İçeriğe atla

Bafeus Muharebesi

Koyunhisar Muharebesi
Bizans–Osmanlı savaşları

Muharebenin gerçekleştiği bölge
Tarih27 Temmuz 1302
Bölge
Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Bizans İmparatorluğu Osmanlı Beyliği
Komutanlar ve liderler
George MouzalonOsman Gazi
Güçler
~ 2.000[1] ~ 5.000[1]

Bafeus Muharebesi veya Koyunhisar Muharebesi, 27 Temmuz 1302 tarihinde Osmanlı Beyliği ile Bizans İmparatorluğu'nun yaptığı muharebedir.[2] Muharebe, Osmanlı Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasında yapılan tarihteki ilk silahlı çarpışmadır.[2] Savaşı Osman Gazi yönetimindeki Osmanlı ordusu kazanmış ve bölgede büyük bir güç elde etmiştir. Türk tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı Devleti'nin kuruluşu bu muharebeyle başlamıştır.[3]

Arka plan

Halil İnalcık, çeşitli Osmanlı kaynakları ile Bizanslı tarihçi Yeoryos Pahimeris'e dayanarak Bafeus Muharebesi'nin gerçekleşme sebebini, Osmanlı Devleti'nin Nikea'yı (günümüzde İznik) tekrar Türk hâkimiyetine alma isteği olarak göstermektedir.[4] Buna göre Osman Gazi, Bizans topraklarına karşı yaptığı akınlarının merkezi olarak Yenişehir'e yerleşip ailesini de Bilecik'te bıraktıktan sonra, bütün faaliyetini İznik'e yöneltti; ardından İznik'i kuşattı.[5] Bunu öğrenen bir Bizans birliği de İznik şehrini kurtarmak için harekete geçti.

Muharebenin yeri

Koyunhisar Muharebesi diye tanımlanan savaş, bugün Bursa ilinin Yenişehir ilçesine bağlı olan "Koyunhisar" ya da diğer eski adıyla "Hamidiye" köyünün bulunduğu ovada gerçekleşmiştir.[6][7]

Muharebenin gerçekleşmesi

Başta Bursa valisi Adranos ile Kestel ve Kite tekfurları Osman Bey'e karşı birleştiler. İmparator II. Andronikos Paleologos da yaklaşık 2.000 kişilik çoğu paralı askerlerden oluşan bir merkezi ordu gücü gönderdi. Ancak bu birleşik Bizans ordusu, Osman Bey komutasındaki Osmanlı kuvvetleri tarafından, İznik'in güneybatısındaki Koyunhisar (Baphaeon) denilen yerde ağır bir yenilgiye uğratıldı.

Bu savaş sırasında yenilen Bizanslı güçlerin çok fazla zayiata uğramadıkları ve birçok merkezi Bizans gücüne ait olan Alan asıllı paralı askerlerin dağınık şekilde İznik'e döndüğü bildirilmektedir.[8] Osmanlı gücünden ise Osman Bey'in yeğeni Aydoğdu bey Koyunhisar savaşında öldüğü belirtilir. Aydoğdu bey aslında Dimbos Savaşında ölmüştür, Koyunhisar'a defnedilmiştir.[9][10]

Muharebenin Sonuçları

  • Kite Kalesi fethedilmiştir.
  • Bursa'nın kuzeyi hariç üç tarafı Osmanlı topraklarıyla çevrilmiştir.
  • Osmanlılar Bizans tekfurlarının güçlü ordusunu yenerek zaten zayıflamış olan Bizans'ın gücünü iyice zayıflatmıştır.
  • İznik ve İzmit yolu açılmıştır.
  • 1313 yılında Harmankaya tekfuru Köse Mihal; Müslüman olup Osmanlılar'a katılmıştır. Aynı yıl Lefke, Mekece, Akhisar, Geyve ve Leblebici kaleleri fethedilmiştir.
  • Tarihçi Halil İnalcık 2009'da verdiği bir konuşmada Osmanlı beyliğinin devlet niteliğini 1302 yılında Koyunhisar Muharebesi'ndeki Osman Bey'in galibiyetinden sonrası kazandığını iddia etmektedir.[11]

