Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.
Hırvatça (hrvatski), Slav dillerinin güney grubundan, Hırvatların konuştuğu dildir. Sırpça, Karadağca ve Boşnakça'nın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dilinin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Bugün Hırvatistan Cumhuriyeti'nin ve Avrupa Birliği 'nin resmî dili olması dışında Bosna-Hersek'in fiiliyatta üç etnik yapılı bölümlenmesi sebebiyle burada da resmiyete sahiptir.
Hersek, merkezinde kabaca Mostar şehri olan Adriyatik Denizi'ne bir çıkış koridoruna sahip Dinar Alpleri'ndeki tarihsel ve coğrafi bölge, günümüzde Bosna-Hersek'in güney bölümünü oluşturmaktadır. Hersek'in yüzölçümü 9.948 km²'dir. Hersek ile Bosna arasında belirgin bir sınır yoktur. Hersek'in bittiği yerden Bosna'nın başlaması hakkında birçok düşünce vardır.
Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.
Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.
Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.
Bosna Krallığı veya Boşnak Krallığı, neredeyse bir yüzyıl boyunca hayatta kalmış ve 1154'te kurulan Bosna Banlığı'nın devamı olarak kurulmuş bir Orta Çağ krallığıdır.
Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.
Yüz Yıllık Hırvat-Osmanlı Savaşı (Hırvatça: Stogodišnji hrvatsko-turski rat, Stogodišnji rat protiv Turaka, Stogodišnji rat s Osmanlılijama, çoğunlukla Osmanlı İmparatorluğu ile Orta Çağ Hırvatistan Krallığı ve daha sonraki Hırvatistan'ın Habsburg Krallığı arasındaki nispeten düşük yoğunluklu. Çatışma, küçük ölçekli sınır savaşı dönemlerinin yanı sıra, özellikle 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından Hırvat topraklarına yönelik büyük fetih seferlerine de sahne oldu.
Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.
Bosna Kiril alfabesi veya Bosna alfabesi, kiril alfabesinin Bosna-Hersek, orjinli bir tipi olan alfabedir. Bu yazı sistemi, Bosna bölgesi ve çevresinde yaygın olarak kullanılmıştır. Özellikle Hırvat bilim ve yazı çevresinde, bu alfabeyi belirtmede “Hırvat Kiril alfabesi” türünden kullanım da görülmüştür. Alfabenin kullanıldığı dönem 10-18. yüzyıldır.
Tomislav, Orta Çağ'da Hırvatistan hükümdarı. 910-925 yılları arası dük olan Tomislav, 925-928 yılları arası kral unvanı almış ve Hırvatistan'ın ilk kralı olmuştur.
Ban Kulin, Kulinić Hânedânı'na mensup olan Ban Kulin, M.S. 1180 – 1204 yılları "ban"lık görevini yerine getirmiştir. 1204 yılında 41 yaşında ölmüştür. Bu dönemde Bosna, hem Bizans İmparatorluğunun vasal devleti olarak hem de Macaristan İmparatorluğunun vasalı olmuştur. Ban Kulin, Bosna'nın en ünlü ve önemli tarihi hükümdarlarından biri olmuştur.
Bosna Banlığı, bugünkü Bosna topraklarının çoğu ile Dalmaçya, Sırbistan ve Karadağ’ın bir bölümü üzerine kurulmuş bir Orta Çağ devletidir. Macar Krallığı'nın bir vassalı olmasına rağmen de facto olarak bağımsız bir Boşnak devleti idi. 1377 yılına kadar süren devlet Boşnak Kral I. Tvrtko'nun taç giymesi ile krallığa dönüştü. Banlığın tarihinin büyük bölümü yerel Bosna Kilisesi ile Katolik ve Ortodoks Kilisesi arasındaki dini-politik çatışmalara sahne olmuştur fakat en büyük çekişme Macarları kullanan Katoliklerledir.
Bosna Kilisesi, 11. yüzyılda Bosna'da kurulmuş olan ve hem Katolik, hem de Ortodoks Kilisesi tarafından sapkın sayılan bağımsız bir kiliseydi. Bosna'daki Katolik piskoposluğundan ayrılmış olan Kilise, önce Bosna Banlığı, ardından da Bosna Krallığının kontrolündeyken, Bosna'nın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethinden sonra ortadan kaybolmuştur.
Hırvatistan Krallığı veya Hırvat Krallığı, Orta Avrupa'da yaşamış bir Orta Çağ krallığıydı.
Hırvatistan Krallığı Avrupa'da yaşamış bir krallıktı.
Belgrad Banlığı, Orta Çağ Macaristan Krallığı’nda bulunan Belgrad merkezli bir sınır eyaletiydi (ban). 15. yüzyılın ikinci yarısından 1521 yılına kadar Macaristan Krallığı'nın Osmanlı karşısındaki savunma sisteminde önemli bir rol oynadı.
Hırvatistan Krallığı aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Hırvatistan Krallığı (925–1102), bağımsız bir Orta Çağ krallığı
- Hırvatistan Krallığı (1102-1526), Macaristan Krallığı ile kişisel birlik içerisinde bir krallık
- Hırvatistan Krallığı (Habsburg) (1527–1868), Habsburg Monarşisi topraklarının bir parçası
- Hırvatistan-Slavonya Krallığı (1868–1918), Avusturya-Macaristan içinde Macaristan'ın himayesinde özerk bir krallık
- Bağımsız Hırvatistan Devleti (1941–1945), II. Dünya Savaşı sırasında bir kukla devlet, 1943'e kadar resmi olarak bir krallıktı
Hırvatistan Krallığı, Hırvatistan Krallığı'nın Habsburg Monarşi'sine bağlı ardılıdır. Başkenti Zagreb idi.1527'den itibaren Habsburg monarşisinin ve 1804'ten 1867'ye kadar Avusturya İmparatorluğu'nun topraklarının bir parçasıydı.
