İçeriğe atla

Balina avcılığı

Faroe Adaları, Hvalba'da Balina avı sezonu.

Balina avcılığı, geçmişi MÖ 3.000 yılına kadar uzanan bir eylemdir.[1] Geleneksel Arktik evrim ile 17. yüzyıl başlarında balina avı filolarının geliştirdiği balina avcılığı, 18. ve 19 yüzyılda ulusal bir rekabet hâline gelmiş ve endüstri hâlini almıştır.[2] 1930'lu yıllara kadar balina avcılığı adı altında yaklaşık 30.000 balina öldürülmüştür.[3]

Uluslararası Balina Avcılığı Komisyonu (IWC) 1946 yılında modern balina avı konusunda uluslararası iş birliği ve kaynak yönetimi konusunda iş birliğine vurgu yapmıştır.

Greenpeace ve diğer çevre grupları, özellikle Japonya ve Kanada'da her yıl yapılan balina avını çeşitli etkinliklerle protesto etmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Balina avcılığının tarihi. 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Britannica İnternet Ansiklopedisi.
  2. ^ Balina. 31 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Microsoft Encarta İnternet Ansiklopedisi 2009.
  3. ^ Balina avcılığı 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kanada İnternet Ansiklopedisi
  4. ^ "Greenpeace International'daki Balina Avı sayfası". 5 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Greenpeace</span> çevreci sivil toplum kuruluşu

Greenpeace, kırktan fazla ülkede şubesi ve Hollanda, Amsterdam'da uluslararası bir merkezi olan çevreci sivil toplum kuruluşu. Greenpeace amacının "Dünya'nın tüm çeşitliliği ile yaşamı besleme gücünü garantiye almak" olduğunu belirtir ve küresel ısınma, ormanların yok olması, aşırı avlanma, ticari balina avcılığı, genetik mühendisliği ve nükleer gibi dünya çapındaki sorunlardaki kampanyasına odaklanır. Greenpeace amaçlarına ulaşmak için doğrudan eylem, lobicilik ve araştırmadan yararlanır. Küresel örgüt 2,9 milyon bireysel destekçisine ve vakıf yardımlarına güvenerek hükûmetlerden, şirketlerden ve siyasi partilerden bağış kabul etmez.

<span class="mw-page-title-main">Kar leoparı</span> Büyük kedi türü

Kar leoparı, kar parsı olarak da bilinir, kedigiller (Felidae) familyasının Panthera cinsinin bir üyesi olan büyük kedi türü.

<span class="mw-page-title-main">Avcılık</span> Vahşi hayvanları aramak, takip etmek ve öldürmek

Avcılık, başlangıçta insanların karınlarını doyurmasına yönelik olan bir faaliyet. İlk insanlar ovalarda dolaşırken toplayabildikleri bitkiler ve kovalayıp yakalayabildikleri küçük hayvanlarla beslenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Oluklu balina</span>

Oluklu balina ya da Fin balinası, Çatal kuyruklu balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait bir balina türü. Gök balinadan sonra yaşayan ikinci büyük balina, ikinci en büyük canlı türüdür, ve 27 metreye kadar büyüyebilirler. Dünyadaki okyanuslardan her birinde yaşayan oluklu balinalar kutupsal iklimden, tropikal iklime kadar her türlü suda yaşamlarını sürdürebilirler. Bulunmadıkları kısıtlı yerler okyanuslardan uzak, hareket olanağını azaltan, kuzey ve güney kutuplarındaki yüzen buz kütlelerinin olduğu alanlardır. Popülasyonlarının en çok olduğu yerler ılıman sulardır. 20. yüzyılda kontrolsüz avlanmaları sonucu bugün sayıları oldukça azdır bu nedenle koruma altındaki türler arasında yer alırlar. Uluslararası Balinaavı Komisyonu (IWC) bu türün avlanmasına ilişkin bir erteleme kararı yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Av tüfeği</span> ek bir ateşlemede bir veya daha fazla mermi ateşleyebilen yivsiz ateşli silah

