İçeriğe atla

Balık sosu

Balık sosu

Balık sosu, balık veya krilden elde edilen, tuzla kaplanmış ve iki yıl boyunca fermente edilerek yapılan sıvı bir sostur.[1] Güneydoğu ve Doğu Asya mutfaklarında temel bir çeşni olarak kullanılır. Yüksek oranda glutamat içerdiğinden ötürü eklendiği yemeğe umami tadını verir.[2] Balık ezmesi ile de sunulur.

Tarihi açıdan Antik Yunanistan ve Roma İmparatorluğu'nda da garum adlı bir balık sosu kullanılmıştır.[3] Britanya menşeli Worcestershire sosu, Avrupa mutfağında kullanılan balık sosu ile yakından ilişkili bir sostur.

Balık sosu örnekleri

Kaynakça

  1. ^ Abe, Kenji; Suzuki, Kenji; Hashimoto, Kanehisa (1979). "Utilization of Krill as a Fish Sauce Material". Nippon Suisan Gakkaishi. 45 (8). ss. 1013-1017. doi:10.2331/suisan.45.1013. 
  2. ^ "Seashore Foraging & Fishing Study: From Poot-Poot to Fish Sauce to Umami to MSG". Archived from the original on 18 Şubat 2009. Erişim tarihi: 6 Eylül 2009. 
  3. ^ McGee, Harold (1984). On Food and Cooking: The Science and Lore of the Kitchen (Kindle bas.). Scribners. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Tabasco, 1868 yılından beri McIlhenny Co. adlı bir aile firması tarafından sirke, Tabasco biberi ve tuz ile üretilen bir acı sos. Sos, Louisiana sahilinden 3 km içeride yer alan ve aileye ait Avery Island bölgesinde üretilmektedir. İsim, marka tescilli olup, Avery Adasının ilk sahiplerinin dilinde "toprağın sıcak ve ıslak olduğu diyar" manasına gelir. Tabasco adı Tabasco biberlerine atfen verilmiş olup, bu biberler isimlerinin Meksika'nın bir eyaleti olan Tabasco'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japon mutfağı</span>

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Dünya mutfakları</span>

Dünya mutfağı kavramı, Yerel Mutfak kavramı ile karıştırılmaktadır.

<i>Umami</i> Beş temel tattan biri

Umami ; tatlı, ekşi, bitter (acımtırak/buruk) ve tuzlu ile birlikte beş temel tattan biridir. Umami Japonca "hoşa giden tat" anlamına gelen "うま味" kelimesinden alıntıdır. Bu ifade Profesör Kikunae Ikeda tarafından umai (うまい) "lezzetli" ve mi (味) "tat" anlamına geldiği için özellikle seçilmiştir. 旨味 karakteri genel anlamda lezzetli yemekleri tanımlayan bir kanjidir. İnsan dili umami tadının kaynağı olan L glutamat alıcılarına sahiptir. Bu yüzden bilim insanları umaminin tuzdan ayrıldığını düşünürler.

Phu Quoc Uluslararası Havaalanı ya da bilinen diğer adlarıyla Phu Quoc Uluslararası Havalimanı ya da Sân bay quốc tế Cam Ranh Vietnam'nın Galiçya özerk bölgesi'ndeki Phu Quoc şehrindedir. 2007 yılında 680.804 yolcu bu havalimanını kullanmıştır. Havaalanının inşaatı Kasım 2008'de başlamış ve kasım 2012 yılında tamamladı.Havaalanı Aralık 2012 2 operasyonlara başladı. Eski havaalanı yerini aldı. Havaalanı yılda 2,6 milyon yolcuya hizmet verecek kapasitededir ve 2030 yılında yılda 7 milyon yolcu, 2020 yılında yılda 4 milyon yolcuya hizmet mümkün olacak.

<span class="mw-page-title-main">Teriyaki</span>

Teriyaki Japon mutfağında bir yemek pişirme tekniğidir. Teriyaki ismi Japonca "teri" ve "yaki" kelimelerinin bir araya gelmesi ile oluşmuştur. Teri parlatmak ve yaki ızgara ya da kavurmak anlamına gelmektedir. Yemek üzerine teriyaki sosu eklendikten sonra ızgara yapılarak ya da kavrularak pişirilir. Teriyaki sosu içerisinde soya sosu, mirin ve şeker olan bir çeşit sostur. Teriyaki yapılırken Japonya'da genellikle balık eti tercih edilir. Batıda ise tavuk, domuz eti, kuzu ve dana etleri kullanılır. Teriyaki günümüzde birçok farklı kültürün mutfağında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstiridye sosu</span> sos çeşidi

İstiridye sosu, istiridyelerden elde edilen soslardır. Modern kullanımda en yaygın olanı, şeker, tuz ve su ile mısır nişastasıyla koyultulmuş, biraz istiridye özü ile tatlandırılmış, koyu kahverengimsi bir çeşnidir. Genellikle Kanton, Tayland, Vietnam ve Kmer mutfaklarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Domates sosu</span> domateslerden yapılan ve bir yemeğin parçası olarak sunulan sos

Domates sosu, çoğunlukla domateslerden yapılan ve bir yemeğin parçası olarak sunulan bir sostur. Domates sosları, et ve sebzeler için yaygındır, ancak en çok makarna yemekleri ile birlikte anılırlar. İtalya'da Napoletana sosu olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Montparnasse Garı</span> Pariste tren istasyonu

Montparnasse Garı veya resmî adıyla Paris Montparnasse Garı, Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan ana tren istasyonudur. Gar, 14. ve 15. arrondissementlerde yer almaktadır. İlk olarak 10 Eylül 1840 tarihinde açılmış olup 1969 yılında yeniden inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Banchan</span>

