Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), banknot ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kâğıt para (banknot) basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır.
Türkiye İş Bankası A.Ş., kısaca İş Bankası, Türkiye'de bireysel ve ticari bankacılık hizmeti sunan en büyük özel bankadır. 1924'te Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle kurulan İş Bankası, cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankasıdır. 2023'te 2.5 trilyon Türk lirası aktif büyüklüğe ulaşan banka, The Banker dergisinin açıkladığı sıralamaya göre ana sermaye bazında dünyanın en büyük 181. bankasıdır. Aralık 2021 itibarıyla 21'i yurt dışında olmak üzere 1.195 şube, 6.476 bankamatik ve 22 bini aşkın personeli bulunan İş Bankası'nın ayrıca Almanya'da İşbank AG, Gürcistan'da İşbank Georgia A.Ş. ve Rusya'da İşbank A.Ş. adıyla üç iştiraki vardır.
Türk Ekonomi Bankası (TEB), Türkiye'de faaliyet gösteren İstanbul merkezli özel mevduat bankasıdır. 1927 yılında Kocaeli Halk Bankası T.A.Ş. unvanıyla kurulup 1982 yılına kadar bu isimle faaliyet göstermiştir. Bu tarihten itibaren yurt çapında faaliyet göstermeye başlayan bankanın genel müdürlüğü İstanbul’a taşınmış, unvanı da Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB) olarak değişmiştir. Banka, 2005 yılında Euro bölgesinin ve dünyanın önde gelen bankalarından biri olan BNP Paribas ile stratejik ortaklık anlaşması imzalamıştır. Türk Ekonomi Bankası, Türkiye'deki faal bankalar arasında Ziraat Bankası (1863) ve Türkiye İş Bankası'ndan (1924) sonra en köklü üçüncü banka konumundadır.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye'deki faaliyet gösteren altı kamu bankasından biri. 1863 yılında Osmanlı Devleti döneminde Midhat Paşa tarafından kurulan Memleket Sandıkları'nın devamı niteliğindedir.
Merkez bankası, bir ülkenin ya da ülkeler grubunun para politikasından sorumlu kurumdur. Merkez bankasının temel amacı para biriminin ve para arzının istikrarının sürdürülmesidir. Fakat merkez bankalarının bunun dışında bankacılık sektörünün son kredi mercii olmak, faiz haddinin kontrolü gibi görevleri de vardır. Bunun yanında merkez bankasının, bankalar ve diğer finansal kurumları, tedbirsizlik ve dolandırıcılığa karşı denetlemek gibi yetkileri de olabilir.
Osmanlı Bankası, 1856'da kurulan İngiliz sermayeli Bank-ı Osmani ile 1862 istikrazını üstlenen Fransız mali grubu Banque de Paris et des Pays-Bas ortaklığıyla, 1863'te İstanbul'da Bank-ı Osmanî-i Şahane adıyla kurulan bankadır. 2001 yılında Garanti Bankası'na katılmasıyla varlığı sona ermiştir.
Türkiye Finans Katılım Bankası, %100 yerli sermayeli ilk özel finans kurumu olarak 1985 yılında kurulan Anadolu Finans ile 1991-2001 yılları arasında Faisal Finans Kurumu adıyla katılım bankacılığı hizmeti sunan Family Finans’ın 2005 yılında ortaklığıyla kurulmuştur.
Türkiye'de faaliyet gösteren 62 banka bulunmaktadır. Bunlar; 33 mevduat bankası (3 adet devlet mevduat bankası, 30 adet yerli ve yabancı sermayeli özel mevduat bankaları, 1 adet TMSF'ye ait banka, 19 kalkınma ve yatırım bankası ve 9 katılım bankası şeklindedir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası, Azerbaycan'ın merkez bankasıdır. Bankanın merkezi başkent Bakü'dedir. 11 Şubat 1992 yılında kurulmuştur.
T-Bank,, 1985 yılında Bank of Bahrain and Kuwait'in şubesi olarak İstanbul ilinde kurulan ve 1991 yılında bağımsız bir kuruluş halini almış olan özel bankadır.
