İçeriğe atla

Baltık Almanları

Baltık Almanları
Balto-Alman renkleri
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Letonya: 2,882
 Estonya: 2,238
Tarihi:
Diller
Yukarı Almanca, Aşağı Almanca
Din
Lütercilik (çoğunluk), Katolik Kilisesi (azınlık)

Baltık Almanları veya Balt Almanlar (AlmancaDeutschbalten veya AlmancaBaltendeutsche) günümüzde Estonya ve Letonya'nın bulunduğu Baltık Denizi'nin doğu kıyılarında yaşayan etnik Alman halk. 1939'da yeniden yerleştirilmelerinden bu yana, Baltık Almanlarının sayısı belirgin şekilde azalmıştır.[1] Baltık Almanlarının soyundan gelen kişiler günümüzde en yoğun olarak Almanya ve Kanada'da yaşarlar. Letonya ve Estonya'da hala birkaç bin Balto-Almanın yaşadığı tahmin edilmektedir.

Tarihçe

Yüzyıllar boyunca Balt Almanlar ve Baltık soyluları yerli ve Alman olmayan serflerinüzerinden bir yönetici sınıfı teşkil etmekteydi. Ortaya çıkmış Balto-Alman sınıf çoğunlukla kentsel ve profesyoneldi.

12. ve 13. yüzyıllarda Katolik Almanlar, hem tüccar hem de haçlı olarak (bkz. AlmancaOstsiedlung), doğu Baltık bölgelerinde yerleşmeye başladı.[1] 13. yüzyıl Livonya Haçlı Seferi'nden sonra Almanlar, bu toprakların hükûmetini, politikasını, ekonomisini, eğitimini ve kültürünü kontrol altına aldılar ve 1918 yılına kadar genellikle Leh, İsveç ve Rus yöneticiler ile işbirliği içinde bölgede 700 yıldan fazla bir süre boyunca hüküm sürdüler. Latince'nin önemini yitirmesi ile Almanca, bölgedeki tüm resmi belgelerin, ticaretin, eğitimin ve devletin dili haline geldi.

İlk başta Alman yerleşimcilerin çoğunluğu küçük şehirlerde ve askeri kalelerde yaşamıştır. Üst sınıf Almanlar Baltık soyluluğunu oluşturarak büyük kırsal araziler edindi ve birkaç yüzyıl boyunca Livonya'nın sosyal, ticari, politik ve kültürel elitlerini oluşturdu. 1710'dan sonra bu soyluların çoğu, özellikle Saint Petersburg'da, Rus İmparatorluğu'nun askeri, siyasi ve sivil yaşamına girerek daha üst mevkilerde yer edindi. Baltık Almanları, Estonya ve Letonya'nın 1918'de bağımsızlık kazanmasına kadar Rus İmparatorluğu vatandaşlığına sahip olmuştur. Daha sonra 1939-1940'taki Sovyet işgaline kadar Estonya veya Letonya vatandaşlığına geçmişlerdir.

Balt Alman tarihi ve Baltıklar'daki Alman varlığı 1939'ların sonunda, Molotof-Ribbentrop Paktı ve sonrasında Nazi-Sovyet nüfus mübadelesinin imzalanmasının ardından sona erdi.[2] Nazi Almanyası, Baltık Almanlarının hemen hemen hepsini AlmancaHeim ins Reich programı altında İkinci Polonya Cumhuriyeti toprakları üzerinde yer alan işgal bölgelerine yerleştirdi. 1945'te çoğu etnik Alman, Sovyet ordusu tarafından bu topraklardan kovuldu. Kovulmuş Almanların yeniden yerleştirilmesi, Potsdam Konferansında belrlenmiş Oder-Neisse Hattı'nın batısında kalan bölgeler için planlandı.

Etnik yapı

Balto-Alman nüfusu hiçbir zaman bölgedeki toplam nüfusun %10'undan fazlasına ulaşmamıştır.[3] 1881'de Rusya'nın Baltık illerinde 180.000 Balto-Alman bulunmaktaydı, ancak 1914'te bu sayı 162.000'e düşmüştür.[4] 1881'de Estonya'da yaklaşık 46.700 Alman vardı (nüfusun %5.3'ü).[4] 1897 tarihli Rus İmparatorluğu nüfus sayımına göre ise Letonya'da 120,191 Alman, nüfusun %6,2'sini oluşturmaktaydı.[4]

Doğu Prusya ve Litvanyalı etnik Almanlar, bazen kültürel, dilbilimsel ve tarihsel yakınlıklar nedeniyle yanlış bir şekilde Baltık Almanları olarak kabul edilirler. Ancak Doğu Prusyalı Almanlar Prusya vatandaşlığına (1871'den sonra Alman vatandaşlığı) sahipti ve yaşadıkları bölge Prusya Krallığının bir parçasıydı.

Kaynakça

  1. ^ a b Miljan, Toivo (2004). Historical Dictionary of Estonia. Scarecrow Press. s. 121. ISBN 9780810865716. 
  2. ^ Ķibilds, Mārtiņš (26 Ekim 2018). "After 700 years in Latvia, Baltic Germans vanished in a matter of weeks". Public Broadcasting of Latvia. 26 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2018. 
  3. ^ "Baltic states - region, Europe". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  4. ^ a b c Rauch, Georg von (7 Eylül 1974). "Die Geschichte der baltischen Staaten". University of California Press. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019 – Google Books vasıtasıyla. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Letonya</span> Kuzey Avrupada yer alan bir ülke

Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tartu</span> Estonyada bir şehir

Tartu, Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Bağımsızlık Savaşı</span>

Estonya Bağımsızlık Savaşı, Rus kontrolünde bulunan Estonya'nın, 28 Kasım 1917'de bağımsızlığını ilan ederek Sovyetlere karşı ayaklanıp başlattığı savaş. Bu ayaklanmanın üzerine Sovyetler ülkeye ordu gönderdi. Sovyetlerin Estonya'yı ilhak etmemesi için Almanlar Estonya'yı desteklediler. Alman savunması altındaki Estonya, 24 Şubat 1918'de resmi olarak bağımsız oldu ve Brest-Litovsk Antlaşmasına göre Almanya, Sovyetlerin Baltık devletlerinden vazgeçmesini sağladı.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Letonya tarihi</span>

Letonya tarihi bugünkü Letonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kurlandiya</span> tarihi bölge

Kurlandiya, bugünkü Letonya'ya bağlı tarihi bölge. Çoğu zaman Semigalya ve Selonya adlı iki bölge ile beraber anılır.

