İçeriğe atla

Bantlı demir formasyonu

2,1 milyar yıl öncesine tarihlenen demir formasyonu

Bantlı demir formasyonları demir cevherinin temel yataklanma tipi ve kaynağıdır. Demir minerallerinin hematit ve manyetit gibi silisçe zengin bantlarla ardalanmalarından oluşurlar. Kanada'da takonit, Güney Amerika'da itabirit, Türkiye'de (Almancadan esinlenerek) spekülarit yatakları olarak bilinir. En önemli rezervleri ise Brezilya (İtabira bölgesi), Kanada (Superior Gölü bölgesi) ve Avustralya'da (Hamersley bölgesi) bulunur.

Yatakların hemen tamamı 2,5-1,9 milyar yıl önce Prekambriyen döneminde oluşmuştur. Bu dönemden sonra bantlı demir formasyonlarının oluşumu durmuştur, çünkü ortamda oksitlenecek demir kalmamıştır. Yatakların demir cevheri rezervinin bugünkü tüketim trendiyle 100.000 yıl yeteceği tahmin edilmektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Madencilik</span> maden cevherlerinin araştırılması, çıkarılması ve işletilmesiyle ilgili teknik ve yöntemlerin bütünü

Madencilik, yeraltındaki maden cevherlerinin araştırılması, çıkarılması ve işletilmesiyle ilgili teknik ve yöntemlerin bütünüdür. Yer kabuğunda bulunan cevher, endüstriyel hammadde, kömür ve petrol gibi ekonomik ekli doğal hammaddeyi sağlamaktır. Ekonomik önemi bulunan mineralleri rasyonel bir şekilde endüstriye sağlamak için geliştirilmiş uygulamalı bilim dalıdır. Maden yataklarının aranması, projelendirilmesi, işletilmesi ve çıkarılan madenin zenginleştirilmesi ile ilgili işlemleri içerir.

Biyojeokimya, biyolojik sistemlerdeki inorganik elementlerin davranış özelliklerini jeoloji açısından inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Demir</span> sembolü Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal element

Demir, simgesi Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Nikel</span> atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir element

Nikel, atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Çinko</span> Element

Çinko, sembolü Zn, atom numarası 30 olan kimyasal bir elementtir. Oda sıcaklığında hafif kırılgan bir metaldir ve oksidasyon giderildiğinde parlak gri bir görünüme kavuşur. Periyodik tablonun 12. (IIB) grubunun ilk elementidir. Bazı açılardan çinko kimyasal olarak magnezyuma benzer: her iki element de yalnızca bir normal oksidasyon durumu (+2) gösterir ve Zn2+ ve Mg2+ iyonları benzer boyuttadır. Çinko, Dünya kabuğundaki en bol bulunan 24. element olup beş kararlı izotopu vardır. En yaygın çinko cevheri, bir çinko sülfür minerali olan sfalerittir.

<span class="mw-page-title-main">Osmiyum</span> Bilinen en yoğun element

Osmiyum, simgesi Os, atom numarası 76, atom ağırlığı 190,23 akb, erime noktası 3045,0 °C, kaynama noktası 5027,0 °C olan bir geçiş metalidir. Oda sıcaklığında 22.59 g/cm³ ile bilinen en ağır yoğunluklu metaldir. Gümüşi renkte bulunur. Yunanca koku manasına gelen osmë 'den gelir. Tükenmez kalemlerin toplarında, bazı aletlerin millerinde ve flamanlarda kullanılır. Platin ile birlikte çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Platin</span> element

Platin, periyodik cetvelde Pt simgesi ile gösterilen kimyasal bir element olup atom numarası 78'dir. Ağır, dövülebilir, sünek, grimsi beyaz renkli, geçiş metalleri grubunda, kıymetli metallerdendir. Altından sonraki en kıymetli metaldir. Korozyona dayanıklı olup bazı bakır ve nikel cevherlerinde bulunur. Kuyumculukta, laboratuvar cihazlarında, elektrik kontaktlarında, diş hekimliğinde ve otomobil egzoz kontrol cihazlarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Açık ocak madenciliği</span>

Açık ocak madenciliği; yer altında bulunduğu saptanmış ya da mostra vermiş madenin ekonomik olarak, yer altına inilmeden üzerindeki örtü tabakasının kaldırılarak kazanılması işlemini anlatan madencilik yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">Bazalt</span>

Bazalt, volkanik kaya kütlelerinden biri. Siyah renkte ve kesif yığınlar halindedir. Doğada kütle, damar ve akıntı halinde bulunur. Başlıca özelliklerinden birisi, altıgen prizmalar biçiminde, büyük sütunlar meydana getirmesidir. Bu sütunlar, mağma akıntılarının soğuyup büzülmesinden ileri gelmiştir. Sert ve dayanıklı bir taş olduğundan kaldırım, yapı taş, demiryolu, köprü malzemesi olarak kullanılır. Yeryüzünde çok bol olan bazalt, bazı memleketlerde, binlerce kilometrekarelik yerleri örter. Birleşik Krallık'ın kuzeyi, İrlanda, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde büyük Hindistan'da Dekkan bölgesindeki bazalt yığınları 300.000 kilometrekarelik geniş bir bölgeyi kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Udmurtya</span>

Udmurtya Cumhuriyeti veya Udmurtya (Удму́ртия), Rusya'ya bağlı bir federal bölge.

