İçeriğe atla

Bal Gangadhar Tilak

Bal Gangadhar Tilak
Kişisel bilgiler
Doğum 23 Temmuz 1856(1856-07-23)
Mumbai, Doğu Hindistan Şirketi Yönetimi Altındaki Hindistan
Ölüm 1 Ağustos 1920 (64 yaşında)
Mumbai, Britanya Hindistanı
Partisi Hindistan Ulusal Kongresi
Organizasyon Hindistan Bağımsızlık Hareketi
Evlilik(ler) Satyabhamabai Tilak
Çocuk(lar) Sridhar Balwant Tilak
Vishwanath Balwant Tilak
Rambhau Balwant Tilak[1]
Mesleği Yazar, politikacı, özgürlük savaşçısı

Bal Gangadhar Tilak (23 Temmuz 1856 - 1 Ağustos 1920), Hint bilim insanı, hukukçu, matematikçi, düşünür ve milliyetçi önderdir. 1914'te Hint Yönetsel Özerklik Birliği'ni kurarak başkanlığını üstlenmiş, 1916'da Muhammed Ali Cinnah'la bağımsızlık mücadelesinde Hindu-Müslüman birliğini sağlayan Lucknow Paktı'nı imzalamıştır.

Orta sınıftan kültürlü bir Brahman ailesinin oğluydu. Üniversiteyi bitirince hukuk okuduysa da daha sonra Puna'daki bir özel okulda matematik öğretmenliği yaptı. 1884'te halkı eğitmeyi, özellikle de İngilizce öğretmeyi amaçlayan Dekkan Öğretim Derneğini kurdu. Ardından öğretmenlik yaptığı özel okulu geliştirerek üniversiteye bağlı bir yüksekokula dönüştürdü. Marathi dilinde Kesari ve İngilizce Mahratta adlı haftalık iki gazete aracılığıyla halkta siyasi bilinç uyandırmaya çalıştı. Marathi dilini kullanması, kendilerine okunan Kesari'yi topluca dinleten köylüleri çok etkiledi. Böylece İngiliz yönetimini olduğu kadar ılımlı toplumsal reformcuları da şiddetle eleştirmesiyle ünlenen Tilak, Batı'yı örnek alan toplumsal reformların bağımsızlık için siyasal mücadeleyi zayıflatacağı görüşündeydi.

Tilak o dönemde daha çok yüksek sınıflarla sınırlı olan milliyetçi hareketi halk arasında yaygınlaştırmak için Hindu dinsel simgelerinden ve geçmişte Marathaların Müslüman yönetime karşı yürüttüğü mücadele geleneğinden yararlanmaya çalıştı. Bu amaçla 1893'te Genaşa, 1895'te de Şivaci şenliklerini düzenledi, ama milliyetçi hareketi yaygınlaştırırken Müslümanlar arasında tedirginliğe yol açtı. Çok geçmeden İngiliz yönetimi tarafından ihanetle suçlandı ve yargılanarak 1897'de hapse atıldı. Bu olaydan sonra Lokamanya (Halkın Sevgili Önderi) lakabıyla anılmaya başladı. 1905'te Hindistan genel valisi Lord Curzon'un Bengal'i bölmesi üzerine kararın iptalini isteyen Bengal halkını bütün gücüyle destekledi; İngiliz mallarını boykot etme çağrısı çok geçmeden bütün ülkeyi etkiledi. Ertesi yıl Yeni Partinin Hedefleri diye tanınan pasif direniş programını açıklayan Tilak bu programla İngiliz yönetiminin uyuşturucu etkisini ortadan kaldırmayı ve halkı bağımsızlık uğruna katlanılıcak zorluklara hazırlamaya çalıştı. Başlattığı bu boykot ve pasif direniş eylemleri sonradan Mohandas Gandhi tarafından sürdürüldü.

