İçeriğe atla

Baltimor sınıflandırması

Baltimor sınıflandırma sistemi, Amerikan biyolog[1] David Baltimore tarafından oluşturulmuştur, bu sistem viral mRNA sentezi stratejilerine dayanır.

Baltimor sınıflandırması, David Baltimore tarafından geliştirilmiştir. Virüs ailelerini genom türlerine ve replikasyon yöntemlerine bağlı olarak gruplara bölen bir virüs sınıflandırma sistemidir.

Sınıflandırma

Virüsleri genom yapılarına göre sınıflandırmak, belli kategorilerde olanlar arasında daha ileri araştırmalar yapma konusunda bazı kolaylıklar sağlamaktadırlar . Bu gruplar aşağıdaki gibidir:


Grup I: Çift iplikçikli DNA virüsleri

Bu gruptaki virüslerin replike olabilmeleri için konak hücre çekirdeğine taşınmaları gerekir. Ayrıca bu virüsler genomlarını replike edebilmek için konak polimerazına gereksinim duyarlar, bundan dolayı hücre döngüsüne oldukça bağımlıdırlar. Virüs enfeksiyonunun ve progeni virüslerinin oluşumu hücrenin çoğalabilmesini gerektirir, hücre polimerazının çoğalma sırasında olduğu gibi aktif olması gereklidir. Virüs hücrenin zorla bölünmesine neden olabilir, bu durum hücrenin dönüşümüne ve bu nedenle kansere yol açabilir. Herpesvirüsler, Adenovirüsler ve Papovavirüsler kanser oluşturan virüslere örnektir.

Poxvirüsler replike olabimek için hücre çekirdeğine taşınmaya gereksinim duymazlar: Poksvirüs ailesi çiçek hastalığı virüsünü de barındıran ve omurgalıları enfekte eden yüksek patojenik bir virüs ailesidir.

mRNA, konak hücre transkriptaz enzimleri aracılığıyla viral DNA'dan normal yolla yazılır, mRNA'nın iki tipi vardır: 1) erken mRNA, viral DNA sentezinden önce yazılır ve 2) geç mRNA, progeni DNA tarafından yazılır.

Grup II: Tek iplikçikli DNA virüsleri

Anellovirüsler, Sirkovirüsler ve Parvovirüsler (omurgalıları enfekte eden), Geminivirüsler ve Nanovirüsler (bitkileri enfekte eden) ve Mikrovirüsler (Prokaryotları enfekte eden) gibi virüsler bu kategoridedirler. Çoğu dairesel genoma sahiptirler (bunun bilinen tek istisnası parvovirüslerdir). Ökaryotları enfekte edenleri çoğunlukla dönen çember mekanizması ile ve hücre çekirdeğinde replike olurlar.

Grup III: Çift iplikçikli RNA virüsleri

Çoğu RNA virüsü gibi cytoplasm, replike olabilmek için konak hücre polimerazına DNA virüsleri kadar ihtiyaç duymazlar. Replikasyon monosistroniktir ve segmentli genomlar özgünlük içerir, bunun anlamı çok karmaşık translasyon sergileyen diğer virüslerin aksine her gen bir protein kodlar.

Grup IV ve V: Tek iplikçikli RNA virüsleri

Tek iplikçikli RNA virüsleri, Baltimor sınıflandırmasının IV. ya da V. sınıfında yer alırlar. RNA'larının yönelimine göre negatif ya da pozitif polariteli olarak sınıflandırılırlar. Replikasyonları sitoplazma veya çekirdekte olabilir. Sınıf IV ve V deki tiRNA virüslerinin replikasyonları DNA virüslerindeki kadar hücre döngüsüne bağımlı değildir.[clarification needed]

Grup IV: Pozitif polariteli tek iplikçikli RNA virüsleri

Genomlarını mRNA gibi kullanabilen virüslere pozitif polariteli ya da pozitif yönelimli virüsler denir. Bu grupta Astroviridae, Caliciviridae, Coronaviridae, Flaviviridae, Picornaviridae, Arteriviridae veTogaviridae gibi virüs aileleri bulunmaktadır.

Grup V: Negatif polariteli tek iplikçikli RNA virüsleri

Genomlarını mRNA olarak kullanamayan virüslere negatif polariteli ya da negatif yönelimli virüsler denir. Bu virüsler protein sentezi yapabilmek için genomlarının pozitif iplikçiğini sentezletmek zorundadırlar.

Bu grupta Arenaviridae, Orthomyxoviridae, Paramyxoviridae, Bunyaviridae, Filoviridae ve Rhabdoviridae (kuduz virüsünü de içerir) gibi virüs aileleri bulunmaktadır.

