Ahtnaca ya da Ahtna dili, Alaska'da Copper River yöresinde Ahtnalar tarafından konuşulan Na-Dene dilleri ailesinden Atabask dilleri grubundan bir Kızılderili dili. Eskiden İngilizcede Copper River ya da Mednovskiy adlarıyla da bilinirdi. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 650 kişilik nüfustan 25 kadarı anadillerini konuşabiliyor.
Holikaçukça ya da Holikaçuk dili, ABD'nin Alaska eyaletinde yaşayan Holikaçuklar tarafından konuşulan Atabask dillerinden yok olmak üzere olan Kızılderili dilidir.
Koyukonca ya da Koyukon dili, ABD'nin Alaska eyaletinde, Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde, Koyukuk ırmağı ile Yukon ırmağı arasındaki bölgelerde Alaska Atabasklarından Koyukonlar tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabaları Holikaçukça ile Değinakçadır. Fransız kökenli Kanadalı bir Cizvit misyoneri olan Jules Jetté'nin 1898'de kaydetmeye başladığı derlemeleri günümüzde Atabask dil araştırmalarında değerli belgelerdir. Hristiyan misyonerlerce misyon okullarında çoğu kez yalnızca dini eğitim verilmiş ve Koyukon öğrenciler İngilizce konuşmaya zorlanmıştır. Günümüzde Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı anadillerini konuşabiliyor.
Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.
Limpopo Nehri, güney Afrika'nın ortasından başlayarak doğuya doğru akarak Hint Okyanusu'na dökülen bir nehirdir. Ortalama 1,750 km uzunluktadır ve havza alanı 415,000 km² büyüklüktedir. Nehir ağzındaki yıllık ortalama debi 170 m³/s'dir. Afrika'daki Hint Okyanusu'na dökülen nehirler arasında ikinci en büyük nehirdir.
Alaska Atabaskları ya da Alaska Deneleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin daha çok içbölgesinde Alaska Interior adı verilen İç Alaska'da birazı da güneyde Pasifik kıyılarında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Alaska yerlilerinin beş ana kültür grubundan birini oluştururlar. Dil temelinde 11 ayrı halk olarak, Ahtnalar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Değinaklar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Yukarı Kuskokvimler, Aşağı Tananalar, Tanakroslar ve Yukarı Tananalar biçiminde sınıflandırılır. Toplam nüfusları yaklaşık 6.400 kişidir ve ancak çok ufak bir kısmı anadillerini konuşabilmektedir. En çok nüfusa sahip olanlar Koyukonlar ile Guçinlerdir. Siyasi, idari ve kültürel açıdan ABD'deki diğer Atabasklardan ayrılırlar. Kanada'daki aynı alt grupta yer alan Kanada Atabasklarına dilce ve kültürce daha yakındırlar ve Guçinler ile Hanların büyük bir kısmı ile Yukarı Tananaların ufacık bir kısmı Kanada'nın Alaska'ya yakın yörelerinde de yaşarlar. Kuzey, batı ve güneyden Eskimo halklarına, doğudan ise ırkdaşı olan Kanada Atabasklarıyla komşudurlar. Eskimolara komşu olanlar Eskimo kültüründen kısmen etkilenmişlerdir. Rus Alaskası döneminde Ruslarla karşılaşan Alaska Atabaskları içinde en çok Ruslaşanlar Pasifik kıyısındaki Denağinalardır. Ekonomik rahatlamaya 1971 yılında kabul edilen Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) ile kavuşmuşlar ve aynı dönemde dil ve kültürlerini serbest kullanma ve eyaletçe korunma haklarını da elde etmişlerdir. Günümüzde Ahtna ve Denağina haricindeki Alaska Atabasklarının siyasi, ekonomik, yasal ve sosyal savunucusu 1962 yılından beri Tanana Chiefs Conference adlı kâr amacı gütmeyen kabile birliğidir. ABD'deki bütün Amerika yerlileri gibi Alaska Atabasklarının da eğitim, sağlık ve idaresinden ABD İçişleri Bakanlığı bünyesinde Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimine ait Bureau of Indian Affairs dairesi sorumludur.