Av tüfeği, avcılıkta kullanılan tüfeklere verilen genel ad. Ancak Türkiye'de yürürlükte olan yasalar gereği yivli av tüfeklerinin satın alınması bulundurulması ve taşınması oldukça zor koşullara dayandığından olsa gerek ki uzun zamandan beri av tüfeği kavramı "yivsiz av tüfekleri" için kullanılmaktadır ancak gerçekte yivli tüfekler de birer av tüfeği kavramına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Sea Shepherd</span>

Sea Shepherd Conservation Society, Greenpeace'in kurucularından biri olan Kanadalı Kaptan Paul Watson'un 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Oregon eyâletinde kurduğu, kâr amacı gütmeyen çevreci dernek. Faaliyetlerini esas olarak denizlerde ve okyanuslarda yürüten kuruluşun, Neptune's Navy olarak adlandırdığı RV Farley Mowat, MV Steve Irwin ve RV Sirenian adında üç gemisi vardır. Dernek bunların yanı sıra daha küçük teknelere de sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Gulca</span>

Gulca ya da Çince ismiyle Yining, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde İli Kazak Özerk İlinde Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir şehirdir. Gulca İli Kazak Özerk İli'nin başkenti, İli Nehri'nin sağ kıyısında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rainbow Warrior (1955)</span>

Rainbow Warrior, 1970'lerin sonu ve 1980'lerin başında balina avcılığı, fok avı, nükleer test ve nükleer atık boşaltma karşıtı bir dizi mücadeleyi desteklemek için yapılan eylemlerde kullanılan bir Greenpeace (Türkçe:Yeşilbarış) teknesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Paul Watson</span>

Paul Franklin Watson Kanadalı çevreci eylemci. Green Peace'nin de kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Balinacılık Kurulu</span>

Uluslararası Balinacılık Kurulu 2 Aralık 1946 tarihinde Washington'da kurulmuş uluslararası bir oluşumdur. Uluslararası Balina Avcılığının Düzenlenmesi Sözleşmesi hükümlerine göre kurulmuştur. Amacı, balina stoklarını uygun biçimde korunması ve böylece balina endüstrisinin düzenli gelişimini sağlanması olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşına karşı protestolar</span>

Irak Savaşına karşı protestolar, 2002 yılında başlayarak 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında ve sonrasında dünya çapında eş zamanlı olarak düzenlenen kitlesel eylemlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İnyupikler</span> Alaskanın kuzey ve kuzeybatısında yaşayan, İnuit kolundan olan bir Eskimo halkı

İnyupikler, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzey ve kuzeybatısında yaşayan İnuit kolundan bir Eskimo halkıdır. Alaska'daki tek İnuit halkı olduğu için Alaska İnuitleri adı da verilmektedir. Kendilerini iñuk («insan») kelimesi ile -piaq («gerçek») ekinden türettikleri Iñupiaq adıyla ifade ederler. Dillerini ise Iñupiatun olarak adlandırırlar. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska yerlileri içinde 25.000 nüfuslu Yupiklerden sonra 15.700 kişilik nüfuslarıyla ikinci en büyük halktır ve ancak 2.144 kadarı dilini konuşabilmektedir. İngilizce bilmeyen Alaska yerlileri içinde 1993 yılında ilk sırayı %42'lik oranla Yupikler, ikinci sırayı da %20'lik oranla İnyupikler çeker. Şamanist inançlı avcı ve toplayıcıdırlar. Kültürel açıdan deniz sahiline yakın yaşayıp balina, fok, mors gibi deniz memelilerini avlayan Taġiuġmiut ile denizden uzak içbölgede rengeyiği avlayan Nunamiut olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Bazen, iki ayrı dil ve halk olarak ele alındığı da olur ve Seward Yarımadasındakiler Qawiaraq adıyla, North Slope ile Northwest Arctic ilçelerindekiler ise Inupiaq adı altında toplanır. İnyupiklerin Kanada'da yaşayan ırkdaşları (Uummarmiut) siyasi ve idari kaygılarla Batı Kanada İnuitleri ile birlikte Inuvialuit adı altında toplanırlar. Eskimolar içinde en uzun boylular Kuzey Alaska'daki İnyupiklerdir ve Kanada İnuitlerinden 10 cm daha uzundurlar. Kobuk İnyupikleri doğu komşuları ve ticari ortakları olan Atabasklardan Koyukon Kızılderilileriyle sınır bölgelerinde evlilik de yapmışlardır. Beyaz Avrupalıların kültürleriyle en geç tanışan Eskimolar 1890 yılından sonra Hristiyanlıkla tanışan Kuzey Alaska İnyupikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitleri</span>