Kaynakça

  1. ^ a b Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society (1204–1453) (İngilizce). University of Pennsylvania Press. s. 76. ISBN 978-0-8122-1620-2. 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  2. ^ a b İnalcık, Halil (2010). Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302–1481). İslam Araştırmaları Merkezi. s. 36. ISBN 978-605-5586-06-5. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  3. ^ Arslan, Güliz (12 Eylül 2015). "100 yaşındaki bilge Halil İnalcık: Bu sıkıntılı devir geçecek". Hürriyet. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2016. 
  4. ^ İnalcık, Halil (2000). "Osman Gazi'nin İznik (Nicaea) Kuşatması ve Bafeus Savaşı". Mehmet Öz, Oktay Özel (Ed.). Söğüt'ten İstanbul'a: Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Üzerine Tartışmalar (1. bas.). İmge Kitabevi. s. 303. ISBN 978-975-533-250-5. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  5. ^ İnalcık, Halil. "OSMAN I". TDV İslâm Ansiklopedisi. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  6. ^ İnalcık, Halil (2010). Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302–1481). İslam Araştırmaları Merkezi. ss. 36-38. ISBN 978-605-5586-06-5. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  7. ^ Colin Heywood, Colin Imber, (Ed.) (1994). Studies in Ottoman History in Honour of Professor V. L. Ménage (İngilizce). Isis Press. s. 205. ISBN 978-975-428-063-0. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  8. ^ Norwich, John Julius, (1991) Byzantium: The Decline and Fall, Londra:Penguin ISBN 0-14-011447-5, say.263 (İngilizce)
  9. ^ ^ Halil İnalcık: Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul, 2010, ISBN 978-605-55-8606-5, pp.36-38
  10. ^ ^ Studies in Ottoman history in honour of Professor V. L. Ménage Isis Press 1994, p. 205
  11. ^ "Haber sitesi "ntvmsnbc"'nin 27 Temmuz 2009 tarihli bülteninde "Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu" adlı madde". 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2013. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osman Gazi</span> Osmanlı Beyliğinin kurucusu ve ilk padişahı (1299–1324)

I. Osman veya bilinen adlarıyla Osman Gazi ya da Osman Bey, Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olan Türk hükümdar ve komutandır. Yaşadığı dönemde liderliğini yaptığı beylik başlangıçta küçük bir Türk beyliği iken, ölümünden sonraki yüzyıllarda büyük bir imparatorluğa dönüştü. Dedesinin Süleyman Şah veya Gündüz Alp isimli olduğu ve soyunun Oğuzların Bozok koluna mensup Kayı boyuna dayandığı düşünülmektedir. Büyükannesi Hayme Hatun, babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun'dur. Tarihçi Âşıkpaşazâde'nin yazdığına göre Osman Gazi, bir taraftan kendisinin Oğuzların Üçok koluna mensup "Gök Alp" neslinden olduğunu ileri sürerken diğer taraftan da kendi dedesinin isminin "Kaya Alp oğlu Süleyman Şah" değil, "Kutalmışoğlu Süleyman Şah" olduğunu söylediği iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi</span> 2. Osmanlı padişahı (1324–1362)

Orhan Gazi veya Orhan Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci padişahıdır. 1324 ile 1362 yılları arasında hüküm sürmüştür. Babası Osman Gazi'den 16.000 km² olarak aldığı beyliği, oğlu I. Murad'a 95.000 km² ila 100.000 km² arsa bıraktığı biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Hatun</span> Orhan Gazinin eşi ve Murad Hüdavendigarın validesi. Valide Hatun ( 1362 - 1383)

Nilüfer Hatun,, Yarhisar Tekfuru'nun kızı, Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahı Orhan Gazi'nin eşidir. Rumeli Fatihi Süleyman Paşa ve Osmanlı Devleti'nin üçüncü padişahı I. Murad'ın annesidir. Bursa ve İznik'te büyük izler bırakmıştır. Bursa'nın Nilüfer ilçesinin ve Nilüfer Çayı'nın adı ondan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi</span> Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan İstanbulun Fethine kadar süren tarihî dönem (1299–1453)

Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi (1299-1453), Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan Kostantiniyye'nin fethine kadar devam ettiği kabul edilen dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Gazi</span> Osman Gazinin babası ve Kayı boyu lideri

Ertuğrul Gazi ya da Ertuğrul Bey, 13. yüzyılın ortalarında Oğuzların Kayı boyunun lideri ve Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aydoğdu Bey</span>

Aydoğdu Bey, Âşıkpaşazâde'nin Tevârîh-i Âl-i Osman isimli eserine göre Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Gazi'nin kardeşi Gündüz Bey'in oğlu, ağabeyi Aktimur Bey'dir. Doğum tarihinin 1284 - 1287 yılları arasında olduğu tahmin edilmektedir, çünkü 1302 yılında öldüğünde 16-17 yaşlarındaydı. Doğum yeri bilinmemektedir.

