İçeriğe atla

Baltaköylü Arşın Teyze

Baltaköylü Arşın Teyze (Ayşın Teyze veya Arşın Bacı veya Aysın Bacı), Aydın yöresinin milli mücadele kahramanıdır.

Aydın'da ilk kuvayi milliye müfrezesini kuran ve Kurtuluş Savaşı başladığında kendisine bağlı olanlarla düzenli orduya katılan ve böylelikle Aydın'ın kurtarılışında büyük katkısı olan Yörük Ali Efe'nin milli mücadeleye katılmasında öncülük etmiştir.[1][2]

Yunanlılar'ın Aydın'ı işgalini takip eden günlerde, tarlasına giderken Yörük Ali Efe ile karşılaşıp ona şu sözlerle bağırması ile ünlüdür:


Aydın'ın işgali sonrası Aydınlılar, Ermez Köy ve Baltaköy civarına göç etti. Aydın'ın güneyindeki Telsiz Tepe yamaçlarında silah sesleri duyulması üzerine Bunlardan Baltaköylü Arşın Teyze Baltaköylü kadınları toplayıp etkili bir konuşma yaparak savaş alanına efeler için yiyecek-içecek taşımaya ikna etti. Köylü kadınların bu gayretini ve cesaretini gören 57. Alay Tümen Kumandanı Miralay Şefik, onlara silah vermek istese de kadınların lideri olan Arşın Teyze "Elimizde baltamız var, pamuk çapamız var. Yeter ki efelerimizin yanına gidebilmemize izin verin” diyerek silahları almayı reddetti. Çatışma alanına giden kadınların pek çoğu şehit olmuştur.[3]

Baltaköy önündeki Menderes köprüsünde savaşan asker ve efelere su ve yiyecek taşımış ve onlarla birlikte savaşmıştır. Daha sonra Baltaköy askeri deponun olduğu yerdeki arazisi için kamulaştırma bedelini almayarak devlete bağışlamıştır.

Kaynakça

  1. ^ ARSLAN, Nevzat (4 Mart 2013). "Aydın'ın Ünlü Kadınları - Nevzat ARSLAN". Aydın 24 Haber. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 
  2. ^ "Milli Mücadelede Efe Kadınlarımız resim sunumu - Son Dakika İzmir Ödemiş Haberleri". 10 Mart 2022. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 
  3. ^ "Milli Mücadele'de Aydın'ın Kadın Efeleri". 28 Aralık 2017. 18 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Efe</span> Kurtuluş Savaşında yarı askeri örgüt lideri

Efe, tarihte Batı Anadolu'da özellikle Aydın, Denizli, Muğla ve Isparta illeri ve Ödemiş ilçesinde yaşamış, silahlı ve mevcut düzene değişik nedenlerle başkaldırmış olan kişilerin (Zeybekler) liderlerine verilen isimdir. Bir Efe, Zeybek gruplarının başıdır. Zeybekler arasında kahramanlık yapmış cesur ve mert kişiler arasından efe seçilir. Zeybekler, efenin emriyle kızanları yetiştirirler. Zeybeklerden eğitim gören, silahlı onur adamlardan oluşan genç kişilere, kızan denir. Belirli bir zaman kızan olarak zeybeklerden eğitim gördükten sonra zeybek sınıfına alınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yörük Ali Efe</span> Kuvâ-yi Milliye önderi

Yörük Ali Efe veya Ali Efe Yörük, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 16 Haziran 1919'da Malgaç Baskını ile düşmana ilk darbeyi vurmak suretiyle Aydın yöresinde düşman kuvvetlerinin ilerlemesini durdurmuş olan efe.

<span class="mw-page-title-main">Ali Çetinkaya</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali Çetinkaya , Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Kel Ali lakabı ile anılır.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Demirci Mehmet Efe</span> Kuvâ-yi Milliye önderi

Demirci Mehmet Efe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye önderi.

<span class="mw-page-title-main">Yörük Ali Efe Müzesi</span> Aydında bulunan bir müze

Yörük Ali Efe Müzesi, Aydın'ın Yenipazar ilçesinde 2001'den bu yana hizmete açılmış bulunan müzedir. Bölge kahramanı Yörük Ali Efe'nin yaşatılması amacıyla kurulan müzenin bahçesinde Yörük Ali Efe'nin mezarı ve heykeli yer alır.

