İçeriğe atla

Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı

Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı
Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı'nın yeri
Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı'nın yeri
Yer
ÜlkeAzerbaycan, Rusya
Genel istikametidoğu–kuzey-batı
BaşlangıçBakü (Sangaçal Terminali), Azerbaycan
BitişNovorossiysk, Rusya
Birlikte çalışırGüney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı
Genel bilgi
Türpetrol
PartnerlerSOCAR, Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi, Transneft
OperatörSOCAR, Transneft
Devreye alınması1997
Teknik bilgi
Uzunluk1.330 km (830 mi)
Maksimum deşarjyılda 5 milyon ton

Bakü-Novorossiysk boru hattı (Kuzey Rota İhracat Boru Hattı ve Kuzey Erken Petrol Boru Hattı olarak da bilinir) Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.[1]

Tarihçe

18 Şubat 1996 tarihinde Azeri petrolünün Rusya üzerinden Karadeniz Novorossiysk limanına taşınmasına ilişkin sözleşme imzalandı. Üç taraflı sözleşme Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi, SOCAR ve Transneft arasında imzalandı. Boru hattı üzerinden petrol taşıması 25 Ekim 1997 tarihinde başladı.[1]

6 Aralık 2006'da Rusya'dan gelen doğal gaz arzı konusu hakkında münakaşanın ardından Azerbaycan 1 Ocak 2007'den itibaren Bakü-Novorossiysk boru hattı üzerinden Azeri petrol ihracatını durduracağını açıkladı.[2] Her ne kadar SOCAR Bakü-Novorossiysk Boru Hattı aracılığıyla petrol arzını azaltmaya devam etiysede de, Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi 1 Nisan 2007'den itibaren boru hattını kullanmayı bıraktı ve SOCAR Azerbaycan bölümünün yeni operatörü oldu.[1] SOCAR Transneft ile fiyat hakkında ihtilafa düştükten sonra Şubat 2008'de boru hattından geçen petrol arzını geçici olarak durdurdu.[1] Ancak bu anlaşmazlık çözülünce SOCAR eski anlaşma şartları altında petrol pompalamaya devam etti. Ağustos 2008'de Türkiye'de sabotaj ve Gürcistan'da çatışmalardan dolayı bir müdet Bakü-Ceyhan ve Bakü-Supsa kapatılınca Bakü-Novorossiysk boru hattı üzerinden petrol taşıması arttı.

2013'ten itibaren Bakü-Novorossiysk boru hattı üzerinden geçen petrolün hacmi nispeten düşük olmasına rağmen çalışmaya devam ediyor. 2012 yılında SOCAR, tüm güzergahlar üzerinden toplam 25 milyon ton petrol ihraç etti, ancak Bakü-Novorossiysk boru hattı aracılığıyla sadece 2 milyon ton ihracat yapıldı.

Geriye kalan 20 milyon ve 3 milyon ton, sırasıyla Bakü-Ceyhan ve Bakü-Supsa rotalarıyla ihraç edildi.[1] Bakü-Novorossiysk boru hattı üzerinden taşınan ham petrol Azeri-Chirag-Guneshli (ACG) projesinin ilk aşaması olan Erken Petrol Projesi kapsamında geliştiriliyor.[3]

Rota

Bakü-Novorossiysk Boru Hattı 1.330 kilometre (830 mi) kadar uzanıyor ve bunun 231 kilometre (144 mi) Azerbaycan'a aittir.[1] Boru hattı Dağıstan'dan geçiyor. Orijinal rotası Çeçenistan üzerinden geçiyordu ve Grozni -Baku ve Grozny-Novorossiysk boru hatlarından yararlanıyordu.[4][4][4] Ancak İkinci Çeçen Savaşı sırasında boru hattının Çeçen kısımları kapatıldı ve Transneft bir Çeçenistan'ın yanından geçmek amacıyla ikinci bir rota ayarladı.[4]

Teknik özellikler

Boru hattının çapı 530 milimetre (21 in) ve yıllık transfer kapasitesi 5 milyon ton'a eşittir.[1][1] 2009 yılında Azerbaycan bu boru hattı boyunca 2,55 milyon ton petrol pompaladı. 2008 yılında petrol hacmi sadece 1,3 milyon ton idi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i Boş kaynak (yardım) 
  2. ^ Boş kaynak (yardım)  []
  3. ^ "Embassy of Azerbaijan in Georgia". 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  4. ^ a b c d Boş kaynak (yardım) 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Petrol hattı</span>