Edirne'nin Fethi, Bizans İmparatorluğu'nun elindeki Edirne'nin Osmanlı İmparatorluğu kontrolüne geçmesiyle sonuçlanan süreç. Olayın gerçekleştiği yıl kaynaklara göre 1361-1371 arasında değişiklik gösterirken fethi gerçekleştiren isimler de kaynaklara göre değişir. Alınmasından bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapan şehir, 1453'te İstanbul'un ele geçirilmesi sonrasında başkent oluşuna kadar bu statüsünü sürdürdü.

Kuruluş dönemi Osmanlı sadrazamları listesi Alâüddin Paşa'dan Çandarlı Halil Paşa'ya kadar, yani 1320-1453 döneminde, sadaret başlangıç tarihine göre sıralanmış Osmanlı sadrazamları listesi.

<span class="mw-page-title-main">Nikea Kuşatması (1328-1331)</span>

Nikea Kuşatması, Bizans İmparatorluğu kontrolündeki Nikea 'nın 1328 ile 1331 yılları arasında Osmanlı Devleti tarafından kuşatılması. Kuşatmanın ardından şehir, Osmanlı Devleti egemenliğine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu</span> Güneydoğu Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1299–1922)

Osmanlı İmparatorluğu ya da Osmanlı Devleti, resmî olarak Devlet-i Aliyye ve yine resmî olarak antlaşmalarda ve uluslararası kullanımlarda Türkiye, Batı kroniklerindeki kullanımlarda ise Türk İmparatorluğu, 1299 yılında Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanoğlu Hanedanı'nın hükümdarlığında Orta Çağ'dan Yakın Çağ'a kadar varlığını sürdürmüş bir imparatorluktur.

Şehzade Halil, Orhan Gazi'nin beşinci karısı Theodora Hatun'dan olan oğludur. Annesi Theodora Hatun, Bizans İmparatoru VI. İoannis'in kızıdır.

Domaniç Muharebesi veya İkizce Savaşı, Osmanlı Beyliği'nin yaptığı 3. savaş.

<span class="mw-page-title-main">Dimbos Muharebesi</span> Osmanlı Beyliği ve Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir muharebe

Dinboz ya da Dimbos Muharebesi, Osmanlı Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında 1303 yılında gerçekleşmiş bir muharebedir.

Nöker, Orta Çağ Moğol ve Türk ordularında bir grup askeri sınıf. Moğolca'daki nöker kelimesi sözlükte "hizmetkâr, yardımcı, kul, arkadaş, yoldaş" gibi anlamlara gelmektedir. Bir lider tarafından yönetilen nökerler liderlerine oldukça sadıklardı. Nökerlerin en önemli ve ilk aranan özelliği ise yüksek sadakatli olmalarıydı. İlk görevleri askerlik olan nökerler, zaman içerisinde postacılık, elçilik veya idarecilik gibi farklı görevler için de hizmet ettiler.

Konstantinopolis Kuşatması, 1394-1396 yıllarında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

I. Damad Alâeddin Ali Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Diğer çoğu Karamanoğulları beyleri gibi Ali Bey de yükselen Osmanlı İmparatorluğu'nun rakibiydi ve iki beylik birbirlerine karşı sürekli savaşlar yaptılar.

İnegöl'ün Fethi veya Bizans kaynaklarında Angelokoma Kuşatması, İnegöl Tekfurluğu tekfuru Aya Nikola ve Osmanlı Devleti'nin Ordu Komutanı Turgut Bey arasında gerçekleşen savaştır. Savaş, Fetihle sonuçlanmıştır. Bu fetih, Osmanlı Tarihinde Kulacahisar Fethinden sonra yapılan ilk fetihlerinden biridir. Fetih sırasında Osman Gazi'nin ağabeyi olan Gündüz Bey şehit düşmüş ve Nikola, Turgut Alp tarafından öldürülmüştür. Fetih 1299 yılında gerçekleşmiştir. Bu fetih, Koyunhisar Savaşı (1302) ve Bursa Kuşatması'na (1326) ve Osmanlı'nın tamamen bağımsız olmasına yol açmıştır.

Bu sayfada 1299 - 1310 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.