Yukon,, Kuzey Amerika'nın kuzeybatısındaki en önemli su yollarından biri olan nehirdir ve Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaleti ile Kanada'da bulunur. Britanya Kolombiyası'nın kuzeyinden doğan nehir, Kanada'da Yukon Topraklarını geçerek Alaska'ya girer ve İç Alaska'yı doğudan batıya ortadan geçerek Bering Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 3,190 km dir. Nehrin su toplama havzasının toplam alanı Teksas ya da Alberta eyaletinden % 25 daha büyüktür. Alaska'da Yukon Nehrine dökülen en büyük nehir Tanana Nehridir.
Koyukuk — Amerika Birleşik Devletleri ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Koyukuk Nehrinin Yukon Nehrine döküldüğü yerde ve Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 16.3 km2 olan serbest yerleşimin nüfusu 2000 yılına göre 101 kişidir. Şehir 1973 yılında kurulmuştur.
Guçinler ya da Kuçinler, Kuzey Kutup Dairesinde kabaca 65° ve 69° Kuzey enlemde, 130° ve 150° Batı boylamında, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzeydoğusunda İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon Nehri civarında ve Kanada'nın Yukon ile Kuzeybatı Toprakları bölgelerinde yaşayan, rengeyiği avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist, şimdi ise Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Guçinleri ya da Batı Guçinleri ile Kanada Guçinleri ya da Doğu Guçinleri olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Alaska'da nüfusça Koyukonlardan sonra en büyük ikinci Atabask halkıdır. En yakın akrabaları dilce birlikte grup oluşturan Alaska ve Kanada Hanlarıdır. 2010 yılındaki nüfusları 9.000 kişidir ve anadillerini akıcı biçimde konuşabilenlerin sayısı UNESCO'ya göre 400 kişidir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.000 kişilik nüfustan 150 kadarı, Kanada'daki 1.900 kişilik nüfustan ise 400 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Huş kabuğundan kano ve kar ayakkabısı yapımıyla, iki yönlü kızaklarıyla, oklu kirpinin dikenleriyle yapılan kirpi işi ile karmaşık ve süslü boncuk işi (naagąįį) bezemeleriyle tanınırlar. Günümüzde avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.
Koyukuk Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Brooks Sıradağlarının güneyinden çıkıp Yukon Nehrine kuzeyden dökülen bir nehir. Uzunluğu 805 km dir. Adı daha sonraları Alaska Atabasklarından Koyukon Kızılderililerine verilmiştir.
Koyukonlar ya da Koyukon Atabaskları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin ortasında İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinin Yukon ile Koyukuk nehirleri civarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olsa da animist inanç ve gelenkleri güçlü Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska'daki en büyük Atabask halkı olup, Yukarı, Merkezî ve Aşağı Koyukonlar olmak üzere üç ana lehçe grubuna ayrılırlar. En yakın akrabaları dilce birlikte üstgrup oluşturan Holikaçukça ile Değinakça konuşan Atabasklardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik etnik (Denaakkʼe) nüfustan 150 kadarı anadillerini (Denaakkenaageʼ) konuşabiliyor. Alaska'daki diğer Atabaskların aksine Eskimo komşuları olan Yupik ve İnyupiklerin kültüründen oldukça etkilenmişlerdir. Koyukonlarla Avrupalıların ilk karşılaşması Rus İmparatorluğuna bağlı Rus Alaskası döneminde 1838 yılında Yukon Nehri yolundan Nulato'ya gelen Ruslarla olmuştur. Geçmişte Rus-Amerikan Kumpanyası ile Hudson's Bay Company şirketlerindeki Avrupalı kürk tüccarlarıyla yoğun olarak ticaret yaparken, günümüzde daha çok avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.
Ahtnalar, Ahtna Atabaskları ya da Ahtna Kızılderilileri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneydoğusunda Copper Nehri civarında yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Ortodoks Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska'daki en büyük dördüncü Atabask halkı olup, Yukarı, Batı, Merkezî ve Aşağı Ahtnalar olmak üzere dört ana lehçe grubuna ayrılırlar. En yakın akrabaları dilce birlikte üstgrup oluşturan Denağinalardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 650 kişilik etnik (‘Atnahwt’aene) nüfustan 25 kadarı anadillerini (‘Atnakenaege’) konuşabiliyor. Ahtnalarla Avrupalıların ilk karşılaşması Rus İmparatorluğuna bağlı Rus Alaskası döneminde 1783 yılında Copper Nehrine gelen Ruslarla olmuştur. Batılılarca ilk Ahtnaca kelime 1787 yılında kaydedilmiştir. Geçmişte Rus-Amerikan ve Hudson's Bay Company şirketindeki Avrupalı kürk tüccarlarıyla yoğun olarak ticaret yaparken, günümüzde daha çok avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.
