İçeriğe atla

Bagini Kilisesi

Koordinatlar: 41°18′53″K 41°52′26″D / 41.31472°K 41.87389°D / 41.31472; 41.87389
Bagini Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumBalcı, Borçka
Koordinatlar41°18′53″K 41°52′26″D / 41.31472°K 41.87389°D / 41.31472; 41.87389
MezhepGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumYıkıntılar
Mimari
Mimari türKilise
Mimari biçimGürcü mimarisi
Tamamlanma? Orta Çağ
Özellikler
MalzemelerKesme taş, yontu taş, dolgu duvar tekniği

Bagini Kilisesi (Gürcüce: ბაგინის ეკლესია), Otingo Kilisesi (ოთინგოს ეკლესია) olarak da bilinir, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Bagini olan Balcı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1][2]

Tarihçe

Bagini Kilisesi'nin bulunduğu Bagini köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir yer adı olan Bagini (ბაგინი), pagan inancında tapınak, tanrılara kurbanın sunulduğu yer anlamına gelir.[3] Bagini Kilisesi, Osmanlı döneminden önce, köyde Hristiyan nüfusun yaşadığı dönemden kalmıştır. Bagini köyünün nüfusu 1886 ve 1822 tarihli nüfus tespitlerinde de Gürcü yerleşimi olarak kaydedilmiştir.[4][5] 1960'larda yol çalışmaları sırasında Bagini Kilisesi'ne bilerek zarar verilmiştir. Kilise B. Baumgartner tarafında 1996 yılında tespit edilmiş ve tanımlanmıştır.

Mimari

Bagini Kilisesi veya Otingo Kilisesi, Balcı köyünün merkezinin 5 km doğusunda, Deviskeli Deresi’nin sağ yakasında, yolun kıyısında bulunmaktadır. Kaba yonu taşlarla dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan kiliseden günümüze batı duvarı kalmıştır. Bu duvarda kemerli bir kapı açıklığı bulunmaktadır. Kapının kemeri kesme ve uzun taşlarla örülmüştür. Duvar ise, kaba yonu gri taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Günümüze kalan duvarın uzunluğu 6,6 metre, yüksekliği 3.7 metredir. Duvarın kalınlığı ise 80 cm’dir. Bu duvarın dışında kiliseden geriye harçlı duvar parçaları kalmıştır. Köyün sakinleri kilisenin bulunduğu yeri Kurididi (ყურიდიდი) olarak adlandırmaktadır. Köylülerin verdiği bilgiye göre yakın tarihlerde kilisenin sadece çatı örtüsü eksikti. Duvarın birinde bulunan büyük bir taşın üzerinde bir yazı bulunuyordu. B. Baumgartner'in kiliseyi tanımladığı 1996 yılında apsisin yuvarlakça bölümü sağlamdı. Baumgartner kiliseyi, köyün günümüzdeki adıyla “Balcı Kilisesi” olarak adlandırmıştır.[2][6][7]

Kaynakça

  1. ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 143. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
  2. ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 132, ISBN 9789941478178.
  3. ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları, 2019, Tiflis, s. 8. 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941- 485-24-4N.
  4. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1237". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  5. ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
  6. ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 143-144. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
  7. ^ "Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009", 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 2, ISSN: 10177663" (PDF). 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balcı, Borçka</span>

Balcı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ança Manastırı</span>

Ança Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Anca olan İncilli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü Ortodoks manastırıdır. Ança Manastırı, Tao-Klarceti bölgesindeki beş Gürcü piskoposluğundan biri olan Ança Piskoposluğu'nun da merkeziydi.

Nigala Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Seyitler köyünün Nigala mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Kilise 9. yüzyılda veya 10. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiştir. Seyitler köyünün eski adından dolayı Sveti Kilisesi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Samtzkaro Kilisesi (Aşağı)</span>

Aşağı Samtzkaro Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Samtskaro olan Aşağı Irmaklar köyündedir.

Şavmta Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Şenköy'de eski bir kilisedir. Yıkılmış olan kilisenin taşlarının bir kısmı Çoraklı Köyü Camii'nin inşasında kullanılmıştır.

Cuğo Kilisesi, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Soğanlı köyünün bir mahallesi olan Cuğo'da Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Suagara Kilisesi, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Suagara olan Soğanlı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Mekereti (მექერეთი) mahallesinde bulunduğu için Mekereti Kilisesi olarak da bilinir.

Tsihia Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Tsihia olan Yoncalı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Bulunduğu mahallenin eski adından dolayı Cakelebi Kilisesi olarak da bilinir.

Şindoba Kilisesi veya Şindobani Kilisesi, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Dalkırmaz köyünün sınırları içinde erken Orta Çağ'dan kalma ve eski Şindobani köyüne ait Gürcü kilisesidir.

Sabauri Kilisesi, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Karşıköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Eski Sabauri köyünün kilisesidir.

Kintshureti Kilisesi veya Kintzureti Kilisesi, Artvin ilinin Borçka ilçesinde, eski Kintshureti köyünü de kapsayan Zedoban köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Karsnia Kilisesi, Artvin ilinin Ardanuç ilçesinde, eski adı Karsnia olan Kapıköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Yukarı Samtzkaro Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı (Yukarı) Samtzkaro olan Yukarı Irmaklar köyündedir.

Gelaşeni Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Gelaşeni olan Güleş köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gelaşeni Kilisesi, köyün eski adının farklı yazılışlarından dolayı Goreşen Kilisesi, Goleşen Kilisesi ve Güleşen Kilisesi olarak da bilinir.

Tzinobani Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Meşeli köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Ortadan kalkmış bir yerleşim olan Tzinobani köyünün kilisesiydi.

Kopadzeler Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Meşeli köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Ube Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Ube olan Oba köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir. Bulunduğu yer itibarıyla Vanisa Kilisesi olarak da bilinir.

Devadzeler Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Daba olan Erikli köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Devadzeler mahallesinin kilisesi olduğu için bu adla anılır. Bu yapı, Devadzeler'in diğer adına istinaden Devieti Kilisesi olarak da bilinir.

Gurcani Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Gurcani olan Derinköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Arseniseuli Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Othta Eklesia olan Tekkale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. "Tekkale Dağ Manastırı" veya "Othta Yukarı Manastırı" olarak adlandırılan manastırın ana kilisesidir ve banisi Arsen Ninotzmindeli'den dolayı bu şekilde adlandırılmıştır.