TurkishBank Grubu, Türkiye'deki faaliyetlerine 1982 yılında Kıbrıs'ta kurulu olan Türk Bankası Ltd.'nin İstanbul şubesini açarak başlamıştır. 1988 yılında ikinci şubesini İzmir'de açan Türk Bankası Ltd. bir sonraki yıl Mersin Şubesi ile Türkiye'deki hizmet ağını genişletmiştir. TurkishBank Grubu'nun Türkiye operasyonları, 27 Aralık 1991'de yabancı banka statüsünden çıkarak TurkishBank A.Ş. olarak ayrı bir tüzel kişilik kazanmıştır. TurkishBank A.Ş.'nin ödenmiş sermayesi 175 milyon TL olup, Kurumsal ve Ticari Bankacılık alanında uzmanlaşmıştır.
Ziraat Katılım, tamamı T.C. Hazinesi tarafından ödenmiş 675.000.000 -TL sermayesi ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 15.10.2014 tarih ve 29146 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 10.10.2014 tarih ve 6046 sayılı izniyle kurulan katılım bankası. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 14.05.2015 tarih ve 29355 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 12.05.2015 tarih, 6302 sayılı kararı ile faaliyet izni almıştır. 2022 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda alınan karara istinaden Ziraat Katılım Bankası'nın sermayesi 2.650.000.000 -TL’ye yükseltilmiştir.
JPMorgan Chase & Co., merkezi New York'ta bulunan Amerikan yatırım bankası ve finansal hizmetler holding şirketidir.
İstanbul Bankası, 1847 tarihinde kurulan banka Osmanlı İmparatorluğu'nda kurulan ilk bankadır. Hükûmetin himayesinde Jacques Alléon, Manolaki Baltazzi adlı iki Galata bankeri tarafından kurulan banka, ödeme yeteneğini tehlikeye düşüren işlemlere girişmesi ve spekülasyon yapması nedeniyle 1852 yılında kapanmıştır.
Efesbank, Zonguldak merkezli eski bir bankadır.
Sberbank, Rusya merkezli bir devlet bankasıdır. Banka, 2015 yılına kadar "Rusya'nın Sberbankası" olarak biliniyordu. Sberbank'ın birçok Avrupa ülkesinde ve SSCB'den ayrılmış ülkelerde faaliyeti bulunmaktadır. 2014 yılı itibarıyla Rusya ve Doğu Avrupa'nın en büyüğü, Avrupa'nın ise en büyük üçüncü bankası seçilmiştir. Banka, 1991 yılında kurulmuş olup tarihi Cancrin'in 1841'deki mali reformlarına kadar gitmektedir. Bankanın merkezi Moskova'da yer almaktadır.
İspanya Bankası, İspanya'nın merkez bankasıdır. 1782 yılında III. Carlos tarafından Madrid'de kurulan banka, Avrupa Merkez Bankaları Sistemi ve Eurosystem üyesidir; aynı zamanda bankacılık kapsamında İspanya'nın yetkili tek denetim mekanizmasıdır. Bankanın faaliyetleri İspanya Merkez Bankası Özerklik Yasası ile düzenlenmektedir. İspanya'nın Euro'yu kabul ettiği Ocak 1999'a kadar, ulusal merkez bankası eski İspanyol para birimi peseta'dan sorumluydu.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Türkiye'nin ilk özel sermayeli kalkınma ve yatırım bankası olarak İstanbul'da 1950 yılında Dünya Bankası, TCMB desteği ve ticari bankaların pay sahipliği ile kurulan bir bankadır. TSKB dönemin ileri gelen ekonomist, sanayici ve iş insanlarının ortaklığı ile kurulmuş bir yatırım bankasıdır.
Baltazzi ailesi, Osmanlı İmparatorluğu ve devamındaki Türkiye döneminde var olan Levanten bir ailedir. 1746 yılında, Marino Baltazzi'nin Venedik'ten İzmir'e yerleşmesinin ardından aileye mensup diğer kişiler de zamanla buraya göç etti. Ailenin bazı fertleri, Galata bankerleri arasında yer alıyordu.