İçeriğe atla

Bamsı Beyrek

Bamsı Beyrek
Dede Korkut Kitabı karakteri
İlk görünüm2. Hikaye
Son görünüm11. Hikaye
YaratanAnonim
Bilgileri
Takma ad(lar)ı
  • Bey Böyrek
  • Bey Birye
  • Beğ Beyreg
  • Bey Beyrek
  • Bay Börek
  • Bağ Böğrek
CinsiyetErkek
MeslekOğuz Hanı
Aile
  • Bay Büre Han (babası)
  • Bilinmeyen anne
  • Bilinmeyen kız kardeşler
Evlilik(ler)
ÇocuklarBilinmeyen kızları
Bilinmeyen oğulları
Dinİslam
UlusOğuz Türkleri

Bamsı Beyrek, Dede Korkut hikâyelerinde, Türk, Azerbaycan ve bazı Altay efsaneleri ile masallarında bahsedilen Türk kahraman. Bey Böyrek, Bay Bura, Bey Birye, Beğ Beyreg, Bey Beyrek, Bay Börek, Bağ Böğrek gibi adlarla da bilinmektedir. Atının adı Dengiboz veya Bengibozdur.[1]

Bamsı Beyrek, hikâyelerdeki ana karakter olan Salur Kazan'ın en yakın arkadaşıdır. Ayrıca tüm Oğuz beyleri içinde en yakışıklı dört kişiden biridir. Bamsı Beyrek'in adına Dede Korkut hikâyeleri dışında da rastlanır.

Bamsı Beyrek'in kaçırılması

Oğuzlar arasındaki iç savaşın anlatıldığı hikâyede, Bamsı Beyrek'in kaçırılmasından da bahsedilir.

İç Oğuz ve Dış Oğuz arasında düşmanlık başlamıştır. Bamsı Beyrek'in kendisi İç Oğuz'dan olup karısı Dış Oğuz'dandır. Dış Oğuz beyleri Beyrek'i yanlarına çağırıp kendilerini desteklemesini isterler. Beyrek ise İç Oğuz'un başındaki Salur Kazan'ın en yakın dostudur ve ona ihanet etmez. O zaman Aruz Koca sinirlenir ve Beyrek'i yaralar.

Popüler kültürde

Burak Aksak, Oğuz Türklerinde yaşanan bir aşkı konu alan filmine ‘Bamsı Beyrek’ adını verdi.[2]

Kuruluş Osman ve Diriliş Ertuğrul dizisinde Bamsı Beyrek'ten esinlenerek oluşturulan[3] Nurettin Sönmez'in canlandırdığı bir karakter yer almaktadır.[4]

2016 yılında yayımlanan Bamsı Beyrek filminde, Uraz Kaygılaroğlu canlandırmıştır.

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) 7 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Beyrek Han"
  2. ^ "Bamsı Beyrek filminin konusu nedir? Bamsı Beyrek filminin oyuncu kadrosunda kimler var?". 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  3. ^ "Bamsı Beyrek Hikayesi". TRT 1. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Kuruluş Osman'ın Bamsı'sı Nurettin Sönmez kimdir? Kaç yaşında ve nereli?". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Korkut Ata</span> Yarı efsanevî Türk bilgesi

Korkut Ata, Oğuz Türklerinin eski destanlarında yüceltip kutsallaştırılmış; bozkır hayatının geleneklerini ve törelerini çok iyi bilen, kabile teşkilatını koruyan yarı-efsanevi bir bilgedir ve Türkler'in en eski destanı olan Dede Korkut Kitabı’ndaki hikayelerin anlatıcısı ozandır.

<i>Muhsin Bey</i>

Muhsin Bey, 1987 yapımı, Yavuz Turgul'un yazıp yönettiği filmdir. Oyuncular Şener Şen ve Uğur Yücel, sinema çevrelerine göre bu film ile oyunculuklarının zirvesine çıkmışlardır. Film yine birçok otoriteye göre Türk sinema tarihinin en başarılı filmlerindendir. Filmin yüksek çözünürlüğe sahip bir kopyasını yapmak üzere Mimar Sinan Üniversitesi çeşitli çalışmalar yapmıştır. Filmin görüntü ve sesi yenilenmiş ancak orijinalinden 20 dakika eksik olan bu kopya rağbet görmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk mitolojisi</span> altay türklerin oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Türk mitolojisi, tarihi Türk halklarının inanmış oldukları mitolojik bütüne verilen isimdir. Eski efsaneler, Türk halklarının eski ortak inancı Tengricilikten ögeler taşımaktan çok sosyal ve kültürel temalarla doludur. Bunların bazıları sonradan İslâmî ögeler ile değiştirilmiştir. Dünyanın en eski edebi belgelerinden biri olarak geçen Dede Korkut destanlarının orijinal yapıtları, Vatikan ve Dresden kütüphanelerinde bulunmaktadır. Ege ve Anadolu Uygarlığı mitolojisi ile benzerlikler bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Basat</span> Dede Korkut Kitabında geçen bir kurgusal karakter

Basat, Dede Korkut Kitabı'nda geçen bir kurgusal karakter. Burada Tepegöz'ü öldüren kahramandır. İsminin manası Eski Türkçede akranlarından üstün anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Dirse Han Oğlu Boğaç Han</span>

Dirse Han Oğlu Boğaç Han, Dede Korkut Kitabı'nın bölümlerinden birini oluşturan öykü.

