İçeriğe atla

Bagaran

Koordinatlar: 40°08′58″K 43°41′34″D / 40.14944°K 43.69278°D / 40.14944; 43.69278

Bagaran (Ermenice: Բագարան; eskiden Haji-Bayramli), Arpaçay Nehri'nin sağ kıyısında bulunan, Ermenistan'da bir köy. Armavir Eyaleti içinde yer alır. 2001 yılında nüfusu 652 olan Bagaran, Orta Çağ eski Ermeni başkentlerinden biridir. Kilittaşı denilen küçük bir Kürt nüfus köyün kısmen Türk sınır tarafında yer alıyor.

Tarihi

1045 yılında, Ermeni başkenti Ani ile birlikte Bagaran, Bizanslılar tarafından işgal edildi. 1064 yılında, şehir saldırıya uğradı ve Selçuklu Türkleri tarafından yok edildi. 12. yüzyılda, Şah-Armens Bagaran'ı devraldı. 1211 yılında, Bagaran 1236 yılında Moğollar tarafından işgal edilmeden önce Ermenistan Zakarid'in prensleri tarafından yönetiliyordu. 1394 yılında, nihayet Timurlenk tarafından tahrip edildi.

1920 yılında, Türk-Ermeni Savaşı sonucunda, Arpaçay Nehri'nin Ermenistan bulunduğu doğu Cumhuriyeti toprakları, Türkiye tarafından ele geçirildi.

Ermeni tarihçi Joseph Orbeli'ye göre, Bagaran ve Aziz Theodore Kilisesi, Orta Çağ Ermeni mimarisinin en önemli örneklerinden biri oldu. 1920 öncesinde büyük ölçüde sağlam ama şimdi tamamen tahrip olmuştur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ</span> Güney Kafkasyada bölge

Dağlık Karabağ, Güney Kafkasya'da, Küçük Kafkas Sıradağları'nda Azerbaycan'a ait ancak uzun yıllar Ermeni işgali altında kalmış tarihi bölge. 2020 yılında Dağlık Karabağın bir bölümü 2. Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan tarafından geri alınırken kalan kısmı Rus barış güçleri denetiminde Ermeni kontrolünde bırakan 10 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşması ile Ermenistan hükûmeti yenilgiyi resmen kabul etmiştir. Günümüzde Anti Terör Operasyonu sonrası Ermeni kontrolünde kalan kısımlar da Azerbaycan kontrolüne geçmesiyle bölgenin tamamı Azerbaycan hakimiyeti altındadır. 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası, 90'lı yılların başında bölgeden zorla göç ettirilen Azerbaycanlıların dönüşü peyderpey sağlanırken aynı savaş ve 2023 yılındaki Anti Terör Operasyonu sonrası bölgede yaşayan Ermenilerin neredeyse hepsi Ermenistan'a göç etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Füzuli (rayon)</span> Azerbaycan rayonu

Füzuli Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölüm.

<span class="mw-page-title-main">Digor</span> Kars ilinin ilçesi

Digor, Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Kars ilinin bir ilçesidir. Doğusunda Ermenistan, batı ve kuzeyinde merkez ilçe, batı ve güneyinde Kağızman bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Doğu Cephesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 1919-1921 yılları arasında Türk-Ermeni Savaşı dahil olmak üzere, Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya'da gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephe.

<span class="mw-page-title-main">Hrazdan</span>

Hrazdan, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın 45 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Kotayk Eyaletinin idari merkezi olarak hizmet veren bir kasaba ve kentsel belediye topluluğudur. 1989'daki nüfus sayımlarında 59.000 kişinin yaşadığı Hrazdan, nüfus azalması yaşamaktadır ve 2011 itibarıyla bölgenin nüfusu 41.875'tir.