Grup VI: DNA aracılı replike olan pozitif polariteli tek iplikçikli RNA virüsleri

Bu virüs sınıfında çok iyi çalışılmış retrovirüs ailesi vardır. Bu virüslerde replikasyon sırasında ters transkriptaz enzimi aracılığı ile RNA'nın pozitif iplikçiğinden bir DNA sentezlenir.Protein şablonları için RNA kullanmak yerine integraz kullanarak konak DNA'sına eklenen DNA kullanırlar kullanırlar. Replikasyon konak hücrenin polimerazı yardımıyla gerçekleştirilir.

Grup VII: Tek iplikçikli RNA aracılı replike olan çift iplikçikli DNA virüsleri

Bunlar virüslerin küçük bir grubudur, Hepatit B virüsü bu gruptadır, bu virüs kısmi çift iplikçikli genoma sahiptir, bu sonradan kovalent olarak kapalı çembersel çift iplikli DNA (cccDNA) ile tamamlanarak viral mRNA ve subgenomik RNA üretiminde şablon olarak kullanılır. Pregenomik RNA, DNA genomu üretiminde viral ters transkriptaz için bir şablon olarak hizmet verir.

Ayrıca bakınız

  • Virüsler
  • UAVTK

Kaynakça

  1. ^ Baltimore D (1971). "Expression of animal virus genomes". Bacteriol Rev. 35 (3). ss. 235-41. PMC 378387 $2. PMID 4329869. 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2016. 
  • "Virus Taxonomy Portal." (Website.) Viral Bioinformatics Resource Center & Viral Bioinformatics - Canada. Retrieved on 2007-09-27.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Virüs sınıflandırması, virüslerin taksonomik bir sistem içinde adlandırılma ve gruplandırılmalarını içerir. Hücresel canlıların görece oturmuş sınıflandırma sistemlerinde olduğu gibi, virüs sınıflandırması da süregiden tartışma ve önerilerin konusudur. Bu, büyük ölçüde, virüslerin henüz kesin bir şekilde "canlı" ya da "canlı olmayan" varlıklar olarak tanımlanamamış olmasından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla da virüsler, bitkiler ve hayvanlar gibi hücresel canlıları konu edinen biyolojik sınıflandırma sistemleri içine çeşitli nedenlerle sorunsuz bir şekilde yerleştirilememektedir.

<span class="mw-page-title-main">Virüs</span> canlı ve ya cansız arası mikroskobik enfeksiyon etkeni

Virüs, sadece canlı hücreleri enfekte edebilen ve böylece replike olabilen mikroskobik enfeksiyon etkenleri. Virüsler; hayvanlardan ve bitkilerden, bakterilerin ve arkelerin de içinde bulunduğu mikroorganizmalara kadar her türlü canlı şekillerine bulaşabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Viral hastalık</span>

Viral hastalık, bir organizmanın vücudu patojenik virüsler tarafından istila edildiğinde ve enfeksiyöz virüs partikülleri (virionlar) duyarlı hücrelere bağlanıp girdiğinde ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Herpes simpleks virüsü</span> Herpesviridae familyasından uçuğa sebep olan virüs

Herpes simpleks, Herpesviridae familyasına ait, uçuk nedeni olan bir virüstür. Herpes ismi Yunancadan ("Herpeine") gelmektedir ve de anlamı sürünmek ya da emeklemektir. Antik Yunan zamanından beri tanınan bu virüs sık sık insanları enfekte etmektedir. Bu enfeksiyonlar; hafif komplikasyonsuz mukokutanözif hastalıklardan, ölümcül olan enfeksiyonlara kadar değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bakteriyofaj</span> Bakteri enfekte eden virüs

Bakteriyofaj, bakterileri enfekte eden bir virüstür. Terim genelde kısaltılmış hali olan faj olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Transkripsiyon (genetik)</span> bir DNA parçasının RNAya kopyalanması süreci

Transkripsiyon, yazılma veya yazılım, DNA'yı oluşturan nükleotit dizisinin RNA polimeraz enzimi tarafından bir RNA dizisi olarak kopyalanması sürecidir. Başka bir deyişle, DNA'dan RNA'ya genetik bilginin aktarımıdır. Protein kodlayan DNA durumunda, transkripsiyon, DNA'da bulunan genetik bilginin bir protein veya peptit dizisine çevirisinin ilk aşamasıdır. RNA'ya yazılan bir DNA parçasına "transkripsiyon birimi" denir. Transkripsiyonda hata kontrol mekanizmaları vardır, ama bunlar DNA çoğalmasındakinden daha az sayıda ve etkindirler; dolayısıyla transkripsiyon DNA çoğalması kadar aslına sadık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Transpozon</span>

