İçeriğe atla

Balamir

Kontrol Edilmiş
Balamir Han
Avrupa Hun İmparatorluğu Başbuğu ve Hanı
Hüküm süresi376-378
Önce gelenYeni makam
Sonra gelenUldin
DoğumBalamir Bey
y. 313
Türkistan
Ölümy. 378
Avrupa Hun Devleti
Eş(ler)iVadamerka Hatun
Hanedan1. Luanti Hanedanı
2. Balamirli Hanedanı (kurucu)
DiniTengricilik

Balamber Han (Balamir, Balamur), Avrupa Hunlarının ilk kabile reisiydi. Bizanslı tarihçi Jordanes (fl. MS 6) tarafından, Getica eserinde de (y. 550) Balamir'den aynı şekilde söz edilir.[1] Jordanes, Balamir'i "Hunların kralı" (Lat.: rex Hunnorum) olarak adlandırmıştır ve 370 yılında; 370'li yıllarda[2] ve yaklaşık olarak 376 yılında[3] Ostrogotlara karşı aldığı ezici galibiyetleri aktarmıştır.

Muhtelif tarihçiler Balamir'in aslında bir başka tarihi figür ile karıştırıldığını, hatta Balamir'in ve onunla bağlantılı bir tarihi figürün hiçbir zaman yaşamadığını öne sürmektedirler.[4][5][6][7]

Haylundurlar Macaristan'dan Anadolu'ya gelip Karaman, Sivas ve Konya'ya yerleştiler. Tanrıya inanan bir kavimdi. Bu göç MS 560-600 yılları arasında gerçekleşti. Balamber'in bir hanımı Gotlar'dan idi. Çocukları Almanya'da kaldı ve Baltıklara gitti. Balamber Oğuzların atasıdır. Balam-ber yani oğul veren ya da çocuk veren anlamına gelir.[]

Tarihi kayıtlarda

Balamir önderliğinde Hunlar, 370 yılında ile Don Irmağı ve Aral Gölü arasında hüküm süren Alanları mağlup ettiler. Bunun sonucunda Alanların bir kısmı Balamir'in hizmetine girdi ve diğerleri batıya doğru göç etti.[8] 374'te Kral Ermanaric hükümdarlığındaki Gotlara karşı ezici bir galibiyet aldı ve topraklarına hakim hale geldi.[9] Bu yenilginin ardından Ermanaric, ümitsizliğe kapılarak intihar etti. Ardından Balamir, Ostrogotlara özerklik sağlamasına rağmen ardından Ostrogotlan bir isyan çıkardı ve oldukça kısa sürede bu isyanlar bastırılarak topraklar korundu. Ostrogotların küçük bir kısmı batı Gotlarının topraklarına göç etti fakat büyük bir kısmı göçten yana değildi. Vizigot-Hun Savaşı'nda (y. 375) Hunlar yeniden ezici bir galibiyet aldılar. Bunun ardından Vizigotlar, Doğu Roma'ya doğru göç ederek yerleşme izni istediler.[10] İmparator Valens, bu kavimleri barbar olarak görmesi sebebiyle ilkin reddetti fakat sonradan, Roma lejyonlarının sayı bakımından yetersiz kalması sebebiyle fikrini değiştirerek onlara yerleşim izni sağladı. Ancak, İmparator'un tüm uyarılarına rağmen Romalı komutanlar mültecilere oldukça kötü davranması ve gıda sağlamamasının sonucunda Vizigotlar 377 yılında isyan çıkardı. Bu isyanın ardından Gotlar, Hunlar ile bir ittifak oluşturdular. Bu ittifakın sayesinde Gotlar, Trakya topraklarının büyük çoğunluğunda yağma gerçekleştirdi. Müteakiben 378 yılında, Alan ve Hunların da yer aldığı düşünülen Hadrianapolis Muharebesi patlak verdi ve Gotlar önemli bir zafer elde etti.[11] Bu muharebenin sonucunda İmparator Valens öldü ve Roma'nın önemli birliklerinin yok olmasına yol açtı ve bu savaş sonrasında Roma ordusu eski gücünü büyük ölçüde kaybetti. Valens'in ölümüyle, 379 Ocak'ta tahta çıkan Büyük Theodosius, istilacılara karşı gerçekleştirdiği bir dizi hareketler ile istilaların son bulmasını sağlamış ve istilacıların dağılmasını sağlamıştır. Ardından dağılan Hun ve Alan kıtaları Roma ordusunda hizmete alınmış ve İmparatorluğunun çeşitli yerlerinde iskan edilmiştir. Ancak bu topraklarda iskan edilen Hunlar sayıca az olması sebebiyle, zamanla yok olmuşlardır.[12][13]

