İçeriğe atla

Bakıcı hükûmet

Bakıcı hükûmet, bir ülkede düzenli bir hükûmet seçilene veya kurulana kadar bazı hükûmet görevlerini ve işlevlerini yerine getiren geçici bir ad hoc hükûmettir.[1][2] Spesifik uygulamaya bağlı olarak, genellikle ya rastgele seçilmiş ya da onaylanmış milletvekillerinden ya da görevden alınana kadar giden üyelerden oluşur.

Temsili demokrasilerdeki bakıcı hükûmetler genellikle işlevleriyle sınırlıdır ve gerçekten yönetmek ve yeni yasalar önermek yerine yalnızca statükoyu korumaya hizmet ederler. Geçici olarak yerini alması amaçlanan hükûmetin aksine, bakıcı hükûmetin yukarıda belirtilen işlevleri yerine getirmek için meşru bir yetkisi (seçim onayı) yoktur.

Tanım

Bakıcı hükûmetler, parlamenter sistemdeki bir hükûmetin gensoru önergesi ile yenilmesi veya hükûmetin sorumlu olduğu meclisin feshedilmesi halinde, seçime kadar geçici bir süre için görevde kalmak üzere kurulabilir. Bu anlamda, bir Westminster hükûmet sistemi kullanan bazı ülkelerde, bakıcı hükûmet basitçe görevdeki hükûmettir ve bir seçim yapmak amacıyla parlamentonun normal olarak feshedilmesi ile seçim sonrası yeni hükûmetin kurulmasına kadar geçen sürede faaliyetini sürdürür. Sıradan zamanlardan farklı olarak, bakıcı hükûmetin faaliyetleri sınırlıdır.

Koalisyon hükûmetlerinin sık olduğu sistemlerde, yeni bir koalisyon kurma müzakereleri yapılırken geçici olarak bakıcı bir hükûmet kurulabilir. Bu genellikle ya kesin bir kazananın olmadığı bir seçimden hemen sonra ya da bir koalisyon hükûmeti çöktüğünde ve yenisinin müzakere edilmesi gerektiğinde ortaya çıkar.[3] Bakıcı hükûmetlerin günlük sorunları ele almaları ve tartışma için bütçeler hazırlamaları beklenir, ancak bir hükûmet programı oluşturmaları veya tartışmalı faturalar getirmeleri beklenmez.

Bir bakıcı hükûmet, genellikle bir savaşın ardından, istikrarlı bir demokratik sistem geri yüklenene veya kurulana kadar kurulur; bu durumda, genellikle geçici hükûmet olarak anılır.

Seçimlerle ilişkili bakıcı hükûmetler

Birçok ülke, seçim dönemlerinde bakıcı hükûmet tarafından yönetilir, örneğin:

  • Avustralya'nın bakıcı hükûmeti
  • Bangladeş bakıcı hükûmeti
  • İstifacı kabine, Hollandalı bir bakıcı kabinesi.

Benzer mekanizmaları kullanan diğer ülkeler arasında Pakistan ve Yeni Zelanda bulunmaktadır.

Savaşlar veya yeni rejimlerle ilişkili bakıcı hükûmetler

Ocak 2020 itibarıyla Irak hükûmeti bakıcı bir hükûmettir.

Bakıcılar

Bakıcı hükûmet başkanlarına genellikle "bakıcı" başkan, örneğin "bakıcı başbakan" denir.

Benzer şekilde, ancak esas olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde, bakıcılar, kendi başlarına görevde kalmaya devam etme hırsı olmaksızın geçici olarak hükûmetteki koltukları dolduran kişilerdir. Bu, özellikle, görevdeki bir senatörün ölümü veya istifası nedeniyle oluşan bir boşluğun ardından eyalet valisi tarafından göreve atanan Birleşik Devletler senatörleri için geçerlidir. Bazen valiler bir sonraki seçimde aday olmak isterler ama bu arada kendi atamalarını ayarlayarak adaletsizlikle suçlanmak istemezler. Ayrıca, bazen bir grup parti fraksiyonu içinde taraf tutuyor ya da pozisyon için aktif aday olmaya uygun birini seçerek bir ön seçime ön yargılı davranıyor olarak görülmek istemezler. Bir zamanlar, politikacıların dul eşleri, merhum kocalarının halefleri için genellikle bakıcı olarak seçilirdi; Bu gelenek, bazıları tarafından nepotizm olarak görülebileceğinden, bugün nadiren uygulanmaktadır.

