sırasında ya da sonrasında beş kişi öldürüldü.[41] Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell, "eğer bu seçim kaybeden tarafın iddialarıyla bozulursa demokrasimiz bir ölüm sarmalına girer" dedi.[42] 7 Ocak 2021'de Trump ayaklanmaları kınadı ve iktidarın barışçıl bir şekilde geçişini taahhüt etti,[43] ancak görevden ayrıldığından beri rutin olarak seçim yalanlarını tekrarlamaya ve ayaklanmaları savunmaya devam etti.[44]

Güney Amerika

Venezuela'da Puntofijo Paktı, seçim sonuçlarına saygı gösterilmesi[45] için siyasi bir anlaşma yapılmasını sağlayarak diktatör Marcos Pérez Jiménez'in devrilmesinden sonra ve ülkenin demokratik döneminde iktidarın barışçıl bir şekilde el değiştirmesine olanak tanıdı.[46]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Peaceful transitions of power have been rare in modern states, but once the habit has been acquired it sticks". EUROPP. 26 Kasım 2014. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  2. ^ Graham, Emmanuel (July 2017). "The Third Peaceful Transfer of Power and Democratic Consolidation in Ghana" (PDF). Africology: The Journal of Pan African Studies. 10 (5): 99-127. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  3. ^ Tamarkin, M. (1979). "From Kenyatta to Moi: The Anatomy of a Peaceful Transition of Power". Africa Today. 26 (3): 21-37. ISSN 0001-9887. JSTOR 4185874. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  4. ^ Mangu, Andre Mbata B. (1 Haziran 2004). "DR Congo : the long road from war to peace and challenges for peaceful transition and national reconstruction". Africa Insight (İngilizce). 34 (2_3): 31-38. ISSN 0256-2804. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  5. ^ Ahmed, Jasem Mohamad (2012). "Democracy and the problem of peaceful transfer of power". Journal of Al-Frahedis Arts (İngilizce). 04 (10). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  6. ^ a b c Przeworski, Adam (1 Ocak 2015). "Acquiring the Habit of Changing Governments Through Elections". Comparative Political Studies (İngilizce). 48 (1): 101-129. doi:10.1177/0010414014543614. ISSN 0010-4140. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  7. ^ Sutter, Daniel (1995). "Settling Old Scores: Potholes along the Transition from Authoritarian Rule". The Journal of Conflict Resolution. 39 (1): 110-128. doi:10.1177/0022002795039001005. ISSN 0022-0027. JSTOR 174324. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  8. ^ "First peaceful transfer of power possible in the DRC: regional focus - East Africa". Africa Conflict Monitor (İngilizce). 2017 (Feb 2017): 35-39. 1 Şubat 2017. ISSN 2311-6943. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  9. ^ Yayloyan, Diana (28 Şubat 2019). "A Peaceful Transition of Power and Public's Expectations in Armenia". Economic Policy Research Foundation of Turkey (İngilizce). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020 – Think-Asia vasıtasıyla. 
  10. ^ a b "Peaceful transfer of political power and its characteristics in Georgia. The Georgian parliamentary elections of 2012". ibn.idsi.md. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  11. ^ "Power transitions in Africa". Brookings (İngilizce). 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  12. ^ "A First in Nigeria: A Peaceful Succession of Power (Published 2007)" (İngilizce). 30 Mayıs 2007. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  13. ^ Tomas F. Husted, Liberia: Background and U.S. Relations 11 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Congressional Research Service (February 14, 2020), p. 5.
  14. ^ "New Congo president marks first peaceful transfer of power". Christian Science Monitor. ISSN 0882-7729. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  15. ^ "Niger inaugurates president in 1st democratic power transfer". AP News (İngilizce). 2 Nisan 2021. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  16. ^ "Pavel Latushko Announces Establishment Of People's Anti-Crisis Administration". Belarus Feed. 29 Ekim 2020. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020. 
  17. ^ Grekowicz, Nikita (15 Kasım 2020). "Białoruś ponownie zawrzała po skatowaniu Ramana Bandarenki. Trwają protesty [relacja z Mińska]" [Belarus again in shock at the assault on Raman Bandarenka. Protests continue [report from Minsk]]. OKO.press (Lehçe). 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020. 
  18. ^ Sadouskaya–Komlach, Maryia (6 Kasım 2020). "An Exiled Belarusian Opposition Faces A Credibility Test". Center for European Policy Analysis. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020. 
  19. ^ "National Anti-Crisis Management: Two power transition options have been developed". National Anti-crisis Management. 17 Kasım 2020. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  20. ^ Pruitt, Sarah. "How the Peaceful Transfer of Power Began With John Adams". HISTORY (İngilizce). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  21. ^ "All 10 living former defense secretaries: Involving the military in election disputes would cross into dangerous territory". The Washington Post. 3 Ocak 2021. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021. 
