İçeriğe atla

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı

Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı
Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı'nın yeri
Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı'nın yeri
Yer
ÜlkeAzerbaycan, Gürcistan, Türkiye
Genel istikametidoğu–batı
BaşlangıçBakü (Sangaçal Terminali), Azerbaycan
Geçtiği yerTiflis
BitişErzurum, Türkiye
Birlikte çalışırBakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı
Genel bilgi
Türdoğalgaz
PartnerlerBP (28.8%)
TPAO (19%)
SOCAR (16.7%)
Petronas (15.5%)
Lukoil (10%)
Naftiran Intertrade (10%)
OperatörBP
Devreye alınması2006
Teknik bilgi
Uzunluk692 km (430 mi)
Maksimum deşarj25 milyar metreküp/yıl (880×10^9 cu ft/a)
Çap42 in (1.067 mm)

Güney Kafkasya Doğal gaz Boru Hattı Projesi (Kısa adı SCP), Şahdeniz Gaz Sahası'nda üretilecek doğalgazın Türkiye-Gürcistan sınırına getirilmesi için tasarlanmıştır.

Bunun için SCPC şirketi kurulmuştur ve bu şirkette TPAO da % 9 payla hissedardır. Projenin en büyük ortakları % 25.5'er hisse ile BP ve Norveç şirketi Statoil’dir. Şirketin inşaatı ve işletmesini gerçekleştirmesi planlanmıştır. Projeye göre doğal gaz hattı da BTC koridorunu kullanacaktır. Bu sayede SCP birçok ekstra masraftan da kurtulmuş olacaktır. Yaklaşık 696 km uzunluğundaki proje 42’ borular öngörmektedir. Borular ile yıllık 8.1 milyar m³ gazın AGSC-BOTAŞ arasındaki SPA şartlarına uygun olarak Türkiye sınırına taşınması beklenmektedir. İlave kompresör istasyonları sayesinde kapasite 22 milyar m³'e kadar çıkabilecektir. Projenin detay mühendislik çalışmaları 2003 yılında yapılmıştır. Proje maliyeti olarak 1 milyar dolar hesaplanmıştır.

SOCAR'ın verdiği bilgilere göre Aralık 2005 itibarıyla SCP'nin Azerbaycan ayağında 442 km'lik inşaat tamamlanmıştır. Aynı kaynağa göre Türkiye ayağında boru hatlarının % 90'ı, Gürcistan'da ise % 81'i tamamlanmıştır. SOCAR'a göre açılış 2006'da yapılacaktır.

Gürcistan sınırına gelecek olan gaz hattı Erzurum'a bağlanarak Türkiye doğal gaz şebekesine ulaşmış olacaktır. Bu alandaki inşaat sorumluluğu BOTAŞ'a aittir. Türkiye Enerji Bakanlığı kaynaklarına göre ilk gaz teslimi Ekim 2006'da gerçekleşecektir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">BOTAŞ</span>

BOTAŞ, 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)

<span class="mw-page-title-main">Petrol hattı</span>

Petrol boru hattı, birbirlerine kaynaklarla tutturulmuş büyük borulardan oluşan ve petrolün kilometrelerce taşınmasını sağlayan borular sistemi. Sıvı ve gaz gibi akışkan hâle getirilebilecek maddeleri uzak mesafelere iletebilmek için tesis edilen büyük çaplı boru şebekelerine verilen addır. İletim için gerekli olan güç, genellikle dev pompalayıcılardan sağlanmaktadır. Günümüzde boru hatları, petrol ve doğalgaz iletiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların en bilinenlerinden biri de, Türkiye - Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak bir projesi olan Bakü-Ceyhan Boru Hattı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Boru hattı taşımacılığı</span>

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Nabucco Doğalgaz Boru Hattı</span>

Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır. 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı</span>

Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı veya Trans Sibirya boru hattı, önce Sovyetler Birliği daha sonra ise Rusya'nın ana doğalgaz ihraç boru hattıdır. Bir kısmı Ukrayna topraklarındadır ve bu ülke tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trans Anadolu doğalgaz boru hattı</span> Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupaya aktarması planlanan boru hattı

