İçeriğe atla

Balibey Han

Koordinatlar: 40°11′06″K 29°03′31″D / 40.18500°K 29.05861°D / 40.18500; 29.05861
Balibey Han
Harita
Genel bilgiler
TürHan
AdresAtatürk Caddesi, Balıkpazarı Mahallesi
ŞehirBursa
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar40°11′06″K 29°03′31″D / 40.18500°K 29.05861°D / 40.18500; 29.05861
Açılış15. yüzyıl sonları

Balibey Han, Bursa'da Kapalıçarşı'daki dükkanlara mal satmak ya da mal almak için kent dışından gelen kafilelerin konaklama ihtiyaçlarını gidermek amacıyla 15. yüzyıl sonlarında yaptırılmış üç katlı handır.[1]

Osmanlı Devleti vezirazamlarından Bayezid Paşa'nın kardeşi olduğu sanılan Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey'in oğlu Bali Bey tarafından Fatih Sultan Mehmed devrinde yaptırılmıştır.[2]

Hisar Kapı altında, Kırkmerdivenler yanında; Okçu Baba Türbesi'nin güney tarafında yer alır.[1] 64 odalı yapı, Osmanlı Devleti'nin ilk üç katlı hanı olma özelliğini taşır.[3][4]

Planı bakımından asıl halini büyük ölçüde kaybetmiş olan yapı,[5] 2009 yılından bu yana geleneksel el sanatları çarşısı olarak kullanılmaktadır.

Tarihçe

Kitabesi bulunamadığından inşa tarihi tespit edilememekle birlikte, eser 15.yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilmektedir. Bânisi I. Mehmed ve II. Murad'ın veziriazamı Bayezid Paşa'nın kardeşi olduğu sanılan "İzmir Fatihi" lakaplı Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey'in oğlu Bali Bey'dir.

Osmanlı şehir-içi hanları genellikle iki katlı binalardır ancak Bali Bey Han üç katlı bir düzenlemeyle 15. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Dönemi için böyle bir kat uygulaması ilk olması bakımından önemlidir.[6]

19. yüzyılda "Vasıf Paşa Hanı" adıyla da anılan eser; zaman içerisinde bir takım onarımlar görmüş değişik işlevlerde kullanılmıştır.[6] I. Dünya Savaşı'nın ilk yıllarına kadar, posta arabalarının konakladığı ve posta hizmetlerinin yürütüldüğü bir merkez olduğu bilinmektedir.[6] 1950’li yıllarda bazı bölümlerinin sığınak ve 1970’li yıllarda ise avlularından birinin bir bölümünün kahvehane amacıyla kullanıldığı bilinir.[3] Uzun süre zemin katı toprak altında kalan eserin avlusu ve zemin kat mekânları 1980'li yıllarda yapılan kazı ve temizlik çalışmaları ile toprak dolgudan temizlendi.

Yapı, 2006 yılında başlayan restorasyon çalışmaları sonunda 2008'de geleneksel el sanatları çarşısı olarak hizmete girmiştir.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Balibey Han ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b "Balibey Han Sosyal Tesisi". www.burfas.com.tr/. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  2. ^ "Balibey Han - Bursa". www.kulturportali.gov.tr. Türkiye Kültür Portalı. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  3. ^ a b Atlı, Dilek. "Balibey Han'da tarihe yolculuk". www.olay.com.tr/. Olay Bursa gazetesi, 8 Şubat 2017. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  4. ^ Karaoğlu, Kadri. "Balibey Han". pldturkiye.com. Pld Türkiye dergisi, 26 Aralık 2008. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  5. ^ Yıldız, Özden. "Balibey Han diyecek olursak". sanatkaravani.com/. Sanatkaravani.com sitesi, 3 Nisan 2016. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  6. ^ a b c Sunay, Serkan (2007). "Bursa Bali Bey Hanı". DTCF dergisi. 47 (1). 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">II. Bayezid</span> 8. Osmanlı padişahı (1481–1512)

II. Bayezid veya II. Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğu'nun sekizinci padişahı. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Emine Gülbahar Hatûn'dur. Yavuz Sultan Selim'in babasıdır. Tahta geçtiğinde 511.000 km²si Asya'da, 1.703.000 km²si Avrupa'da olmak üzere toplam 2.214.000 km² olan imparatorluk toprakları ölümünde yaklaşık 2.375.000 km²ydi.