Petrol boru hattı, birbirlerine kaynaklarla tutturulmuş büyük borulardan oluşan ve petrolün kilometrelerce taşınmasını sağlayan borular sistemi. Sıvı ve gaz gibi akışkan hâle getirilebilecek maddeleri uzak mesafelere iletebilmek için tesis edilen büyük çaplı boru şebekelerine verilen addır. İletim için gerekli olan güç, genellikle dev pompalayıcılardan sağlanmaktadır. Günümüzde boru hatları, petrol ve doğalgaz iletiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların en bilinenlerinden biri de, Türkiye - Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak bir projesi olan Bakü-Ceyhan Boru Hattı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi - Azerbaycan devletine ait petrol ve doğalgaz şirketidir. Devlet şirketi ve ulusal petrol şirketi grupuna dahildir. Azerbaycan'ın iki rafinerisi ile tüm petrol ve gaz boru hatlarını işleten SOCAR, aynı zamanda uluslararası konsortiyumların ülkede gerçekleştirdiği petrol ve doğal gaz projelerine de nezaret etmektedir. Merkez binası SOCAR Tower'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sengeçal</span> Azerbaycandaki bir şehir

Sangaçal Karadağ rayonu, Bakü, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nüfusu 4,108 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

Petrol boru hatları listesi Dünya üzerindeki petrol boru hatlarını kıtalar esas alınarak düzenlenen listesi.

Azer Çırak Güneşli Petrol Sahası Bakü'nün yaklaşık 110–130 km doğusunda Hazar denizinde, tabanın yaklaşık 2000-3500 metre derinlerinde yer alan ve tahminen 432,4 km2'lik alana sahip petrol sahasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı, Azerbaycan, ham petrolünü, Gürcistan Karadeniz kıyısındaki Supsa terminaline kadar ulaştıran 833 km uzunluğundaki petrol boru hattıdır. Azeri-Çıralı-Güneşli alanlarının petrollerini taşıyan hattı BP işletmektedir. Günde 100.000 varil pertol taşıyabilmektedir. Yıllık taşıma kapasitsi 7 milyon varildir.

<span class="mw-page-title-main">Supsa</span> Gürcistanda bulunan bir köy.

Supsa, Gürcistan'da, Guria bölgesinde, Lançhuti ilçesinde, Karadeniz kıyısındaki liman köyü. Yaklaşık, 42°2′36″ N 41°49′9 ″ E konumunda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

Azerbaycan'da enerji, Azerbaycan'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ihracatı açıklar.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Güneşli petrol sahası, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 kilometre (75 mi) doğusunda, Petrol Kayaları'nın 12 kilometre (7,5 mi) güneydoğusunda yer alan açık deniz petrol sahası. Azer-Çırak-Güneşli (ACG) projesinin bir parçasıdır. Azerice Günəşli kelimesinin Türkçe çevirisi "güneşli" anlamına gelmektedir. Güneşli'nin 100 milyon tondan fazla petrol rezervine sahip olduğuna inanılmaktadır.

Azeri Azerbaycan, Bakü'nün 100 km doğusunda bulunan Hazar Denizi'nde açık deniz petrol sahasıdır ve daha büyük çaplı Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçasıdır. Azeri petrol sahası Orta Azeri, Batı Azeri, Doğu Azeri üretim platformları, sıkıştırma ve su enjeksiyon platformlarını içermektedir. Saha 1988 yılında keşfedildi ve orijinal olarak 26 Bakü Komiseri'nden adını aldı.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ petrol sahası</span>

Karabağ, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda, Absheron takımadalarının kuzey kesiminde yer alan açık bir deniz petrol ve gaz sahası. Karabağ sahasının geliştirilmesi için SOCAR ve Equinor (Statoil) arasında 30 Mayıs 2018 tarihinde bir risk hizmet anlaşması (RSA) imzalandı. Karabağ petrol sahası, Bakü'nün 120 kilometre doğusunda, SOCAR tarafından işletilen Sığ Su Günaşlı (SWG) sahasına ve BP tarafından işletilen Azeri-Çırak-Güneşli (ACG) sahasına yakın konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da maden endüstrisi</span>

2005 yılı itibarıyla Azerbaycan; alüminyum, kurşun, demir ve çinko dâhil olmak üzere bir dizi metal ve endüstriyel mineral üretti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

Azerbaycan ekonomi tarihi, Azerbaycan ekonomisinin 20. yüzyılın başından modern Azerbaycan Cumhuriyeti ekonomisine kadar olan gelişiminin tarihsel bir incelemesidir.