Transpozonlar bir hücrenin genomunda farklı yerlere, transpozisyon olarak adlandırılan bir süreçle hareket edebilen DNA dizileridir. Bu süreç ile mutasyonlara ve genomdaki DNA miktarının değişmesine neden olurlar. Çeşitli hareketli genetik elemanlar mevcuttur, bunlar transpozisyon mekanizmalarına göre sınıflandırılırlar. Retrotranspozonlar bir RNA ara ürün aracılığıyla kendilerini kopyalayarak hareket ederler. DNA transpozonları bir RNA ara ürün kullanmaz. Tranpozonların kimi kendini kopyalayarak, kimi kendini çevreleyen DNA'dan kesip çıkarıp başka bir yere taşıyarak hareket eder. Bu özelliklerinden dolayı, bilim insanları transpozonları canlılardaki DNA'yı değiştirmek için bir araç olarak kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Retrovirüs</span> Retro genomu taşın zayıf virüslerdir.

Retrovirüsler, Retroviridae virüs ailesine ait olan bütün virüsler RNA genomu taşıyan zarflı virüslerdir ve DNA aracılığıyla ikileşme yapabilirler. Diploit olan tek RNA virüsüdür. Ters transkriptaz enzimiyle RNA'dan DNA dönüşümü yapabilen bilinen tek virüs ailesidir. 80 - 120 nm çapında, tek iplikçikli RNA'ya sahip, kompleks yapılı, zarflı virüslerdir. HIV virüsü bu ailedendir. Genetik bilgiyi değiştirebilen virüslerin genel adıdır. Bu ailede Oncovirinae, Lentivirinae ve Spumavirinae alt aileleri bulunur. Bu ailenin insan için en önemli virüsleri Human T Lenfotropik Virüs (HTLV) ve AIDS etkeni olan Human Immunodeficiency Virüs (HIV) bulunur.

Moleküler biyolojide anlam, DNA ve RNA gibi nükleik asit moleküllerinde bulunan bilginin yönünün (polaritesinin) başka nükleik asitlerle karşılaştırılmasında kullanılan bir kavramdır. Hangi bağlamda kullanıldığına bağlı olarak "anlam" terimi farklı manalara gelebilir. Bir manasıyla "anlam", bir nükleik asidin protein kodlama özelliğidir. Bir diğer manasıyla "anlam", tek iplikli RNA virüslerinde, viriondan çıkan genomik RNA'nın doğrudan protein kodlayabilme özelliğidir. "Antianlamlı" nükleik asitlerden söz edilince, anlamlı bir mRNA'nın ifadesini engelleyen, komplemanter dizili bir nükleik asit kastedilir.

<span class="mw-page-title-main">Ters transkriptaz</span> RNA şablonundan DNA üreten bir enzim

Biyokimyada bir ters transkriptaz veya RNA'ya bağımlı DNA polimeraz, tek iplikli bir RNA molekülü okuyup tek iplikli DNA üreten bir DNA polimeraz enzimidir. Bu enzim, ayrıca, RNA tek iplikli cDNA şeklinde okunduktan sonra çift iplikli DNA oluşmasında da görev alır. Normal transkripsiyon DNA'dan RNA sentezidir; dolayısıyla ters transkripsiyon bu sürecin tersidir.

Viral vektör, moleküler biyologlar tarafından hücre içine genetik malzeme ulaştırmak için kullanılan bir araçtır. Bu işlem canlı organizmanın içinde veya hücre kültüründe yapılabilir. Virüsler, enfekte ettikleri hücrelerin içine genomlarını verimli şekilde taşımak için özelleşmiş moleküler mekanizmalar evrimleştirmiştir. Bir virüs tarafından genlerin aktarımı transdüksiyon olarak adlandırılır, bu yolla enfekte olmuş hücrelerin de transdüklenmiş olduğu söylenir. Moleküler biyologlar bu mekanizmayı ilk defa 1970'lerde kontrol altına almayı becermiştir. Paul Berg bakteriyofaj lambda DNA'sı içeren değiştirilmiş bir SV40 virüsü kullanarak kültürlenmiş maymun böbrek hücrelerini enfekte etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Poliovirüs</span> virüs çeşidi

Çocuk felcinin etkeni olan poliovirüs veya çocuk felci virüsü, Picornaviridae ailesinde yer alan Enterovirüs C türünün bir serotipidir. Üç poliovirüs serotipi vardır: tip 1, 2 ve 3.

