İçeriğe atla

Balkan Ekspresi

Balkan Ekspresi
Balkan Ekspresi
Genel bilgiler
DurumHizmet Dışı
İlk - Son durak
İstasyonlar8
Hizmet
TürüUluslararası Tren
İşletmeci(ler)TCDD, BDZ, ŽS
Tarihçe
Açılış1991
Teknik bilgiler
Hat açıklığı1,435 mm
Çalışma Hızı120 km/sa (75 mph)

Balkan Ekspresi, önceden İstanbul - Budapeşte, 2000 yılından sonra ise İstanbul - Belgrad arasında 2013 yılına dek işletilmiş eski bir uluslararası tren hattıdır. Hat, Niş, Sofya, Filibe ve Edirne üzerinden gitmekte olup Bulgaristan'ın Dimitrovgrad kentinde Bosfor Ekspresi'ne bağlanarak İstanbul'a devam etmekteydi. Sirkeci Garı'nın geçici olarak kapanması sonrası seferleri sonlandırıldı.

Tarihçe

1916-18 arasında Balkan Ekspresi'nin rotası Berlin-Straßburg-Münih-Würzburg-İstanbul şeklindeydi. Haritada sarı renk İttifak Devletlerini göstermektedir. Sırbistan 1916 yılında işgal edilince hat açılmıştır

Modern Balkan Ekspresi hizmete girmeden önce bu ad, Avrupa'dan İstanbul'a sefer yapmış birçok tren için kullanılıyordu. Bu adla anılan ilk tren, 1 Ocak 1916 tarihinde Berlin ve İstanbul arasında bir gece treni hizmeti olarak başlatıldı.[1] Haftada iki kez yapılan seferlerin 1.900 km boyunca 58 saatlik bir programı vardı ve Dresden, Viyana, Belgrad ve Sofya'dan geçmekteydi.[2] Kalkışlar çarşamba ve cumartesi günleri Berlin'den, salı ve cumartesi günleri de İstanbul'dan yapılmaktaydı.[3] Hizmet, I. Dünya Savaşı'nın sonlarında Ekim 1918'de durduruldu.[4]

1927'den itibaren Londra-İstanbul arasında, Harwich ile Güney Hollanda arası deniz bağlantısıyla birlikte işletilen tren servisi de Balkan Ekspresi olarak adlandırıldı.[5] Londra'nın Liverpool Caddesi İstasyonu'ndan kalkan, Birleşik Krallık'ın o zamanki en büyük ikinci demiryolu şirketi olan Londra ve Kuzey Doğu Demiryolu şirketi (LNER) tarafından işletilen tekne treniyle (Britanya Adası'ndan Avrupa anakarasına bağlantı sağlayan gemilere yolcu taşıyan trenlere bu adla hitap edilirdi) Harwich'ten gemiyle Hollanda'ya yolcuların taşındığı ve oradan yolcuların aktarıldığı başka bir trenle de Avrupa'yı baştan sona kat eden bu hatla Londra'dan İstanbul'a yolculuk süresi 70 saat 8 dakika idi. 1935 yılında servis hızlandırılmış ve sefer üç saat kısalmıştır.[6]

Mayıs 1955'te Viyana'dan kalkıp Graz ve Belgrad'tan geçerek (Bulgaristan'a uğramadan) Atina ve İstanbul'da son bulan yeni bir Balkan Ekspresi hizmete girdi.[7]

