İçeriğe atla

Bafa Gölü

Bafa Gölü
Harita
Havza
Ülke(ler)Türkiye
Şehir(ler)Aydın, Muğla
İlçe(ler)Söke, Milas, Didim
Koordinatlar37°30′5″K 27°26′13″D / 37.50139°K 27.43694°D / 37.50139; 27.43694
Ada(lar)Kapıkırı, İkizce, Mener, Kahvesar
Yerleşim(ler) (sahil)Serçin, Kapıkırı, Gölyaka
Genel bilgiler
Akarsu (giden)Büyük Menderes nehri
Göl türüTatlı su gölü
Uzunluk16 km (9,9 mi)
Genişlik6 km (3,7 mi)
Yüzölçümü65 km2 (25 sq mi)
En derin noktası21 m (69 ft)
Kıyı uzunluğu50 km (31 mi)
Yüzey rakımı10 m (33 ft)
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Bafa Gölü
Bafa Gölü
Bafa Gölü (Türkiye)

Bafa Gölü (Çamiçi Gölü olarak da bilinir, eskiden Vafi Denizi), Ege Bölgesi'nin en büyük gölü.

Bafa Gölü, Büyük Menderes Nehri deltasının güneydoğu kesiminde, Menteşe Dağlarının içine sokulmuş sığ bir tatlı su gölüdür. Yaklaşık 60 km²'lik yüzölçüme sahip olan Bafa Gölü'nün denizden yüksekliği 2 metre, en derin bölümü 21 metre, uzun ekseni 16 km ve en geniş yeri 6 km'dir. Aydın ve Muğla il topraklarında yer alır. Eski zamanlarda Ege Denizi'nin bir parçası olan göl, Büyük Menderes'in taşıdığı alüvyonlar ile birlikte, kıyıdan kilometrelerce içeride kalmıştır. Bugün Büyük Menderes Nehri'nin Ege Denizi'ne döküldüğü alandan yaklaşık 17 km uzaklıktadır.

Geçmişi

Büyük Menderes eskiden Latmos Körfezinde denize dökülüyordu. Bugün göl kıyısında yıkıntıları bulunan tarihi Herakleia ya da Herakleia Latmos kenti de bu körfezin doğu kıyısında yer alıyordu. Nehrin taşıdığı alüvyonların birikmesiyle Latmos Körfezi önce tuzlu göl haline geldi. Doğal set gerisinde toplanan fazla sularla düzeyi yükselince, kuzeydeki sığ Çerçen Koyu'nu kaplayarak alanını genişletti. Fazla suyunu batı ucundaki bir gideğenle Büyük Menderes Nehri'ne akıtarak yavaş yavaş bir tatlı su gölüne dönüştü.

Göl 1978 yılına kadar bir ailenin mülküyken bu tarihte hazineye devredilmiştir.

Coğrafya

B. Menderes deltasının gelişimi ile antik zamanlardan günümüze Bafa Gölünün oluşumu

Gölün kıyıları, Ege Denizi'nin kıyıları gibi girintili çıkıntılıdır. Bu özellik göle ayrı bir güzellik verir. Doğal set gölü olan Bafa Gölü'nde birçok küçük ada vardır. Bazılarında tarihsel yapı kalıntıları bulunan bu adalardan başlıcaları Hayaletada, İkizada ve Menet Adasıdır. Göl kıyısında ise, antik liman kentleri Herakleia ve Pyrrha'nın kalıntıları bulunur. Çevresinde manastırlara ve tarihî mağaralara rastlamak mümkündür.

Gölün kıyısında oldukça bakımlı zeytin ağaçları vardır. Bunlar yer yer yoğunlaşarak çevredeki dağların yamaçlarında, maki türleriyle karışır. Gölün kuzey bölümü oldukça dağlıktır. Burada makiler daha yoğundur.

Söke-Milas yolu, gölün güney kıyısını izler. Burada turistik tesisler ve kamp alanları vardır. Gölün çevresindeki başlıca yerleşimler doğusundaki Kapkırı ile batısındaki Serçin köyleridir.

Ekoloji

Türkiye'nin önemli kuş cennetlerinden biridir. Bafa Gölü'nün Balat Ovası'na bakan batı kıyısı, sonbahar ve ilkbaharda göçmen kuşların konaklayıp üredikleri sığ bir alandır. Bir balıkçılık kooperatifinin faaliyet gösterdiği gölde, avlanan balıklar ve kerevitler yakın zamana değin ihraç edilirdi.

Bafa Gölü, 1994 yılında Tabiatı Koruma Alanı ilan edildi. Buna karşın, göle dökülen nehir sularının azaltılması ve kirletilmesiyle değişen kimyasal içeriği ve azalan oksijen miktarı yüz binlerce balığın ölmesine ve ekosistemin geri dönülmez bir girdaba sürüklenmesine neden olmuştur. Bunun dışında, gölle bağlantısı bulunan Büyük Menderes Nehri'nin bağlantısının gölden tamamen koparılması ve gölün çevresine kurulmuş zeytinyağı fabrikalarının atıklarının arıtılmadan göle dökülmesine göz yumulması felakete yol açmıştır.[1]

Galeri

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ Bafa Gölü de kirliliğin pençesinde 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hurriyet.com.tr. 29 Ağustos 2013
Wikimedia Commons'ta Bafa Gölü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Köyceğiz Gölü</span> Muğla da göl