Kanada ve diğer birçok İngilizce konuşulan ülkelerde, bu bağlamda geçici ve geçici lideri daha yaygın kabul gören terimdir. İtalya'da bu tür bir başbakan, Uzmanlar Hükümetinin Başkanıdır.

Bakıcı bireylerin listesi

Aşağıdakiler, bakıcı (veya geçiş veya geçici) devlet başkanları veya hükûmet başkanları olarak kabul edilen kişilerin listesidir:

Devlet başkanları

Hükümet başkanları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "CARETAKER GOVERNMENT (noun) definition and synonyms - Macmillan Dictionary". www.macmillandictionary.com (İngilizce). 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "CARETAKER GOVERNMENT - meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (İngilizce). 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Jamal, Ahmed A., (Ed.) (2012). "Caretaker Government". Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh. Second. Asiatic Society of Bangladesh.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Motlanthe: South Africa's safe hands 1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 25 September 2008
  5. ^ "Profile of Mr. Wasim Sajjad". Story of Pakistan. 1 Haziran 2003. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2013. 
  6. ^ "Soomro takes over as Pak President". Press Trust of India. 18 Ağustos 2008. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2013. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nepal</span> Güney Asyada Çin ile Hindistan arasında yer alan bağımsız bir ülke

Nepal, resmî adıyla Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. Büyük bölümü Himalayaların eteklerinde, bir bölümü ise Hint-Ganj Ovası'nda konumlanmıştır. Dünyanın en kalabalık 49. ve en geniş 93. ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Nepal kuzeyde Çin'e bağlı Tibet; güney, doğu ve batıda Hindistan ile komşudur. Bangladeş Nepal'in güneydoğu ucundan sadece 27 km uzaklıkta olmasına rağmen sınırdaşı değildir, Bhutan da Hindistan'ın Sikkim eyaletiyle ayrılmıştır. Verimli ovalar, subalpin kuşak ormanları ve en yüksek on dağdan sekizini bulunduran Nepal zengin bir coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı da bunlara dahildir. Başkenti ve en büyük şehri Katmandu'dur. Resmi dil Nepalcedir, ancak ülke birçok etnik gruba ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şansölye</span> Almanya ve Avusturyada hükûmet başkanı

Şansölye, Roma İmparatorluğu mirası üzerinde kurulmuş çeşitli ülkelerde değişik zamanlarda değişik anlamlarda kullanılmış bir görev isimlendirmesidir. Bugün ise en bilinen manasıyla Almanya ve Avusturya'da hükûmet başkanlığı makamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hamid Karzai</span> Afganistanlı siyasetçi

Hamid Karzai Peştun asıllı Afgan siyasetçi. Afganistan eski devlet başkanıdır. Taliban sonrası ilk devlet başkanıdır. 2001-2004 yılları arasında halk tarafından desteklenen Karzai, 2004 seçimleri sonrası dönemde yönetimde yolsuzluğun artması, ülke çapında Taliban ve El-Kaide militanların tekrar güç kazanmasıyla birlikte hem Karzai'nin hükûmetine karşı hem de ülkenin geleceğine karşı bir şüphe ve güvensizlik ortamı oluştu. 2009 yılı Kasım ayında bir kez daha devlet başkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Meşrutiyet</span> Osmanlı Devletinde ikinci anayasal monarşi dönemi (1908–1920)

İkinci Meşrutiyet, Osmanlı Anayasası'nın, 30 yıl askıda kaldıktan sonra, 23 Temmuz 1908'de yeniden ilan edilmesiyle başlayan ve Mebuslar Meclisinin Sultan Vahdettin tarafından 11 Nisan 1920'de tasfiyesi ile sona eren dönemdir. Bu dönemde parlamenter demokrasi, seçim, siyasi parti, askerî darbe ve diktatörlük olgularıyla tanışılmış, iki büyük savaş yaşanmış ve imparatorluğun dağılmasına tanık olunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ziyâülhak</span> 6. Pakistan cumhurbaşkanı

Muhammed Ziyâülhak, Pakistanlı asker ve devlet adamı. Genelkurmay başkanlığı ve sıkıyönetim komutanlığı görevlerinin ardından 1978'de cumhurbaşkanı olarak 1988'e değin ülkeyi askeri rejimle yönetti.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atal Bihari Vajpayee</span> 10. Hindistan başbakanı

Atal Bihari Vajpayee Hindistan Federal Cumhuriyeti'nin 11. Başbakanıdır. 1998-2004 yılları Başbakan olarak görevde bulunmuştur.