Banchan, Kore mutfağında pişmiş pilav ile birlikte masanın ortasına servis edilen küçük yan yemekler için kullanılan bir tanımdır. Bansang (반상) denilen bir yemek için temel masa düzeni genellikle bap, guk veya tang (çorba), gochujang veya ganjang, jjigae ve kimchiden oluşur. Eklenen banchan sayısına göre, masa düzeni 3 cheop (삼첩), 5 cheop (오첩), 7 cheop (칠첩), 9 cheop (구첩), 12 cheop bansang olarak adlandırılır. 12 chep bansang Kore kraliyet mutfağında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kabayaki</span>

Kabayaki, Japon mutfağında balıkların arkasından ayrıldığı, içinin temizlendiği, kesilerek file haline getirildiği ve bir ızgarada pişirilmeden önce bir tatlı soya sosu bazlı sos içine daldırıldığı bir hazırlama tekniğidir. Çoğunlukla, unagi hazırlamada kullanılasa da mığrı, çoprabalığı, kedi balığı, anago ve gimpo için de kullanılır.

Aillade sosu Güney Fransız mutfağından bir sarımsaklı salata sosu. Genellikle soğuk et, balık, patates ve sirke soslu (vinaigrette) yemekler ile beraber servis edilir. Sosu hazırlamak için ceviz ve sarımsak birlikte eziliyor. Mayonez yapar gibi yavaşça ezmeye yağ eklenir. Arpacık soğan, frenk maydanozu, tuz, kara biber ve maydanoz gibi çeşniler de içerebilir. 18. yüzyılda, M. Duchat'ın anlatısına göre, aillade sosu Languedoc'da yoksullar tarafından yedikleri etler için hazırlanan bir sos idi.

Ravigote sosu Fransız mutfağından bir yeşil sosdur. Genellikle midye, yengeç, deniz tarağı, ve alablık salatası gibi balık ve deniz mahsullü yemekler ile birlikte servis edilir ama ızgara ete de yakışıyor.

<span class="mw-page-title-main">Fish and chips</span>

Fish and chips, bulamaç kaplı kızarmış balığın patates kızartması ile servis edildiği sıcak yemektir. Yemek İngiltere'de ortaya çıkmıştır ve iki ana bileşeni göçmenler tarafından getirildiği için füzyon mutfağının bir örneğidir. Fish and chips, Birleşik Krallık'ta ve diğer birçok ülkede, özellikle de İngilizce konuşulan ve İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde yaygın tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Sezar salatası</span>

Sezar salatası limon suyu, zeytinyağı, yumurta, Worcestershire sos, ançuez, sarımsak, Dijon hardalı, Parmesan peyniri ve karabiber ile hazırlanan yeşil marul ve krutonlu yeşillik salatasıdır. Türkiye'de ançüez yerine genellikle ızgara tavuk göğsü kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya mutfağı</span>

Moritanya mutfağı, Moritanya İslam Cumhuriyeti'nin ulusal mutfağıdır. Sahra'da yaşayan veya kervanlarla çölü geçen Afrika ve Arap halklarının mutfaklarından etkilenmiştir. Benzer kökenleri nedeniyle kuzeyde Fas, güneyde Senegal mutfağına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Litvan mutfağı</span>

Litvan mutfağı, Litvanya'nın serin ve nemli kuzey iklimine uygun ürünleri içerken bir mutfak kültürü gösterir. Arpa, patates, çavdar, pancar, yeşil sebzeler, çilek ve mantar yerel olarak yetiştirilmektedir ve süt ürünleri ülkenin uzmanlık alanlarından biridir. Kışın yiyecekleri saklamak için çeşitli turşulama yöntemleri kullanılır. Çorbalar son derece popülerdir ve yaygın olarak sağlıklı beslenmenin anahtarı olarak kabul edilir. İklim ve tarım uygulamalarını Kuzey Avrupa ile paylaştığı için, Litvanya mutfağının Baltık komşuları ve genel olarak kuzey ülkeleri ile pek çok ortak noktası bulunur. Uzun süren tarım ve yiyecek arama gelenekleri, ülkenin tarihi boyunca çeşitli etkilerle birlikte Litvanya mutfağını oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam mutfağı</span>

Vietnam mutfağı, Vietnam'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Vietnam'ın yiyecek ve içeceklerini kapsar ve genel öğünlerde beş temel lezzetin bir kombinasyonunu içerir. Her Vietnam yemeğinin, bu unsurlardan bir veya daha fazlasını taşıyan kendine özgü bir tadı vardır. Fransız mutfağı, Vietnam'ın Fransız sömürgesi olması nedeniyle de büyük bir etkiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma mutfağı</span>

Antik Roma mutfağı, uygarlığın var olduğu süre boyunca büyük ölçüde değişti. Beslenme alışkanlıkları, krallıktan cumhuriyete ve en sonunda da imparatorluğa yol açan siyasi değişikliklerden ve Romalıları birçok kültürün mutfak alışkanlıklarına ve pişirme yöntemlerine maruz bırakan imparatorluğun muazzam ölçüdeki genişlemesinden etkilendi.

<span class="mw-page-title-main">Worcestershire sosu</span>

Worcestershire sosu, 19. yüzyılın ilk yarısında İngiltere'nin Worcestershire bölgesindeki Worcester şehrinde eczacılar John Wheeley Lea ve William Henry Perrins tarafından icat edilen fermente edilmiş bir sıvı çeşnidir.