Köyceğiz Gölü, Menteşe yöresinde, Muğla ilinin güneydoğusunda yer alan Köyceğiz Gölü 52 km² yüzölçümü ile Türkiye'nin 16. büyük gölüdür. Tektonik bir çukurluğun suyla dolması ve Dalaman Çayı'nın getirdiği alüvyonların körfezin önünü tıkaması sonucu oluşmuş alüvyal set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Menderes</span>

Büyük Menderes, Batı Anadolu'nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 548 km'dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye'nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Gölü</span> Afrikanın doğusunda bir göl

Victoria Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan dünyanın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Azak Denizi</span> Karadenizin Kuzeydoğusunda bulunan bir içdeniz

Azak Denizi, Karadeniz'in kuzeydoğusunda yer alan ve Kerç Boğazı ile Karadeniz'e bağlanan Rusya ve Ukrayna arasındaki bir iç denizdir. Yüzölçümü 37.700 km² olan Azak Denizinin uzunluğu 240 km genişliği ise 135 km olup kıyıları alçaktır. Don ve Kuban nehirleri bu denize dökülür. Bu büyük nehirlerin ilave etkisiyle tuzluluk derecesi düşük olan Azak Denizi, Aralık ayından Mart ayına kadar donar. Bol miktarda balık bulunan bu denizde kışın buzlar delinerek balık avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Uluabat Gölü</span>

Uluabat Gölü veya eski adıyla Apolyont Gölü, Bursa ilinde bulunan büyük bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nazik Gölü</span> Ahlatta bir göl

Nazik Gölü, Bitlis ili Ahlat ilçesinin kuzeybatısında yer alır.

Beaufort Denizi, Alaska'nın kuzey kıyıları, Kuzeybatı Toprakları ve Kanada'nın kuzey adalarının arasında kalan, Kuzey Okyanusu'nun bir uzantısı olan oldukça geniş bir su kütlesidir. Denizin yüzölçümü yaklaşık olarak 450.000 km²dir. Denizin ismi, denizde birçok araştırma yapan İngiliz hidrograyfacı Francis Beaufort'tan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kapıkırı, Milas</span>

Kapıkırı, Muğla ilinin Milas ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Gölü</span>

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir. Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır. Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır. Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Akyayan Gölü</span> Adanada göl

Akyayan Gölü, Çukurova ovasının güneydoğusunda Ceyhan Irmağının denize döküldüğü yerin batısında yer alan bir göldür. İdari olarak Adana il sınırları içerisindedir. Bölgede herhangi bir koruma statüsü yoktur. Ceyhan nehrinin yatak değiştirmesi, deniz hareketleri ve Ceyhan nehrinin taşıdığı alüvyonların birikmesi ile bugünkü halini almıştır. Alüvyal baraj gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">D 525</span> Milas, Muğla ile D 550 karayolu kavşağı (Ortaklar) arasındaki devlet yolu

D.525, Türkiye'nin güneybatısında bulunan bir devlet kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Poyrazlar Gölü</span> Sakaryada bir göl

Poyrazlar gölü, Sakarya il merkezinin 7–8 km kuzeydoğusunda, Sakarya nehrinin kenarında yer alan alüvyal set gölüdür. Göl kıyısında bulunan Poyrazlar köyünden adını alan gölün diğer bir adı da Teke gölüdür. Göl alanı 67 hektar, kıyılarının uzunluğu 4400 m olan göl 1. derece doğal sit alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Akgöl</span>

Akgöl, Sakarya'da Karasu ve Ferizli ilçeleri arasında, tatlı sulu alüvyal set gölüdür. Gölün 1 km kadar yakınından geçen Sakarya Nehri'nin biriktirdiği alüvyonların etkisiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beşparmak Dağları (Türkiye)</span> Sıradağlar

Beşparmak Dağı, Bafa gölünün doğusunda, Batı Menteşe Dağları sisteminde yer alan dağ. Aydın ve Muğla topraklarına yayılan dağın en yüksek yeri 1375 m ile Tekerlekdağ'dır.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Deltası</span> İzmir, Türkiyede bir delta

Gediz Deltası, Gediz Nehri'nin İzmir'in Çiğli, Menemen ve Foça ilçeleri sınırlarında, İzmir Körfezi'nin doğusundan Ege Denizi'ne döküldüğü yerde oluşturduğu deltadır. Pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan delta, Ramsar alanı, Önemli Kuş Alanı ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak koruma altına alınmıştır. Alanda yoğun tarım ve hayvancılık faaliyeetleri yapılmakta, sanayi tesisleri, kentsel ve kırsal yerleşimler bulunmaktadır. Gediz Deltası ayrıca farklı statülerde doğal ve tarihi sit alanlarına sahiptir. Alandaki en önemli tehditler yapılaşma baskısı, avcılık, kirlilik ve kuraklıktır.

İzmir, Ege Bölgesi'nin Ege Bölümü içerisinde yer almaktadır. İlin yüzölçümü 11.891 km² olup 1.544 km² ile Bergama en geniş yüzölçümüne sahip ilçe durumundadır. En doğudaki ilçesi Kiraz, en batıdaki ilçesi Çeşme, en kuzeydeki ilçesi Bergama ve en güneydeki ilçesi Selçuk olan il kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeri ile komşuyken batıda Ege Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Herakleia Antik Kenti</span> Karya bölgesinde yer alan antik kent

Herakleia Antik Kenti veya Latmos Herakleia, Muğla ili Milas ilçesine 39 km uzaklıkta Kapıkırı Köyü sınırları içinde kurulmuş Antik İyonya bölgesi kent yerleşimlerinden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.