  22. ^ "Peaceful Transition of Power". National Archives (İngilizce). 18 Kasım 2016. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  23. ^ Jacey Fortin (19 Ocak 2021). "Trump Is Not the First President to Snub an Inauguration". New York Times. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  24. ^ "A president hasn't refused to attend the inauguration of his successor in 152 years. Donald Trump will change that". USA TODAY (İngilizce). 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  25. ^ "Is the U.S. at Risk of Mirroring Hungary's Democratic Backsliding?". www.worldpoliticsreview.com. 19 Ekim 2020. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  26. ^ Bauer, Michael W; Becker, Stefan (2 Mart 2020). "Democratic Backsliding, Populism, and Public Administration". Perspectives on Public Management and Governance (İngilizce). 3 (1): 19-31. doi:10.1093/ppmgov/gvz026. ISSN 2398-4910. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  27. ^ Breuninger, Kevin (23 Eylül 2020). "Trump won't commit to peaceful transfer of power if he loses the election". CNBC (İngilizce). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  28. ^ "Unanimous Senate commits to peaceful transfer of power after Trump refuses". ABC News (İngilizce). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  29. ^ "US business leaders call for peaceful transfer of power". www.ft.com. 7 Kasım 2020. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  30. ^ Multiple sources:
    • Kumar, Anita; Orr, Gabby (21 Aralık 2020). "Inside Trump's pressure campaign to overturn the election". Politico. 22 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. Trump's efforts to cling to power are unprecedented in American history. While political parties have fought over the results of presidential elections before, no incumbent president has ever made such expansive and individualized pleas to the officials who oversee certification of the election results. 
    • Sanger, David E. (19 Kasım 2020). "Trump's Attempts to Overturn the Election Are Unparalleled in U.S. History". The New York Times. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. President Trump's attempts to overturn the 2020 election are unprecedented in American history and an even more audacious use of brute political force to gain the White House than when Congress gave Rutherford B. Hayes the presidency during Reconstruction. 
  31. ^ Multiple sources:
  32. ^ Multiple sources:
  33. ^ Parks, Miles (4 Aralık 2020). "As Trump's Election Pressure Campaign Hits Republican Officials, Some Hit Back". NPR.org (İngilizce). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  34. ^ "The uncomfortable reality: Even many Republican officials believe false election claims". 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  35. ^ "Just 27 congressional Republicans acknowledge Biden's win, Washington Post survey finds". 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  36. ^ "Trump's False Election Fraud Claims Split Republicans (Published 2020)" (İngilizce). 6 Kasım 2020. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  37. ^ Alison Main (16 Ekim 2020). "Trump says he would accept peaceful transfer of power but casts doubt on election results". CNN. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  38. ^ Dmitriy Khavin, Haley Willis, Evan Hill, Natalie Reneau, Drew Jordan, Cora Engelbrecht, Christiaan Triebert, Stella Cooper, Malachy Browne and David Botti (30 Haziran 2021). "Day of Rage: An In-Depth Look at How a Mob Stormed the Capitol". New York Times. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  39. ^ Colleen Long & Michael Balsamo (26 Ağustos 2021). "Capitol Police officers sue Trump, allies over insurrection". Associated Press. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  40. ^ Luke Mogelson (15 Ocak 2021). "Capitol Police officers sue Trump, allies over insurrection". The New Yorker. The New Yorker. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  41. ^ Levenson, Eric; Vera, Amir; Kallingal, Mallika (7 Ocak 2021). "What we know about the 5 deaths in the pro-Trump mob that stormed the Capitol". CNN. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  42. ^ Axios (6 Ocak 2021). "McConnell: "Our democracy would enter a death spiral" if Congress overturned election". Axios (İngilizce). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  43. ^ Martin, Jeffery (7 Ocak 2021). "Full Text of Speech in Which Donald Trump Finally Concedes Election to Biden Without Naming Him". Newsweek. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  44. ^ Dale, Daniel (12 Haziran 2021). "Trump is doing more lying about the election than talking about any other subject". CNN. 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. .
  45. ^ Corrales, Javier (1 Ocak 2001). "Strong Societies, Weak Parties: Regime Change in Cuba and Venezuela in the 1950s and Today". Latin American Politics and Society. 43 (2): 81-113. doi:10.2307/3176972. JSTOR 3176972. 
  46. ^ Márquez, Laureano; Eduardo, Sanabria (2018). "¡Por fin, democracia!". Historieta de Venezuela: De Macuro a Maduro (1. bas.). Gráficas Pedrazas. s. 95. ISBN 978-1-7328777-1-9. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Seçim, bir nüfusun kamu görevini yerine getirmesi için birey veya birden fazla birey seçtiği resmi bir grup karar alma sürecidir. Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması. Tayin etme, atama işleminin zıddı. Milletvekili, herhangi bir meclis veya encümen üyelerinin, dernek yöneticilerinin vs. seçimi. Demokratik ülkelerde çeşitli seçim sistemleri, değişik usullerle uygulanmaktadır. Seçim, yasama, yürütme ve yargı organlarının üyelerinin seçiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İlham Aliyev</span> 4. Azerbaycan cumhurbaşkanı

İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Donald Trump</span> 45. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (2017–2021)

Donald John Trump, 2017-2021 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. başkanı olarak görev yapmış Amerikalı siyasetçi ve iş insanıdır. 8 Kasım 2016 tarihinde yapılan 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerine Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olarak girmiş, Hillary Clinton'dan yaklaşık 3 milyon oy geride kalmasına rağmen, Amerika'nın seçiciler heyeti metoduna göre başkanlığa seçilmiştir.

Seçim barajı veya seçim eşiği, bir adayın veya siyasi partinin, temsil veya yasama organında ek koltuklara sahip olabilmesi için gereken tüm oy sayısının minimum payını ifade eder. Bu sınırlama, farklı şekillerde işleyebilir, örneğin parti listesi orantılı temsil sistemlerinde seçim barajı, bir partinin yasama organında koltuk alabilmesi için belirli bir minimum oy yüzdesi, ulusal olarak veya belirli bir seçim bölgesinde alması gerektiğini belirtir. Tek tercihli oylama sistemlerinde seçim barajına kota denir ve sadece birinci tercih oyları kullanılarak veya daha düşük tercihlere dayalı olarak diğer adaylardan aktarılan oyların bir kombinasyonuyla. Karma üye orantılı nispi temsil sistemlerinde seçim barajı, yasama organında üstünlük koltuklarına kimlerin uygun olduğunu belirler.

<span class="mw-page-title-main">2012 Libya parlamento seçimleri</span>

Libya'da Genel Ulusal Kongre (GUK) seçimleri 19 Haziran'dan ertelenerek 7 Temmuz 2012 tarihinde yapıldı. Bu seçimler, uzun süredir iktidarda olan Muammer Kaddafi'nin bir yıl önce devrilmesi ve ölümünden bu yana yapılan ilk seçimler, 1952'den bu yana yapılan ilk serbest ulusal seçimler ve Libya'nın 1951'de bağımsızlığını kazanmasından bu yana yapılan sadece ikinci serbest ulusal seçimlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Likud</span> İsrailde bir sağ siyasi parti

Likud, İsrail'in ana merkez sağ siyasi partisidir.

<span class="mw-page-title-main">1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri</span>

1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri, 1917 Rus Devrimi dönemindeki gelişmeler sonucu, Rusya Cumhuriyeti içinde 25 Kasım 1917 tarihinde Rusya Kurucu Meclisi'nin oluşturulması amacıyla düzenlenen seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 46. başkanını belirleyen seçim

2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 3 Kasım 2020 Salı günü gerçekleştirilmiş olan ABD'nin 59. başkanlık seçimleridir. Demokratik parti adayları Eski başkan yardımcısı ve başkan adayı Joe Biden ve görevdeki Kaliforniya senatörü ve başkan yardımcısı adayı Kamala Harris, Cumhuriyetçi parti adayları olan görevdeki başkan Donald Trump ve başkan yardımcısı Mike Pence'i yendi ve Trump, 1992'den bu yana ülke tarihinde ikinci dönem için yeniden seçilemeyen on birinci ABD başkanı oldu.

Parlamento seçimlerinin Sırbistan'da 21 Haziran 2020'de yapılması planlanıyor. Başlangıçta 26 Nisan 2020'de düzenlenmesi planlandığı halde seçimler, COVID-19 salgını nedeniyle ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">2020 Belarus devlet başkanlığı seçimleri ve protestolarına uluslararası tepkiler</span>

Bu maddede, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimine ve onu çevreleyen 2020 Belarus protestolarına verilen resmi tepkilerin listesidir.

Bir hükûmet simülasyonu veya politik simülasyon, bir ulusun tamamının veya bir kısmının hükûmeti ve politikasını simüle etmeye çalışan bir oyundur. Bu oyunlar jeopolitik durumları, iç politik politikaların oluşturulmasını veya politik kampanyaların simülasyonunu içerebilir. Askeri veya eylem unsurlarının cesaretini kırması veya soyutlaması nedeniyle klasik savaş oyunları türünden farklıdırlar.

İlliberal demokrasi veya kısmî demokrasi ya da “düşük yoğunluklu” demokrasi olarak da adlandırılır, rejim terimi olarak kullanılır. “boş demokrasi” ya da “hibrit rejim” anlamına gelir. İlliberal demokrasi terimini ilk kez siyaset bilimci yazar Fareed Zakaria 1997’de yazdığı “İlliberal Demokrasinin Yükselişi” makalesinde kullandı.

