İçeriğe atla

Baki Vandemir

Baki Vandemir
Doğum24 Mart 1890(1890-03-24)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm25 Ocak 1963 (72 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı
Bağlılığı Osmanlı (1905-1921)
 Türkiye (1921-1947)
Hizmet yılları1905-1947
RütbesiKorgeneral
Komutası5. Süvari Grubu Kurmay Başkanı, Batı Cephesi İstihbarat Şube Müdürü, 2. Kolordu ve Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanı, Harp Akademileri Komutanı
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriHarp Madalyası Liyakat Madalyası Mecidiye Nişanı Demir Haç (2. Sınıf) Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası

Baki Vandemir, (24 Mart 1890, İstanbul - 23 Ocak 1963, İstanbul) Türk asker. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 5. Süvari Kolordusu Kurmay Başkanı ve İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu.

İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra 14 Aralık 1905 tarihinde Harp Okulu'na girdi. 14 Eylül 1908 tarihinde Harp Okulu'ndan mezun oldu.

Genç bir subay olarak orduya katıldığında Balkan Savaşı'na katıldı. Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Seyyar Ordusu 1. Mürettep (Bolayır) Kolordu Komutanlığında karargâh subaylığı görevinde bulundu. Bu Kolordu aynı zamanda Mustafa Kemal Bey'in Kurmay Başkanlığını yaptığı kolorduydu. Üsteğmen rütbesiyle daha sonra Ferik Ali Rıza Paşa komutasındaki Garp Ordusu'nda karargâh kurmay subayı olarak görev aldı. Bu Kolordunun Kurmay Başkanı Mersinli Cemal Bey idi. Mürettep 8. Kolordu ile Yunan Cephesi'nde de savaştı. Bu cephede komutanı Selanik Redif Tümeni Komutanı Muhittin Paşa'ydı. Tümen karargâh subayı olarak görev yaptı.

I. Dünya Savaşı başladıktan sonra Çanakkale Cephesi'nde görev aldı. 25-26 Nisan Seddülbahir kıyı muharebelerinde 3. Kolordu Komutanı Esat Paşa'nın emir subaylığını yaptı. Çanakkale Cephesi'nden sonra Kafkasya Cephesi'nde görevlendirildi. 1916-1917 yılları arasında 3. Ordu emrindeki 11. Kafkas Tümen Komutanı Yarbay Mehmet Zekeriya'nın kurmay subaylığını üstlendi. 1918 yılında Muş-Bitlis bölgesindeki ileri harekâtta 3. Ordu Komutanı Vehip Paşa'nın yaverliğini yaptı. 1918 yılı yaz aylarında Kafkasya-Azerbaycan içlerine yapılan harekâtta görev aldı.

1918 yılı Eylül ayında Nablus ve Halep bölgesindeki savaşlara katıldı. Bu sırada Yıldırım Orduları Grubu'na bağlı Cevat Paşa'nın komutasındaki 8. Ordu'nun karargâh subayıydı.

Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 13 Temmuz 1921 tarihinde Fahrettin Altay komutasında 14. ve 25. Süvari Tümenlerinden oluşturulan 5. Süvari Grubu Kurmay Başkanlığına getirildi. Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra Batı Cephesi Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü görevine atandı. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.

Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra 1924-1927 yılları arasında Harp Akademisi'nde Harp Tarihi dersleri verdi. Bu arada Türk Askeri Tarihi alanında inceleme ve araştırmalarda bulundu. Mustafa Kemal Atatürk'ün emri ile 1. Türk Tarih Kongresi'ne katıldı. 1. Türk Tarih Kongresi'nin yapıldığı 1931 yılında Ankara Halkevi Doğu Salonu'nda Mustafa Kemal Atatürk'ün yanında İhsan Sungu, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Şemsettin Günaltay, Samih Rıfat, Reşit Saffet Atabinen, Milli Eğitim Bakanı Esat Sagay, Türk Tarih Kurumu Başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu, Prof. Afet İnan, Sadri Maksudi Arsal, Hasan Cemil Çambel, Prof. Yusuf Ziya Özer, Prof. Yusuf Akçura, Macar Mezsaros, Albay Şemsettin Bey ve Dr. Reşit Galip Bey ile birlikte yer aldı.