İstanbul ile Belgrad arasında Edirne, Filibe, Sofya ve Niş üzerinden çalışmış günümüz Balkan Ekspresi, ilk olarak 1991'de İstanbul-Budapeşte-Keleti hattında hizmete girdi. 2000 yılına kadar bu hatta çalışan trenin güzergahı 2000'de Belgrad'a kısaltılmış ve seferinin sonlandırıldığı 2013 yılına dek bu güzergahta çalışmıştır.[1] 29 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tren, Marmaray çalışmaları nedeniyle Sirkeci Garı'nın kapanmasıyla 2013 yılında seferden kaldırılmıştır. Seferden kaldırılmasından 4 sene sonra, yerine Halkalı-Sofya güzergahında hizmet veren İstanbul-Sofya Ekspresi seferlere başlamıştır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "The First Balkan Express". Birmingham Daily Post. İngiltere. 31 Aralık 1915. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  2. ^ "The first "Balkan Express"". Nantwich Guardian. İngiltere. 21 Ocak 1916. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  3. ^ "Eastern Road. German Communications Threatened". Sheffield Daily Telegraph. İngiltere. 18 Eylül 1916. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  4. ^ "Balkan Express stops running". Dundee Evening Telegraph. İskoçya. 18 Ekim 1918. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  5. ^ "Balkan Express". Exeter and Plymouth Gazette. İngiltere. 14 Mayıs 1927. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  6. ^ "The LNER are informed…". The Scotsman. İskoçya. 11 Mayıs 1935. Erişim tarihi: 25 Mart 2019 – British Newspaper Archive vasıtasıyla. 
  7. ^ "Balkan Express". Railway Gazette International. Cilt 107. 1957. s. 127. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci Garı</span> İstanbul, Türkiyede bir ana tren istasyonu

Sirkeci Garı ya da İstanbul Garı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesi Hocapaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Şark Ekspresi</span> 1883 ile 1977 yılları arasında Paris ve İstanbul arasında sefer yapan uluslararası tren

Şark Ekspresi ya da orijinal adıyla Orient Express, 1883 ile 1977 yılları arasında Paris - İstanbul arasında sefer yapan tren.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ekspresi</span> TCDD Taşımacılık Anahat Treni

Doğu Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından Ankara – Kars güzergâhında her gün karşılıklı bir sefer işletilen anahat trenidir. Trenler yataklı, kuşetli ve yemekli vagonlardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Ekspresi</span> Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarına ait bir tren hattı

Ankara Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından Ankara – İstanbul-Halkalı güzergâhında her gün karşılıklı bir sefer işletilen anahat trenidir. Trenlerin 280 kişilik 4 Pulman Vagonu, 80 kişilik 4 Yataklı Vagonu ve 1 Yemekli Vagonu mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu</span> Yüksek hızlı demiryolu hattı

Ankara – İstanbul yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Ankara – İstanbul YHD, Ankara YHT – Halkalı arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen azami 250 kilometre/saat (160 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul-Edirne Bölgesel Treni</span>

İstanbul – Edirne Bölgesel Treni, 289,688 kilometre (180,004 mi) uzunluğundaki Halkalı – Edirne güzergâhında işletilen Bölgesel Tren'dir.

<span class="mw-page-title-main">Halkalı Aktarma Merkezi</span> Küçükçekmece, İstanbulda bir aktarma merkezi

Halkalı Aktarma Merkezi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Küçükçekmece ilçesinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na ait inşa halindeki yer altı metro istasyonu, Metro İstanbul'a ait inşa hâlindeki viyadük metro istasyonu ve İETT otobüslerine hizmet veren otobüs duraklarını kapsayan ve hatlar arasında aktarma imkanı sağlayan aktarma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Marmaray Tüneli</span> İstanbul, Türkiyede bir demiryolu tüneli

Marmaray Tüneli, Türkiye'nin İstanbul ilinde, İstanbul Boğazı'nın altında yer alan demiryolu tünelidir. Avrupa Yakası'ndaki Kazlıçeşme ile Anadolu Yakası'ndaki Ayrılıkçeşme'yi birbirine bağlar. Dünyanın en derin batırma tüp tünelidir. 29 Ekim 2013'te Marmaray banliyö tren hattı ile birlikte hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adapazarı-Gebze Bölgesel Treni</span> Bölgesel tren hattı

Adapazarı – Gebze Bölgesel Treni ya da Ada Ekspresi, Adapazarı – Gebze arasındaki 95,860 kilometre (59,565 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından karşılıklı olarak işletilen bölgesel trendir.

<span class="mw-page-title-main">Çerkezköy Tren İstasyonu</span> Tekirdağda bir tren istasyonu

Çerkezköy Tren İstasyonu, Tekirdağ'ın Çerkezköy ilçesinde bulunan bir tren istasyonudur. İstasyon, İstasyon Mahallesi'nde İstasyon Caddesi üzerinde yer almakta olup İstanbul - Sofya Ekspresi ve Bosfor Ekspresi Uluslararası Trenleri ile İstanbul - Çerkezköy, İstanbul - Edirne ve İstanbul - Uzunköprü Bölgesel Treni Bölgesel Trenleri'ne hizmet vermektedir.