Belediye başkanı, bir şehir veya kasabanın belediye hükûmetindeki en üst düzey yetkili olarak görev yapar. Dünya genelinde, bir belediye başkanının yetkileri ve sorumlulukları ile bir belediye başkanının seçimi veya diğer şekillerde görevlendirilmesi konusunda yerel yasalar ve adetler arasında geniş bir farklılık bulunmaktadır. Seçilen sistemlere bağlı olarak, bir belediye başkanı belediye hükûmetinin baş yürütme görevlisi olabilir, sadece bağımsız gücü olmayan çok üyeli bir yönetim kurulunu yönetebilir veya sadece sembolik bir rol oynayabilir. Bir belediye başkanının görev ve sorumlulukları, belediye yöneticilerini ve çalışanlarını atamak ve denetlemek, seçmenlere temel hükûmet hizmetleri sağlamak ve bir belediye yönetim organı tarafından kabul edilen yasaları ve yönetmelikleri uygulamaktır. Bir belediye başkanının seçilme seçenekleri, halk tarafından doğrudan seçilme veya seçilmiş bir yönetim kurulu veya kurul tarafından seçilme gibi seçenekleri içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Bakanlar Kurulu (Suriye)</span> Suriyenin bakanlar kurulu

Suriye Kabinesi veya Bakanlar Kurulu, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin en üst yürütme organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sudan cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Sudan'ın 1956'daki bağımsızlığından bu yana devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği hükûmeti</span>

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği hükûmeti, Sovyetler Birliği yönetiminde yürütme organının ana gövdesidir. Hükûmet başkanı, birinci dünya ülkelerinde "Sovyetler Birliği Başbakanı" olarak bilinen bürokrattı. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem de facto olarak üst düzey liderler bulunmaktaydı ve genellikle ülkeyi Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliği makamı vasıtasıyla yönetirlerdi. Zira Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak devletin yönetim organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan başbakanı</span> Pakistan İslam Cumhuriyetinin hükûmet başkanı

Pakistan başbakanı, Pakistan'ın hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Churchill Hükûmeti</span> Birleşik Krallık hükûmeti

Geçici Churchill Hükûmeti, İkinci Dünya Savaşı'nın ikinci aşamalarında, 23 Mayıs'tan 26 Temmuz 1945'e kadar kısa vadeli bir Birleşik Krallık (BK) hükûmetiydi. Başbakan, Muhafazakar Parti lideri Winston Churchill'di. Bu hükûmet, 10 Mayıs 1940'ta ilk kez başbakan olarak atanmasından sonra oluşturduğu ulusal koalisyonun yerini aldı. Koalisyon Muhafazakar, İşçi ve Liberal partilerin önde gelen üyelerinden oluşuyordu ve Nazi Almanyası'nın yenilgisinden kısa bir süre sonra sona erdi, çünkü koalisyon tarafları Japonya'nın yenilgisine kadar devam edip etmeme konusunda anlaşamadılar.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">2015 Finlandiya parlamento seçimleri</span>

Finlandiya'da 19 Nisan 2015'te parlamento seçimleri yapıldı. Eduskunta'nın 200 üyesi, D'Hondt yöntemine göre ayrılan sandalyelerle 13 çok üyeli seçim bölgesinde orantılı temsil yolu kullanılarak seçilir.

Ulusal birlik hükûmeti veya millî birlik hükûmeti, genellikle savaş veya diğer ulusal acil durumlar sırasında mecliste yer alan tüm partilerin geniş bir koalisyon hükûmetidir. Ulusal birlik hükûmetinde muhalefet yoktur veya muhalefet partileri çok küçük ve ihmal edilebilir niteliktedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.