Balkon (oyun)

Balkon (Fransızca: Le Balcon), Jean Genet'nin 1956'da yazdığı tiyatro oyunudur.

Olayların büyük kısmı, Madam'ın "illüzyonlar evi" dediği özel bir genelevde geçer. Genelev, sürekli müşterilerin "sahneleri" ya da "role-play"leri oynadığı çeşitli odalardan oluşur. Genet bu ortamı, toplumdaki güce dayalı rolleri ortaya koymak için kullanır. Örneğin, sadomazoşistik sahnelerden birinde müşterilerden biri, bir hırsızı cezalandıran bir yargıcı oynar. Böylece, yargıcın, celladın ve suçlunun rolleri ortaya çıkar. Bu sahneler sürerken, aynı anda dışarıda, şehirde bir devrim olmaktadır ve genelev çalışanları endişeli şekilde polis şefini beklemektedir. Bu arada, fahişelerden biri olan Chantal, genelevden ayrılarak devrim ruhunun simgesi haline gelir. Genet, böylece modern toplumda imajın rolünü ortaya koyar. Sonunda polis şefi gelir ve toplumun liderleri olan yüksek mahkeme yargıcı, piskopos, general gibi kişilerin hepsinin öldürüldüğü ortaya çıkar. İllüzyonlar evindeki kostüm ve sahnelerin kullanılması sayesinde, toplum içinde toplumsal figürler olarak otorite ve düzeni sağlama yönünde çaba göstermeleriyle müşterilerin rollerinin farkına varılır.

Oyun ilk olarak 1957'de Londra'da, Lord Chamberlain'in oyunun halka açık olarak sergilenmesi yasağı nedeniyle Arts Theatre'daki bir "özel kulüp"te sergilendi. Genet, oyunun ilk gecesindeki gösteri sırasında, yönetmeni oyununu mahvetmekle suçladı. Prodüksiyon hem iyi hem kötü eleştiriler aldı. Yazar, 1960'ta Paris'te gerçekleştirilen Peter Brook prüdüksiyonunu daha iyi buldu. New York prodüksiyonu da Brook versiyonuna dayanır. Bernard Frechtman'ın çevirisine dayanan prodüksiyonun prömiyeri, Circle in the Square Theatre'da (Off Broadway) yapıldı. José Quintero tarafından sahneye konulan bu versiyonda, Nancy Marchand, Grayson Hall, Sylvia Miles, Arthur Malet ve Salome Jens rol aldı.

1963'te Joseph Strick'in yönettiği sinemaya versiyonunda ise, Shelley Winters, Peter Falk, Lee Grant ve Leonard Nimoy oynadı.