<span class="mw-page-title-main">Livonya</span> Baltık Denizinin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge

Livonya, Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge. Adını günümüz Letonya kıyılarında yaşayan Livonyalılardan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Haçlı Seferi</span>

Livonya Haçlı Seferi, Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Livonya, çağdaş Letonya ve Estonya toprakları, İsveç ve Danimarkalılar tarafından istila edilmesidir. Baltık Denizi'nin doğu kıyısındaki toprakları Avrupa, Hristiyanlaştırmaya çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Letonya kültürü</span>

Letonya kültürü, geleneksel Letonya ve Livonya mirasını ülkenin çeşitli tarihi mirasının etkileriyle birleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Guberniyası</span>

Livonya Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, üç Baltık guberniyasından biri olup günümüz Letonya'nın kuzeyini ve Estonya'nın güneyini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Riga idi.

<span class="mw-page-title-main">Eski Prusyalılar</span> Tarihi etnik grup

Eski Prusyalılar, Balt Prusyalılar veya Pruslar, Prusya bölgesinde yaşamış ve bölgeye ismini vermiş Baltık kökenli bir yerli halkı ifade eder. Baltık Denizi'nin güney-doğu kıyısında, batıdaki Vistula Lagünü ile doğudaki Kurlandiya Lagünü arasında yer almaktadır. Halk, Prusça dilini konuşmuş ve pagan Prus mitolojisini takip etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Latgalyalılar</span>

Latgallar, Latgalyalılar veya Eski Letonlar, eski bir Balt kabilesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'daki Ruslar</span>

Estonya'daki Rus nüfusunun 320.000 olduğu tahmin ediliyor, bunların çoğu Harju ve Ida-Viru vilayetlerinin kentsel bölgelerinde yaşıyor. Estonya, Rus Eski İnananların Peipus Gölü boyunca 300 yıllık küçük ölçekli yerleşim geçmişine sahiptir. Estonya'daki mevcut Rus nüfusunun baskın çoğunluğu, Sovyet işgal dönemi göçten kaynaklanmaktadır.

Kars Almanları, 19. yüzyılda Wüttenberg, Volga ve Estonya'dan göç ederek Türkiye'nin bir ili olan Kars'ın Paşaçayırı Mahallesi, Kümbetli (Vladikars), Karacaören (Estonika) Boğatepe (zavot) ve Ardahan ilinin Alagöz köylerine yerleşen Alman kökenli ailelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Baltık Landeswehr</span>

Baltık Landeswehr veya Baltık Bölgesel Ordusu, 7 Kasım 1918'den 3 Temmuz 1920'ye kadar Couronian ve Livonian soylularının birleşik silahlı kuvvetlerinin adıydı. Temmuz 1920'de Letonya Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında imzalanan barış antlaşmasının ardından Baltık Landeswehr güçleri Letonya Silahlı Kuvvetleri'ne katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri Devleti</span> 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Tarikatı tarafından kurulan haçlı devleti

Töton Tarikatı Devleti, Orta Avrupa'da Baltık Denizi'nin güneydoğu kıyısında yer alan bir Orta Çağ haçlı devletidir. Prusya bölgesinde 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Şövalyeleri tarafından kurulmuştur. Livonyalı Kılıç Kardeşleri şövalyeleri, 1237'de Prusya Töton Düzeni ile birleşti ve onun kolu olan Livonya Tarikatı olarak bilinirken, devletleri Töton Tarikatı Devleti'nin bir parçası oldu. En geniş toprak boyutunda, 15. yüzyılın başlarında, Chełmno Arazisi, Kurlandiya, Gotland, Livonya, Neumark, Pomerelia, Prusya ve Samogitya, yani günümüzde Estonya, Letonya, Litvanya, Almanya, Polonya, Rusya ve İsveç'te yer alan topraklardır.

<span class="mw-page-title-main">Terra Mariana</span> Kutsal Roma İmparatorluğunda prenslik

Terra Mariana Orta Çağ Livonya ya da Eski Livonya için kullanılan resmi isimdir.. Livonya Haçlı Seferi'nin ardından kuruldu ve toprakları günümüzdeki Estonya ve Letonya'dan oluşmaktadır. 2 Şubat 1207'de Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir prensliği olarak kurulmuş, ancak 1215'te Papa III. Innocentius'in doğrudan Kutsal Makam'a tabi olduğunu ilan etmesiyle bu statüsünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Semigalyalılar</span>

Şablon:History of Lithuania

<span class="mw-page-title-main">Livon bayrağı</span> ilk kez 1923 yılında Livonya Topluluğu tarafından kullanılan bayrak

Livon bayrağı Livonya halkını sembolize etmek için kullanılan bir bayraktır. Çeşitli Livonya kültür gruplarının kullanımındadır. Bayrağın oranları 2:1:2'dir ve bayrağın yüksekliğinin genişliğine oranı, Letonya bayrağına benzer şekilde 1:2'de sabitlenmiştir.