İçeriğe atla

Balazer Hanım

Balazer hanım veya Zer hanım - 1918 yılında gösterdiği cesaret sayesinde, halk arasında sevilen Azerbaycanlı kadın halk kahramanı. Doğduğu toprakların düşman eline geçmemesi için mücadele eden ve şerefine halkı tarafından türküler yazılan halk kahramanıdır.

Gelişen olaylar

1918 yılında Ermeniler tarafından günümüzde İran'ın Doğu Azerbaycan bölgesinde bulunan Urmiye ve Salmas şehirlerinde binlerce Azerbaycanlı halk öldürüldü. Kulağı kesik Petros ile Ermeni Andranik Ozanyan, Ermeni Devrimci Federasyonu ordusuyla Hoy Kalesini ele geçirip ve Doğu Azerbaycan topraklarında Büyük Ermenistan devletini kurmayı düşündüler. Buna karşın Hoy Kalesini savunan iki önemli isim vardı; İbrahim Ağa Müctehit ve Balazer Hanım.

Salmas ve Urmiye şehirleri teslim olmuştu, sırada Hoy şehri vardı. Ermeniler Hoy şehrini topa tutmuşlardı. Hoy fedailerinden birçoğu Hoy Kalesine çekilip kaleyi ve şehri savunmaya başladı. Ermeni askerlerini sayıca üstünlüğü vardı fedailerin amacı ise şehri ertesi güne kadar savunup Osmanlı ordusunun gelmesini beklemekti. Kalede çetin savaşlar meydana geliyordu, Ermeniler üstünlüğü ele geçiriyordu. Kale yavaş yavaş düşeceği anlaşılınca kaleyi savunan fedailerde kaleden kaçmaya başladığı görüldü. O sırada Balazer Hanım isimli cesur bir kadın meydana çıkarak başındaki başörtüsünü açıp alnına bağladı ve silahı eline alıp düşmana doğru harekete geçti. Kaçan fedailere "Siz kaçın Balazer savaşsın" diye bağırarak fedaileri kalede tutmaya çalıştı. Bu sözlerin etkisiyle tekrar kalede savunma başladı.

Uzun süren çarpışmaların ardından nihayet Osmanlı ordusu gelip şehri Ermeni kuşatmasından kurtardı.

Balazer Hanım isimli kahramanın hakkında Hoy tarihinin yazarı Muhammedemin Riyahi şöyle demiştir: "O günlerin unutulmayan olaylarından biri Balazer Hanımın şehri savunan fedaileri cephelere geri getirmesidir, çünkü o bu işle Hoy şehrini düşmanın eline geçmekten kurtardı."

Balazer Hanım Türküsü

Azerice metni;

Ağa malı çərqət bala zər xanım

Şəltəni tərpət bala zər xanım

“Əldə tapança bala zər xanım” ...

“Gəlləm dalınca bala zər xanım” ...

“Mənim olunca bala zər xanım”...

Şəltə geyibsən bala zəri xanım

Yoldan edirsən bala zər xanım

Düzün demirsən bala zər xanım

“Əldə tapança bala zər xanım” ...

“Gəlləm dalınca bala zər xanım” ...

“Mənim olunca bala zər xanım”...

Pətəkdə arı bala zər xanım

İçində balı bala zər xanım

Gəl mənə sarı bala zər xanım

“Əldə tapança bala zər xanım” ...

“Gəlləm dalınca bala zər xanım” ...

“Mənim olunca bala zər xanım”...

Şeytana lənət bala zər xanım

Şəltəni tərpət bala zər xanım

Xəlvətdə durma bala zər xan

Dış bağlantılar

az.wikipedia.org">https://az.wikipedia.org/wiki/Balaz%C9%99r_Xan%C4%B1m_(Xoy)

azar.sunplus.ir">http://azar.sunplus.ir/show.aspx?pId=150 31 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

cloob.com">https://www.cloob.com/u/turk67/124222351/((_Azerbaycan_Qad%C4%B1n%C4%B1_))_%23Bala_Zer_xanim_adl%C4%B1m_cengaver24 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

www.araznews.org">http://www.araznews.org/fa/?p=26430 []

iran20.com">http://iran20.com/friend/article/showarticle/27634418 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

iran-newspaper.com">http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6955/16/494400/1 31 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kars</span> Kars ilinin merkezi olan şehir

Kars, Kars ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin rakımı en yüksek il merkezlerinden biri olan, köyleri ile birlikte nüfusu 100 bini aşan şehirlerinden biridir. Merkez ilçeye bağlı, 23 mahalle ve 72 köy bulunmaktadır. Çeşitli etnisitelerin birlikte yaşadığı il merkezinde kültürel farklılıklardan ve zenginliklerden bahsetmek mümkün olup kozmopolit bir yapı söz konusudur. Kars, Kültür ve Turizm Bakanlığının 2023 yılı için Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Turizm Stratejisi Eylem Planı kapsamına alınan 15 il merkezinden birisidir. Bu proje ile hedeflenen, il merkezlerini "Kültür Turizmi Geliştirilecek Marka Kentler" ilan edip gelişmelerini sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Iğdır</span> Iğdır ilinin merkezi olan şehir

Iğdır, Iğdır ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum - Kars Bölümü'nde yer almaktadır. İl merkezi 3 beldeden ve 49 köyden oluşmaktadır. Iğdır merkez ilçe nüfusu 2020 ADNKS sayımı itibarıyla 96.887 olup, köy ve belde nüfuslarıyla birlikte 142.559'dur.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan</span> Güney Kafkasyada bir ülke