<span class="mw-page-title-main">Albanya</span> Kafkaslar Bölgesinde tarihi bir ülke

Albanya ya da Albania, bugünkü Azerbaycan ile Dağıstan'ın güneyini kapsayan eski bir krallık. Albanya Yunanca ve Latince "dağlık toprak" anlamına gelir, ülkenin yerli adı ise bilinmemektedir. MÖ 3. ve 4. yüzyıllarında kurulmuştur. 705'te ise Araplar tarafından yıkılmıştır. Başkenti önce Kebele, sonra Berde şehri oldu. Krallığın resmi dili ise Albanca'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Ani</span> Karsın güneydoğusunda il ve ören yeri

Ani, Kars şehrinin güneydoğusunda ve Arpaçay boyunda bulunan ören yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Ermenistan-Türkiye ilişkileri, Ermenistan ile Türkiye'nin 1918 yılından bu yana sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan tarihi</span>

Ermenistan tarihi, günümüzdeki Ermenistan Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir. Antik Ermenistan tarihsel olarak Ermeni krallığı olarak biliniyordu. İmparatorluk Büyük Dikran hükümdarlığı altında zirveye ulaştı. Ermenistan, MS 300 yılında dünyada Hıristiyanlığı kabul eden ilk ülke oldu.

Oltu Muharebesi, 25 Haziran-5 Eylül 1920 tarihlerinde Ankara Hükûmeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında yapılan savaştır. Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir komutasındaki Türk Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğruyol, Arpaçay</span> Arpaçaya bağlı bir köy

Doğruyol, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Zengezur</span> Kafkasyada tarihî bölge

Zengezur bugünkü Ermenistan ve Azerbaycan topraklarının büyük bir bölümünü kapsayan tarihi bir bölgedir. Zengezur bölgesi Gafan, Görüş, Karakilsa (Sisyan), Meğri, Zengilan, Gubadlı ve Laçın ilçelerini kapsamaktadır. 20.yüzyılın başlarında Zengezur bölgesinde 149 tane Azerbaycan köyleri, 91 tane Kürt köyleri ve 81 tane Ermeni köyleri bulunuyordu.

Şirakavan, günümüz Türkiye sınırları içinde yer alan bir Orta Çağ Ermeni şehri. Ani'nin kuzeydoğusu, Arpaçay Nehri'nin sağ yakasında, Şirak Bölgesi içerisinde yer almaktadır. Gürcü tarihçi Leonti Mrovel'e göre kuzeyli dağlılar ve Gürcüler, Ermenistan Kralı I. Artaşes döneminde şehre saldırmıştır. Tarihte birçok olayın meydana geldiği şehir, aynı zamanda Ermenistan'nın tarihi başkentlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arpaçay (akarsu)</span> Ermenistan ve Türkiyede bir nehir

Arpaçay veya Ahuryan Türkiye-Ermenistan sınırını oluşturan, Çıldır Gölünden doğan, Aras nehrinin önemli kolu olan akarsu. Toplam 186 km uzunlukta ve 9.500 km² yağış havzasına sahiptir. Türkiye tarafında 5.437 km² büyüklüğündeki alanın sularını boşaltır. Karahan, Telek Suyu ve Kars Çayı önemli kollarıdır. Debisi 39.412 m³/sn'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çanaksu, Arpaçay</span>

Çanaksu, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Göldalı, Arpaçay</span>

Göldalı, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Mıren Katedrali</span>

Mıren Katedrali veya Ğoşavank, 7. yüzyılında kurulmuş ve Kars 'daki Arpaçay ırmağı'nın 1,5 kilometre yakınında yer almış olan tarihî Ermeni manastırı. Katedral bölgenin en eski yapımlarındandır fakat 1915 Ermeni Göçü'nden beri boş durmaktadır ve harabeye dönmüştür.

Ermenistan kültürü, Ermenistan'da yaşayan halkların ve Ermenistan tarihinde yer alan devletlerin kültürü.

Ermenistan'da İslam, yedinci yüzyılda Ermeni Yaylası'na girmeye başladı. Arap ve daha sonra Kürt aşiretler, ilk Arap istilalarının ardından Ermenistan'a yerleşmeye başladı ve Ermenistan'ın siyasi ve sosyal tarihinde önemli bir rol oynadı. On birinci ve on ikinci yüzyıldaki Selçuklu istilaları ile Türk unsuru Arap ve Kürt unsurlarının yerini almıştır. İranlı Safevi Hanedanı, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanlığı'nın kurulmasıyla Ermenistan, nispeten bağımsız bir Hristiyan kimliğini korurken Şii dünyasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.