İçeriğe atla

Bahtiyar Vahapzade

Bahtiyar Vahabzade
Doğum16 Ağustos 1925(1925-08-16)
Nuha, Azerbaycan SSC, Transkafkasya SFSC, Sovyetler Birliği
Ölüm13 Şubat 2009 (83 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
Takma adHalk Şairi
MeslekŞair ve yazar
MilliyetAzerbaycan Türkü
Resmî site
Bextiyar Vahabzade

Bahtiyar Vahabzade (Azerice: Bəxtiyar Mahmud oğlu Vahabzadə, 16 Ağustos 1925, Şeki – 13 Şubat 2009, Bakü), Azerbaycanlı şair ve yazar.

Yaşam öyküsü

Bahtiyar Mahmud oğlu Vahabzade, 16 Ağustos 1925 tarihinde Şeki'de doğdu. 9 yaşında ailesiyle beraber Bakü'ye taşındı. İlk ve orta öğrenimini bu şehirde tamamladı. 1942 yılında girdiği Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümü'nden 1947 yılında mezun oldu ve aynı bölümde öğretim üyesi olarak ders vermeye başladı. 1964 yılında tamamladığı ünlü Azeri şair Samed Vurgun'un hayatı ve yaradıcılığı isimli monografisi ile filoloji doktoru unvanını aldı.

1980 yılında Azerbaycan İlimler Akademisi üyeliğine seçilen Vahabzade, 2001 yılında emekli olana kadar üniversitede ders vermiştir.

Vahabzade, 1960'larda başlayan özgürlük hareketlerinin öncülerindendir. Bu konuda kaleme aldığı 1959 tarihli Gülistan isimli şiirinde, ikiye bölünen (İran ve Rusya) Azerbaycan halkının yaşadığı felaketleri anlatmıştır. Adı geçen eserinden dolayı 1962 yılında milliyetçi damgası vurulan şair 2 yıllığına üniversitedeki görevinden de uzaklaştırılmıştır. Bu olumsuzluklara ve Sovyet rejiminin baskılarına rağmen özgürlük mücadelesinden hiç yılmamıştır. Azerbaycan halkının sıkıntılarını konu ettiği pek çok eserini yurt dışına kaçırarak yayınlanmasını sağlamıştır.

1960 yılında başlayan özgürlük hareketine kayıtsız kalamayan Vahabzade, bu konu için kaleme aldığı "Gülistan" isimli şiirinde İran ve Rusya olmak üzere ikiye bölünen Azerbaycan Türkleri'nin yaşadığı felaketleri dillendirmiştir.1962 yılında millî duyguları uyandıran bu şiir, Vahabzade'yi "milliyetçi" olarak damgalamış ve sonra da üniversitedeki görevinden uzaklaştırılmıştır.[1]

Eserlerinde Azerbaycan Türkçesini en temiz şekilde kullanmaya özen gösteren ve halkının duygularına tercüman olan Vahabzade Azerbaycan'da Halk Şairi adıyla anılır. 1995 yılında Azerbaycan özgürlük mücadelesindeki hizmetlerinden dolayı İstiklal nişanı ile ödüllendirilmiştir. Ülkesinin özgürlük simgelerinden biridir. Vahabzade 1980-2000 yılları arasında 5 defa milletvekili seçilmiştir. 2002 yılında kendisine Benim Garibim isimli kitabına istinaden Romanya Kültür Bakanlığı tarafından Komutan Madalyası verilmiştir. 13 Şubat 2009 tarihinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki evinde öldü.[2] Bahtiyar Vahabzade'nin cenazesi, uzun yıllar ders verdiği Bakü Devlet Üniversitesinin salonunda düzenlenen törenden sonra tanınmış şair, edebiyatçı, bilim ve siyaset adamlarının mezarlarının bulunduğu Fahri Hıyaban'da toprağa verildi.[3]

Vahabzade Türkiye'de Fuzuli'ye yapılan eleştirilere bir yanıt olarak Varlık dergisinde yayınlanan Yel Kaya'dan Ne Aparır? başlıklı makalesiyle tanınmıştır. Ayrıca yazıları, şiirleri Türk Edebiyatı dergisinde birçok edebi eleştirinin konusu olmuştur. Vahabzade şiirin yanında birçok manzum hikâye ve oyuna imza atmış, çeviriler yapmıştır. Eserlerinden Yollar-Oğulları'ı Cezayir'in bağımsızlık hareketine, Mugam'ı ise bestekâr Üzeyir Hacıbeyli'ye ithaf etmiştir. Lord Byron'ın "Abidon Fellini" isimli eserini Azericeye çevirmiştir.

Edebi Kişiliği

Halkı uyandırmak amacıyla eserlerini kaleme alan Bahtiyar Vahabzade şiirlerinde; vatan, millet, aile, tabiat, dil, azadlık (hürriyet) hasreti gibi temaları, en güçlü ve derin mazmunlarla anlatmıştır.

Vahabzade'nin şiirlerine baktığımızda göze çarpan ilk tema vatan sevgisi olmaktadır.[1]

Şiirleri

Toplumsal yönü ağır basan ve Azerbaycan'da "Halk şairi" olarak tanımlanan Vahabzade'nin toplumsal şiirleri önemli bir yere sahiptir.[1]

Eserleri

Bahtiyar Vahabzade, 40'ı aşkın şiir kitabı, 11 ilmi eser, 2 monografi, çeşitli piyesler ve yüzlerce makale yayınlamıştır. Eserlerinde genellikle özgürlük, yurt sevgisi, din gibi temaları işlemiştir.