Ermenistan, resmî adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, Avrasya'nın Güney Kafkasya bölgesinde bulunan, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları üzerinde yer alan ülke, batısında Türkiye, kuzeyinde Gürcistan, doğusunda Azerbaycan, güneyinde ise İran ve Azerbaycan'ın bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">Timur</span> Timur İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1336–1405)

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı Seferleri</span> Orta Çağda Avrupalı Katoliklerin Orta Doğuyu ele geçirmek için Müslümanlara karşı başlattığı seferler

Haçlı Seferleri veya Haçlı Akınları, Orta Çağ döneminde Hristiyan Latin Kilisesi tarafından başlatılan, desteklenen ve bazen de yönetilen bir dizi dini savaştı. Bu askeri seferlerin en iyi bilinenleri, 1095 ile 1291 yılları arasında Kudüs ve çevresini Müslüman yönetiminden geri almayı amaçlayan Kutsal Topraklara yapılan seferlerdir. 1099'da Kudüs'ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi'nden başlayarak düzinelerce askeri sefer düzenlendi ve yüzyıllar boyunca Avrupa tarihinin odak noktasını oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Bursa</span> Bursa ilinin merkezi olan şehir

Bursa, tarihî olarak Prusa, Türkiye'de Bursa ilinin merkezi olan şehirdir. Nüfus bakımından İstanbul, Ankara ve İzmir'in ardından Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda Marmara Bölgesi'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Sürmene</span> Trabzonun ilçesi

Sürmene, Trabzon'un bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni isyanları</span> Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni ayaklanmaları

I. Dünya Savaşında Ermeni İsyanları, Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri ile karşı faaliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı'nda 200.000 Ermeni'nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında savaşan bağımsız birliklerde savaştığını yazdı.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hoy</span> İranın Batı Azerbaycan eyaletinde bulunan şehir

Hoy, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Derbent, Dağıstan</span>

Derbent, bugünkü Rusya'ya bağlı Dağıstan'da yer alan tarihi bir şehirdir. Şehrin tarihi yapıları 2003 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Revan Hanlığı</span> 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren Türk hanlığıdır. Kökeni Türk olan hanlığın bayrağında elinde kılıç tutan bir aslan sembolü vardır.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Halil (Memlûk sultanı)</span> Mısır ve Suriyenin sultanı

El-Eşref Halil ya da tam adıyla Meliku'l-Eşref Sultan Salahuddin Halil, Mısır ve Suriye'de 1290 ile 1293 yılları arasında hüküm sürmüş Bahri Memluk hanedanının sekizinci Türk sultanıdır. Bir Kıpçak Türkü olan Memluk sultanı Kalavun'un oğlu ve halefidir. 1293 yılında bir kendi emirleri tarafından suikaste kurban giderek öldürülünceye kadar 3 yıl boyunca Memluk tahtında kalmıştır. Doğu Akdeniz'de Birinci Haçlı seferi sonrasında kurulmuş olan Haçlı devletlerinin kalıntısı olan Haçlı devletini ortadan kaldırıp Haçlı Frankları Doğu Akdeniz'den kıyısından efektif olarak kovması ile ün salmıştır. Akka'nın Fethi bizzat kendi liderliğinde gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman-Türk katliamları</span>

Müslüman-Türk katliamları, Türk Kırımı ya da Türk Soykırımı Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma döneminde Navarin Katliamı ile başlayan ve 1922 Manisa yangınıyla son bulan Balkan, Ortodoks Devletler ve Fransa tarafından Türkler, Türk Yahudileri ve Osmanlılara yönelik gerçekleşen katliamlar, zorunlu göçler, etnik temizlik. Olaylardan etkilenenlerin ana dili Türkçedir.

<span class="mw-page-title-main">Şahruh</span>

Şahruh Mirza, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Cevad Han</span> Gence Hanı

Cevad Han veya Cevad Han Ziyadoğlu-Kaçar Kaçar hanedanından büyük bir Azerbaycan generali, İran devletinin ordu komutanı, devlet adamı, Gence Hanlığı'nın son hükümdarıdır. Gence şehrini 1786'dan beri yöneten Cevad Han Ziyadoğlu, 3-4 Ocak 1804 gecesi General Pavel Sisianov önderliğinde şehri uzun süre kuşatan işgalci Rus birlikleriyle yapılan kanlı savaşta kahramanca şehit düştü.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon</span> Trabzon ilinin merkezi olan şehir

Trabzon, Trabzon ilinin merkezi olan şehridir. Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ilin Karadeniz'e kıyısı bulunur. Günümüzde Karadeniz Bölgesi'nin Samsun'dan sonra ikinci büyük kentidir. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen büyükşehir yasa tasarısı ile büyükşehir belediyesi olmuş ve merkez ilçe kaldırılarak Ortahisar ilçesi kurulmuştur. Trabzon iki il ile birlikte de "şehzadeler şehri" olarak anılır. Evliya Çelebi Trabzon için şöyle demiş: "Bu şehre küçük İstanbul denilse yeridir. İrem bağları gibi süslü bir şehirdir burası.'' Fatih Sultan Mehmed ise Trabzon'u kuşattığı vakit şöyle söylemiştir: ''Trabzon fethedilmeden İstanbul fethedilmiş sayılmaz.''

Mihaloğlu Gazi Alâaddin Ali Bey

<span class="mw-page-title-main">İsmail Han Ziyadhanov</span>

İsmail Han Ziyadhanov — Azerbaycan Cumhuriyeti hükümetinin üyesi, diplomat, Azerbaycan Cumhuriyeti ordusunun yarbayı. Rusya İmparatorluğu'nun Birinci Devlet Dumasına seçilen 5 Azerbaycanlıdan biri.