Banat - Turkipedia

Banat, günümüzde Macaristan, Romanya ve Sırbistan sınırları içinde kalan bir bölgedir.

Banat'ı 1552'de Osmanlı Devleti ele geçirmiştir. 1718'de Pasarofça Antlaşması ile Avusturya'ya teslim etmişlerdir.

Daha sonra Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa bu bölgeye çok sayıda göçmen yerleştirmiştir. Ancak 1779'da Avusturyalılar bu bölgeyi Macarlar'a bırakmışlardır.

I. Dünya Savaşı'nda sonra 1920'de imzalanan Trianon Antlaşmasıyla Macaristan, Romanya ve Yugoslavya arasında paylaştırılmıştır.

Coğrafya

Banat, güneyde Tuna, batıda Tisa, kuzeyde Mureş ve doğuda Güney Karpatlar ile sınırlanan Pannonian Havzası'nın parçasıdır.^[1] Tarihi Banat'ın toplam alanı 28.526 km²'dir. Çeşitli kaynaklar biraz daha farklı rakamları verir.^[2] İl 1920'de bölündüğünde Romanya'ya 18.966 km² (toplamın yaklaşık ⅔'ü), Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'na 9.276 km² (toplamın yaklaşık ⅓'ü) ve Macaristan'a 284 km² (toplamın yaklaşık %1'i) tahsis edilmiştir.^[3]

Romanya Banat'ı güney ve güneydoğuda dağlıkken, kuzey, batı ve güneybatıda düz ve bazı yerlerde bataklıktır.^[1] Bazı Banat dağ masifleri, Güney Karpatlar'ın batı kolunu, yani Țarcu Dağları ve Cerna dağlarını oluşturur. Semenic, Anina, Dognecea, Almăj ve Locva bölümleriyle Poiana Ruscă Dağları ve Banat Dağları Batı Karpatlar'ın parçasıdır. Batıdaki ön-dağlık tepeler, tarihi Banat topraklarının yaklaşık üçte birini oluşturur. Rakımları 200 ila 400 metre arasındadır. Yüksek ova (100 metreden fazla, 140 metreye kadar rakımlı) Vinga, Buziaș, Gătaia ve Fizeș ovalarıyla temsil edilir. 100 ila 130 metre arasındaki orta yükseklikteki ovalar ise Hodoni, Duboz, Tormac, Jamu Mare, Arad ve Sânnicolau Mare ovalarıdır ve alçak ova (100 metrenin altındaki rakımlarda) nehir çayırları, kapsamlı düzenleme çalışmalarından önceki taşkın yatakları ile temsil edilir. Pannonian Ovası'nın bileşenleri olan bu ovalar, Banat bölgesinin diğer üçte birini temsil eder. Lucareț ve Gătaia'da Piatra Roșie (211 m) ve Șumigu (200 m) adında iki sönmüş yanardağ vardır.

Kaynakça

^ ^a ^b Rusu, Raularian (2007). Organizarea spațiului geografic în Banat (PDF). Timișoara: Mirton. ISBN 978-973-52-0201-9. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
^ Forțiu, Sorin. "Și totuși, care este suprafața Banatului?" (PDF). 17 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ Bizerea, Marius (1975). "Banatul, ca unitate și individualitate istorico-geografică în cadrul pământului locuit de români". Tibiscus. Etnografie. Timișoara: Muzeul Banatului. ss. 7-25.

İlgili Araştırma Makaleleri

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

Temeşvar, Romanya'nın batı kesiminde, Temeş ilinin merkezi şehir. 2011 yılı itibarıyla Romanya'nın üçüncü büyük şehri olan Temeşvar, sosyal, ekonomik ve kültürel olarak Batı Romanya'nın ana merkezidir. Belgrad'ın yaklaşık 130 km kuzeydoğusunda, akışı kanallarla düzenlenmiş Bega Nehri'nin kıyısında yer alır.

Coğrafyada, ova genellikle alçak bölgelerde bulunan ama yanlış bilinenin aksine bazen yükseklerde de bulunabilen, akarsu alüvyonlarının oluşturduğu birikimli, düz bir arazi alanıdır. Ovalar vadiler boyunca veya dağların eteklerinde, kıyı ovaları ve yaylalar veya yayla ovaları olarak ortaya çıkar.

Voyvodina, resmi olarak Voyvodina Özerk Bölgesi, Sırbistan devleti sınırları içinde kalan ve denize çıkışı olmayan ve Macaristan, Hırvatistan ve Romanya'yla komşu olan, özerk bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Macaristan Ovası</span>

Büyük Macaristan Ovası ya da Alföld, Orta Avrupa'da Macaristan'ın güney ve doğu bölgelerini, Slovakya'nın doğu topraklarını, Ukrayna'nın güneybatısını, Romanya'nın batısını Sırbistan'ın kuzeyini ve Hırvatistan'ın doğusunu kaplayan büyük bir düzlüktür. Karpatya Havzası'nın en geniş bölümüdür.

Bihor veya Bihar, Romanya'da Crișana bölgesinde bir ildir. Nüfusu 2011 yılı verilerine göre 575.398 kişidir. Başkenti Oradea‘dır.