Hindistan Ulusal Kongresi (INC, Kongre Partisi) ılımlı kanada göre aşırı bir yaklaşımı benimseyen Tilak küçük çaplı reformlara karşı çıkarak svarac (bağımsız, özerk) yönetimi savundu. Kongre'yi kendi mücadele programına kazanmaya çalıştı. Kongre'nin 1907'de Surat'ta yapılan toplantısında ılımlılarla bu konuda çatıştı ve milliyetçi güçler arasındaki bölünmeden yararlanan İngiliz yönetimi tarafından yeniden ayaklanma ve terörizmi teşvikle suçlanarak altı yıllık hapis cezasını çekmek üzere Birmanya'ya Mandalay'a gönderildi. Hapishanede Hinduların en kutsal kitabı üzerine özgün bir yorum olan Bhagavadgita Rahasya (Bhagavadgita'nın Sırrı) adlı büyük yapıtını yazdı. Yapıtında Bhagavadgita'nın her şeyden el çekmeyi öğrettiği yolundaki geleneksek yoruma karşı çıkarak kutsal kitabın bencillikten uzak bir insanlığa hizmet çağrısında bulunduğunu savundu.

I. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde serbest bırakılan Tilak yeniden siyasete dönerek Svaracya (Sanskrit dilinde sva: öz ve racya: yönetim) doğuştan hakkımdır ve onu elde edeceğim, sloganını ortaya attı ve Annie Besant'la birlikte Yönetsel Özerklik Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı. 1916'da yeniden Kongre'ye katıldı ve Pakistan'ın gelecekteki kurucusu Muhammed Ali Cinnah'la Hindular ve Müslümanlar arasındaki tarihsel Lucknow Paktı'nı imzaladı. 1918'de Hindistan Yönetsel Özerklik Birliği'nin başkanı olarak İngiltere'ye gitti. İşçi Partisi'nin İngiliz siyasi yaşamında yükselmekte olduğunu kavrayarak parti önderleriyle sıkı ilişkiler kurdu. Gerçekten de Hindistan 1947'de İşçi Partisi iktidarı sırasında bağımsızlığını kazandı. Hintlerin yabancı yönetimle işbirliği yapmaktan vazgeçmesi gerektiğini ileri süren ilk önderlerinden biri olan Tilak hiçbir zaman şiddeti özendirmediğini belirtti.

1919'da Kongre'nin Amritsar'daki toplantısına katılmak üzere ülkesine döndüğünde, Gandhi'nin, Montagu-Chelmsford reformları arasında yer alan yasama konseyleri seçimlerini boykot politikasına karşı çıkacak kadar yumuşamıştı. Bölgesel yönetime Hintlerin de belli ölçüde katılmasını sağlayacak reformların gerçekleştirilmesi için temsilcileri, önerdiği yanıtlayıcı işbirliği politikasını izlemeye çağırdı. Ama reformlara kesin bir yön veremeden öldü. Gandhi'nin Çağdaş Hindistan'ın Kurucusu dediği Tilak, Cavaharlal Nehru tarafından da Hint Devriminin Babası diye anıldı.

Kaynakça

  1. ^ Anupama Rao (13 October 2009). The Caste Question: Dalits and the Politics of Modern India. University of California Press. pp. 315–. ISBN 978-0-520-25761-0.

İlgili Araştırma Makaleleri

1948 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Mahatma Gandi</span> Hint bağımsızlık aktivisti (1869–1948)

Mohandas Karamçand Gandi, Hindistan'ın ve Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi ve ruhani lideri. Görüşleri Gandizm olarak anılır. Kötülüğe karşı aktif ama şiddetsiz direniş ve gerçek ile ilgili olan Satyagraha felsefesinin öncüsüdür. Bu felsefe Hindistan'ı bağımsızlığına kavuşturmuş ve dünya üzerinde vatandaşlık hakları ve özgürlük savunucularına ilham kaynağı olmuştur. Gandi, Hindistan'da ve dünyada, Tagore tarafından verilen ve yüce ruh anlamına gelen Mahatma ve baba anlamına gelen bapu adlarıyla anılır. Hindistan'da resmî olarak "Ulusun Babası" ilan edilmiştir ve doğum günü olan 2 Ekim Gandhi Jayanti adıyla ulusal tatil olarak kutlanır. 15 Haziran 2007'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oybirliği ile 2 Ekim gününü "Dünya Şiddetsizlik Günü" olarak ilan etmiştir. Gandi, hakkında en fazla eser yazılan kişiler listesinde 8. sırada yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdulgaffar Han</span>

Abdulgaffar Han veya ona takılan ismiyle Badşah Han (1890-1988) ünlü Peştun politik lider. Hudutların Gandhi'si olarak da anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nepal</span> Güney Asyada Çin ile Hindistan arasında yer alan bağımsız bir ülke

