İçeriğe atla

Bai Hu Tong

Çince adÇince白虎Sözlük anlamıBeyaz Kaplan uzmanları

Bai Hu Tong (Çince: 白虎通, ayrıca 白虎通義, 白虎通德論) MS 79 yılında düzenlenen Beyaz Kaplan Salonu Konferansı'na dayanan bir Konfüçyüsçü metindir.

Tarihçe

Sohbet eden adamlar; Luoyang yakınlarındaki bir mezardan, MS 25-220'ye tarihleniyor.

Bu metin hakkındaki geleneksel görüş, Han İmparatoru Zhang'ın (MS 57-88) emriyle Ban Gu (MS 32-92) tarafından derlendiği yönündedir. Bu isim, MS 79 yılında klasiklerin gerçek anlamları konusunda bir dizi tartışmanın yapıldığı başkent Luoyang'ın Kuzey Sarayı'ndaki Beyaz Kaplan Salonu'ndan (白虎觀) gelmektedir.[1] Tartışmalar ayinler, siyaset, kozmoloji ve felsefe gibi çok çeşitli konuları kapsamaktaydı. Ban Gu'nun bu tartışmaların kayıtlarını düzenlediği ve bunlardan bugün elimizde bulunan kitabı ürettiği söylenir. Bazı akademisyenler kitabın aslında Ban Gu'nun 79 yılındaki tartışmaları kaydetme çalışmasının bir ürünü olmaktan ziyade, MS 3. yüzyıl gibi geç bir tarihte üretilmiş materyallerden oluşabileceğini öne sürmüşlerdir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Twitchett and Loewe (1978). Cambridge History of China: vol 1, the Ch'in and Han empires. Cambridge University Press. ss. 763-764. ISBN 0 521 21447 5. 
  2. ^ Loewe, Michael (1993). Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide. Society for the Study of Early China. ss. 347-356. ISBN 1-55729-043-1. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hiung-nu</span> İlk Çağda Orta Asyada yaşamış göçebe Avrasya Türk İmparatorluğu

Hiung-nu, Türkçe tarihyazımında bilinen isimleri ile Büyük Hun İmparatorluğu veya Asya Hun İmparatorluğu, eski Çin kaynaklarına göre MÖ 3. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın sonları arasında doğu Avrasya bozkırlarında yaşamış göçebe halklardan oluşan kabileler konfederasyonudur. Bilinen ilk Türk devletidir. Hiung-nu halkı hakkındaki bütün bilgiler dağınık Çin kaynaklarına ve arkeolojik bulgulara dayanmaktadır. Dilleri hakkındaki değişik varsayımlar, Çin kaynaklarında bulunabilen çoğunluğu kişi ve unvan adları olan sözcüklere dayanmaktadır. Dillerindeki sözcüklerin Çin lehçelerindeki transkripsiyonlarına göre dillerinin Türk, İrani, Moğol, Ural, Yenisey kökenli veya yalıtık dil olduğuna ve hatta halkın çok uluslu olduğundan dilin de karışık bir dil olabileceğine dair görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

Lüshi Chunqiu Qin Hanedanlığı Bakanı Lü Buwei'nin direktifliğinde MÖ 239 yılında kaleme alınmış, ansiklopedik Çin klasik metni. 100.000'i aşan karaktere sahip olan metin, gerek bu açıdan gerekse de derli toplu bir biçimde çok geniş bir kapsama sahip olduğu için, Michael Carson ve Michael Loewe tarafından incelemelerinde erken dönem Çin metinleri açısından oldukça özgün bir yapıt olarak nitelendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Panu</span>

Panu, Kuzey Hiung-nu tanhu.

<span class="mw-page-title-main">Sima Qian</span> Geçmiş çağın önemli tarihçilerinden birisi

Sima Qian eski çağ Çin tarihçisidir. Han Hanedanı'nın Büyük Katipleri'nin başkanı idi. Antik dönem Çin'in en önemli tarihçisi olarak kabul görmüştür. Tarih yazımında tarafsız kalmanın zorluğuna karşın önemine vurgu yapmasıyla nam salmış ve yine bu yüzden sıkıntılar çekmiştir. Tarih yazımı konusundaki tutumuyla tarihçilikten edebiyata önemli etkileri olmuştur. Yarı efsanevi Sarı İmparator'dan Han Wudi'ye kendisinden önceki 2000 senelik Çin tarihinin genel görünümünü veren Shiji adlı eseri çok övgü almıştır. Çin tarihyazımının en kapsamlı kaynağı kabul edilmiştir. Bu tanımlayıcı eseri, daha sonraki Çin tarihyazımına da temel atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Zhou Hanedanı</span>

Batı Zhou Hanedanı, MÖ. 1046-771 yılları arasında Zhou Hanedanı'nın bir parçası olan hanedanlıktı.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hanshu</span>

