İçeriğe atla

Bangui

Bangui
Başkent
Şehirden bir görünüm
Orta Afrika Cumhuriyeti üzerinde Bangui
Bangui
Bangui
Bangui'nin Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki konumu
ÜlkeOrta Afrika Cumhuriyeti Orta Afrika Cumhuriyeti
BölgeBangui
İlçeÖzerk Şehir
Yüzölçümü
 • Başkent67 km²
Rakım369 m
Nüfus
 (2013 (Tahmini))
 • Kent
747.109

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

Ülke nüfusunun büyük çoğunluğu başkent Bangui ve yakınındaki kentlerde yaşamaktadır. Bangui şehri ülke içerisinde özerk bir yönetim biçimine sahiptir. 67 km²'lik yüzölçümüyle Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en küçük kenti olmasına karşın, 620.000'i aşan nüfusuyla aynı zamanda en kalabalık kentidir. Bangui'nin nehir kıyısına kurulmuş bir limanı, havayolu ulaşımını sağlayan bir havaalanı ve şehri Çad, Sudan ve Kamerun'a bağlayan karayolları vardır. Kentten geçen nehirden Brazzaville ve Zongo şehirlerine düzenli feribot seferleri vardır.

Tarih

1887 yılında bölgede bulunan Fransız memur Pierre Savorgnan de Brazza bölgenin Fransız sömürge sistemine dahil edilecek ilgi alanlarından olduğu beyan etmiş, 1889 yılında ise o dönem verilen adı ile Haut-Oubangui (Yukarı Ubangi), günümüzde ise ülkenin başkenti olan Bangui'de ilk askerî birlik oluşturulmuştur.1890 yılında buradan başlayarak ülkenin tamamının askerî açıdan işgali başlatılmış, 1900 yılında kurulan Ubangi-Chari ile ülkenin tamamının Fransız askerî bölgesi olduğu ilan edilmiştir. Ülkenin 1960 yılında Fransa'dan bağımsızlığını kazanması neticesinde yeni ülkenin de başkenti olmuştur. Günümüzde başkent Bangui, hem ticari, hem siyasi hem de kültürel açıdan ülkenin en önemli noktasını oluşturmaktadır.

1986 yılında Bangui'de gerçekleşen bir uçak kazasında, o sıra şehir üzerinde uçan Fransa Hava Kuvvetlerine ait bir savaş uçağı, yerleşim bölgesine düşerek 35 kişinin ölmesine neden olmuştur.

Coğrafya ve iklim

Bangui'nin uydu fotoğrafı

Bangui şehri, Ubangi Nehri'nin kuzey kıyılarında kurulu olup, nehrin güney kıyıları Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne aittir. Nehrin akım hızının yüksek olmasından dolayı ticari gemicilik büyük ölçüde sekteye uğramaktadır. Ubangi Nehri'nin gemi ile geçilebilir bölümleri Bangui'nin ilerisinde keskin bir dönüşle güneye yönelir ve Ekvator'un hemen güneyinde Brazzaville yakınlarında Kongo Nehri'yle birleşir. Nehir ayrıca Orta Afrika Cumhuriyeti ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasında hukuki sınırı da çizer. Kongo'da bir yerleşim bölgesi olan Zongo, Ubangi'nin diğer yakasında Bangui kentinin karşısında yer almaktadır.

Kent merkezi nehir kıyısına oldukça yakın yerdedir ve şehir merkezi Bokassa'ya adanmış büyük bir zafer takı, Cumhurbaşkanlığı Köşkü ve Merkez Borsa'sına ev sahipliği yapar. 5 kilometre kuzeyde yerleşim bölgelerinin yoğunlaştığı yerlerde engebeli araziler başlar.

Orta Afrika Cumhuriyeti, Ekvator'un hemen kuzeyinde yer almasından dolayı tüm ülkede günlük sıcaklıklar yıl boyu yüksek rakamlarda seyreder. Yağmurlu dönem Mayıs ile Ekim arasında sürer. Ülkenin güneyinde yer alan, yani Ekvator'a daha yakın bir noktada bulunan Bangui, ülkenin kuzey kentlerine oranla biraz daha sıcak ve biraz daha yağışlıdır.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Lonely Planet Destination Guide - Bangui Weather". 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Bangui ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

<span class="mw-page-title-main">Brazzaville</span> Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Brazzaville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem başkenti hem de en büyük şehri konumunda olan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Kongo nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Kinşasa</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Nehri</span> Afrikanın ikinci, Orta Batı Afrikanın en uzun nehri