27 Ocak 1941 tarihinde 2. Kolordu ve Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı olarak atandı. 1 Eylül 1945 tarihinde Harp Akademisi Komutanı olarak atanınca 21 Kasım 1945 tarihinde Çanakkale'den ayrıldı.

1947 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'nden emekliye ayrıldıktan sonra Türk Tarih Kurumunda çalıştı. Sümerbank İdare Meclisi Başkanlığı yaptı. Seçimlerde milletvekili aday adayı oldu ancak seçilemedi. 23 Ocak 1963 tarihinde yetmiş üç yaşında öldü.

Ünlü ekonomist Memduh Yaşa'nın büyük eniştesi ve eşi Süveybe Hanım tarafından da diplomat Cevat Açıkalın'ın akrabası idi. Cenazesi 25 Ocak 1963 tarihinde Şişli Camii'nde kılınan cenaze namazını müteakip Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki kabri

Eserleri

  • Orduya Hidematın Tanzimi (Tercüme)
  • Seferde Levazım Hizmeti (Tercüme)
  • Seferde ve Hazarda Zabit ve Zabitlik
  • Gece Harekâtı ve Muharebeler
  • Türk İstiklal Savaşı'nda Sakarya'dan Mudanya'ya
  • İstiklal Harbi'nde Demirci Akıncılar

Kaynakça

Askerî görevi
Önce gelen:
Tahir Taner
TSK Harp Akademileri Komutanı
1 Eylül 1945 - 19 Temmuz 1947
Sonra gelen:
Feyzi Mengüç

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Altay</span> Türk asker ve siyasetçi

Fahrettin Altay Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Özalp</span> 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Kâzım Özalp, Türk asker ve siyasetçi. 1924 ve 1935 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Şevki Subaşı</span> Türk asker

Yakup Şevki Subaşı, Türk asker. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Berkok</span>

İsmail Hakkı Berkok; 1890, Pınarbaşı, Kayseri - 11 Mayıs 1954), Çerkes asıllı Türk asker, tarihçi ve TBMM milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Naci Tınaz</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Naci Tınaz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Belen</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Fahrettin Belen, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet</span> Türk General

Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, Türk asker, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Selâhattin Köseoğlu</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Selâhattin Köseoğlu, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Rüştü Paşa</span>

Rüştü Paşa, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kenan Dalbaşar</span> Türk asker

Mehmet Kenan Dalbaşar Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım İnanç</span> Türk asker ve siyasetçi

Kâzım İnanç, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Âsım Gündüz</span> Türk asker ve siyasetçi

Âsım Gündüz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">15. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span> Askeri birim

15. Kolordu Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir. 25.000 kişilik kuvvetiyle Osmanlı Devleti'nin müttefiklerine destek olması amacıyla Galiçya Cephesi'nde savaştı. 1917 yılında Doğu Cephesi'ne kaydırıldı. Komutanlığına Kazım Karabekir Paşa atandı. 1920 yılında ismi "Doğu Cephesi Komutanlığı" olarak değiştirildi.15. Kolordu Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığında Anadoluda konuşlu bulunan, düşmana teslim olmamış en büyük askerî birlikti. Kazım Karabekir'in komutası altındaki bu birlik İstanbul Hükûmetine ilk başkaldıran askeri kuvvettir. Kurtuluş Savaşı'nın başlangıç aşamasında Milli Mücadelenin belkemiğini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Seyfi Düzgören</span>

Şevket Seyfi Düzgören, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Alaâddin Koval</span>

Alâaddin Koval, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Atakan</span> Türk asker

Hasan Fehmi Atakan Türk asker ve siyasetçi. Eski 3. Ordu Komutanı.

Selahattin Selışık, Türk asker.