Nepal, resmî adıyla Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. Büyük bölümü Himalayaların eteklerinde, bir bölümü ise Hint-Ganj Ovası'nda konumlanmıştır. Dünyanın en kalabalık 49. ve en geniş 93. ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Nepal kuzeyde Çin'e bağlı Tibet; güney, doğu ve batıda Hindistan ile komşudur. Bangladeş Nepal'in güneydoğu ucundan sadece 27 km uzaklıkta olmasına rağmen sınırdaşı değildir, Bhutan da Hindistan'ın Sikkim eyaletiyle ayrılmıştır. Verimli ovalar, subalpin kuşak ormanları ve en yüksek on dağdan sekizini bulunduran Nepal zengin bir coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı da bunlara dahildir. Başkenti ve en büyük şehri Katmandu'dur. Resmi dil Nepalcedir, ancak ülke birçok etnik gruba ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İndira Gandi</span> 3. Hindistan başbakanı

İndira Priyadarşini Gandhi, Hindistan'da 2 defa başbakanlık yapmış politikacı. Hindistan tarihindeki tek kadın başbakan olan Gandhi, ayrıca en uzun süre görev yapan ikinci başbakandır.

<span class="mw-page-title-main">Rabindranath Tagore</span> Bengalli şair ve filozof

Rabindranath Tagore, Hint yazar.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Cinnah</span> Pakistanın kurucusu olarak görülen siyasetçi (1876-1948)

Muhammed Ali Cinnah, Pakistanlı 20. yüzyıl hukukçusu, politikacısı ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Fuad</span>

I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa, İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gucerât</span>

Gucerât, Hindistan'ı oluşturan eyaletlerden biridir. Güneyde ve batıda Umman Denizi, kuzeybatıda Pakistan, kuzeyde Racastan, doğuda Madhya Pradesh, güneydoğuda da Maharashtra eyaletleriyle çevrilidir. Yönetim merkezi, en büyük kenti ve eski merkezi Ahmedabad yakınlarındaki Gandhinagar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Hindistan bayrağı, Hindistan devletinin resmi bayrağı. Hindistan'ın bağımsızlığını kazandığı 1947 yılında kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Bağımsızlık Hareketi</span>

Hindistan Bağımsızlık Hareketi Hindistan ve Güney Asya'da gerçekleşen siyasi organizasyon. Hindistan yarımadasında Britanya krallığının ve Doğu Hindistan Şirketinin egemenliğini sonlandırmak amacını güden bir hareketti. 1757'den 1947'ye kadar 190 yıl sürmüştür. İlk askeri bağımsızlık mücadelesi Bengal'de başladı. Daha sonra Hindistan'da devam etti.

<span class="mw-page-title-main">1857 Hint Ayaklanması</span> 1857-1858de Britanya Doğu Hindistan Şirketine karşı başlatılmış fakat Britanya tarafından bastırılmış isyan

1857 Hint Ayaklanması, 10 Mayıs 1857 tarihinde, Meerut şehrinde bulunan Britanya Doğu Hindistan Şirketi ordusuna bağlı olan Sepoy askerlerinin isyanı ile başladı. Fakat bu ayaklanma İngilizlere bağlı olan, Yukarı Ganj Nehri Ovası, Orta Hindistan ve diğer Hindistan bölgelerindeki askerler ve sivil halk arasında yayıldı. Esas askeri çarpışmalar günümüzdeki Hindistan eyaletleri; Uttar Pradeş, Bihar, Kuzey Madhya Pradeş ve Delhi'de yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">I. Hindistan-Pakistan Savaşı</span>

Birinci Hindistan-Pakistan Savaşı, Birinci Keşmir Savaşı ya da 1947 Hindistan-Pakistan Savaşı 1947-1948 yılları arasında Hindistan ile Pakistan arasında Keşmir toprakları için gerçekleşmiş olan ilk savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan-Pakistan savaşları</span>

1947'de Britanya Hindistanı'nın bölünmesi ve Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana iki Güney Asya ülkesi birbirine karşı tam dört kez savaşmış ve sayısız kez sınır çatışması yaşamışlardır. 1971 Hindistan-Pakistan Savaşı hariç, direkt ya da dolaylı yoldan Hindistan ve Pakistan arasında gerçekleşen bütün savaş ve çatışmaların ana kaynağı Keşmir Sorunu olmuştur. İki ülke arasında ilişkiler halen savaş ekseninde sürmektedir.