<i>Dede Korkut Kitabı</i> Oğuz Türklerinin en eski epik destansı hikâyeleri

Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler, göçebe Türk halklarının sosyal yaşam tarzları ve İslam öncesi inançları için önemli olan ahlak ve değerleri taşır. Kitabın efsanevi anlatımı, başta Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere Oğuz kökenli halkların kültürel mirasının bir parçasıdır. Aslen sözlü bir edebî ürün olup, 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazıya geçirilmiştir.

Salur Kazan'ın Evi Yağmalanması, Dede Korkut Kitabı'nın bölümlerinden birini oluşturan öykü.

Kam Büre Bey Oğlu Bamsı Beyrek ya da Bay Bora Beg Oġlı Bamsı Beyrek Dede Korkut Kitabı'nın bölümlerinden birini oluşturan öykü. Dede Korkut Kitabı'nda yer alan 12 hikâyenin en uzunudur. Çocuğa ad verme geleneğinin görüldüğü hikâyelerden biridir.

Ali Çelik, Türk oyuncu.

Kazan Bey oğlu Uruz'un tutsak olması, Dede Korkut Kitabı'nın bölümlerinden birini oluşturan bir öyküdür.

Banu Çiçek, Dede Korkut hikâyelerinde geçen Bağnu diye anılan mitolojik karakterdir. Kam Büre'nin oğlu Bamsı Beyrek'in beşik kertmesidir.

Burak Reis Sergen, Türk oyuncu. Sanatçı Semih Sergen'in oğlu ve Toprak Sergen'in ağabeyidir. 1984 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı'ndan mezun olduktan sonra staj görevini Bursa Devlet Tiyatrosu'nda yaptı. Staj sonrası, Ankara Devlet Tiyatrosu'na tayin oldu. Hâlen Devlet Tiyatroları'ndaki görevine devam etmektedir. Devlet Tiyatroları'ndaki sanatçılık görevinin yanı sıra Ankara Devlet Tiyatrosu Müdür Yardımcılığı ve Müdürlüğünü yaptı. Konya Selçuk Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarında öğretim görevlisi olarak çalıştı. Ayrıca, televizyon ve sinema filmlerinde oynadı. Sergen, Devlet Tiyatroları'ndaki görevinin yanı sıra, Tiyatrokare, Tiyatro Baykuş gibi özel tiyatrolarda da yönetmen ve oyuncu olarak çalışmalar yaptı.

İç Oğuz'a Dış Oğuz'un Düşman Olup Beyreği Öldürmesi, Dede Korkut Kitabı'nın 12 hikâyesinin 12. hikâyesi'ni anlatan öyküdür.

<i>Çaresizler</i>

Çaresizler, Natuk Baytan'ın yönettiği, Nurettin Erişen'in senaryosunu yazdığı 1973 yapımı Türk filmidir. Filmin yapımcısı Yahya Kılıç'dır. Filmin başrol oyuncuları Cüneyt Arkın ve Ahmet Mekin'dir.

<i>Kuruluş Osman</i> Türk televizyon dizisi

Kuruluş Osman, Bozdağ Film imzalı, ilk bölümü 20 Kasım 2019 tarihinde yayınlanan, yönetmenliğini ilk olarak Metin Günay'ın, daha sonra ise Ahmet Yılmaz'ın üstlendiği, senaryosunu ise Mehmet Bozdağ'ın kaleme aldığı tarihî, aksiyon, macera, kurgu ve dram türündeki Türk televizyon dizisidir. Dizi, 2014-2019 yılları arasında TRT 1'de yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisinin devamı niteliğindedir.

Diriliş Ertuğrul adlı bir tarih ve kurgu türündeki Türk televizyon dizisinin beşinci ve final sezonu. 7 Kasım 2018 tarihinde yayımlanan 122. bölümle başlayıp, 29 Mayıs 2019 tarihinde yayımlanan 150. bölümle bitti. Beşinci sezon bölümleri Çarşamba günleri Türkiye saatine göre 20.00'da yayımlandı.

<i>Kuruluş Osman</i> (1. sezon) Kuruluş Osman adlı bir Türk aksiyon dizisinin birinci sezonu, 20 Kasım 2019 tarihinde atvde yayımlanmaya başlamış ve 24 Haziran 2020de yayımlanan 27. bölümle sona ermiştir

Kuruluş Osman adlı Türk aksiyon dizisinin birinci sezonu, 20 Kasım 2019 tarihinde atv'de yayımlanmaya başlamış ve 24 Haziran 2020'de yayımlanan 27. bölümle sona ermiştir. Sezon, toplam 27 bölüm sürdü.

<i>Kuruluş Osman</i> (2. sezon)

Kuruluş Osman adlı Türk yapımı tarih ve aksiyon türündeki televizyon dizisinin ikinci sezonu, 28. bölümü ile 7 Ekim 2020 tarihinde yayımlanmaya başlamış ve 23 Haziran 2021 tarihinde yayımlanan 64. bölümü ile sona ermiştir. Sezon, toplam 37 bölüm sürdü.

Dede Korkut Hikayeleri, 2011–2013 yılları arasında yapılmış ve TRT Çocuk'ta yayınlanmış olan tarihî, fantastik, epik, macera ve aksiyon türündeki bir Türk çizgi dizisidir. Dizi, Mavi Rüya Animasyon Stüdyosu isimli yapım şirketi tarafından yapılmıştır. Türk tarihinin destansı ve efsanevi kişiliklerinden biri olan Dede Korkut'u ve onun dönemindeki Türklerin yaşamını anlatmaktadır.

Yaşar Karakulak, Tiyatro, sinema ve dizi film oyuncusu, seslendirme ve dublaj sanatçısı.