Ege Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından İzmir-Basmane – Eskişehir güzergâhında her gün karşılıklı bir sefer işletilen anahat trenidir.

<span class="mw-page-title-main">Bosfor Ekspresi</span>

Bosfor Ekspresi, İstanbul-Bükreş arasında işletilen bir uluslararası tren hattıdır. Marmaray çalışmaları nedeniyle Ağustos 2013'te kapanana dek her gün akşam Sirkeci Garı'dan kalkıp Dimitrovgrad'a kadar Balkan Ekspresi'yle birlikte hareket edip burada Balkan Ekspresi'nden ayrılıp Rusçuk üzerinden Bükreş'e devam ederdi. Hat, günümüzde Halkalı'dan kalkan İstanbul-Sofya Ekspresi ile birlikte çalışarak, ikincisinin Sofya'ya devam ettiği Dimitrovgrad'a kadar devam etmektedir. Tren, burada Sofya'ya giden vagonlardan ayrılıp Bükreş'e doğru devam etmektedir. Tren, TCDD Taşımacılık, Bulgaristan Devlet Demiryolları ve Romanya Demiryolları tarafından ortaklaşa işletilmektedir ve İstanbul - Bükreş güzergahında Edirne, Eski Zağra, Tırnovo, Rusçuk, Yergöğü gibi önemli şehirlere hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul-Sofya Ekspresi</span>

İstanbul-Halkalı - Sofya Ekspresi, Halkalı - Sofya arasında TCDD Taşımacılık ve BDZ tarafından işletilen bir uluslararası tren hattıdır. İlk tren seferi, 21 Şubat 2017 tarihinde saat 22:40'ta Halkalı Tren İstasyonu'ndan 22 yolcu ile yapıldı. İstanbul - Sofya Ekspresi, Haziran 2013'e kadar İstanbul - Belgrad arasında işleyen Balkan Ekspresi'nin yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul-Uzunköprü Bölgesel Treni</span> TCDD Taşımacılık Bölgesel Treni

İstanbul - Kapıkule Bölgesel Treni, 243,759 kilometre (151,465 mi) uzunluğundaki Halkalı - Uzunköprü güzergâhında TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Bölgesel Tren'dir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul-Pythion demiryolu</span> Türkiye & Yunanistanda bir ana demiryolu hattı

İstanbul-Sirkeci – Pythion demiryolu, İstanbul-Sirkeci – Pehlivanköy – Pythion arasında bulunan TCDD ve OSE'ye ait uluslararası ana demiryolu hattıdır. Türkiye'yi Avrupa'ya bağlayan iki demiryolu hattından biri olan hat, çok önemli bir yük koridorudur.

Turistik Doğu Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından 1.365,204 kilometre (848,298 mi) uzunluğundaki Ankara - Kars güzergâhında kış sezonu boyunca haftada üç gün karşılıklı işleyen yataklı ve yemekli vagonlardan oluşan ve turistik amaçlı işletilen ekspres anahat trenidir.

17 Eylül Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından Bandırma – İzmir-Basmane güzergâhında her gün tek yön işletilen anahat trenidir. Trenin seyahat süresi yaklaşık 5 saat 50 dakika olup, yolculuk sırasında Balıkesir, Soma, Akhisar ve Manisa'da yolcu indirip-bindirme yapmaktadır. Tren 2+1 pulman vagonlar şeklinde hizmet vermektedir. Hattın İzmir – Bandırma arasındaki seferleri 6 Eylül Ekspresi olarak işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci-Kazlıçeşme Raylı Sistemi</span> İstanbulda hizmet veren bir raylı sistem

Sirkeci – Kazlıçeşme Raylı Sistemi ya da U3 Banliyö Treni, İstanbul'da Sirkeci ile Kazlıçeşme arasında hizmet vermekte olan banliyö treni sistemidir.

İstanbul - Çerkezköy Bölgesel Treni, 86,998 kilometre (54,058 mi) uzunluğundaki Halkalı - Çerkezköy güzergâhında TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Bölgesel Tren'dir.