İçeriğe atla

Balga

Balga kalesinin kalıntıları, 2006

Balga (Almanca: Burg Balga; Rusça: Замок Бальга), Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nda Töton Tarikatı'na ait bir ortaçağ kalesi.[1] Kale kalıntıları, Vistül Lagünü'nün kıyısında, Kaliningrad'ın 30 km (19 mi) güneybatısında, Bagrationovsky Bölgesi'nin Pogranichny beldesinde, Mamonovo'nun kuzeyinde yer alır.

Tarihi

Balga tepesi, Honeda adlı Eski Prusyalı (Varmiya) bir Varmiyalı kalesinin bulunduğu yerdi. Kale, 1237'de Prusya Haçlı Seferi'nde Wettin Margrav'ı Meissen'li III. Henry tarafından kuşatıldı, fakat başarısız oldu. Kale 1239'da Büyük Mareşal Dietrich von Bernheim tarafından yeniden kuşatıldı ve ele geçirildi. Balga, bugünkü Kaliningrad Oblastı'nda Töton Tarikatı tarafından inşa edilen en eski Ordensburg'dur. Kale, 1239'da Vistül Lagünü'ndeki deniz trafiğini kontrol etmek için inşa edildi. Brunswick-Lüneburg Dükü I. Otto'nun yardımıyla Töton Tarikatı, Varmiya ve Natangiya kıyı şeridi boyunca Eski Prusyalıları teker teker yendi. Bu pagan halkların boyun eğdirilmesi, Pomeranya Dükü II Swietopelk'in Tötonlar'a savaş açmasını sağladı.[2] 1250'den itibaren Balga, Kommende Balga'nın idari merkezi ve Töton Tarikatı'nın Balga Komturu'nun ikametgâhıydı. Balga'nın Komtur'u olmuş Winrich von Kniprode, Ulrich von Jungingen ve Heinrich Reuß von Plauen gibi Komtur'lar, Töton Tarikat'ında en yüksek mertebe olan Büyük Üstat mertebesine ulaşacaktı.

2. Dünya Savaşı sırasında hasar almadan önce 1930'lardaki Balga kalesi

1499'da Büyük Üstat Friedrich von Sachsen, Kommende'yi feshetti. Prusya Saygı'sı üzerine Balga, 1525'te Leh vasalı Prusya Dükalığı'nın bir parçası oldu ve kale, Samland Piskoposu Polentz'li George'un ikametgâhı oldu.

1627'den itibaren, Polonya-İsveç Savaşı sırasında İsveç Kralı Gustavus Adolphus'un emriyle, stratejik açıdan önemli liman kenti Pillau'daki (Baltiysk) yıldız kalesinin inşası için yapı malzemesi elde etmek üzere kalenin bazı kısımları yıkıldı. Balga, 1525'ten itibaren Prusya Dükalığı'na ve 1701'den itibaren Prusya Krallığı'na bağlıydı ve 1772 ile 1829 arasında Doğu Prusya eyaleti'nin bir parçasıydı. Eyalet, Batı Prusya ile Prusya Eyaleti olarak 1878'e kadar birleşik kaldı ve ardından bir kez daha ayrıldı ve Balga, 1945'e kadar Doğu Prusya'da kaldı.

2. Dünya Savaşı sırasında kale kalıntıları, Alman Wehrmacht ile Doğu Prusya Taarruzu sırasında ilerleyen Sovyet Kızıl Ordusu arasındaki son savaşlardan birinin yeriydi. Alman savunucuları, çok sayıda aracı harabelerin yanındaki lagünde batırarak imha etti ve savaş, kale kalıntılarına büyük ölçüde zarar verdi. Savaşın ardından Balga, Doğu Prusya'nın Potsdam Konferansı'nda Sovyetler Birliği'ne tahsis edilen kesiminde bulunuyordu ve SSCB'nin Kaliningrad Oblastı olarak düzenlenen bölgesine dahil edildi. Balga'nın etrafındaki bölge, kalenin önceki sakinlerinin ve 2. Dünya Savaşı'nda ölen Alman ve Sovyet askerlerinin geride bıraktığı değerli eşyaları çıkarmak umuduyla mezar soyguncuları ve hazine avcıları için popüler bir yer haline geldi.

Balga aynı zamanda yakındaki bir köyün adıydı ve bölge üzerindeki Sovyet egemenliğinden sonra adı Vesyoloye olarak değiştirildi.[3] Çevredeki tarihi binaların çoğu günümüze ulaşmamıştır. Şu anda kale olarak gözüken yapı, gün yüzüne çıkarılmış temeller ve II. Dünya Savaşı'ndan önce restore edilmiş dış avlunun kalıntılarıdır.Köy günümüzde terk edilmiş vaziyettedir.