<span class="mw-page-title-main">2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 47. başkanını belirleyecek seçim

2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 5 Kasım 2024'te yapılacak olan 60. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimidir. Her eyaletteki ve Columbia Bölgesi'ndeki seçmenler, dört yıllık bir dönem için bir başkan ve başkan yardımcısı seçecektir.

<span class="mw-page-title-main">1820 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1820 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri dokuzuncu dört yılda bir yapılan başkanlık seçimiydi. 1 Kasım Çarşamba gününden 6 Aralık 1820 Çarşamba gününe kadar yapıldı. İyi Hisler Çağı'nın zirvesinde gerçekleşen seçim, Demokratik-Cumhuriyetçi Başkan James Monroe'nun büyük bir rakibi olmadan yeniden seçilmesiyle sonuçlandı. Bu, bir başkan adayının etkili bir şekilde rakipsiz yarıştığı üçüncü ve son Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimiydi. Aynı zamanda devrimci nesilden bir başkanın son seçimiydi.

<span class="mw-page-title-main">2021 Amerika Birleşik Devletleri Kongre Binası baskını</span>

6 Ocak 2021'de dönemin ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçileri, 2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinin sonuçlarını protesto etmek ve Trump'ın Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Kongre'nin başkan seçilen Joe Biden'in zaferini reddetme talebini desteklemek için Washington, DC'de toplandı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Suriye devlet başkanlığı seçimi</span> Suriyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

Suriye'de 26 Mayıs 2021 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri yapıldı ve gurbetçiler 20 Mayıs'ta yurt dışındaki bazı büyükelçiliklerde oy kullanabildi. Üç aday görevdeki başkan Beşşar Esad, Mahmud Ahmed Marey ve Abdullah Sallum Abdullah idi. Seçimlerin özgür ve adil olmadığı düşünülüyordu. Birleşmiş Milletler seçimleri "yetkisi olmayan" gayrimeşru bir süreç olarak kınadı; Baas rejimini BM'nin 2254 sayılı kararını baltalamakla ve uluslararası gözetim altında "özgür ve adil seçimler" yapılmasını öngören BM destekli siyasi çözümü engellemekle suçladı.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Libya devlet başkanlığı seçimi

Libya cumhurbaşkanlığı seçiminin başlangıçta 10 Aralık 2018'de yapılması planlanmış, ancak Halife Hafter'in Batı Libya Taarruzu nedeniyle ertelenmişti. Seçimin daha sonra 24 Aralık 2021'de yapılması planlanmıştı ancak Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu (YUSK) başkanının ülke çapındaki seçim komitelerinin feshedilmesi emrini vermesinin ardından süresiz olarak ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Marjorie Taylor Greene</span> Amerikalı siyasetçi

Marjorie Taylor Greene, 2021'den beri Georgia'nın 14. kongre bölgesinde ABD temsilcisi olarak görev yapan Amerikalı bir politikacı, iş insanı ve aşırı sağcı komplo teorisyeni. Cumhuriyetçi Parti üyesi ve eski başkan Donald Trump'ın güçlü bir destekçisidir.

Sosyal medya, 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri öncesinde, sırasında ve sonrasında olayların gidişatını şekillendirmede önemli bir rol oynadı. İnsanların adayları çevreleyen siyasi iklim, tartışmalar ve haberlerle daha fazla etkileşim kurmasını sağladı. Gazete, radyo ve dergi gibi geleneksel haber platformlarının aksine, sosyal medya insanlara bir adayın reklamının, adaylarla ilgili haberlerin veya adayların politikasına ilişkin makalelerin altına yorum yapma olanağı sağladı. Ayrıca, insanların halka açık forumlarda ve sitelerde kendi fikirlerini formüle etmelerine ve seçmenler arasında daha fazla etkileşime izin verdi. Bilgilerin çevrimiçi erişilebilirliği, daha fazla seçmenin adayların meseleler hakkındaki tutumları hakkında kendilerini eğitmelerini sağladı ve bu da onların adaylar hakkında benzersiz görüşler oluşturmalarını ve bu görüşlere oy vermelerini ve sonuçta seçimin sonucunu etkilemelerini sağladı.

<span class="mw-page-title-main">2023 Utah'ın 2. seçim bölgesi özel seçimi</span>

2023 Utah'ın 2. seçim bölgesi özel seçimi, 21 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen ve ABD Temsilciler Meclisi'nde Utah 2. seçim bölgesi temsilcisinin seçildiği seçimdir. Özel seçimin yapılmasının sebebi ise görevdeki temsilci Chris Stewart'ın, eşinin sağlık problemleri yüzünden 15 Eylül'de istifa etmesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.