İçeriğe atla

Bakü Katliamı

Bakü Katliamı
İşaretlenmiş bir Ermeni evi. Duvardaki yazı: Burada bir Ermeni yaşıyor

Bakü Katliamı[1] veya Bakü Pogromu,[2] Ocak 1990'da Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Bakü'de Azeriler tarafından işlenen ve esasen Ermeni sakinleri hedef alan pogrom.[3][4]

13 Ocak 1990'da, Bakü'de yaşayan Ermenilere karşı yedi gün boyunca şiddet içeren saldırılar gerçekleşmiş ve bazı raporlara göre 48 kişi[5] başka raporlara göre ise 66 kişi[6] yaşanan olaylarda ölmüştür.

Ölümlerin çoğu, dayak ve bıçak yaralarından kaynaklanmıştı ve kurşun yarası yoktu. Apartman dairelerinde çok sayıda baskın ve soygun yapılmıştı. İnsan Hakları İzleme Örgütü muhabiri Robert Kushen'e göre, "Eylemler tamamen kendiliğinden olmamıştır. Saldırganların ellerinde Ermenilerin adı ve adres listeleri vardı."[7]

Yayınlar

  • «Pogrom» / Washington Post, Washington, D.C. (Jan 21, 1990)
  • Yurchenko, Boris, "A crowd of Armenians and Russians who fled violence in the Azerbaijani capital of Baku register Thursday for relief at an emergency center in Moscow, " Free Press, Detroit (Jan 26,1990)
  • Whitney, Craig R., "When empires fall, not everyone ends up with a state of his own, " New York Times National (Apr 14, 1991)
  • А. Головков Проникающее ранение / Журнал «ОГОНЕК», 6, 1990
  • Human Rights Watch. “Playing the "Communal Card": Communal Violence and Human Rights”
  • Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, by Robert Kushen, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8
  • JTA, "Jews among Azerbaijani casualties, " Washington Jewish Week, Washington, D.C. (Jan 18, 1990)
  • Feldmenn, Linda, "Soviet Rein in Azeri Nationalists, " Christian Science Monitor (Jan 29, 1990)

Kaynakça

  1. ^ Geoffrey A. Hosking, The awakening of the Soviet Union, Harvard University Press, 1991 ISBN 0-674-05551-9, 9780674055513, sf. 100.
  2. ^ Azerbaijan: The status of Armenians, Russians, Jews and other minorities, report, 1993, INS Resource Informacion Center, sf. 6
  3. ^ Ibid, sf. 10
  4. ^ "Britannica: Azerbaijan- The Soviet and post-Soviet periods". 18 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2009. 
  5. ^ "Human Rights Watch. "Playing the "Communal Card": Communal Violence and Human Rights"". 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2009. 
  6. ^ "Alexei Zverev. Contested borders in the Caucasus". 30 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2009. 
  7. ^ Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mart Katliamı</span>

Mart Katliamı veya daha az yaygın olarak Mart Olayları, 30 Mart 1918 - 2 Nisan 1918 tarihleri arasında Bakü şehri ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar. Çatışma sırasında Azeri sivillere yönelik katliam yaşanmış ve olayların sonucunda Azeri ve diğer müslüman halk mensuplarından 3.000 ila 12.000 kişinin öldürüldüğü aktarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sumgayıt Pogromu</span>

Sumgayıt Katliamı veya Sumgayıt Olayları, Şubat 1988'de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Sumgayıt kentinde Azeriler tarafından işlenen ve Ermeni sakinlerini hedef alan pogrom.

<span class="mw-page-title-main">Eylül Günleri</span>

Eylül Günleri, Rusya İç Savaşı sırasında 1918 yılının Eylül ayında, Bakü'yü zapteden Kafkas İslam Ordusu'nun yerli Azeri güçlerinin desteğiyle etnik Ermenileri öldürdüğü dönemi kasteder.

Rüzgar Birliği veya Rüzgar Grubu, Türk milliyetçilerinden oluşan gönüllü bir piyade taburuydu. Milliyetçi Hareket Partisi ve Ülkü Ocakları'nın kurucusu Alparslan Türkeş tarafından 1992 yılında kurulan birliğin amacı, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan tüm Türk ülkelerinde Turancılık fikrini yaymaktı.

<span class="mw-page-title-main">Kara Ocak</span> Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen katliam

Kara Ocak, Kara Cumartesi veya 20 Ocak faciası, 1990 Ocağı’nda 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır.

<span class="mw-page-title-main">Stepan Şaumyan</span> Ermeni-Sovyet siyasetçi (1878-1918)

Stepan Gevorgiyeviç Şaumyan, Ermeni asıllı Rus komünist ve Bolşevikdir. 1917 Ekim Devrimi sırasında Kafkaslarda önde gelen Bolşevik önderlerdendir.

Azerbaycan Yahudileri Azerbaycan'da yaşayan Yahudilere denir.

<span class="mw-page-title-main">2012 Eurovision Şarkı Yarışması</span> Baküde düzenlenen uluslararası yarışma

2012 Eurovision Şarkı Yarışması, 57. kez gerçekleştirilen Eurovision Şarkı Yarışması'dır. Azerbaycan adına yarışan Ell & Nikki'nin 2011 yarışmasını kazanmasının ardından Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlendi. 22 ve 24 Mayıs günlerindeki yarı finaller ile 26 Mayıstaki final aşamaları yeni inşa edilen Kristal Salon'da gerçekleştirildi.