<span class="mw-page-title-main">Hammadde</span>

Hammadde, endüstride bir ürün ya da yapının elde edilmesinde kullanılan gerekli bileşenlerin işlenip elde edilmesinden önceki durumudur. Bu terim çoğu zaman doğadan elde edilen ve henüz işlenmemiş ya da çok az işlem görmüş maddeleri belirtmek için kullanılır. Demir cevheri, kereste, ham petrol hammaddeye örnek olabilecek materyallerdir.

Tenör, bir cevherin içerisinde bulunan değerli metal miktarını belirtmek amacıyla kullanılan bir terimdir. Bakır, Demir ve benzeri, mineral yapısında yüksek değerlere sahip cevherler, ağırlık yüzdesi (wt%) ile ifade edilir, Altın ve benzeri asal metaller ise tonda gram (g/ton) şeklinde gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Yunt Dağları</span>

Yunt Dağları, Batı Anadolu'da Ege Bölgesi'nin kuzeyinde yer alan kırık tipi dağ oluşumudur. Yükseltisi 1076 m'dir.

Bir maden yatağı, ekonomik değeri olan mineral ya da minerallerin kârlı bir şekilde işletilebilen tabii oluşumudur. Maden kelimesi, çoğunlukla metalik bir element içeren mineral ya da mineraller için kullanılıp bu metalik elementle birlikte anılır. Örneğin bakır madeni, demir madeni, çinko madeni gibi. Metalik element içeren minerallere de cevher adı verilir, örneğin bakır cevheri ve demir cevheri. Maden yatağı ise coğrafik anlamda basitçe madenin bulunduğu yer olup burada metalik element ihtiva eden cevher mineral(ler)i anormal bir şekilde konsantre olmuştur. Ancak jeolojik manada yerkabuğundaki herhangi bir mineral konsantrasyonunun maden yatağı olabilmesi için mutlaka ve mutlaka ekonomik olarak karlı bir şekilde işletilebilmesi gerekir. Maden yatağı terimi coğrafik isimle birlikte kullanıldığında bazen mineral bazen de element ismiyle birlikte söylenir. Örneğin Uludağ şeelit (mineral) yatağı, Fethiye kromit (mineral) yatakları, Ergani bakır (element) yatağı, Divriği demir (element) yatağı gibi.

Azerbaycan, çok elverişli doğa koşullarına ve zengin doğal kaynaklara sahip bir ülkedir. Karlı tepeler, yüksek dağlar, verimli topraklar, geniş ovalar, Okyanus Seviyesi Altındaki En Alçak Arazi Noktaları cumhuriyetin ana peyzaj oluşumları arasındadır. Bu karmaşık peyzaj dokusu, doğal koşullarda - iklim, toprak-bitki örtüsü ve su kaynakları - çeşitliliğe neden olmuştur. Bu da, bölgedeki nüfus ve çiftliklerin dengesiz dağılımına ve üretimin farklı türlerde uzmanlaşmasına yol açmıştır.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nin metalurjik üretimi, büyük alunit yatakları, polimetalik cevherler, demir cevheri yataklarının olması nedeniyle gerçekleşmektedir. Azerbaycan'ın metalurji endüstrisi hem demirli hem de demir dışı branşları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Skarn</span>

Skarnlar veya taktitler, metasomatizma adı verilen bir süreçle oluşan sert, iri taneli metamorfik kayalardır. Skarnlar, kalk-silikat mineralleri olarak da adlandırılan kalsiyum-magnezyum-demir-manganez-alüminyum silikat mineralleri bakımından zengin olma eğilimindedir. Bu mineraller, hidrotermal akışkanlar magmatik veya tortul kökenli bir protolit ile etkileşime girdiğinde meydana gelen değişimin bir sonucu olarak oluşur. Çoğu durumda, skarnlar, dolomit veya kireç taşından oluşan bir karbonat tabakasına giren faylar veya kayma bölgelerinde ve çevresinde bulunan granitik bir plütonun girmesiyle ilişkilidir. Skarnlar bölgesel veya kontakt metamorfizmasına göre oluşabilir ve bu nedenle nispeten yüksek sıcaklık ortamlarında oluşabilir. Metasomatik süreçlerle ilişkili hidrotermal akışkanlar, magmatik, metamorfik, meteorik, denizel veya hatta bunların bir karışımından kaynaklanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kala Chitta Aralığı</span>

Kala Chitta Aralığı, Pakistan'ın Pencap kentinin Attock Bölgesi'nde bir dağ silsilesidir. Kala-Chitta, Siyah Kala ve Chitta beyaz anlamına gelen Pencapça kelimelerdir. Aralık, doğuya, Potohar platosu boyunca Ravalpindi'ye doğru ilerler.

<span class="mw-page-title-main">Volkanojenik masif sülfid cevher yatağı</span> kısaca masif maden

VMS cevher yatakları olarak da bilinen volkanojenik masif sülfid cevher yatakları, denizaltı ortamlarında volkanik ilişkili hidrotermal olaylarla ilişkili ve bu olaylar tarafından oluşturulan, başta bakır - çinko olmak üzere bir tür metal sülfit cevher yatağıdır.