Kaynakça

  1. ^ Mitchell, Stephen (2007), A history of the later Roman Empire, AD 284-641., Oxford: Blackwell, ISBN 978-1-4051-0856-0 
  2. ^ Maenchen-Helfen 1973, s. 414.
  3. ^ Wolfram 1990, s. 248, 253.
  4. ^ Heather 2010, s. 666.
  5. ^ Heather 2007, s. 357–358.
  6. ^ Thompson 1996, ss. 62-63.
  7. ^ Kim 2013, s. 108.
  8. ^ Erkan Hacıfazlıoğlu (11 Nisan 2019). Avrupa Türk-Hun İmparatorluğu. Altınordu Yay. s. II. Bölüm. 
  9. ^ Hacıfazlıoğlu, E. (2019). "Avrupa Türk-Hun İmparatorluğu İncelemesi, 11(1), 81-93". Takvim-i Vekayi. 9 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024. 
  10. ^ Erkan Hacıfazlıoğlu 2019.
  11. ^ Hebblewhite, ss. 30–31.
  12. ^ Errington 1996a, ss. 450–452; Hebblewhite, ss. 18, 23, 24.
  13. ^ Hebblewhite, s. 33; Woods 2023, "Foreign Policy".

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Attila</span> Hun Türkü hükümdar

Attila, Hun topluluklarının hükümdarı olduğu 434 tarihinden, 453'teki ölümüne kadar Hun İmparatorluğu hükümdarıdır. Hükümdarlığı sırasında İmparatorluğunu dönemin Avrupasının büyük bölümünü kaplayacak şekilde genişletti. Öldüğü zaman idaresi altındaki topraklar batıda Cermanya, doğuda Ural Nehri, kuzeyde Baltık Denizi ve güneyde Karadeniz'e kadar uzanıyordu. Attila, imparatorluğun başında olduğu zaman diliminde Hunların yanı sıra, birçok Cermen ve İranlı kabileye, Ostrogotlara, Bulgarlara ve Alanlara da önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü</span>

MS 5. yüzyılda Akdeniz'de meydana gelen büyük değişiklik genelde Roma'nın çöküşü olarak adlandırılır. Yüzyılın başında Roma İmparatorluğu hâlâ Büyük Britanya'dan Büyük Sahra'ya, İspanya'dan Orta Doğu'ya kadar uzanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Vizigotlar</span> Cermen kabilesi Gotların en büyük iki kolundan birisi ve en iyisidir

Vizigotlar büyük bir Cermen kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biridir. MS 370 yılından itibaren Kavimler Göçü ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra Batı Avrupa tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kavimler Göçü</span> İlk XIX. yüzyıl Alman tarihyazımında ortaya atılan ve Avrupada 375-568 arasındaki büyük istilalar ve göçlerin tümüne verilen isim

Kavimler Göçü, MS 350-800 yılları arasında Avrupa'ya yapılan şiddetli insan göçüdür. İlk dönem ve ikinci dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk dönemki kavimler göçü Batı Roma İmparatorluğu ve Hunlar arasındaki yoğun sınır değişikliklerini kapsar. İkinci dönem kavimler göçüyse ilk dönemkinin devamı niteliğindedir. İlk gelen göçmenler Hunlar, Slavlar, Ön Bulgarlar, Alanlar tarafından Batı'ya doğru sürülen Gotlar, Anglo-Saksonlar, Vandallar ve Franklar gibi Cermen kabileleriydi. İkinci dönem göçleri de Kuzey Afrika, Anadolu ve Avrupa'da derin değişimlere sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uldız</span>

Uldız veya Uldin, Hun İmparatorluğunun Balamir'in yerine geçen hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Valens</span> 364-378 yılları arasında Doğu Roma imparatoru