Malkoçoğulları, adı Malkoç Bey olan ve I. Murad döneminden itibaren özellikle Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Malkoçoğulları 14. - 15. ve 16. yüzyıllarda etkin olmuş ve yaptıkları başarılı akınlarla tanınmışlardır. Malkoçoğlu akıncıları Silistre civarında bulunurdu. Ailenin kökeninin Bosna'nın Malković ailesine dayandığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç Han (Bursa)</span>

Pirinç Han, Sultan II. Bayezid tarafından Bursa'da yaptırılmış bir han.

<span class="mw-page-title-main">Geyve Hanı</span>

Gevye Hanı Bursa, Kapalıçarşı'da bulunan, 15. yüzyılda Tokat ahileri’nden Ahi Bayezıt’ın oğlu Hacı İvaz Paşa tarafından Yeşil Camii'ye gelir temini için yaptırılıp, Çelebi Mehmet’e armağan edilmiş bir handır. Han, daha önce Hacı İvaz Paşa Hanı, Payigâh, Lonca ve Ütücüler Hanı olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Koza Han</span> Bursada 15. yüzyıl han yapısı

Koza Han 15. yüzyıl sonlarında II. Bayezid tarafından mimar Abdül ula bin Pulat Şah'a İstanbul'daki eserlerine vakıf olarak Bursa'da yaptırılmış handır.

Malkoçoğlu Bali Bey, Osmanlı'da beylerbeyi.

<span class="mw-page-title-main">Ramazanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Ramazanoğulları Beyliği, XIV. yüzyılda Misis ve Adana yöresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızlarağası Hanı</span> İzmir, Türkiyede bir bina

Kızlarağası Hanı İzmir'in Konak ilçesinde bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Paşa Kervansarayı (Edirne)</span> Edirne, Türkiyede bir kervansaray

Rüstem Paşa Kervansarayı, Edirne merkezinde bulunan 16. Yüzyıl yapısı görkemli bir kervansaraydır.

Acem Ali, Esir Ali veya Acem İsâ olarak da tanınır,, Azerî kökenli, Osmanlı İmparatorluğu'nun bilinen ilk başmimarı. İstanbul'un mimarbaşı unvanlı ilk mimarıdır ve yaklaşık 20 yıl Osmanlı'da mimarbaşılık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kapan Han</span>

Kapan Han Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan Osmanlı İmparatorluğu dönemi tarihî yapılarından olan bir handır.

Suluhan, Ankara'nın Altındağ ilçesinde Ulus'ta bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Üsküp)</span>

Kurşunlu Han, tarihî Üsküp Çarşısı içinde bulunan, 16. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı dönemine ait kervansaray.

<span class="mw-page-title-main">İpek Han</span> Bursada 15. yüzyıl yapısı

İpek Han, Bursa'da Hanlar Bölgesi'nde Yeşil Külliye'ye gelir getirmek amacıyla 15. yüzyılda Osmanlı sultanı I. Mehmed tarafından yaptırılmış iki katlı han.

<span class="mw-page-title-main">Çukur Han</span>

Çukur Han; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Atpazarı mevkiinde bulunan tarihi bir handır. Ankara Kalesi’nin ana giriş kapısının yakınlarında, Çengel Han'ın kuzeybatısında bulunmaktadır. Dönemin şeyhülislamı Ankaravi Mehmet Emin Efendi tarafından, Suluhan gibi birkaç diğer yapıyla beraber vakfedildiği bilinmektedir. Yapım yılı 16.-17. yüzyıllar arasına tarihlenen Çukur Han, 1791 ve 1801 tarihlerinde iki büyük onarım geçirmiştir. 2000'li yıllara gelindiğinde hem uzun süredir kullanılmıyor oluşundan hem de kayda değer bir sağlamlaştırma çalışması geçirmediğinden dolayı Dünya Anıtlar Fonu tarafından "acilen kurtarılması gereken" yapılar listesinde gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uşakizade Köşkü</span> İzmir, Türkiyede bir köşk

Uşakizade Köşkü, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir köşktür.

<span class="mw-page-title-main">Hanlar Bölgesi</span>

Hanlar Bölgesi, Bursa'nın merkezinde, 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılın ortalarına kadar padişahların ve devletin ileri gelenlerinin yaptırdığı anıtsal yapılar ile gelişen ticaret merkezi.

Gelincik Çarşısı , Bursa'da Kapalıçarşı'nın bir bölümünü oluşturan, 15. yüzyılda inşa edilmiş tarihî yapı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.