Brașov, Romanya'da Transilvanya bölgesinde bir ildir. Merkezi Brașov olan ilde, nüfus genellikle Rumenlerden oluşur. Rumenlerin nüfus içindeki payı %87.25'dir.

Avrupa geleneksel olarak Dünya'daki 7 kıtadan biri olarak düşünülmektedir. Oysa Avrupa ve Asya coğrafi açıdan birbirleriyle bağlantılı kıtalardır ve bazen Avrasya adı altında anılırlar. Avrupa'nın geleneksel tanımına göre Ural Dağları Avrupa'nın doğudaki sınırını oluştururlar. Güneydoğu'daki sınırını Ural Nehri oluşturur. Sınır Hazar denizi, Kafkas Dağlarının zirveleri boyunca devam eder, Karadeniz, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı'yla belirlenir. Akdeniz Avrupa'nın güney sınırını, Atlas Okyanusu ise batı sınırını belirler. İzlanda Avrupa'dan çok Kuzey Amerika'ya yakın olmakla birlikte Avrupa'nın bir parçası olarak sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karpatlar</span> Doğu Avrupada bir sıradağ

Karpat Dağları, Doğu Avrupa'da bir dağ silsilesi. Viyana yakınlarında Bratislava'da başlayıp kuzeydoğuya doğru bir yay biçiminde uzanarak Polonya'nın güneyinden ve Ukrayna'nın güneybatı kesiminden geçip güneydoğuya, Romanya topraklarında Ramnicu Sarat yakınlarında batıya kıvrılır ve Tuna üzerinde Demirkapı denilen bölgede son bulur. Macaristan'ı çok geniş ve açıktan çevreleyen bir yay biçimindedir.

Gorj, Romanya'nın güneybatı kesimindeki bir ili. Merkezi, Târgu Jiu şehridir

Timiş Nehri Romanya ve Sırbistan'da bulunan bir ırmak'tir. Timiş Nehri'nin kaynağı Romanya, "Caraș-Severin ilçesi"'nde Karpatlar Siradağlari güneyinde 2190 m irtifali "Tracu Dağlari"'ndadır. Timiş Nehri Romanya'da Banat yaylasını geçip Sırbistan'da Pançova'da Tuna Nehri'ne katılır. Timiş Nehri'nin uzunluğu 339.8 km olup bunun 241 km'si Romanya'da, 118 km'si Sirbistan'dadır. Havza alanı 13.085 km²'dir.

Kuzey Çin Ovası Sarı Irmak'ın birikimi sonucu oluşmuştur. Doğu Asya'daki en büyük alüvyal ovadır. Kuzeyde Yanshan Dağları, batıda Taihang Dağları ile çevrilmiştir. Kuzeyde Yangtze Ovası ile birleşir ve Kuzeydoğu-Güneydoğu boyunca Bohai Denizi, Shandong Yarımadası, Sarı Irmak gibi coğrafi bölgeler vardır. Sarı Irmak, ovanın ortasından geçerek Bohai Denizi'ne dökülür. Ovanın güney bölümü -geleneksel olarak- "Merkez Ova" ismiyle anılır ki bölge Çin Uygarlığı'nın beşiği sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Călimani Dağları</span>

Călimani Dağları, Transilvanya, Romanya'daki Karpat Dağları'nın en büyük volkanik kompleksidir. Jeolojik olarak İç Doğu Karpatlarının Căliman-Harghita Dağları grubuna aittirler.

Kolhis Ovası, Gürcistan'ın batı kesiminde yer alan bir ovadır.

Çekya, Orta Avrupa'da yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batıda Almanya, güneyde Avusturya, doğuda Slovakya ve kuzeyde Polonya ile komşu olan ülkenin coğrafyasını çoğunlukla alçak tepeler oluştururken sınırlar boyunca dağlarla çevrili platolar da görülmektedir. Ovaların iki bölgesi Elbe ve Morava nehirlerini boyunca uzanır. Ülkenin yaklaşık üçte biri ormanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Karpatlar</span>

Güney Karpatlar, Güney Romanya'da bulunan bir sıradağ grubudur. Doğudaki Prahova Nehri ile batıdaki Timiș ve Cerna nehirleri arasında bulunan Karpat Dağları'nın bir kısmını kaplar. Güneyde doğu Sırbistan'daki Balkan sıradağları ile sınırlanmışlardır.

Karadağ güneybatı Balkanlar'da küçük, dağlık bir ülkedir. Karadağ, Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Arnavutluk, Kosova ve Adriyatik Denizi ile sınır komşusudur. 13.812 km ² alanı ile küçük bir ülke olarak görülmesine rağmen arazi konfigürasyonu açısından çeşitlilik arz etmektedir.

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

Macaristan, Orta Avrupa'nın güneydoğu bölgesinde, Balkanlar'a sınırı vardır. Denize ise kıyısı olmayan bir ülkedir. Karpat Havzası'nda yer alan 93.030 kilometrekarelik bir alana sahiptir ve yaklaşık kuzeyden güneye 250 km ve doğudan batıya 524 km'dir. Kuzeyde Slovakya, kuzeydoğuda Ukrayna, doğu ve güneydoğuda Romanya, güneyde Sırbistan, güneybatıda Hırvatistan, batı ve güneybatıda Slovenya ve batıda Avusturya ile paylaşılan 2.106 km sınırı vardır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.