1990 Oş Olayları, Haziran 1990 tarihinde Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Oş ve Uzkend şehirlerinde Kırgızlar ve Özbekler arasında gerçekleşen olaylardır. Olaylar bazı Özbek ve Kırgız gruplar arasında eski bir kolektif çiftliğin arazisi üzerindeki bir anlaşmazlık nedeniyle başlamıştır. Resmi rakamlara göre ölü sayısı 300-600 arasında olup resmi olmayan rakamlara göre 1000'in üzerindedir.

Karabağ Savaşı (1988-1994) sırasında yaşanmış katliamlar ve pogromlar listesi.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Pogromu (1881)</span>

1881'deki Kiev pogromu üç gün sürdü. 26 Nisan 1881'de Kiev kentinde başladı ve çevresinde yer alan köylere yayıldı. Sporadik şiddet kışa kadar devam etti. Kiev pogromu, 1881'de güneybatı Rus İmparatorluğu'nda görülen pogromların en kötüsü olarak kabul edilir. Pogromlar yaz boyunca devam etti ve Podolya Guberniyası, Volhinya Guberniyası, Çernigov Guberniyası, Yekaterinoslav Guberniyası ve diğer Guberniyalar da dahil olmak üzere modern Ukrayna topraklarına yayıldı. Özellikle, çarlık makamları pogromları durdurmak adına hiçbir girişimde bulunmadı.

Anti-Azerizm, Azeri karşıtlığı, Azerbaycan Türklerine yönelik karşıtlık veya Azerbaycanofobi, Azerbaycan Türkleri'ne ve Azerbaycan'a karşı nefret ve korku olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 874 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 874 sayılı kararı, 822 (1993) ve 853 (1993) sayılı kararların tekrar teyit edilmesinden sonra 14 Ekim 1993 tarihinde kabul edilen karardır. Konsey, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ bölgesi ve çevresindeki çatışma konusunda Ermenistan Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki gerilimler ile ilgili endişelerini dile getirmiş, tarafları Rusya Hükûmeti ile AGİT Minsk Grubu arasında mutabık kalınan ateşkese uymaya çağırdı.

Azerbaycan'daki Ermeniler, Azerbaycan devletinde ve onun selefi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde çok sayıda yaşamış Ermenilerdir. İstatistiklere göre, 1988'de Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın patlak vermesinden önce Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde yaklaşık 500.000 Ermeni yaşıyordu. Ermenistan-Azerbaycan çatışmasının bir sonucu olan Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'na giden olaylarda Ermenistan Azerileri gibi Ermeni-Azerbaycanlıların çoğu da cumhuriyetten kaçmak zorunda kaldı. Sumgayıt, Gence ve Bakü'de Ermeni nüfusuna yönelik vahşetlerin yaşandığı bildirildi. Bugün Azerbaycan'daki Ermenilerin büyük çoğunluğu, 1991 yılında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti adı altında tek taraflı bağımsızlık eylemini ilan eden dağlık Karabağ bölgesi tarafından kontrol edilen topraklarda yaşamaktadır. Ermenistan dahil herhangi bir ülke tarafından tanınmaktadır.

Gugark pogromu, Gugark Faciası veya Gugark Katliamı, Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetlerinden biri olan Ermenistan SSC'nin Gugark ilinde yaşayan etnik Azeri sivillere karşı yapılan pogromdur. Resmi Ermeni kaynaklarına göre, bölgede yaşayan yerli Ermeniler ve Azerbaycan'dan kaçan Ermeni mülteciler; bölgedeki Azerileri aşağıladı, onları öldürdü, soydu ve evlerini yağlamadı. Pogrom sırasında en az 18, en fazla ise 187 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Resul Caferov</span>

Resul Caferov Azeri avukat ve önde gelen insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Arif Yunus</span> Azerbaycanlı insan hakları aktivisti

Arif Yunusov bilinen adıyla Arif Yunus Azeri yazar, tarihçi ve insan hakları aktivisti. Barış ve Demokrasi Enstitüsü Çatışma ve Göç Dairesi başkanıdır. Arif Yunusov, eşi Leyla ile birlikte Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun barışçıl çözümünün destekçileridir. 28 Nisan 2014'te Arif Yunus ve eşi Leyla, Ermenistan adına casusluk yaptıkları iddiasıyla haraç ve vatana ihanet suçlarından hapse atıldılar. Arif Yunus gözaltına alındıktan sonra 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı; eşi Leyla Yunus 8,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 ay sonra cezaları ertelendi ve çiftin Hollanda'ya gitmesine izin verildi.

Azerbaycan'da Hristiyanlık bir azınlık dinidir. 280.000 ila 450.000 arasında tahmin edilen Hıristiyanlar çoğunlukla Rus ve Gürcü Ortodoks ve Ermeni Apostoliktir. Ayrıca, büyük çoğunluğu Müslüman kökenli olan küçük bir Protestan Hristiyan topluluğu da bulunmaktadır.