Flavius Iulius Valens (Latince: Imperator Caesar Flavivs Ivlivs Valens Avgvstvs) 364-378 yılları arasında Doğu Roma imparatoru. İmparatorluğun doğusu kendisine abisi I. Valentinianus tarafından verilmişti. Zaman zaman Son Gerçek Romalı olarak da anılan Valens Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü başlatan Hadrianapolis Muharebesi'nde yenilmiş ve öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Katalon Muharebesi</span> Hunlar ile Batı Roma İmparatorluğu arasında yaşanmış bir muharebe

Katalon Muharebesi ya da Catalaunum Muharebesi, 20 Haziran 451'de Romalı general Flavius Aetius ile Vizigotlar'ın kralı I. Theodoric'in liderliğindeki koalisyon ordusu ve Attila tarafından komuta edilen Hun ordusu ve vasalları arasında gerçekleşen mücadeledir. Koalisyon ordusunun çoğunluğunu Cermen foederati oluşturmuş olmasına karşın, Katalon Muharebesi Batı Roma İmparatorluğu'nun son büyük askeri operasyonlarından biriydi. Savaşın stratejik sonucunun ne olduğu günümüzde de hala tartışılmaktadır. Romalılar, Hunların Galya'da hakimiyet kurma girişimini durdurdu. Bununla birlikte Hunlar, Galya'nın büyük bölümünü başarılı bir şekilde yağmaladı ve Romalılarla Vizigotların ordularına oldukça ciddi zararlar verdiler. Attila muharebenin ardından iki yıl içerisinde öldü ve Hun İmparatorluğu, 454'teki Nedao Muharebesi'nin kaybedilmesi ile beraber dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mezya</span> Balkanlarda tarihi bir bölge ve Roma İmparatorluğunun bir eyaleti

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

Ermenistan Eyaleti,, MS 114 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından, MÖ 66 yılından beri Roma korumasında olan Ermeni milletinin göç ettiği toprakların imparatorluğa bağlanmasıyla oluşturulan Roma eyaleti. Yerleştiği bölge Azerbaycan'ın tarihi Revan şehrinin etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Teoderik</span> Ostrogotlar Krallığı kralı.

Büyük Teoderik Latince: Flāvius Theodericus; Yunanca: Θευδέριχος, Theuderikhos; Eski İngilizce: Þēodrīc; Eski Norsça: Þjōðrēkr, Þīðrēkr;, Teoderik, 471-493 döneminde Doğu Roma'ya tabi Germen Ostrogotlar kavminin kralı ve 493 - 526 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı kralı. Vizigotlar'ın Kral naibi ve Doğu Roma İmparatorluğu genel valisi olarak isimlendirilir. Onun Gotça ismi Þiudareiks, "İnsanlar-kral" ya da "insanların kralı" olarak çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogot Krallığı</span>

Ostrogot Krallığı, Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

<span class="mw-page-title-main">Jordanes</span> Latince eser veren Got tarihçi ve yazar

Jordanes, ayrıca Jordanis yazılır ya da, daha seyrek, Jornandes, 6. yüzyıl Got asıllı Bizanslı bürokrat, hayatının sonraki bölümünde tarih konusuna yönelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heruliler</span> tarihsel etnik grup

Heruliler MS'in üçüncü yüzyılında, görünüşe göre Azak Denizi yakınında Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan ve daha sonra Orta Avrupanın Tuna’sındaki Roma sınırına göç eden bir Doğu Cermen kabilesidir. Geç Antik Çağı boyunca Gotlar, Hunlar, Scirii, Rugii ve Alanlar gibi doğu barbarlarındandırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ermanaric</span>

Ermanaric, Hun istilasından önce, o zamanlar İskit'in Gotların yaşadığı Oium'un büyük bir bölümünü yöneten bir Greuthungian Gotik kralıydı. İki Roma kaynağında bahsedilir: Ammianus Marcellinus'un çağdaş yazıları ve altıncı yüzyıl tarihçisi Jordanes'in Getica'sında. Ayrıca daha sonraki Cermen kahramanlık efsanelerinde kurgulanmış bir biçimde görünür.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar Savaşı (376-382)</span>

376 ve 382 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'na karşı yapılan Gotlar Savaşı ve özellikle Hadrianapolis Muharebesi, Roma İmparatorluğu tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak görülür ve Batı Roma İmparatorluğu'nun nihai yıkılışında önemi hala tartışılsa da Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü gören ertesi yüzyılda gerçekleşecek bir dizi olayın ilkidir. Roma İmparatorluğu ile yapılan birçok Got Savaşlarından biriydi.