Türkiye'de Basılan Eserleri

  • Ömürden Sayfalar (Ötüken, 2000)
  • Vatan, millet, ana dili (Atatürk Kültür Başkanlığı yayınları, 2000)
  • Soru işareti (Kaynak yayınları, 2002)

Diğer Dillere Çeviriler

  • Türkçe (Türkiye Türkçesi) 15 kitap
  • Rusça 14 kitap
  • İran'da Azerbaycan Türkçesi 5 kitap
  • Ermenice 3 kitap
  • Özbek Türkçesi 2 kitap
  • Almanca 2 kitap
  • İngilizce 2 kitap
  • Türkmen Türkçesi 1 kitap

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c KONUR,Erdem,"VATAN MİLLET VE ANADİLİ ŞAİRİ VAHAPZADE 24 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Edebiyat ve Sanat Akademisi
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

İldırım Almaszade Azerbaycan Muhaciret Edebiyatı şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmençay Antlaşması</span> Barış antlaşması

Türkmençay Antlaşması, Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanlığı arasında 10 Şubat 1828 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Hanlığı</span>

Bakü Hanlığı, 1718-1806 yıllar arasında Azerbaycanın doğusunda hüküm süren bir hanlık.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Alekber Sabir</span> Azerbaycanlı şair, filozof, öğretmen

Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade, Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Abbasgulu Ağa Bakıhanov</span>

Abbasgulu Ağa Bakıhanov Azerbaycanlı bilim insanı, tarihçi, şair, Azerbaycan'daki eğitimcilik hareketin ilk önderlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Çobanzade</span>

Bekir Çobanzade – Kırım Tatarı milli şair ve Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Sıhhat</span>

Abbaskulu Aliabbas oğlu Mehdizade ya da bilinen adıyla Abbas Sıhhat, 1874 yılında Şamahı'da doğdu. "Səhhət" (Sıhhat) şaire hekimlik mesleği nedeniyle verilmiş takma adıdır, asıl adı ve soyadı Abbaskulu Mehdizade'dir.

Hamlet Abdullah oğlu İsahanlı, Azeri matematik ve fizik bilimleri profesörü, şair, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevad</span>

Ahmet Cevad, Azerbaycanlı şair, tercüman, AYB üyesi (1934), profesör (1933), Kuba Halk Eğitim Şubesi müdürü, Gence'de Azerbaycan Tarım Enstitüsü'nde Azerbaycan ve Rus dilleri kürsüsünde öğretmen, doçent, kürsü başkanı (1930-1933), Azerbaycan Devlet Yayınevi'nin çeviri bölümünde editör (1934), "Azerbaycanfilm" stüdyosunda belgesel filmler bölümünün müdürü (1935-1936), Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmi devlet marşının sözlerinin yazarı büyük şairimiz Ahmed Cevad'dır. Azerbaycan şiirinde yeni bir edebi okulun temelini atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ramiz Rövşen</span>

Ramiz Rövşen, Azerbaycanlı şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Resul Rıza</span>

Resul Rıza, Azerbaycan şairi. Sosyalist Emek Kahramanı (1980), Azerbaycan Halk Şairi (1960), Azerbaycan Emektar Sanat Adamı (1943), SSCB Devlet ödülü (1951) ödüllerine sahipti.

<i>Gülistan</i> (kitap) 13. yüzyılda yazılmış İran edebiyatı klasiği

Gülistan, İran Edebiyatı'nın en önemli eserlerinden birisidir. 1258 yılında yazılmış olan bu kitap, en büyük Orta Çağ Fars şairlerinden biri olarak kabul edilen İranlı şair Sa'di'nin iki büyük eserinden biridir. Aynı zamanda en popüler kitaplarından biridir ve Doğu'da olduğu kadar Batı'da da etkili olmuştur. Gülistan rengârenk güllerden oluşan bir bahçe gibi, şiir ve öykülerden oluşan bir derlemedir. Genellikle bir bilgelik kaynağı olarak alıntılanmaktadır. "Ayakkabım yok diye üzülüyordum, ayakları olmayan bir çocuk görene değin." şeklindeki ünlü sözü, bütün dünyada kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Memmed Said Ordubadi</span>

Memmed Said Ordubadi, Azerbaycan yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteciydi.

Medine Gülgün, Azerbaycanlı yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Kamal Abdulla</span> Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı ve yazar

Kamal Abdulla veya Kamal Mehdi oğlu Abdullayev, Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı, yazar, Azerbaycan Milli İlimler Akademisinin asil üyesi, Bakü Slav Üniversitesi Rektörü (2000-2014), Azerbaycan Milli İlimler Akademisi İnsani ve Sosyal Bilimler Bölümü Sekreteri (2010-2014), Azerbaycan Cumhuriyeti Milletlerarası, Çok Kültürlülük ve Dinî Konularda Devlet Müşaviri (2014-2017), Azerbaycan Diller Üniversitesi Rektörü, Azerbaycan Milli İlimler Akademisine bağlı "Türkologiya" dergisinin editörü, Azerbaycan Yaratıcılık Vakfı Başkanı; Bakü Uluslararası Multikulturalizm (Çokkültürlülük) Merkezinin Mütevelli Heyet Başkanı, birinci derece devlet müsteşarı.

Halil Rıza Ulutürk, Azeri şairdir.

Vügar Ahmed - şair, bilim insanı.

İsfendiyar Bakhtiyar oğlu Vahabzadeh - filoloji bilimleri doktoru, profesör, diplomat, Moldova Cumhuriyeti Bilimler Akademisi asil üyesi.

Hamid Memmedzadeh Azerbaycanlı yazar, edebiyat eleştirmeni.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.