Baltaköy, Aydın ilinin Efeler ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Danişmentli İsmail Efe</span>

Danişmentli İsmail Efe, Kuvâ-yi Milliye milisi.

Şükrü Oğuz Alpkaya, Kurtuluş Savaşı'nda Yörük Ali Efe'nin Yaveri olarak görev yapan, Yörük Ali Efe ile birlikte Aydın cephesinde düşman kuvvetleriyle yapılan savaşlara katılan Türk subayı.

Edip Bey Kurtuluş Savaşı yıllarında İzmit'te Jandarma Yüzbaşı olarak görev yapan ve sonrasında Gazi Paşa'ya karşı girişilen suikast girişimi sonrası İstiklal Mahkemesi'nin kararıyla asılarak idam edilen Türk komitacı.

<span class="mw-page-title-main">Çete Ayşe</span> Türk ulusal kahraman

Çete Ayşe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Aydın'ın Yunan işgalinden kurtulmasında rol almış kuvâ-yı millîyeci.

<span class="mw-page-title-main">Antalya Kadın Müzesi</span>

Antalya Kadın Müzesi, 23 Kasım 2015 tarihinde, Antalya Tanıtım Vakfı çatısı altında kurulmuş bir kadın müzesidir. Müzenin Küratörlüğünü Prof.Dr. Nevzat Çevik yapmaktadır. Antalya Kadın Müzesi kuruluşunun hemen ardından Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği' üyeliğine kabul edilmiştir. Antalya Kadın Müzesi, Antalya'da yaşayan ve Antalya'ya emek vermiş kadınları kayıt altına alarak kentteki kadın değerine sahip çıkmaktadır. Ayrıca ilkini 1 Şubat 2016'da gerçekleştirdiği Jale İnan Yılın Kadını Ödülü ile, her yıl danışma kurulu tarafından seçilen bir kadın, ödüllendirilmektedir. 1 Şubat 2016'da, 2015 Jale İnan Yılın Kadını Ödülü, Hülya Bilgin'e verilmiştir. Antalya Kadın Müzesi, yeni müzecilik anlayışlarını, benimseyerek, insanları aktif kullanıcı olmaya davet etmektedir. Bunun ilk adımını, insanların websiteye kayıt olması ve buradan kendi sergilerini oluşturabilmeleri ile atmıştır. Ayrıca websitede yer alan Paylaşım formları ile kullanıcılarla müzeyi bütünleştirme hedefindedir.

Balıkesir'in Kurtuluşu, Türk ordusunun Balıkesir'e girmesi ile 6 Eylül 1922 tarihinde, Balıkesir'in Yunan işgalinden kurtulması olayıdır.

Tülütabaklar, Milli Mücadele yıllarında Balıkesir'de düşman askerlerine karşı direnç gösteren, milli toplantıların yapılmasına kolaylık sağlayan yerel kahramanlardır. Tülütabaklar işgal yıllarında Balıkesir'de keçi ya da koyun postu, at kuyruğu, baca kurumu, çan ve değneklerle korkutucu bir görünüme kavuşarak Yunan askerlerine karşı çıkan deri ustaları, yani "debbağ"lardır.

<span class="mw-page-title-main">Binbaşı Ayşe</span>

Binbaşı Ayşe, Türk kurtuluş mücadelesinin halk kahramanlarındandır.

Kahramanmaraş'ın milli mücadele kahramanı.

Çiftlikli Çete Kübra Efe, Millî Mücadele yıllarında Aydın yöresinin kurtuluşu için mücadele etmiş kuvâ-yı millîyeci.

Sancaktarın Ali Efe. Milli mücadele döneminde mücadeleye katılıp kahramanlıklar göstermiş olan efe.

<span class="mw-page-title-main">Balkıcalı Hacı Hüseyinoğlu İbrahim Efe</span>

Ödemiş'te eşkıyalık yapan bir zeybekdir. Aslen Tavas ilçesinin Balkıca köyünden gelir ve Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesine mensuptur. 1917 yılında bölgede eşkıya takibatı sürerken, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey eşkıyalığın bastırılmasında önemli aşamalar kaydetmiştir. Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesinden Hacı Hüseyinoğlu İbrahim ile Hüseyinoğlu Mustafa ve Nazilli'de meşhur olan Koca Ömeroğlu Ali, silahları ve cephaneleri ile birlikte 20 Mayıs 1917'de teslim olmuştur. Bu gelişme, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey tarafından bir telgrafla bildirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.