Hanshu, MS 111'de Batı Han Hanedanı'nın MÖ 223 ve MS 23 yılları arasındaki dönemini kapsayan bir tarih çalışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ban Chao</span>

Ban Chao, Antik Çin generali, araştırmacı ve diplomatı. Chao, günümüzde Shaanxi eyaletine bağlı Xianyang olarak bilinen Fufeng'de doğdu. Babası Ban Biao, ağabeyi Ban Gu ve kızkardeşi Ban Zhao, Batı Han Hanedanlığı tarihini kaydeden Han'ın Kitabı'nı yazan ünlü tarihçilerdi. Bir Han generali ve süvari komutanı olan Ban Chao, hizmetindeyken "Batı Bölgeleri" idare etmekle görevliydi. Ayrıca Hunlara karşı savaşta Han güçlerine 30 yıldan fazla komuta etti ve Tarım Havzası'nı kontrol altına aldı. Bölgelerin korunması ve yönetilmesi çabaları nedeniyle hükûmet tarafından "Batı Bölgeleri'nin Koruyucusu" unvanını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Guangwu</span>

İmparator Guangwu, Çin'in Han Hanedanı'nın imparatoru ve Doğu Han Hanedanı'nın kurucusudur. Saltanatı MS 25'ten MS 57 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kangju</span>

Kangju Orta Asya'da eski bir krallığın Çince adıydı ve bu krallık birkaç yüzyıl boyunca Yüeçiler'den sonra Mâverâünnehir'deki ikinci en büyük güç olmuştur. Kangju halkı olan Kāng'lar Hint-Avrupalı yarı göçebe bir halktı, İranlı Soğdlar veya kendileriyle yakından ilişkili olan diğer Asii halkları ile özdeşleştirilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Han-Hiung-nu Savaşı</span> Savaş

Han-Hiung-nu Savaşı ayrıca Çin-Hiung-nu Savaşı olarak da bilinir, Çin Han İmparatorluğu ile göçebe Hiung-nu konfederasyonu arasında MÖ 133'ten MS 89'a kadar yapılan bir dizi askeri savaştı.

Altay Dağları Muharebesi, MS 89 Haziran'ında Han Hanedanı tarafından Kuzey Hiung-nu'ya karşı başlatılan büyük bir seferdi. Savaş Dou Xian yönetiminde Han Hanedanı için başarıyla sonuçlandı.

Liu Xin veya onursal adıyla Zijun, Batı Han ve Xin hanedanları döneminde yaşamış bir Çinli matematikçi, tarihçi, astronom ve devlet adamı. Konfüçyüsçü bilgin Liu Xiang'ın oğlu ve filozof Huan Tan gibi diğer önde gelen düşünürlerin bir arkadaşı olup Eski Metin Konfüçyüsçülük okulunu kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zhang Zhongjing</span>

Zhang Zhongjing veya onursal adıyla Zhang Ji, Doğu Han Hanedanı döneminde yaşamış bir Çinli hekim, farmakolog ve yazar. Han Hanedanı'nın sonraki yıllarında en seçkin doktorlarından biri olup ilaç ilkelerini belirlemiş ve o zamana kadarki tıbbi deneyimi özetlemiş, böylece Geleneksel Çin tıbbının gelişimine büyük katkı sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fu (şiir)</span>

Fu, Han Hanedanı döneminde baskın edebi biçim olan bir Çin kafiyeli düzyazı biçimidir. Fu, şiir ve düzyazı arasında bir yerin, nesnenin, duygunun veya başka bir konunun mümkün olduğu kadar çok açıdan ayrıntılı bir şekilde tanımlandığı ve heyecan edildiği ara parçalardır. Fu'nun karakteristik özellikleri arasında değişen kafiye ve düzyazı, değişen satır uzunluğu, yakın aliterasyon, onomatopoeia, gevşek paralellik ve konularının kapsamlı kataloglanması yer alır. Genellikle mümkün olduğunca geniş bir kelime dağarcığı kullanılarak oluşturuldular ve bu nedenle klasik fu genellikle birçok nadir ve arkaik Çince kelimeyi içerir. Şarkı gibi söylenmeseler de okunurlar veya söylenirler.

<span class="mw-page-title-main">Erligang kültürü</span>

Erligang kültürü, Çin'in Henan eyaletinde MÖ 1510'den 1460'a kadar var olan bir Tunç Çağı kültürüydü. Kültür, Sarı Nehir vadisinde merkezli olup ilk yıllarında hızla genişleyerek Yangtze Nehri'ne ulaştı. Kültür daha sonra yavaş yavaş ilk zirvesinden küçüldü.

Ping, Çin'in Han Hanedanı'nın 13. imparatorudur. Saltanatı MÖ 1'den MS 6 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Ruzi Ying, Çin'in Han Hanedanı'nın 14. imparatorudur. Saltanatı MÖ 6'dan MS 9 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ming (Han)</span>

Ming, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 57'den MS 75 yılında ölümüne kadar sürmüştür.