Trans Anadolu doğal gaz boru hattı (TANAP), Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya transfer etmesi planlanan boru hattı. Şahdeniz doğal gaz tesislerinde çıkarılan gazın transferinde kullanılacaktır. Maliyetinin 5-7 milyar dolar olacağı öngörülmüş, 2018 yılında da tamamlanmıştır. Hattın kapasitesinin ilk aşamada yılda 16 milyar m³, nihai olarak da 31 milyar m³ olması hedeflenmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">TürkAkım</span> Rusyadan Türkiyeye ulaşan doğalgaz boru hattı

TürkAkım , Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesinin adıdır. Projenin önerisi Türkiye'ye yaptığı bir devlet ziyareti sırasında, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından yapıldı. Daha önceden yapılması planlanan "Güney Akım Projesi"nin yerini alan proje 10 Ekim 2016 tarihinde imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma ile resmiyet kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı</span>

Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı, Adana, Yumurtalık'tan Kırıkkale'ye ham petrol taşıyan petrol boru hattıdır. Devlet kuruluşu olan BOTAŞ tarafından işletilmektedir.

Şahdeniz Gaz Sahası Azerbaycan'ın en büyük doğal gaz sahasıdır. Güney Hazar Denizi'nde, Azerbaycan kıyılarında, Bakü'nün aşağı yukarı 70 kilometre (43 mi) güneydoğusunda, 600 metre (2.000 ft) derinlikte 600 metre (2.000 ft) bulunmaktadır. Gaz sahası New York City'nin Manhattan Adasına benzer büyüklüktedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ petrol sahası</span>

Karabağ, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda, Absheron takımadalarının kuzey kesiminde yer alan açık bir deniz petrol ve gaz sahası. Karabağ sahasının geliştirilmesi için SOCAR ve Equinor (Statoil) arasında 30 Mayıs 2018 tarihinde bir risk hizmet anlaşması (RSA) imzalandı. Karabağ petrol sahası, Bakü'nün 120 kilometre doğusunda, SOCAR tarafından işletilen Sığ Su Günaşlı (SWG) sahasına ve BP tarafından işletilen Azeri-Çırak-Güneşli (ACG) sahasına yakın konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da maden endüstrisi</span>

2005 yılı itibarıyla Azerbaycan; alüminyum, kurşun, demir ve çinko dâhil olmak üzere bir dizi metal ve endüstriyel mineral üretti.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Polonya Doğalgaz Boru Hattı</span>

Litvanya-Polonya Doğalgaz Boru Hattı, Litvanya ve Polonya arasında uluslararası bir gaz bağlantısı projesidir. Proje, doğal gaz iletim sistemi operatörleri AB Amber Grid (Litvanya) ve Gaz-System SA (Polonya) tarafından uygulanmaktadır. Litvanya'da gaz boru hattı inşaatı 2020'de başladı. Boru hattının Ocak 2021 sonunda faaliyete geçmesi planlanıyor. Boru hattının planlanan uzunluğu 508 km'dir. Litvanya'daki Jauniūnai gaz kompresör istasyonundan Polonya'daki Holovčyciai GKİ'ye kadar uzanacak. Litvanya'ya bağlantı kapasitesi yılda 21 TWh'ye, Polonya'ya yılda 27 TWh'ye ulaşacak.

<span class="mw-page-title-main">Marmaraereğlisi LNG Terminali</span> Tekirdağda bir LNG terminali

Marmaraereğlisi LNG Terminali, Tekirdağ iline bağlı Marmaraereğlisi ilçesinde bulunan bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) depolama, işleme ve sevk tesisidir.

Ertuğrul Gazi, BOTAŞ'ın sahibi ve işletmecisi olduğu sıvılaştırılmış doğalgaz tankeridir. Yüzer depolama yeniden gazlaştırma ünitesi (FSRU) sertifikasına sahip olan gemi Güney Kore yapımıdır. BOTAŞ'ın Türk denizcilik şirketi Botas Trading IC tarafından işletilmektedir ve Türkiye'nin güneyindeki Botaş Dörtyol LNG Depolama Tesisi'nde hizmet vermektedir. Ülkenin bu tipteki ilk gemisidir. 25 Haziran 2021'de hizmete girdi. Geminin boyu 295 m, genişliği 46 m ve yüksekliği 63 metredir. Gemi 2023 Kahramanmaraş depremlerinde hasar gören boru hatlarının onarımı sürecinde bölgeye doğalgaz sağlamıştır.