Batı Kanada İnuitleri, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu.

<span class="mw-page-title-main">Millî Güvenlik Servisi (Özbekistan)</span>

Millî Güvenlik Servisi Özbekistan devletinin ulusal istihbarat kuruluşudur. Sovyetler Birliği'nin çökmesinin ardından KGB'nin halefi olarak oluşturulmuş ve paramiliter polis ve özel kuvvetler de dahil olmak üzere, aynı sorumlulukta ve işlevsel birimlerin benzer bir dizisini oluşturmuştur. Onun kontrolü altına olduğu zaman SNB, 2005 yılına kadar İçişleri Bakanlığı'nın bir rakibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey şişe burunlu balinası</span> memeli türü

Kuzey şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Norveç ve Birleşik Krallık'ta 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında avlanmıştır. 1453 metre ile bilinen en derine dalabilen memelidir. Johann Reinhold Forster tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda'da balina avcılığı</span>

İzlanda'da balina avcılığı 12. yüzyılın başlarında zıpkınla avlama yöntemiyle başladı ve diğer ülkelerin modern ticari uygulamalar ortaya koyduğu 19. yüzyılın sonlarına kadar körelmiş bir biçimde devam etti. Günümüzde İzlanda, Uluslararası Balinacılık Kurulu tarafından 1986 yılında kurulan moratoryuma itiraz eden başlıca ülkelerden biridir, bu yöntem hala balina avcılığında kullanılmaktadır. Günümüzde, bir şirket Japonya'ya ihraç etmek üzere oluklu balina avlarken, diğer şirket ise yerel tüketim için minke balinası avlar. Bu balina türü turistler arasında popülerdir ve daha çok turistler tarafından tüketir. 2018'de, İzlandalı balina avcıları mavi balina kesmekle suçlandılar.

Başkurt balı, Rusya'nın Başkurdistan Cumhuriyeti'nde üretilen bal.

<span class="mw-page-title-main">Equanimal (organizasyon)</span>

Equanimal, kâr amacı gütmeyen bir İspanyol hayvan hakları kuruluşudur. 2006'da kurulan organizasyon, "Alternativa para la Liberación Animal" ve "Derechos para los Animales" (2002) misyonundan geliyor.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer karşıtı hareket</span>

Nükleer karşıtı hareket, çeşitli nükleer teknolojilere karşı çıkan sosyal bir harekettir. Bazı doğrudan eylem grupları, çevre hareketleri ve profesyonel organizasyonlar kendilerini yerel, ulusal veya uluslararası düzeyde bu hareketle özdeşleştirmiştir. Başlıca nükleer karşıtı gruplar arasında Nükleer Silahsızlanma Kampanyası, Dünya Dostları, Greenpeace, Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler, Barış Eylemi ve Nükleer Bilgi ve Kaynak Servisi bulunmaktadır. Hareketin ilk amacı nükleer silahsızlanmaya ilişkindi, ancak 1960'ların sonlarından beridir nükleer enerji kullanımına da karşı çıkılmaktadır. Birçok nükleer karşıtı grup hem nükleer enerjiye hem de nükleer silahlara karşı çıkar. 1970'lerde ve 1980'lerde yeşil partilerin ortaya çıkması genellikle nükleer karşıtı siyasetin doğrudan bir sonucuydu.