Bahçesaray
| Bahçesaray | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Van |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Onur Alimoğlu |
| • Belediye başkanı | Ayvaz Hazir (DEM Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 576 km² |
| Rakım | 1.870 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 14.622 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 65710 |
| İl alan kodu | 432 |
| İl plaka kodu | 65 |
Resmî site http://www.bahcesaray.gov.tr | |
Bahçesaray (Ermenice: Մոկս Moks, Kürtçe: Miks), Van ilinin güneybatısında yer alan, nüfus bakımından en küçük[1] ilçesi.
Tarihçe
19. yüzyılda Kırım Bahçesaray'dan gelen Kırım Tatar göçmenlerine ithafen bu adı almıştır.[]
1962'ye kadar Siirt'in Pervari ilçesinin bucağıyken, daha sonraları Van'ın Gevaş ilçesine bağlanmıştır. 1987'de ilçe olmuştur. Eski adı Müküs'tür. 1915'ten önce büyük bir Ermeni nüfus vardı. 1915'te çıkarılan Tehcir Kanunu sonrası Ermeniler zorunlu göçe tabi tutulmuştur. İlçede Aparank Manastırı gibi eski kiliseler vardır.
05.02.2020 tarihinde ilçede çığ düşmüş AFAD, İtfaiye, JÖAK, köy korucuları ve gönüllü birlikler bölgeye gönderilmiştir. Arama kurtarma faaliyetleri devam ederken 2. çığ düşmesiyle jandarma, itfaiye, AFAD personeli ve sivil vatandaşların olduğu 42 kişi ölmüştür.
Ekonomi
En önemli geçim kaynakları ceviz ve bal üretimidir. Bölgede tarım ve hayvancılık da yapılmaktadır. Müküs balı meşhurdur. Ceviz ağaçlarının kütüğünü satarak önemli miktarda gelir elde ederler. Ceviz kerestesinden yapılma mobilya ve ağaç oymacılık ilçede gelişme yolundadır. 2012 yılında Müküs Irmağı üzerinde kurulan su fabrikası ile tüm il genelinde hazır su satışı başlanmıştır.
Turizm
İlçe ortasında çağlayarak akan Müküs ırmağında bol miktarda alabalık vardır. Ayrıca rafting sporları için çok uygundur. Kış sporları için de elverişli doğa şartlarına sahip olan Bahçesaray'da Karabet Geçidi yaylasında kayak da yapılabilmektedir. Ayrıca her yıl yapılan Feqiyê Teyran Kültür ve Sanat Festivali ile birçok misafir ağırlanmaktadır.
Altyapı ve ulaşım
İlçenin Ulubeyli Köyü üzerinden Bitlis-Hizan bağlantılı stabilize yolu vardır. Bu yol tüm mevsimde açıktır. Ancak Hizan-Tatvan bağlantısıyla Van'a ulaşım yaklaşık (kış koşulları ve stabilize yol koşullarından dolayı) 6 saat sürmektedir. Daha ziyade Van-Gevaş üzerinden 3000 metre rakımlı Karabet Geçidi'nden geçilerek, kıvrım kıvrım ve dolambaçlı yollarla ilçeye ulaşılır. Bu yol büyük bölümü asfalt olup, ilçenin Van'a uzaklığı 110 km'dir. 2007 yılından itibaren bu yolun da tamamının asfaltlama çalışmaları başlamıştır. Ama yolun tamamının asfaltlanması sürecinin ne kadar süreceği hakkında kesin bir bilgi yoktur. Bu yol üzerinden ulaşım yaklaşık 1:30 saat sürmektedir.
Geçitteki rakımın yüksekliğinden dolayı Temmuz ayında bile geçen senelerde yağmış olan eski kar görülebilir. Yaz mevsiminde yüksek yaylalara hayvancılık yapmak üzere Güneydoğu Anadolu bölgesinden göçebeler gelir, kış başlarken yaylaları terk ederler.
Son yıllarda ilçede çok sayıda yatılı bölge okulu yapılmıştır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[2] | 17.246 | 3.116 | 14.130 |
| 2000[3] | 16.795 | 3.524 | 13.271 |
| 2007[4] | 18.033 | 3.622 | 14.411 |
| 2008[5] | 17.815 | 3.343 | 14.472 |
| 2009[6] | 17.684 | 3.232 | 14.452 |
| 2010[7] | 17.448 | 3.208 | 14.240 |
| 2011[8] | 17.491 | 3.287 | 14.204 |
| 2012[9] | 17.133 | 3.361 | 13.772 |
| 2013[10] | 16.819 | 16.819 | veri yok |
| 2014[11] | 16.016 | 16.016 | veri yok |
| 2015[12] | 15.619 | 15.619 | veri yok |
| 2016[12] | 15.136 | 15.136 | veri yok |
| 2017[12] | 14.758 | 14.758 | veri yok |
| 2018[12] | 14.622 | 14.622 | veri yok |
| 2019[12] | 14.701 | 14.701 | veri yok |
| 2020[12] | 14.379 | 14.379 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kaynakça
- ^ "Favori Raporlar". Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları. TÜİK. 31 Aralık 2022. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2023.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bahçesaray Nüfusu - Van". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Van Bahçesaray Nüfusu". nufusune.com.