Aşağıdaki devlet kurucuları listesi ülke bazında, ülkesinin kuruluşunda çok önemli derecede faydası olduğuna inanılan insanların listesidir. Devlet kurucuları ülkelerindeki yönetimlerin kuruluşu aşamasında çok etkili roller oynamışlardır. Bu kişiler aynı zamanda ülkelerinin kurtuluş savaşlarında liderlik yapmış ve ülkeyi özgürleştirmiş asker kişiler de olabilir.

Hint Müslüman Hareketi olarak da anılan Hint Hilâfet Hareketi (1919-1924), Sünni Müslümanların lideri kabul edilen Osmanlı halifesini etkin bir siyasi otorite haline getirmek amacıyla Şevket Ali, Muhammed Ali Cevher, Hakim Ecmel Han ve Ebul Kelam Azad liderliğindeki Britanya Hindistanı Müslümanları tarafından başlatılan pan-İslamcı bir siyasi protesto kampanyasıydı. Hareket, Türkiye'nin daha olumlu bir diplomatik mevki kazandığı ve laikliğe yöneldiği 1922 sonlarında çöktü. 1924'e gelindiğinde Türkiye halifenin rolünü ortadan kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">İsmâil el-Ezherî</span> Sudanlı siyasetçi (1900-1969)

İsmail el-Ezheri Sudanlı milliyetçi ve siyasetçi. 1954-1956 yılları arasında Sudan'ın ilk başbakanı ve 1965'ten 1969'da Cafer Numeyri tarafından devrilinceye kadar Sudan Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mumbai kültürü</span>

Mumbai'de ikamet eden kişiye Mumbaikar denir. İnsanlar metropollere kolay erişim sağlayabilmek için tren istasyonuna yakın yerlerde kalmayı tercih edebiliyor. Birçok şehir sakini, günlük işe gidip gelmek için harcanan önemli miktarda zaman nedeniyle, diğer etkinlikler için çok az zaman harcayarak hızlı tempolu bir yaşam sürüyor.

Sömürge Hindistanı, Keşifler Çağı sırasında Hint alt kıtasının Avrupalı sömürgeci güçler tarafından işgal edilen kısmıdır. Keşifler Çağı boyunca Portekiz, Hollanda Cumhuriyeti, İngiltere, Fransa ve Danimarka-Norveç gibi Avrupalı güçler Hindistan alt kıtasının Sömürge Hindistan'ı olarak bilinen bölümlerini işgal edip sömürgeleştirmiştir. Bu ülkeler, özellikle baharat ticareti yoluyla zenginlik ve refah elde etmeye çalıştılar. Amerika kıtasının kolonileştirilmesi, Hindistan'da zenginlik arayışıyla motive edildi. Vasco da Gama, 15. yüzyılın sonlarında Afrika'yı dolaşarak Hindistan ile doğrudan ticareti yeniden kuran ilk Avrupalı oldu. Seylan'da bir üsse sahip olan Hollandalılar da Hindistan'a doğru genişleme girişiminde bulundular ancak Colachel Savaşı'nda Travancore Krallığı tarafından yenilgiye uğratıldılar. Avrupalı güçler 17. yüzyılın başlarında Hindistan'da ticaret merkezleri kurdular ve Babür ve Maratha İmparatorlukları zayıfladıkça birçok istikrarsız Hint devletini manipüle edip kontrol altına almayı başardılar. 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında İngiltere ve Fransa, hem vekil yöneticiler hem de doğrudan askeri müdahale yoluyla Hindistan'da hakimiyet mücadelesi verdi. Nihayetinde İngiltere Hindistan'ın büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve Hindistan "İngiliz tacının mücevheri" olarak anılmaya başlandı. Hindistan 1947 yılında bağımsızlığını kazanmış ve Hindistan Dominyonu ile Pakistan Dominyonu olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vande Mataram</span>

Vande Mataram Bankim Chandra Chatterjee tarafından 1870'lerde Sanskritçe ve Sanskritçe Bengalce yazılmış bir şiirdir. Şiirin ilk iki mısrası Ekim 1937'de Kongre tarafından Hindistan'ın Ulusal


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.