İçeriğe atla

Bahçelikışla Kalesi

Bahçelikışla Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.[1][2] Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak anılmaktadır.

Tarihçe

Bahçelikışla Kalesi'nin bulunduğu Tao bölgesi Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak eski Osmanlı kayıtlarında Bahçelikışla adıyla bir köy geçmemektedir. Bununla birlikte günümüzde Bahçelikışla köyünün sınırları içinde yer alan Ureki (Örük) ve Kubadi (Kubat) eski kayıtlarda yer almıştır.[3] Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılında verdiği bilgiye göre kale, kayaların çatlakları arasından çıktığı için "Geçüd Su" olarak anılan ve yaklaşık 4 metre genişliğindeki derenin bir kıyısında inşa edilmiştir.[1] Bahçelikışla Kalesi'nin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, içinde bir kilisenin bulunması, Osmanlı döneminden önce Gürcüler tarafından inşa edildiğini göstermektedir. Kaleden günümüze surlar ve kilise kalıntısı ulaşmıştır.[2]

Mimari

Bahçelikışla Kalesi, köyün 500 metre doğusunda, ulaşılması zor bir kayanın üzerinde inşa edilmiştir. Ekvtime Takaişvili, 1907 yılında, kayaların yarıklarından çıkan derenin bir tarafında kalenin, diğer tarafında kulenin bulunduğunu yazmıştır.[1] Kalenin surları üzerinde yer aldığı kayanın kıyısı boyunca dolanır. Bu surlar günümüze kalan haliyle 7 metre yüksekliğe ulaşır. Kalenin kuzeydoğu kısmında yıkık halde tek nefli bir kilise bulunmaktadır. Yapının yuvarlak forma sahip apsisi ile bazı kısımları günümüze ulaşmıştır. Kabaca yontulmuş taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiş olan kilisenin duvar yüzeyleri görece iyi işlenmiş kırmızımsı taşlarla kaplanmıştır. Kilisenin ayrıca bir mezarlık kısmı bulunmaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში), Tiflis, 1960, s.52". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 216. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  3. ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 75. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bahçelikışla, Oltu</span>

Bahçelikışla, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Bardız Kalesi veya Bardisi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) köyündedir. Bardusi Kalesi ve Gaziler Kalesi olarak da bilinir.

Anzavi Kalesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı Anzavi köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Tarihsel Gürcistan'nın sınırları içinde yer alan kale, 1549 yılındaki Gürcistan seferiyle Osmanlıların eline geçmiştir.

Avçala Kalesi, Parnaki Kalesi veya Pernek Kız Kalesi olarak da bilir, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Avçala olan Dağdibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Halk arasında Kız Kalesi olarak adlandırılmaktadır.

Parnaki Kilisesi veya Parnaki Kale Kilisesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Parnaki olan İriağaç köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Kamhisi Kilisesi</span> Erzurum Şenkaya Yanıkkaval Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Kamhisi Kilisesi, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Yanıkkaval köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Leksori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Teketaş köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü manastırdır. Bu yapı topluluğu, Lihsor Deresi kıyısındaki yüksek kayalığın üzerinde inşa edilmiştir.

Dadaşeni Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesindeki Dedeşen'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kilise, Samtshe-Saatabago döneminde Gürcü piskoposluk merkeziydi.

Sohtoroti Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Sohtoroti olan Doruklu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.

Lisgavi Kalesi, Liskavi Kalesi ve Aşağı Lisgavi Kalesi olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesinde, eski adı (Aşağı) Lisgavi olan Çamlıca'da Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.

Veli Kalesi Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Veli olan Sevimli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kura Nehri vadisinin üst kesiminin Orta Çağ'daki koruma sisteminin bir parçası olan Veli Kalesi'nin içinde yer alır.

Dörtkilise Çifte Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve kilise sayısından dolayı Dört Kilise olarak anılmış olan Uğurtaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma iki adet kilisedir.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Sihçeki Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Kvartshana Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Kvartshana olan Bakırköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Vaçedzori Manastırı</span>

Vaçedzori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Niakomi olan Keçili köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Bahçelikışla Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisesidir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kilisesi olarak anılmaktadır.

Turkaşeni Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Turkaşeni olan Yiğitkonağı köyünde Gürcülerden kalma iki kilisenin ortak adıdır. Eski adları günümüze ulaşmadığı için bu iki yapı köyün eski adıyla anılmaktadır.

Taoskari Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Taoskari Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.