Balık kepçesi ya da akvaryum kepçesi, akvaryum, havuz ya da balık çiftliği gibi istihsal yerlerinde balıkları zarar vermeden canlı tutmak ya da sombalığı, turna balığı gibi balıkları avlayabilmek için kullanılan ağlı kepçe biçimli alet.
Copper Nehri ya da Ahtna Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güney-ortasında Valdez–Cordova Census Area sayım ilçesinde Ahtnaların coğrafyasında bulunan ve Alaska Körfezine dökülen bir nehir. Uzunluğu 460 km dir. ABD'nin onuncu en büyük nehridir. Pasifik sombalıklarının en yoğun üreme bölgesidir.
Chitina Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güney-ortasında Valdez–Cordova Census Area sayım ilçesinde Ahtnaların coğrafyasında bulunan ve Copper Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 193 km dir. Pasifik sombalıklarının en yoğun üreme bölgesidir.
Kolumbiya Nehri ya da Columbia Nehri, Kuzey Amerika'da Pasifik Kuzeybatısı'nın en büyük nehridir ve uzunluğu 2,000 km'dir. ABD'nin dördüncü en büyük nehridir. Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Rocky Dağlarında doğan nehir, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletine geçer ve Oregon eyaletiyle sınır oluşturduktan sonra Büyük Okyanus'a dökülür. Drenaj havzası kabaca Fransa büyüklüğündedir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yedi eyaletine ve bir Kanada eyaletine kadar uzanır. Hacim bakımından Amerika Birleşik Devletleri'nin dördüncü büyük nehri olan Kolumbiya, Pasifik'e dökülen Kuzey Amerika nehirleri arasında en büyük debiye sahip olanıdır. Kolumbiya, dünyadaki nehirler arasında 36. en büyük debiye sahiptir.
Kızılderili dondurması ya da Atabask dondurması, Alaska'da Alaska Atabaskları ile Kanada'da Kanada Atabaskları tarafından kurutulmuş ya da taze tatlısu balıkları ve sığın, rengeyiği gibi memelilerin etlerinin yağ ve yabani meyvelerle çırpacak yardımıyla karıştırılmasıyla yapılan tatlı. Et, balık, yağ, meyve ve bazen karla yapılan bu tatlı klasik dondurma tarifleriyle uyuşmaz. Merkezi Alaska–Yukon Atabaskları bunu Nuchalawoya adlı potlaç törenlerinde de sunarlar. Yapılırken söylenen şarkılara «dondurma şarkıları» denir.
Innoko Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Kuskokwim Dağlarındaki Cloudy Dağının güneyinden çıkıp Yukon Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 805 km dir. Nehrin üst kısmı Innoko National Wildlife Refuge koruma alanındadır.
Holikaçuklar ya da Holikaçuk Atabaskları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Innoko Nehri'nin batı kıyısındaki Holikachuk (Xiyighelinghdi) köyünde yaşarlarken 1963 yılında Yukon Nehri'ndeki Grayling kasabasına taşınan, taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, diğer Alaska Atabasklarının aksine anasoylu olmayan, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2007 yılında 180 kişilik etnik nüfustan 5 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Fakat, akıcı biçimde konuşan en son kişi olan Wilson “Tiny” Deacon 2012 Mart ayında ölünce dil de tükenmiş oldu.
Kanuti Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Koyukonların coğrafyasında bulunan Koyukuk Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 282 km dir. Nispeten düz bir havzada aktıktan sonra Allakaket yakınlarında Koyukuk Nehrine karışmadan önce 370 m derinlikteki bir kanyona girer. Nehir havzasının büyük bölümünü Kanuti National Wildlife Refuge kaplar.
