Balyabadra Muharebesi
| Patras Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||||
 Patras kalesi ve çevresi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Venedik Cumhuriyeti |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Vettoro Cappello | Turahanoğlu Ömer Bey | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 15.000 | 10-11.000 sipahi | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 12.000 ölü | Hafif | ||||||||
Balyabadra Muharebesi ya da Patras Muharebesi 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.
General Vettoro Cappello komutasındaki Venedik ordusu, Mora'da bir başka Venedik birliği tarafından kuşatılan Patras'ı (Balyabadra) kurtaran Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk birliğiyle 15 Ağustos 1466'da[1] yaptığı muharebede ağır yenilgiye uğradı.
Muharebe öncesi
Venedik Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1463'te başlayan savaş Ege Denizi ve Mora'da şiddetlendikten sonra 1465 yılı kısmî mütareke ve barış müzakereleriyle geçmiş, ancak olumlu bir sonuca ulaşılamamıştı. 25 Mart 1466'da Venedik elçisi Giovanni Capello II. Mehmed'in Venedik tekliflerine olumsuz yanıtını Venedik Senatosu'na sundu[2] ve bunun üzerine Venedik yeniden silaha sarıldı.
1466 Nisan'ında savaş yanlılarının başını çeken (Mora'ya yönelik 1463 tarihli harekâtların da en büyük destekçisiydi) Vettore Cappello, Loredan'dan Donanma Komutanlığı görevini devraldıktan sonra Sapienza'da demirli 25 kadırgalık donanmayla Ege Denizi'ne açılarak Osmanlıların 1456'da ele geçirdikleri Gökçeada, Taşoz ve Semadirek'i işgal etti. Ardından güneye dönüp 12 Temmuz'da Pire limanına çıkarma yaparak Osmanlıların bölgedeki en büyük askerî mevcudiyetinin bulunduğu Atina'ya yürüdü.[3] Ancak, Akropolis'i savunan Türk birliği tarafından püskürtüldü.[4]
Aynı dönemde ise General Jacopo Barbarigo komutasındaki Venedik ordusu Patras'ı kuşattı. Atina önünde başarısızlığa uğrayan Vettore Cappello ise donanmasıyla Patras'ı kuşatan Venedik birliğine yardıma gitti.
Muharebe
Cappello donanmasıyla Patras önlerine gitmeye çalışırken, Atina'da konuşlu Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk birliği karadan daha kısa olan mesafeyi süratle katederek Patras'ı kuşatan Venedik birliği Ağustos başlarında tam bir hezimete uğrattı.
Capello donanmasıyla bölgeye ulaşıp çıkarma harekâtından sonra ordusuyla Patras önlerine geldiğinde, öldürülen Venedik komutanı Jacopo Barbarigo dahil, Venedik birliğinin büyük kısmının imha edildiğini gördü. Bunun üzerine süratle 15 Ağustos günü öğle saatlerinde Türk birliğine karşı hücuma geçti, ancak akşama kadar süren muharebede birkaç gün önce Barbarigo'nun uğradığından daha büyük bir yenilgiyle karşılaştı.[5] Venedikliler yaklaşık 12.000 asker kaybederken[2] bozgun halinde çekilen geri kalan askerlerin bir bölümü Vettoro Cappelo komutasında yeniden gemilere binerek Eğriboz'a dönerken bir bölümü ise Kalamata'ya doğru çekildiyse de, takip eden Türk birlikleri tarafından ağır kayba uğratıldı[6]
Muharebe sonrası
Venedik ordusunun 1466 Ağustos'unun ilk yarısında önce Patras Kuşatması, ardından Balyabadra Muharebesi'nde uğradığı ağır yenilgiler Venedik Cumhuriyeti'nin 1463-1479 Savaşı'nda Mora'daki taarruz gücünü bir anlamda sona erdirdi. Venedikli Komutan Vettore Cappello çekildiği Eğriboz'da 13 Mart 1467'de kalp krizi geçirerek öldü.[7]
Venedik Cumhuriyeti bu yenilgilerin ardından yeniden barışa meyletti ve Venedik Senatosu 1466 Ekim'inde Osmanlı başkentine yeni bir elçi görevlendirilmesine karar verdi. Bu çerçevede, Kasım'da Amiral Giacomo Venier görevlendirilmişse de, Osmanlı sarayında aynı eğilim olmaması nedeniyle İstanbul'a gönderilemedi. Nitekim, müteakip sefer mevsiminde (1467) II. Mehmed yeniden Arnavutluk cephesine yöneldi.
Vettore Cappello'nun Ege Denizi'ne açılarak işgal ettiği Gökçeada, Taşoz ve Semadirek ise 1463-1479 Savaşı'nın Osmanlı zaferiyle bitmesini sağlayan 25 Ocak 1479 tarihli Osmanlı-Venedik Antlaşması'yla Osmanlılara iade edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Kısa Kroniklere (Brachea Chronika) göre Erken Osmanlı Tarihi: Çeviri ve Değerlendirme", Şahin Kılıç, Ankara Üniversitesi (2011), s.300
- ^ a b "Analysis of the Turkish Expeditions with a Focus on Otranto and Venice in Turkish Historiography and their Interpretation according to the Ideal of the Empire of Turks as Rome III during the Reign of Mehmet the Conqueror", Cem Ciğer, s. 164
- ^ "The Latins in the Levant", William Miller, E.P. Dutton and Company, New York (1908), s.468
- ^ "Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia", Alexander Mikaberidze, ABC-CLIO, (2011), c.1 s.917
- ^ "The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century", Kenneth M. Setton, DIANE Publishing (1978), ISBN 0-87169-127-2, s. 284-285
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.3, s.81
- ^ ""Vettore Cappello" biyografisi (İtalyanca)". 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