Ayrıca bakınız

  • Rusya'daki kalelerin listesi

Kaynakça

  1. ^ "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I - wynik wyszukiwania - DIR". dir.icm.edu.pl. 23 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019. 
  2. ^ Eric Christiansen. The Northern Crusades. Penguin Books. London, 1997. 0-14-026653-4
  3. ^ 850 inhabitants in 1906

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kaliningrad</span>

Kaliningrad, Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nın en büyük şehri ve idari merkezidir, Litvanya ve Polonya arasında kalan bir Rus dış bölgesidir. Şehir, Rusya anakarasının yaklaşık 663 kilometre batısında yer almaktadır. Şehir, Baltık Denizi'ndeki Vistül Lagünü'nün başında, Pregolya Nehri üzerinde yer alır ve Rusya'nın Baltık Denizi'ndeki tek limanıdır. 2020 yılında şehrin nüfusu 489.359 idi. Kaliningrad, Baltık bölgesinin üçüncü büyük şehri ve Baltık Denizi'nin yedinci büyük şehri olan Saint Petersburg'dan sonra Kuzeybatı Federal Bölgesi'nin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Krallığı</span> Alman devleti (1701-1918)

Prusya Krallığı (Almanca: Königreich Preußen, [ˈkøːnɪkʁaɪç ˈpʁɔʏsn̩] olarak telaffuz edilir) 1701 ile 1918 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun Prusya eyaletini oluşturan bir krallıktı. 1866'da Almanya'nın birleşmesinin arkasındaki itici güçtü ve 1918'de dağılıncaya kadar Alman İmparatorluğu'nun önde gelen devletiydi. Adını Prusya denilen bölgeden alsa da merkezi Brandenburg Margravlığı'ydı. Başkenti Berlin'di.

<span class="mw-page-title-main">Hermann von Salza</span>

Hermann von Salza, Alman Haçlıları'nın kurduğu Töton Şövalyeleri adlı askeri tarikatın başkanı (1210-1239).

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

Heiligenbeil Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın son haftalarında Doğu Cephesi'nde gerçekleşen büyük bir kuşatma savaşıdır. Bu kuşatma sırasında gerçekleşen ve Sovyet planlamasında Braunsberg Taarruz Harekâtı olarak geçen operasyonla sonunda Alman 4. Ordu'su neredeyse tümüyle imha olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Kordonu</span>

Vistül Kordonu, kumluktan oluşmakta ve Baltık Denizi'ni Vistül Lagünü'nden ayırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sambia Yarımadası</span>

Sambia Yarımadası ya da Kaliningrad Yarımadası, Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nın içinde yer almaktadır. Yarımada, Kuran Lagünü (kuzey-doğu), Vistül Lagünü (güneybatıda), Pregel Nehri (güneyde) ve Deyma Nehri (doğuda) ile sınırlanmıştır. Sambia Yarımadası her tarafı sularla çevrili olduğu için teknik olarak bir adadır. 1945'ten önce Doğu Prusya'nın önemli bir bölümünü oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Lagünü</span>

Vistül Lagünü, 56 mil (90 km) uzunluğunda, 6 ila 15 mil genişliğinde ve Baltık Denizi'nden Vistül Kordonu'yla ayrılan derin acı su lagünüdür. Şimdi Vistula Körfezi olarak da biliniyor. Modern Almancada lagünün adı, Frisches Haff'tır. Bu isim daha önceki halinden Friesisches Haff'tan türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ulrich von Jungingen</span>

Ulrich von Jungingen, 1407'den 1410'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 26. Büyük Üstadıydı.. Litvanya Büyük Dükalığı ve Polonya Krallığı'na karşı uyguladığı politikası Leh-Litvan-Töton Savaşını ateşleyecek, Tarikatı ve kendisi için büyük felaketlere yol açacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Konrad von Wallenrode</span>

Konrad von Wallenrode, 1391'den 1393'e kadar Töton Şövalyeleri'nin 24. Büyük Üstadıydı. Modern kaynaklar, onun sıcakkanlı, gururlu ve acımasız olma eğilimleri olduğunu iddia etseler de Konrad'a karşı dostça yaklaşırlar.

<span class="mw-page-title-main">Winrich von Kniprode</span>

Winrich von Kniprode, Töton Şövalyeleri'nin 22. Büyük Üstadıydı. Büyük Üstadlık pozisyonunda 31 yıl (1351–1382) kalarak en uzun süre hüküm süren Büyük Üstat oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ogrodzieniec, Varmiya-Mazurya Voyvodalığı</span> Polonyada köy

Ogrodzieniec kuzey Polonya'da, Varmiya-Mazurya Voyvodalığı'ndaki Iława İlçesi, Gmina Kisielice idari bölgesinde bulunan bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Reuß von Plauen</span>

Heinrich Reuß von Plauen, 1467'den 1470'e kadar hüküm süren 1441'den 1449'a kadar yönettiği Töton Şövalyeleri'nin 32. Büyük Üstadıydı.. Bir önceki Büyük Üstat Ludwig von Erlichshausen'in yeğeni ve 27. Büyük Üstat Heinrich von Plauen'in uzak akrabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Luther von Braunschweig</span>

Luther von Braunschweig, 1331'den ölümüne kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 18. Büyük Üstadıydı.

<span class="mw-page-title-main">Poppo von Osterna</span>

Poppo von Osterna, 1253'ten 1256'ya kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 8. Büyük Üstadıydı. Frankonyalı asil bir aileden gelmektedir; 1228'de tarikata katılmış ve Prusyalılara karşı bir dizi başarılı seferinin ardından Büyük Üstat olarak seçilmiştir. Onun dönemine, 16. yüzyıla kadar tarikatın merkezi haline gelen Prusya'daki Töton Şövalyeleri'ni sağlamlaştırma girişimleri damgasını vurmuştur.

Dobrzyń Arazisi, orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır. En büyük kasabası Rypin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya (bölge)</span>

Prusya (Eski Prusya : Prūsa;

<span class="mw-page-title-main">Walter von Cronberg</span> Töton Şövalyelerinin büyük üstadı

Walter von Cronberg, 1527'den 1543'e kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 38. Büyük Üstadıydı.