Genetik madde olarak DNA bulunduran ve replikasyon için DNA'ya bağımlı DNA polimeraz enzimine gereksinim duyan virüslerdir. Nükleik asitleri genellikle çift iplikçikli DNA yapısındadır (çiDNA) ancak tek iplikçikli DNA yapısında olanlar da mevcuttur (tiDNA). DNA virüsleri Baltimor sınıflandırma sisteminde I. Grup ya da II. Grup üyeleridir. Tek iplikçikli DNA'lar genellikle enfekte hücrede çift iplikçikli yapıya dönüştürülür. Hepatit B virüsünü de içeren VII. Grup virüsleri DNA genomuna sahip olmalarına rağmen Baltimor sınıflandırmasında DNA virüslerinden ayrı bir sınıfta yer almışlardır, bunun nedeni bu virüslerin ters transkripsiyon yapan virüs olması ve RNA aracılı replikasyon yapmasıdır. DNA virüsleri çiçek hastalığı, herpesvirüs hastalıkları ve su çiçeği gibi önemli hastalıklara neden olabilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Viral hayat döngüsü</span>

Virüsler benzer olsalar da canlı organizmalar olarak kabul edilmemektedirler. "canlı" olarak adlandırılan organizmaların eşeyli ya da eşeysiz bir şekilde çoğalabilmesi gerekir. Halbuki virüsler, sadece enfekte ettikleri hücrelerde (konak), o hücrelerin mekanizmalarını kullanarak kendilerini kopyalatabilmektedirler. Bir virüs, konak hücre dışında fonksiyon gösteremez ya da çoğalamaz ve bu yüzden varlıklarını devam ettirebilmek için konak hücrelere tamamen bağımlıdırlar. Birçok virüs, konak türüne özgüllük gösterir ve sadece özgül olduğu canlı, doku veya hücre türünü ya da türlerini enfekte eder.

Genetik materyali RNA olan virüslere RNA virüsü denir. Nükleik asitleri genellikle tek iplikçikli RNA (tiRNA) yapısındadır ancak çift iplikçikli olanlar da mevcuttur (çiRNA). Önemli insan hastalıklarına neden olan RNA virüslerine örnekler: ebola virüsü, SARS, nezle, grip, hepatit C, batı nil virüsü, çocuk felci ve kızamık.

<span class="mw-page-title-main">Virüs replikasyonu</span> Enfeksiyon süreci sırasında biyolojik virüslerin oluşumu

Viral replikasyon biyolojik virüslerin konak hücrelerde kopyalanması işlemidir. Viral replikasyon sürecinin başlaması için virüsün konak hücreye girmesi gerekmektedir. Virüs açısından viral replikasyonun amacı, kendini kopya ederek türünün üretimini ve yeni konak hücrelere girerek hayatta kalmasını sağlamaktır. Replikasyon, virüsün genom yapısına ve barındırdığı kor proteinlerine göre önemli farklılıklar gösterebilir. Birçok RNA virüsü sitoplazmada gelişirken, birçok DNA virüsü çekirdeğe bağlanır. "

<span class="mw-page-title-main">Viral çıkış</span>

Viral çıkış, konak hücrenin enfeksiyonundan sonra oluşan progeni virüslerin konak hücreden çıkışları ya da salınmalarını ifade eder. Replikasyonun gerçekleşmesinden ve konak hücredeki kaynakların tükenmesinden sonra, progeni virüsler çeşitli şekillerde konak hücreyi terk ederler.

Ters transkripsiyonlu virüsler: Ters transkriptaz enzimi kullanarak replike olan virüslerdir. Bu virüsler replikasyon döngüsünde aracı bir DNA veya RNA kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Viral protein</span> virüslerde bulunabilen bir protein türü

Viral protein, virüsün hem bir bileşeni hem de bir ürünüdür. Viral proteinler işlevlerine göre yapısal proteinler, yapısal olmayan proteinler, düzenleyici ve yardımcı proteinler olarak gruplandırılırlar. Virüsler canlı değildir ve kendi başlarına çoğalma araçlarına sahip değildirler. Çoğalmak için konakçı hücrelerinin enerji metabolizmalarına, enzimlerine ve yapı öncüllerine bağlıdırlar. Bu nedenle, virüsler kendi viral proteinlerinin birçoğunu kodlamazlar, aksine çoğaltma için ihtiyaç duydukları viral proteinleri üretmek için konakçı hücrenin organellerini ve döngülerini kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Litik döngü</span>

Litik döngü, viral üremenin iki döngüsünden biridir, diğeri lizojenik döngüdür. Litik döngü, enfekte olmuş hücrenin ve zarının tahrip olmasıyla sonuçlanır. Yalnızca litik döngüden geçebilen bakteriyofajlara virülan fajlar denir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.