Kongo Nehri veya eski ismiyle Zaire Nehri, Orta Batı Afrika'nın en uzun nehridir. Chambeshi koluyla birlikte 4.700 km uzunluk ile Afrika'nın Nil'den sonra en uzun ikinci nehridir. Nehir kollarıyla birlikte Amazon'nden sonra dünya'nın 2. en büyük yağmur ormanını beslemektedir. Dünyanın en uzun 9. nehridir. Ekvator çizgisini iki kez kesmektedir. Afrika kıtasında debisi en yüksek nehirdir. Kongo nehrinin kenarında Afrika kıtasının en modern şehirlerinden olan ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (Zaire) başkenti Kinşasa şehri yer almaktadır. Kongo nehrinin Atlas Okyanusu'nda denize döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuş olan bu başkentin hemen karşı kıyısında yine Afrika kıtasının ülkelerinden olan Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti olan Brazzaville şehri yer almaktadır. Bu iki şehir dünyada birbirine en yakın olan iki başkenttir. Arasında sadece Kongo nehri bulunmaktadır. Kongo Cumhuriyeti ile Demokratik Kongo Cumhuriyetinin sınırını teşkil eden bu nehir Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Angola devleti sınırında Atlas Okyanusu'na dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika</span> Afrika kıtasının Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruandayı barındıran orta kısmı

Merkezi Afrika Afrika kıtasının ana çekirdeği olarak kabul edilip, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda'yı içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ubangi Nehri</span> Orta Afrika bölgesindeki Kongo ırmağının en büyük kolu.

Ubangi Nehri Orta Afrika'daki Kongo Nehri'nin en büyük sağ koludur. Mbomou ve Uele nehirlerinin birleşimiyle başlar ve batıya akar, güneybatı'ya bükülerek Bangui'nin içinden geçer, sonra güneye dönerek Liranga'daki Congo'ya akar. Ubangi'nin boyu yaklaşık olarak 1,060 kilometredir. Uele ile birlikte en uzun kolu 2,270 kilometredir. Ubangi'nin havzası 772,800 kilometre kare genişliğindedir ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin topraklarını içine alır. Bangui'deki debisi, saniyede 800 metreküp ile 11,000 metreküp arasında değişmektedir ve ortalama olarak saniyede 4,000 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Barthélemy Boganda</span> Fransız siyasetçi (1910-1959)

Barthélemy Boganda o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bimbo, Orta Afrika Cumhuriyeti</span>

Bimbo, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Mobaye</span>

Mobaye, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Havzası</span>

Kongo Havzası, batı ekvatoryal Afrika'da Kongo Nehri'nin drenajını oluşturan sedimanter havzadır. Üst kesimden Chambeshi, Uele ve Ubangi nehirlerinden gelen akıntıyla orta kesimden Lualaba Nehrinden gelen akıntıyla birlikte Doğu Afrika rift sisteminin dağlık bölgelerinde başlar. Toplam 3,7 milyon kilometrekarelik havza, dünyada bozulmamış en büyük tropikal yağmur ormanlarına ve sulak alanlara sahiptir. Kongo Nehri'nin Atlantik Okyanusu'ndaki Gine Körfezi'nde yük boşalttığı yerde biter. Çok yüksek yağış ve yıl boyunca yüksek sıcaklık olmak üzere iki yağmurlu mevsimiyle ekvatoryal tropikal iklime sahiptir. Havza, soyu tehlike altında olan batı ova goriline ev sahipliği yapmaktadır.Kongo Havzasi'nda ormanlık alanların fazla olmasından dolayı nüfus miktarı düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Mbandaka</span>

Mbandaka, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'de bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kindu</span>

Kindu, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Bölgesi (Demokratik Kongo Cumhuriyeti)</span>

Ekvator, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on bir bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pool (il)</span>

Pool, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on iki bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pointe-Noire</span>

Pointe-Noire, (Türkçe: Siyah Nokta) Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem en büyük ikinci şehri hem de ülkenin aynı isim ile anılan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Atlas Okyanusu kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Nkusi Nehri</span>

Nkusi Nehri, Kuzey Afrika'nın Uganda ülkesinin batı bölgelerindeki bir nehirdir. Kakumiro kentinin yüksek kesimlerinden doğmakta, Kitoma kentini geçtikten sonra Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırında yer alan Albert Gölü'yle birleşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lingala</span>

Lingala tonal bir Bantu dilidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyetinde milli dil olmasının yanı sıra Orta Afrika Cumhuriyeti, Angola, Kenya ve Güney Sudan'da çeşitli bölgelerde konuşmakta olan bir dildir. Lingala 25-30 milyon arsında kişinin anadili olmak üzere yaklaşık 35 milyon kişi tarafından ikinci dil olarak konuşulmaktadır. Bu da yaklaşık toplam 60-65 milyon kişi tarafından konuşulduğu anlamına gelmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.